HOE MENSEN BEGELEIDEN OP DE WERKVLOER? Bedside begeleiding door referentieverpleegkundigen infectiebeheersing (als onderdeel van project inzake handhygiëne) Studiedag NVKVV Preventie van zorginfecties verandermanagers gevraagd! 14 maart 2016 An Willemse Team voor ziekenhuishygiëne OLV Ziekenhuis
Aanleiding Outbreak op Intensieve Zorgen Periode maart 2012 Cluster van 4 patiënten Meropenem resistente K. pneumoniae Nosocomiaal verworven infectie dragerschap
Aanleiding Clusteranalyse K. pneumoniae resistentie onder AB-therapie Verband in tijd en plaats 4 patiënten in periode 1-12/3/2014 boxen in (directe) nabijheid op IZ Hypothese: overdracht via (in)direct contact Handhygiëne = belangrijke factor
Probleemstelling Resultaten 4 de nat. campagne HH (2010-2011) bevestigen ruimte voor verbetering: Globale compliance voor Intensieve Zorgen Compliance per beroepsgroep, met specifieke aandacht voor beroepsgroep van de artsen Compliance per indicatie, met specifieke aandacht voor de twee vóór indicaties: Vóór patiëntencontact Vóór zuivere/invasieve handeling
Doelstelling Overdracht van micro-organismen verminderen of vermijden door het verhogen van de naleving van handhygiëne bij alle gezondheidswerkers op IZ, met bijzondere aandacht voor de vóór-indicaties vóór patiëntencontact vóór een zuivere/invasieve handeling
Aanpak 1. Overleg Intensieve Zorgen (IZ) en Team voor ziekenhuishygiëne (TZH) (maart 2012) Toelichting cluster + hypothese Voorstelling cijfers handhygiëne 2. Observatie handhygiëne TZH (maart 2012) Methode: observatie met onmiddellijke feedback momenten, locaties en gezondheidswerkers 3. Voorstelling bevindingen TZH IZ (mei 2012)
Methode observatieperiode I Observatie met directe feedback DOEL: sensibilisatie inzake handhygiëne de basisvereisten de indicaties de correcte techniek PERIODE: 26 t.e.m. 30 maart 2012
Observatie IZ - bevindingen Handhygiëne Onvoldoende naleving van basisvereisten Project Blink uit in je vak zonder juwelen (mei 2012) 86,2% naleving (94/109) Non conformiteit» Verpleegkundigen, zorgkundigen, schoonmaak» Lange nagels Grote individuele verschillen in naleving HH Handen worden frequent gewassen
Observatie IZ - bevindingen Handhygiëne 5 indicaties worden onvoldoende toegepast, vooral vóór-indicaties Geen uniformiteit HH en gebruik computer HH en manipulatie materiaalwagen Techniek voor handontsmetting Gebruik van handschoenen
Aanpak 4. Verbeterpunten werkvergadering (juni 2012) Handhygiëne (basisvereisten, 5 indicaties, techniek) Correct gebruik van handschoenen Uniform gebruik van patiëntgebonden PC en materiaalwagen 5. Participerende observatie TZH (juli 2012) Methode: participerende obs. met directe feedback momenten, locaties en gezondheidswerkers 6. Overleg IZ - TZH (oktober 2012)
Methode observatieperiode II Participerende observatie met directe feedback (drempelverlagende aanpak) DOEL: - integratie verbeterpunten in praktijk? - sensibilisatie inzake handhygiëne - uitklaren van hygiëne-aspecten PERIODE: 9 t.e.m. 13 juli 2012
Observatie IZ - bevindingen bevindingen maart 2012 = bevindingen juli 2012 Boodschap niet iedereen bereikt!
Voorwaarden vanuit TZH Duidelijke communicatie Expliciet engagement leidinggevenden Overtuiging handhygiëne = belangrijk Voorbeeldfunctie opnemen Incorrect gedrag bespreekbaar maken Gedragenheid - draagvlak op IZ Medewerking van alle betrokkenen
Trots en dankbaar zijn we met de geboorte van Project Geef me de hand 22/10/2012
Project IZ Geef me de hand 1. Uitwerking project 2. Doelstelling 3. Tijdslijn 4. Multimodale aanpak 5. Resultaten
Project IZ Geef me de hand 1. Uitwerking project 2. Doelstelling 3. Tijdslijn 4. Multimodale aanpak 5. Resultaten
1. Uitwerking project Projectnaam Geef me de hand Vacature 2 projectmedewerkers Aankondiging van het project INTERN Projectposter Brief + mondelinge informatie EXTERN Brief (poster als bijlage) Project-mascotte Mr. D.Ruppel
Project IZ Geef me de hand 1. Uitwerking project 2. Doelstelling 3. Tijdslijn 4. Multimodale aanpak 5. Resultaten
2. Doelstelling Overdracht van micro-organismen verminderen of vermijden door het verhogen van de naleving van handhygiëne bij alle gezondheidswerkers op IZ, met bijzondere aandacht voor de vóór-indicaties vóór patiëntencontact vóór een zuivere/invasieve handeling
Project IZ Geef me de hand 1. Uitwerking project 2. Doelstelling 3. Tijdslijn 4. Multimodale aanpak 5. Resultaten
3. Tijdslijn November 2012 Informeren van betrokken IZ medewerkers (brief / poster) Vacature voor 2 gemotiveerde projectmedewerkers ter ondersteuning van de referentieverpleegkundigen ZHH December 2012 Zelfstudie handhygiëne door medewerkers IZ (infobundel) Opleiding van de 4 projectmedewerkers Januari februari 2013 Informeren & bijsturen externe zorgverstrekkers (brief /poster) Kennistest medewerkers IZ (verpleegkundigen / zorgkundigen / artsen) Bedside-begeleiding en - bijsturing medewerkers IZ Voormeting Nationale Campagne Handhygiëne April mei 2013 Nameting Nationale Campagne Handhygiëne
Project IZ Geef me de hand 1. Uitwerking project 2. Doelstelling 3. Tijdslijn 4. Multimodale aanpak 5. Resultaten
4. Multimodale aanpak A. Zelfstudie (infobundel) + kennistest HH B. Bedside begeleiding en bijsturing van IZ medewerkers C. Informeren en bijsturen externe zorgverstrekkers D. Reminders handhygiëne
4. Multimodale aanpak A. Zelfstudie (infobundel) + kennistest HH B. Bedside begeleiding en bijsturing van IZ medewerkers C. Informeren en bijsturen externe zorgverstrekkers D. Reminders handhygiëne
A. Zelfstudie + kennistest HH Zelfstudie (a.h.v. infobundel) Handhygiëne (basisvereisten, 5 indicaties, techniek) Correct gebruik van handschoenen Uniform gebruik van patiëntgebonden PC en materiaalwagen Invullen kennistest + handtekening lijst Per doelgroep specifieke kennistest Artsen Verpleegkundigen Zorgkundigen
A. Zelfstudie + kennistest HH Kennistest Algemene kennisvragen (10) Specifieke praktijksituaties (5) Opvolging door TZH en leidinggevenden Terugkoppeling van persoonlijke resultaten Toelichting vraag en antwoord tijdens werkvergadering / stafvergadering
VOORBEELD 1 Algemene vraag 1. Om een goede handhygiëne te garanderen, zijn juwelen t.h.v. handen, polsen en onderarmen niet toegelaten: o indien een zorgverstrekker burgerkledij draagt o indien een zorgverstrekker zorg verleent aan patiënten of patiëntencontact heeft (> gesprek) o indien een zorgverstrekker beroepskledij draagt
VOORBEELD 1 Antwoord 1. Om een goede handhygiëne te garanderen, zijn juwelen t.h.v. handen, polsen en onderarmen niet toegelaten: o indien een zorgverstrekker burgerkledij draagt indien een zorgverstrekker zorg verleent aan patiënten of patiëntencontact heeft indien een zorgverstrekker beroepskledij draagt
VOORBEELD 2 Algemene vraag 2. Dé belangrijkste overdrachtsweg voor micro-organismen tijdens de zorgverlening : o zijn de handen van de zorgverstrekker o is de luchtcirculatie in het ziekenhuis o is blootgesteld worden aan besmette oppervlakken (bv. bedden, stoelen, vloeren) o is het gebruik van niet invasieve voorwerpen (bv stethoscopen, bloeddrukmeters)
VOORBEELD 2 Antwoord 2. Dé belangrijkste overdrachtsweg voor micro-organismen tijdens de zorgverlening : zijn de handen van de zorgverstrekker o is de luchtcirculatie in het ziekenhuis o is blootgesteld worden aan besmette oppervlakken (bv. bedden, stoelen, vloeren) o is het gebruik van niet invasieve voorwerpen (bv stethoscopen, bloeddrukmeters)
VOORBEELD 3 Praktijksituatie Is er een indicatie voor handhygiëne? o ja o neen verpleegkundigen Zo ja, welke indicatie? o o o o o vóór patiëntencontact na patiëntencontact vóór een zuivere / invasieve handeling na (potentiële) blootstelling aan lichaamsvochten of slijmvliezen na contact met de directe patiëntenomgeving
VOORBEELD 3 Antwoord Is er een indicatie voor handhygiëne? ja o neen Zo ja, welke indicatie? o o o o vóór patiëntencontact na patiëntencontact vóór een zuivere / invasieve handeling na (potentiële) blootstelling aan lichaamsvochten of slijmvliezen na contact met de directe patiëntenomgeving
VOORBEELD 4 Praktijksituatie Is er een indicatie voor handhygiëne? o ja o neen zorgkundigen Zo ja, welke indicatie? o o o o o vóór patiëntencontact na patiëntencontact vóór een zuivere / invasieve handeling na (potentiële) blootstelling aan lichaamsvochten of slijmvliezen na contact met de directe patiëntenomgeving
VOORBEELD 4 Antwoord Is er een indicatie voor handhygiëne? ja o neen Zo ja, welke indicatie? o o o vóór patiëntencontact na patiëntencontact vóór een zuivere / invasieve handeling na (potentiële) blootstelling aan lichaamsvochten of slijmvliezen na contact met de directe patiëntenomgeving
VOORBEELD 5 Praktijksituatie Is er een indicatie voor handhygiëne? o ja o neen artsen Zo ja, welke indicatie? o o o o o vóór patiëntencontact na patiëntencontact vóór een zuivere / invasieve handeling na (potentiële) blootstelling aan lichaamsvochten of slijmvliezen na contact met de directe patiëntenomgeving
VOORBEELD 5 Antwoord Is er een indicatie voor handhygiëne? ja o neen Zo ja, welke indicatie? o o o o vóór patiëntencontact na patiëntencontact vóór een zuivere / invasieve handeling na (potentiële) blootstelling aan lichaamsvochten of slijmvliezen na contact met de directe patiëntenomgeving
4. Multimodale aanpak A. Zelfstudie (infobundel) + kennistest HH B. Bedside begeleiding en bijsturing van IZ medewerkers C. Informeren en bijsturen externe zorgverstrekkers D. Reminders handhygiëne
B. Bedside begeleiding en bijsturing van IZ medewerkers Opleiding infectiepreventie TZH = ondersteunende functie Begeleiding op werkvloer Persoonlijke begeleiding en individuele bijsturing Voltallige IZ team Planning in werkuren ¼ projectmedewerkers: dagdienst Periode: 4 6 weken Wie welke collega
Op eenzelfde lijn én met de neuzen in dezelfde richting Overzicht verbeterpunten Handhygiëne basisvereisten 5 indicaties (nadruk vóór-indicaties) correcte techniek Handschoenen EN handhygiëne Handhygiëne en patiëntgebonden PC (patiëntzone) Handhygiëne en materiaalwagen (zorgzone)
Bedside begeleiding & bijsturing ERVARING Projectmedewerkers Nood aan opleiding (cfr. sterk in schoenen staan) Steun van TZH en leidinggevenden IZ Arts diensthoofd Hoofdverpleegkundige + zorgzonemanager Drempelvrees overwinnen Positieve houding van collega s (incl. artsen) Zeer intensief Voldoening (resultaat)
Bedside begeleiding & bijsturing ERVARING Collega-zorgverstrekkers POSITIEVE ERVARING Verpleegkundigen Artsen Zorgkundigen Project dat leeft op IZ Ruimte voor vragen en discussie Aanvaardbaar om bijgestuurd te worden door collega-verpleegkundige ( TZH)
4. Multimodale aanpak A. Zelfstudie (infobundel) + kennistest HH B. Bedside begeleiding en bijsturing van IZ medewerkers C. Informeren en bijsturen externe zorgverstrekkers D. Reminders handhygiëne
C. Informeren en bijsturen externe zorgverstrekkers Parallel verloop aan bedside begeleiding en bijsturing Externe zorgverstrekkers: Radiologie (RX, Echo), Hemodialyse, Pneumologie (bronchoscopie), Kinesitherapie, Positieve feedback over project tijdens vergadering Comité voor ZHH (arts)
4. Multimodale aanpak A. Zelfstudie (infobundel) + kennistest HH B. Bedside begeleiding en bijsturing van IZ medewerkers C. Informeren en bijsturen externe zorgverstrekkers D. Reminders handhygiëne
Project IZ Geef me de hand 1. Uitwerking project 2. Doelstelling 3. Tijdslijn 4. Multimodale aanpak 5. Resultaten
5. Resultaten Resultaten project Geef me de hand : Naleving NA t.o.v. VOOR het IZ-project: Algemene naleving: + 20% Per beroepsgroep Artsen: + 40% Verpleegkundigen: + 15% Per indicatie Vóór patiëntencontact: + 30% Vóór zuivere/invasieve handeling: + 40%
Conclusie Slaagkansen van verbeterproject verhogen: Teamwork (TZH én eenheid) Absolute voorwaarden communicatie draagvlak expliciete medewerking leerklimaat Inzicht in het belang van de verandering Eigenaarschap op de eenheid
Bedankt voor jullie aandacht.