gemeente Eindhoven Inboeknummer 14bst00037 Beslisdatum B&W 7 januari 2014 Dossiernummer 14.02.103 (12) Raadsvragen van het raadslid dhr. A. Rennenberg (OAE) over dakloze gezinnen en kinderen die zonder ontbijt naar school gaan Uit goed geïnformeerde bronnen vernamen wij, dat er op dit moment in Eindhoven 18 gezinnen met kinderen geen dak boven hun hoofd hebben en hun onderkomen moeten vinden in auto s, caravans en andere noodoplossingen. We weten dat Neos en andere instellingen geen capaciteit hebben om deze gezinnen op te vangen en er zelfs met wachtlijsten moet worden gewerkt. Wij verzoeken u vriendelijk om gepaste maatregelen te nemen die aan de ellendige toestand waarin deze mensen nu verkeren een einde maakt. Mogelijk kunt u een snelle oplossing vinden door eens een kijkje te nemen in de leegstaande gebouwen, die voor huisvesting van noodgevallen in aanmerking zouden kunnen komen. Verder werd ons meegedeeld dat er meer dan 1.000 kinderen in onze stad op dit moment geen of onvoldoende eten hebben voordat ze naar school gaan. Wij vinden dit, gelet op het coalitieakkoord waarin staat vermeld dat er geen mensen buiten de boot zullen vallen, onverteerbaar. Tijdens de laatste beschouwingen heeft het Ouderen Appèl een motie ingediend, waarin werd verzocht het Noodfonds op te rekken met 25.000 euro. Hiertegen waren verschillende bezwaren temeer omdat men nog geen inzicht zou hebben in de gevolgen die eventuele stapelingseffecten met zich zouden meebrengen voor mensen die het moeten doen met een minimum inkomen. Honger wacht niet op het resultaat van onderzoeken. Van onderzoeken kun je immers niet eten. Overigens hebben wij de toegezegde onderzoeken die wij in december zouden ontvangen niet gezien. Deze inwoners van Eindhoven vragen om onmiddellijke actie om een einde te maken aan de onmenselijke situatie waarin zij nu verkeren. Wij vragen u het volgende:
1. Bent u op de hoogte van de problemen zoals wij die hierboven schetsen en hoe lang kent u die problemen al? 2. Bent u met ons van mening dat, indien onze constatering juist is, geen gevolg wordt gegeven aan de uitvoering van het coalitieakkoord waarin is opgenomen dat in onze stad niemand buiten de boot zal vallen? 3. Bent u van plan om aan beide situaties onmiddellijk een einde te maken? 4. Wij verzoeken u per omgaande aan te geven welke oplossingen er worden genomen en verzoeken u die aan ons per ommegaande kenbaar te maken. 5. Wat betreft de nachtopvang. Wat vindt uw college om een verdieping van de Technische Dienst in te richten als een veilige nachtopvang voor dakloze moeders met kinderen? 6. Wat betreft het hongerprobleem van kinderen. Is uw college het met ons eens dat een actie om bijvoorbeeld de stadhuiskantine in te richten als ontbijtplaats voor kinderen, die thuis hun ontbijt niet krijgen, oplossingsgericht kan werken? Generalisten en specialisten van Wij Eindhoven kunnen hierbij ingezet worden! Eindhoven, 28 december 2013. Antwoord van burgemeester en wethouders 1. Bent u op de hoogte van de problemen zoals wij die hierboven schetsen en hoe lang kent u die problemen al? Wij zijn op de hoogte van het feit dat er een wachtlijst is voor de opvang van dakloze gezinnen. Vanuit Neos hebben wij vernomen dat de huidige wachtlijst 10 gezinnen betreft (peildatum 6-1-2014). Het aantal gezinnen op de wachtlijst fluctueert omdat gezinnen zich aanmelden, maar vaak daarna zelf alsnog een oplossing vinden. Als een gezin op de wachtlijst staat, betekent dit overigens niet dat dit zij aan hun lot worden overgelaten. Tijdens de wachtperiode wordt wekelijks telefonisch contact onderhouden met de gezinnen vanuit de centrale aanmelding van Neos. Daarnaast is er voor zeer spoedeisende of crisissituaties altijd nog een noodbed bij Neos beschikbaar. Neos heeft de gemeente desgevraagd te kennen gegeven dat er geen gezin op straat leeft. De meeste van de 10 gezinnen verblijven binnen hun eigen sociaal netwerk (familie of vrienden) in afwachting van een plaatsing, soms op een camping. Eén gezin is op dit moment op een noodbed geplaatst. Dat gebeurt in de regel als er echt geen andere oplossing binnen het eigen netwerk of anderszins gevonden kan worden. In dat geval wordt er samen met centrale aanmelding een oplossing gezocht en wordt er ook met Jeugdzorg samengewerkt i.v.m. de kinderen. 2
Sinds vorig jaar is Neos in overleg met een woningcorporatie en de gemeente om een permanente oplossing te creëren (zie ook beantwoording vraag 4). Met betrekking tot de ontbijtproblematiek. Het is ons onbekend waarop uw signaal, dat 1000 jongeren in Eindhoven zonder ontbijt of met onvoldoende eten op naar school gaan, gebaseerd is. Bij navraag bij zowel de GGD als onze de onderzoeksafdeling is dit signaal onbekend en is er geen expliciet onderzoek naar gedaan. De GGD geeft aan dat er op dit moment bij hen geen projecten op scholen bekend zijn om het ontbijtgedrag specifiek te verbeteren. Ontbijtgedrag is wel een onderdeel van de Gezonde School methode. Ook de GGD jeugdartsen en verpleegkundigen hebben geen signalen gekregen dat er problematisch ontbijtgedrag zou zijn in Eindhoven. Uit de GGD jeugd monitor 2013 blijkt zelfs dat in ieder geval in de periode 2011-2012 het ontbijtgedrag van 12-18-jarigen verbeterd is t.o.v. 2007. Onduidelijk is ook of het niet of onvoldoende eten voor het naar school gaan gebaseerd is op financiële problematiek of het gevolg is van een opvoedings- of leefstijlvraagstuk. Wij zijn wel bekend met een onderzoek van de organisatie van het Nationaal Schoolontbijt (november 2013) waaruit is gebleken dat 1 op de 7 kinderen op de basisschool niet of niet altijd ontbijten. Zij geven echter aan dat tijdgebrek de belangrijkste reden is van het overslaan van het ontbijt. Daarbij dient ook aangetekend te worden dat niet zomaar landelijke cijfers geëxtrapoleerd kunnen worden naar Eindhoven als gemeente. 2. Bent u met ons van mening dat, indien onze constatering juist is, geen gevolg wordt gegeven aan de uitvoering van het coalitieakkoord waarin is opgenomen dat in onze stad niemand buiten de boot zal vallen? Het college is het niet eens dat er geen gevolg aan het coalitieakkoord gegeven wordt. Het is nooit geheel uit te sluiten dat mensen buiten de boot vallen. Het college probeert dit echter zoveel mogelijk te voorkomen. Zie hiervoor ook de beantwoording van de volgende vragen. 3. Bent u van plan om aan beide situaties onmiddellijk een einde te maken? 4. Wij verzoeken u per omgaande aan te geven welke oplossingen er worden genomen en verzoeken u die aan ons per ommegaande kenbaar te maken. Ten aanzien van de daklozen gezinnen is Neos is in onderhandeling met de gemeente en een woningcorporatie om voor deze doelgroep een permanente tussenvoorziening te creëren. Naar verwachting zal de tussenvoorziening in de eerste helft van 2014 operationeel worden. Tot die tijd wordt bij acute crisissituaties gezocht naar passende oplossingen. 3
5. Wat betreft de nachtopvang. Wat vindt uw college om een verdieping van de Technische Dienst in te richten als een veilige nachtopvang voor dakloze moeders met kinderen? Afgezien van alle elementen waarmee rekening gehouden moet worden bij de opvang van dakloze gezinnen zoals bouwkundige voorzieningen, beheer, begeleiding en omgevingsfactoren, is het gezien de komende oplossingsrichting niet nodig om een verdieping van de TD in te richten voor de nachtopvang van dakloze gezinnen. 6. Wat betreft het hongerprobleem van kinderen. Is uw college het met ons eens dat een actie om bijvoorbeeld de stadhuiskantine in te richten als ontbijtplaats voor kinderen, die thuis hun ontbijt niet krijgen, oplossingsgericht kan werken? Generalisten en specialisten van Wij Eindhoven kunnen hierbij ingezet worden! Wij willen de Stadhuiskantine niet gaan inrichten als ontbijtplaats voor kinderen omdat dit het probleem niet oplost. Wij vinden het ongewenst dat de gemeente de primaire verantwoordelijkheid van ouders en scholen overneemt. Wij willen wel ondersteuning bieden om problemen zoveel mogelijk te voorkomen met als doel deze structureel aan te pakken. Zoals eerder aangegeven kan het geschetste ontbijtprobleem zowel financiële als opvoedkundige/leefstijl oorzaken hebben. Ten aanzien van mogelijke financiële oorzaken besteden wij overeenkomstig het coalitieakkoord veel aandacht aan gezinnen met kinderen. Dat komt tot uiting in diverse regelingen, voorzieningen en subsidies die moeten voorkomen dat kinderen in armoede moeten leven. Ondanks de afname aan middelen die de gemeente voor dit doel ontvangt hebben wij bewust niet op deze voorzieningen bezuinigd. Ten aanzien van mogelijke opvoedings/leefstijl oorzaken van de ontbijtproblematiek. Door dichtbij de gezinnen, vroegtijdig ondersteuning te bieden, zorgen we ervoor dat grotere problemen worden voorkomen en dat gezinnen weer sneller op eigen kracht verder kunnen. Dit doen we onder de noemer WIJeindhoven. Door deze werkwijze kan de gemeente sneller en beter problemen in een gezin constateren en hier adequaat op inspelen. Daarnaast wordt, zoals al eerder aangegeven, door de GGD aandacht besteed aan ontbijtgedrag in het preventieprogramma Gezonde School. Om na te gaan in hoeverre scholen in Eindhoven aandacht besteden aan ontbijtgedrag zal ook navraag gedaan worden bij de diverse onderwijskoepels en onderwijsbesturen in Eindhoven. De resultaten daarvan waren gezien het korte tijdsbestek voor beantwoording nog niet beschikbaar op dit moment. 4
Tenslotte is recent in Eindhoven in het kader van Het Nationaal Schoolontbijt door burgemeester van Gijzel aandacht geschonken aan het belang van een goed ontbijt. Groep 5 van basisschool de Schelp aan de Zuiderzeelaan schoof op 8 november jl. nog aan bij burgemeester Van Gijzel voor het Nationaal Burgemeestersontbijt 2013. Dit maakt onderdeel uit van het Nationaal Schoolontbijt, een project dat is opgezet om kinderen en ouders te wijzen op het belang van een goed ontbijt. Eindhoven, 7 januari 2014 5