U komt binnenkort naar de polikliniek van het MCL voor een vasectomie. Bij deze ingreep worden de zaadleiders (onder plaatselijke verdoving) dichtgebonden of dichtgeschroeid. Na de ingreep kunnen de zaadcellen het zaadvocht niet meer bereiken, waardoor u onvruchtbaar wordt. Deze folder bestaat uit vier hoofdstukken: 1. Inleiding 2. Voor- en nadelen van vasectomie 3. Het verloop van de ingreep 4. Sperma-onderzoek na sterilisatie Uw arts heeft over deze zaken met u gesproken. In deze folder kunt u de informatie nog eens rustig nalezen. Als u na het lezen van de folder vragen heeft dan kunt u die stellen aan uw uroloog. Voor- en nadelen van een vasectomie Technisch gezien is sterilisatie bij de man een relatief kleine ingreep. Sterilisatie is een zeer veilige methode om zwangerschap te voorkomen, maar geeft géén bescherming tegen seksueel overdraagbare aandoeningen zoals AIDS, gonorrhoe of syfilis. De eerste maanden na de ingreep kunnen er nog levende zaadcellen in het sperma zitten en moet u nog aanvullende voorbehoedmiddelen gebruiken. U kunt hier pas mee stoppen als uit het sperma-onderzoek gebleken is dat uw sperma inderdaad volledig 'zaadcelvrij' is. (Zie hiervoor hoofdstuk 'Sperma-onderzoek na sterilisatie'). De zaadlozing blijft na de sterilisatie normaal; het sperma (eigenlijk: prostaatvocht) ziet er normaal uit, alleen is het niet meer vruchtbaar. De zaadcellen die achterblijven worden afgebroken door het lichaam. - 1 - MCL Patiënteninformatie
Het is mogelijk dat de sterilisatie niet in één keer geheel lukt; in dat geval is soms een nieuwe ingreep nodig. Ook is er een zeer kleine kans dat u na de sterilisatie onbedoeld weer vruchtbaar wordt, doordat de uiteinden van de zaadleiders aan elkaar groeien en weer doorgankelijk worden. Het gaat hierbij om een kans van ongeveer 2 op 1000. Een sterilisatie kan in principe naderhand niet meer ongedaan gemaakt worden. Er worden wel hersteloperaties gedaan na een sterilisatie, maar u moet er rekening mee houden dat deze operatie lang niet altijd lukt. U moet dus zeker weten dat u geen kinderen (meer) wilt, ook niet in een eventuele nieuwe relatie. De arts zal de ingreep dan ook afraden bij mensen die jonger zijn dan dertig jaar, of bij mensen die op het moment van de beslissing geestelijk of emotioneel niet stabiel zijn. Het verloop van de ingreep Voorbereiding Houdt de dag van de ingreep vrij. Gebruik de week voorafgaande aan de behandeling geen pijnstillers die acetosal bevatten (zoals: aspirine, aspro, chefarine, APC of Ascal). Gebruikt u deze medicijnen op voorschrift van een andere specialist, overleg dan met deze arts of u tijdelijk kunt stoppen met het gebruik. Gebruikt u Marcoumar, stop dan (na overleg met de arts die de medicijnen voorschrijft) vier dagen van tevoren met het gebruik daarvan. Gebruikt u Sintrom of Sintrommitis, stop dan (na overleg met de arts die de medicijnen voorschrijft) vier dagen van tevoren met het gebruik daarvan. - 2 - MCL Patiënteninformatie
Het is gebruikelijk om voor een operatie het operatiegebied te scheren om het risico op infectie te verkleinen. Dit betekent dat u twee dagen voor de ingreep het haar op uw balzak en onderzijde van de penis moet afscheren. U hoeft niet nuchter te zijn voor de ingreep. Neem een strak aansluitende onderbroek of zwembroek mee die u na de ingreep kunt dragen voor extra steun. Praktische informatie U meldt zich op de afgesproken tijd bij: MCL, bij de endoscopie-afdeling (route 55). Deze bevindt zich op de eerste verdieping. MCL Harlingen, polikliniek urologie (route 25). U neemt plaats in de wachtkamer tot u opgeroepen wordt. U wordt vervolgens naar de behandelkamer gebracht. Hoe verloopt de ingreep? De ingreep wordt gedaan in de behandelkamer van de urologische afdeling. Daar zijn de uroloog en een verpleegkundige aanwezig. De verpleegkundige vraagt u uw onderlichaam te ontbloten en op de behandeltafel te gaan liggen. De verpleegkundige of de arts ontsmet het operatiegebied en u krijgt twee verdovingsprikken in de huid van de balzak (links en rechts) en rond de zaadleider. De uroloog maakt twee kleine sneetjes in de huid, hij legt de zaadleiders bloot en knipt of snijdt ze door. Het kan zijn dat hij de zaadleiders daarna dichtschroeit. Ook kan het zijn dat hij van beide zaadleiders een klein stukje wegneemt en de uiteinden afbindt. - 3 - MCL Patiënteninformatie
Daarna worden de wondjes (eventueel) gehecht met oplosbare hechtingen (afhankelijk van uroloog). De wondjes worden afgedekt met gaasjes. De wondjes kunnen na een paar dagen open gaan. Dit is normaal. Het kan meerdere weken duren voordat ze helemaal dicht zijn. U kunt tijdens de ingreep een trekkend pijnlijk gevoel ervaren in de liezen, omdat de zaadleider door het lieskanaal loopt. De ingreep duurt ongeveer 10 tot 15 minuten. Na de ingreep We adviseren u om na de ingreep een strakke onderbroek (of zwembroek) te dragen voor extra steun (zolang als dat prettig voelt). Als de verdoving is uitgewerkt kunt u pijn krijgen in het gebied van de balzak en de liezen. U kunt een pijnstiller nemen (bijvoorbeeld paracetamol). Rust de rest van de dag zoveel mogelijk: dit is belangrijk om nabloeding te voorkomen. Het is mogelijk dat de balzak en/of de basis van de penis wat blauw verkleurt. Ook kan er wat bloed of vocht uit de wondjes komen. Beide dingen komen veel voor en zijn geen reden voor ongerustheid. Meestal verdwijnen deze problemen na een paar dagen vanzelf. De volgende dag kunt u weer douchen. In bad gaan kan pas na vijf dagen. De dag na de ingreep zult u waarschijnlijk weer min of meer gewoon kunnen functioneren, als u ten minste geen zwaar lichamelijk werk hoeft te doen. Als u zwaar lichamelijk werk doet, dient u meerdere dagen vrij te nemen. U kunt zeker de eerste dagen wel last hebben van pijn die gepaard gaat met een beurs gevoel in de zaadballen of pijn tijdens het lopen. - 4 - MCL Patiënteninformatie
De eerste vijf tot tien dagen mag u niet fietsen, sporten, zwemmen, zwaar tillen of ander zwaar werk doen. Wacht ten minste vijf dagen met het hebben van geslachtsgemeenschap. Gebruik daarbij wel aanvullende voorbehoedmiddelen totdat bij het sperma-onderzoek gebleken is dat de sterilisatie inderdaad gelukt is. Complicaties Sommige mannen hebben nadat ze gesteriliseerd zijn last van een pijnlijk gevoel van stuwing voor de zaadlozing. Dit probleem komt zelden voor en is meestal tijdelijk. Ernstige complicaties zoals een bloeding of een infectie komen zelden voor. U moet uw behandelend arts waarschuwen: als u last krijgt van koorts (boven de 38ºC) als de balzak sterk opzwelt als een wondje blijft bloeden als u erg veel pijn heeft Kosten Een groot aantal zorgverzekeraars vergoedt de kosten van de sterilisatie niet. Of u in aanmerking komt voor vergoeding van de kosten van de ingreep, hangt af van uw zorgverzekeraar en van uw pakket. Neem daarom contact op met uw zorgverzekeraar om na te gaan of uw polis de kosten van de ingreep dekt of dat u het zelf moet betalen. Wat de kosten van de ingreep zijn kunt u navragen bij de bedrijfsadministratie. Sperma-onderzoek na sterilisatie Nadat u gesteriliseerd bent, bent u nog niet meteen onvruchtbaar. Er zijn nog 'oude' zaadcellen aanwezig en u bent dus nog vruchtbaar. Gemiddeld genomen verdwijnen de vruchtbare zaadcellen na 15 tot 20 zaadlozingen. - 5 - MCL Patiënteninformatie
Na drie maanden en minimaal 20 zaadlozingen kunt u uw sperma voor onderzoek inleveren bij de laboratoriumpoli van het MCL (route 27) of MCL Harlingen. U krijgt hiervoor van de assistenten van de uroloog een formulier mee en een potje waar u het sperma in kunt opvangen. Handelwijze: u dient voor het onderzoek een onthoudingsperiode (periode waarin geen zaadlozing heeft plaatsgevonden) in acht te nemen van minimaal 2 dagen en maximaal 7 dagen. U dient al het geproduceerde sperma rechtstreeks in het potje op te vangen, dus geen condoom gebruiken. Het onderzoek is het meest betrouwbaar wanneer het sperma door massage verkregen is, dus niet door middel van onderbroken geslachtsgemeenschap. Let erop dat eventueel te gebruiken glijmiddel geen zaaddodende stoffen bevat. Het sperma hoeft niet gekoeld te worden, maar voorkom grote temperatuurswisselingen, door bijvoorbeeld het potje in uw jaszak te vervoeren. Zorg ervoor dat het potje is voorzien van uw naam en geboortedatum. U levert het sperma en het formulier in bij de laboratoriumpoli van het MCL (route 27) of van MCL Harlingen. Dit kan van maandag tot en met vrijdag voor 9.00 uur s ochtends. Later inleveren kan betekenen dat het onderzoek niet kan worden verricht en dan zal u gevraagd worden opnieuw sperma in te leveren. Het sperma dient binnen twee uur na de zaadlozing in het laboratorium te zijn. Na twee dagen kunt u de assistente van de uroloog bellen voor de uitslag van het spermaonderzoek. Als gebleken is dat uw sperma zaadcelvrij is, kunt u stoppen met het gebruik van aanvullende voorbehoedmiddelen. Als bij het onderzoek nog zaadcellen aanwezig zijn, dan moet het onderzoek na drie of vier weken herhaald worden. Dit kan enkele malen nodig zijn. - 6 - MCL Patiënteninformatie
www.mcl.nl Polikliniek Urologie MCL 058 286 61 50 maandag vrijdag van 8.30 16.30 uur MCL Harlingen 0517 499 881 maandag vrijdag van 8.00 17.00 uur MCL februari 2015 Docnr. 16539 (4) - 7 - MCL Patiënteninformatie