Gemeente Den Haag BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE VRAGEN van het raadslid de heer R.K. Ramnewash sv 2010.335 RIS 175262 Regnr. BOW/2010.572 Den Haag, 26 oktober 2010 Inzake: tekorten stageplekken De gemeenteraad Het gemeenteraadslid de heer R.K. Ramnewash heeft op 21 september 2010 een brief met daarin zeventien vragen aan de voorzitter van de gemeenteraad gericht. De vragen gaan over tekorten stageplekken. Overeenkomstig artikel 38 van het reglement van orde voor vergaderingen en andere werkzaamheden van de raad, beantwoorden wij deze vragen als volgt. 1. Hoeveel in Den Haag woonachtige leerlingen hebben een stage- of leerarbeidsplaats? Gaarne een specificatie naar MBO- niveau, studierichting en naar dienst en afdeling bij de gemeente Den Haag waar zij een stage- of leerarbeidsplaats hebben. Het overzicht van stagiaires bij de gemeente Den Haag van januari 2010 tot en met juni 2010 ziet er als volgt uit. Er wordt geen registratie bijgehouden van de woonplaats van de stagiairs. Dienst MBO HBO WO VMBO Overig Totaal BSD 9 10 2 18 39 DBZ 19 2 21 DOB 25 14 22 29 90 DSB 28 19 47 DSO 10 16 7 33 GAD 1 1 GBD 4 2 1 7 Griffie 1 1 HGR 4 3 1 8 IDC 2 4 6 OCW 67 117 44 228 SZW 33 10 43 Totaal 202 196 55 23 48 524
BOW/2010.572 2 2. Het coalitieakkoord Aan de slag gaat uit van minimaal 300 stage- en leerarbeidsplaatsen voor jongeren in het Haagse beroepsonderwijs. Bent u op schema om dat aantal te halen? Zo nee, waarom niet? Verwacht mag worden dat ook in 2010 voldaan wordt aan de doelstelling om 300 MBO leerlingen bij de gemeente stage te laten lopen. Over het eerste halfjaar van 2010 zijn al 202 MBO stagiairs actief geweest bij de gemeente. 3. Op welke wijze voert de gemeente Den Haag actief campagne voor stage en leerarbeidsplaatsen?is er een intern coördinatie- en informatiepunt voor stageplekken binnen de gemeentelijke organisatie? Zo nee, waarom niet? Via de gemeentelijke vacaturesite www.wereldbaanindenhaag.nl. kunnen studenten zich aanmelden voor een stage bij de gemeente. Op dit moment, oktober 2010, hebben ca. 30 MBO leerlingen zich aangemeld op deze site voor een stage in 2010 en/of 2011. De gemeente Den Haag beschikt niet over een centraal coördinatiepunt voor stageplaatsen. De vraag naar stagiairs bij de diensten en de mogelijkheden van begeleiding en huisvesting zijn bepalend voor de stagemogelijkheden voor studenten. Informatie over stages kan worden betrokken bij het binnengemeentelijke Haags Loopbaancentrum De Winkel. Iedere dienst heeft één of meer medewerkers die voor die dienst optreden als contactpersoon. Daarnaast zijn vele medewerkers / leidinggevenden actief om binnen hun afdeling stagiairs te begeleiden. Sommige diensten hebben structurele afspraken met ROC s om studenten als stagiair te begeleiden. Voorbeelden hiervan zijn de Dienst Onderwijs, Cultuur en Welzijn (zwembaden en GGD) en de Dienst Openbare Bibliotheek. 4. Wordt er bij de toedeling van stage- en leerarbeidsplaatsen bij de gemeente ook rekening gehouden met een goede balans tussen de verschillende niveaus die het MBO kent? Zo ja, op welke wijze?zo nee, waarom niet? Nee, de vraag naar stagiairs is bepalend, zie vraag 3. 5. Bent u bekend met het gegeven dat er bij de handhavingteams van de gemeente Den Haag geen stageplekken worden aangeboden voor de opleiding Toezicht en Veiligheid MBO niveau 3 van het ROC Mondriaan, ondanks dat de stagecoördinatoren daar al twee jaar om vragen? Zo nee, waarom worden geen stageplekken aangeboden zoals wel het geval bij de gemeenten Delft en Zoetermeer? Dat er geen stageplaatsen worden aangeboden bij de handhavingsteams is ons bekend. In april 2010 heeft de afdeling Leefbaarheid & Toezicht van Stadsbeheer, waaronder de handhavingsteams ressorteren, een bezoek gebracht aan de voorlichtingsbijeenkomst van het ROC Mondriaan over de opleiding en de stageplaatsen. In principe staat Leefbaarheid & Toezicht niet afwijzend tegenover het aanbieden van stageplaatsen. Wat dat betreft is er geen verschil met bijvoorbeeld de afdeling Parkeren waar wel stage wordt gelopen. Leefbaarheid & Toezicht is binnen de gemeente een relatief jonge handhavingsorganisatie en rondt zelf op dit moment de verandering naar professionele handhavingsorganisatie af. Om die reden kan er op dit moment naar onze mening niet het niveau
BOW/2010.572 3 van aandacht aan de begeleiding van stagiairs worden geschonken die wij als gemeente willen bieden aan deze stagiairs. Daarnaast hebben de stagecoördinatoren van het ROC Mondriaan een bezoek gebracht aan de handhavingsteams en is gezamenlijk besloten geen stageplaatsen bij handhavingsteams aan te bieden. 6. Bent u er mee bekend dat 50 Haagse leerlingen van de opleiding Sociaal Juridische Dienstverlening MBO niveau 4 tot op heden voor februari 2011 geen stageplek kunnen vinden? Bent u bereid om in de marktsector en intern bij de gemeente te onderzoeken of deze leerlingen toch een stageplek kunnen vinden? Zo, nee waarom niet? Ja, het betreft hier de opleiding Sociaal Maatschappelijke Dienstverlening van ROC Mondriaan. Zestig eerstejaars studenten van de niveau-4 opleiding moeten per februari 2011 zes maanden lang een stage van twee dagen per week lopen. Het is primair een taak van ROC Mondriaan, de studenten zelf en het kenniscentrum Beroepsonderwijs Bedrijven om op zoek te gaan naar een stageplaats. Binnen de gemeente zal worden nagegaan of het mogelijk is een aantal stageplaatsen aan te bieden. 7. Hoeveel jongvolwassenen zijn er die in het kader van de wet WIJ worden doorgestuurd richting volwasseneneducatie van het MBO? Hoeveel van hen vinden geen stageplek en kunnen daardoor hun opleiding niet afronden en geen beroep doen op de studiefinanciering? en 14. Is het college bekend dat jongeren onder de 27 jaar gebruik kunnen maken van studiefinanciering en daarmee geen beroep doen op gemeentelijke middelen? Hoeveel jongeren, die nu een beroep doen op de wet WIJ kunnen in aanmerking komen voor studiefinanciering als zij een (vervolg)opleiding kiezen? Is het college bereid om, mede gezien de oplopende jeugdwerkloosheid jongeren te motiveren voor een (vervolg)opleiding te kiezen? Zo ja, hoe ziet de campagne eruit? Zo nee, waarom niet? Van de 270 jongeren die door het Werkplein Sorghvliet in het schooljaar 2009-2010 zijn verwezen naar het (MBO-)onderwijs hebben er 250 deelgenomen aan Werkmaat. Dit is een reguliere opleiding, die echter buiten de schoolmuren wordt gegeven en opleidt tot MBO 1 diploma AKA (Arbeidsmarkt gekwalificeerd Assistent). Alle jongeren zijn in de gelegenheid gesteld om studiefinanciering aan te vragen, al dan niet met steun van een consulent van de gemeente. Aan het eind van het Werkmaattraject worden deze jongeren geplaatst in een BOL of BBL-traject dan wel in een baan, als die voorhanden is. Voor het vinden van de bijbehorende leerbanen en stages zijn de gebruikelijke partijen aan zet: de student zelf, ROC, kenniscentra en Werkplein. Daarbij worden ook vacatures betrokken die bekend zijn via het UWV-Werkbedrijf en Werkgevers Servicepunt. Haagse jongeren worden gestimuleerd en gemotiveerd om hun opleiding af te ronden. Dat gebeurt zowel door het onderwijs, door de afdeling Voortijdig School Verlaten van de Dienst OCW en door het Werkplein Sorghvliet. Daarnaast vinden ook periodiek speeddates plaats, voor bemiddeling van jongeren naar werk. In de eerste week van oktober 2010 heeft een banenmarkt plaatsgehad in het ADO Den Haag stadion. Momenteel worden voorbereidingen getroffen voor een nieuwe (leer)banenmarkt rond (opleidingen tot) vakmanschap.
BOW/2010.572 4 Deze bijeenkomst wordt in het voorjaar van 2011 gehouden en zal worden gekoppeld aan de week van de ambachten. Aan deze activiteiten wordt te zijner tijd uiteraard de nodige (media)aandacht besteed. De realiteit gebiedt echter ook stil te staan bij het feit dat niet alle jongeren voldoende vermogen hebben om een startkwalificatie te behalen bijvoorbeeld leerlingen van het praktijkonderwijs en van het Voortgezet Speciaal Onderwijs. De praktijkscholen krijgen extra financiële middelen voor het leveren van nazorg aan jongeren die het onderwijs daar hebben afgerond. Waar nodig krijgen deze jongeren eveneens dienstverlening bij Werkplein Sorghvliet en worden geholpen en ondersteund bij het vinden van (passend) werk. Daarbij wordt zoveel mogelijk maatwerk geleverd. 8. Veel Haagse jongeren willen werken en leren. Bent u bekend met het gegeven dat er voor opleidingen Bouwtechniek niveau 1, 2 en 3 in Den Haag geen BBL leerarbeidsplaatsen beschikbaar zijn? Zo ja, wat heeft de gemeente ondernomen om samen met ROC Mondriaan meer leerarbeidsplaatsen te creëren? Zo nee, waarom niet? 9. Heeft de gemeente vanuit de regiefunctie actie ondernomen om het door de verschuiving van BBL naar BOL trajecten op niveau 1 en 2 Bouwtechniek ontstane tekort van 120 stageplekken op te vangen? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, waarom niet? en 11. Is het college bereid het succesvolle project Pimp your house van Vestia uit te breiden en financieel te ondersteunen voor leerlingen uit de Krachtwijken en is het college bereid om in samenwerking met ROC Mondriaan andere woningcorporaties te laten participeren? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, waarom niet? Ja, het college is bekend met het tekort aan leerbanen en stageplaatsen in de bouw. Dit tekort zal primair opgelost moeten worden door de partijen hier: ROC Mondriaan, Haagbouw en de bouwsector, kenniscentrum Fundeon en de studenten zelf. Immers, de sector spant zich in om via een anticyclisch opleidingsplan Bouw door, leer verder! voldoende leerbanen in stand te houden en zo de instroomtargets op niveau 2 MBO te halen met het oog op de vervangingsbehoefte aan personeel binnen de bouw over twee jaar. Een deel van deze partijen, ROC Mondriaan, Fundeon, woningcorporatie Vestia, de regioregisseur en de gemeente onderzoekt op dit moment wat er nodig is om het project 'Pimp your house' te continueren. Ook andere woningbouwcorporaties kunnen participeren in een dergelijk traject door stageplaatsen aan te bieden. Zij zullen hiervoor benaderd worden. De gemeente heeft vanuit het re-integratieperspectief samen met Haagbouw een voorschakeltraject gerealiseerd voor werkzoekenden ter voorbereiding op een BBL-traject bij Haagbouw en ROC Mondriaan. Ook werkt de gemeente samen met stichting Leerwerkprojecten Bouw Haaglanden om werkzoekenden voor te bereiden op BBL-trajecten. Daarnaast werkt de gemeente met drie aan de bouwtechniek gerelateerde opleidingsinstituten (schilders, bouw, en grond- en wegenbouw) om werkzoekenden voor te bereiden op trajecten bij de opleidingsinstituten. Momenteel is de gemeente in gesprek met deze instituten om de aansluiting van voorschakeltrajecten en opleidingen te optimaliseren.
BOW/2010.572 5 10. Bent u bekend met het gegeven dat bouwbedrijven van buiten de regio Haaglanden hun eigen stagiair(e)s meenemen uit bijvoorbeeld Brabant en wat vindt u daarvan? Is het college bereid om in het kader van contract compliance bindende afspraken met bouwbedrijven en andereopdrachtnemers te (laten) maken over het aantal stage- en leerarbeidsplaatsen voor mensen woonachtig in Den Haag? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, waarom niet? Ja, bij het college is bekend dat een deel van de stagiairs werkzaam voor bouwbedrijven woonachtig is buiten de regio Haaglanden. In het kader van contract compliance kunnen geen bindende afspraken met bouwbedrijven en andere opdrachtnemers worden gemaakt over het aantal stage- en leerarbeidsplaatsen bestemd voor mensen woonachtig in Den Haag. De Europese regelgeving staat een dergelijke voorkeursbehandeling op basis van woonplaats niet toe. 12. Procentueel heeft 40% van de nieuwe instroom BBL in de opleiding Autotechnicus niveau 2 geen baan kunnen vinden. Het voorzichtige herstel van de autobranche van juni 2010 heeft niet doorgezet. Hierdoor stoppen leerlingen met hun opleiding of kiezen leerlingen voor de BOL in plaats van voor de BBL. Hiervoor zijn echter geen stageplekken beschikbaar. Wat heeft de gemeente ondernomen om samen met ROC Mondriaan meer stage- en leerarbeidsplaatsen te creëren? Gaarne een uitgebreide toelichting. Volgens gegevens van ROC Mondriaan van begin oktober 2010 hebben zich 35 studenten aangemeld voor de opleiding autotechnicus niveau 2. Zeven hiervan hebben zich al weer uitgeschreven en zeven zitten er in de klas zonder een leerarbeidsplaats. Ook de BOL-klassen zitten overvol en ook daarvoor zijn stageplaatsen nodig. Ook hier geldt dat partijen zelf aan zet zijn: ROC Mondriaan, de Kenniscentra, de autobranche en de student zelf. Er zal creatief nagedacht moeten worden over oplossingen. De gemeente staat met deze partijen in contact en is bereid ze zo nodig bij elkaar te brengen als dit op eigen kracht niet lukt. Jongeren die een andere studie overwegen kunnen gebruik maken van het loopbaancentrum van ROC Mondriaan. 13. De Rijksoverheid is een van de grootste werkgevers in Den Haag. De stagebegeleiders van ROC Mondriaan geven aan dat er bij het Rijk voor MBO-leerlingen geen of weinig leerlingen een stage of leerwerkplek beschikbaar is. Is het college bereid om de regie te nemen in gesprekken met de hier gevestigde Rijksoverheid voor meer stage- en leerarbeidsplaatsen? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, waarom niet? In de zomer 2009 heeft de wethouder Sociale Zaken, Werkgelegenheid en Economie de toenmalige minister van Binnenlandse Zaken, mevrouw Ter Horst, geschreven met het verzoek zich sterk te maken om stageplaatsen in welke vorm dan ook beschikbaar te stellen voor jongeren en volwassenen in opleiding. Het Rijk is immers de grootste werkgever in Den Haag. Concreet is de verwachting neergelegd of de rijksoverheid 1.000 stageplaatsen beschikbaar zou willen stellen en ca. 1% van haar personeelsbestand (350 arbeidsplaatsen) open zou willen stellen voor werkzoekenden met een afstand tot de arbeidsmarkt. Hiermee heeft de gemeente duidelijk het initiatief genomen. Ook vanuit de regionale aanpak jeugdwerkloosheid is aangegeven dat het voor de regio Haaglanden gewenst is dat er een convenant wordt afgesloten met het Rijk over stage- en plaatsingsmogelijkheden van jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt.
BOW/2010.572 6 De reactie van het Rijk op deze initiatieven was enigszins voorzichtig en terughoudend. Deze houding werd manifest toen bleek dat landelijk de ontwikkeling van de jeugdwerkloosheid gunstiger werd. Uiteindelijk zijn er door het Rijk incidenteel plaatsen beschikbaar gesteld, waaronder arbeidsplaatsen voor de doelgroep van de Wajong. Omdat de behoefte aan meer stageplaatsen niet algemeen is, maar zich specifiek voordoet in een aantal sectoren, zal eerst de behoefte aan stageplaatsen geïnventariseerd moeten worden binnen de gemeente zodat dit onderwerp goed onderbouwd met het nieuwe kabinet besproken kan worden. 15. In het coalitieakkoord Aan de slag spreekt u het voornemen uit om onderwijs, ondernemers en overheid bijeen te brengen om de krachten te bundelen bij het vinden van voldoende stage- en leerarbeidsplaatsen voor jongeren Wanneer, hoe frequent en met welk resultaat brengt u deze partijen rondom dit thema bijeen? Bij het aanbieden van stageplaatsen en leerarbeidsplaatsen door werkgevers en het verwerven van die plaatsen door studenten in het MBO zijn vele partijen betrokken: de student, zijn opleidingsinstituut, één van de 17 kenniscentra voor Beroepsonderwijs en Bedrijfsleven en de werkgever zelf. De praktijk leert dat de fase van voorbereiding en matching, het doorlopen van de stage/leerarbeidsplaatsen, de beoordeling en de evaluatie niet altijd soepel verlopen. Reden voor het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap om MKB-Nederland, VNO-NCW, de MBO-Raad en COLO om tafel te brengen. Deze partijen hebben gezamenlijk een protocol voor de Beroepspraktijkvorming (het officiële woord voor stage en leerarbeidsplaats in het MBO) opgezet, waarin de rollen van alle partijen helder zijn beschreven. Ons voornemen is om samen met deze partijen op lokaal en regionaal niveau te kijken hoe wij onze krachten kunnen gaan bundelen. Daarvoor zal in het eerste kwartaal van 2011 een notitie aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt aan de Raad worden aangeboden, waar dit punt een onderdeel van zal zijn. Er is in ieder geval al een initiatief van de werkgeversorganisatie Zorg en Welzijn Haaglanden om werkgevers en onderwijsinstellingen in de zorg bij elkaar te brengen om zo betere afstemming te bereiken. Bij dit thema moet goed voor ogen gehouden worden dat de gemeente in deze niet beschikt over formele bevoegdheden. 16. Ook is in het coalitieakkoord Aan de slag opgenomen dat het college werkgevers met weinig stage- en leerarbeidsplaatsen indien nodig gaat helpen bij het verwerven van de kwalificatie Leermeester of Erkend Leerbedrijf. Heeft u al inzicht in de behoefte van de werkgevers en heeft u al afspraken gemaakt met de Haagse werkgeverskoepels of organisaties? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, waarom niet? In september 2010 is door ROC Mondriaan Educatie en het Kenniscentrum (KC) Handel een cursus gestart voor ondernemers uit de detailhandel in Transvaal en de Schilderswijk om het leermeesterschap ten gunste van MBO-leerlingen van het ROC Mondriaan te verbeteren en het aantal erkende leerbedrijven in de detailhandel te vergroten dan wel te verbeteren. Er zijn ruim 70 bedrijven aangesproken die hiervoor in aanmerking komen. Hieruit is een selectie van maximaal 18 deelnemers gemaakt voor de cursus. Het project omvat 10 lesweken. Bij voldoende deelname ontvangen de deelnemers een certificaat. Verder beoordeelt KC Handel of een erkenning als leerbedrijf kan worden afgegeven.
BOW/2010.572 7 Naast de beoogde erkenning en verbetering van het leermeesterschap is er voor een goede communicatie met de leerlingen ook specifieke aandacht voor het verbeteren van de Nederlandse taalvaardigheid bij de betreffende ondernemers/leermeesters. Het gaat hier om een proefproject en bij welslagen willen wij dit in 2011 ook uitzetten in andere delen van de stad. Verder willen wij bekijken of dit ook voor andere branches een werkbare opzet is. Daarbij komt vanzelfsprekend aan de orde wat de beste aanpak is: via winkeliersverenigingen, werkgeverskoepels of andere organisaties. 17. Op het onlangs door u georganiseerde Ondernemersplein op 8 september gaven werkgevers aan af te willen van de verplichte stagevergoeding. Bent u bereid in gesprek met de Haagse beroepsopleidingen en HBO-instellingen om de verplichte stagevergoeding af te schaffen, net zoals dat nu in de cluster Handel en Logistiek van ROC Mondriaan is gebeurd? Zo nee, waarom niet? Nee. Het college rekent dit niet tot zijn verantwoordelijkheid. Studenten regelen dit zelf met bedrijven en instellingen, daarin ondersteund door de onderwijsinstellingen. Sommige organisaties betalen een stagevergoeding, andere niet. Van een breed geldende verplichting is geen sprake. Het is bovendien niet onze indruk dat een stagevergoeding bedrijven en instellingen sterk afschrikt om stageplaatsen aan te bieden. Het betalen van een stagevergoeding, hoe bescheiden van omvang ook, drukt uit dat de werkzaamheden van de student waardevol zijn voor de stageverlenende organisatie. Dat vinden wij een goede zaak. Mogelijk werd op het Ondernemersplein een andersoortige stagevergoeding bedoeld, namelijk die van de opleidingen Handel en Logistiek van ROC Mondriaan. Daar was in de afgelopen jaren de traditie ontstaan dat het bedrijfsleven per stagelopende student een vrijwillige bijdrage deed van 1,00 per uur. Het college van burgemeester en wethouders, de secretaris, de burgemeester, mw. A.W.H. Bertram J.J. van Aartsen