Colo Barometer van de stageplaatsen- en leerbanenmarkt oktober 2011 In dit nummer: Van jongensdroom naar kansrijk beroep Peiling oktober 2011 Trends arbeidsmarkt Trends stagemarkt
Van jongensdroom naar kansrijk beroep Foto: Hollandse Hoogte Om jongeren op te leiden in een kansrijke richting zouden de kwalificatiedossiers moeten worden aangevuld met arbeidsmarktinformatie. Onderwijsinstellingen kunnen jongeren dan bijsturen naar een kansrijk beroep. JOB, de JongerenOrganisatie Beroepsonderwijs: Onderwijsinstellingen moeten inspelen op de vraag naar arbeidskrachten vanuit de arbeidsmarkt. Bied geen opleiding aan die leidt tot werkloosheid. omdat ze met hun gekozen opleiding niet aan de bak komen 1. Dierverzorging, gaming, toerisme en sport en bewegen: dit zijn populaire richtingen, waar niet iedereen een baan kan vinden in het verlengde van de gevolgde opleiding. Onderwijsinstellingen moeten inspelen op de vraag naar arbeidskrachten vanuit de arbeidsmarkt Ik ben achteraf blij met hoe het is gelopen, zegt een 30-jarige programmamanager in de natuurbehoud en waterzuivering als hij terugkijkt op zijn jongensdroom. Als klein jongetje was hij vastbesloten dierverzorger te worden en schreef hij enkele brieven naar dierenpark Emmen om zijn wens te vervullen. Alvast schrijven, zou ervoor kunnen zorgen dat ze hem later vast nog wel zouden herinneren. Na teleurstellende pogingen om in de dierentuin aan de slag te komen, besloot hij zijn carrière over een andere boeg te gooien. Zo zijn er duizenden jonge talenten die er na hun opleiding achter komen dat niet iedereen dierverzorger kan worden, of als artiest of in de game-industrie aan de slag kan. De keuze van mbo ers voor een opleiding met een slecht arbeidsmarktperspectief komt helaas te veel voor. Dit vraagstuk staat al langer op de agenda bij de aanpak van schooluitval en jeugdwerkloosheid. Al in 2002 adviseerde de Sociaal-Economische Raad (SER) de afstemming tussen vraag en aanbod van middelbaar beroepsonderwijs te verbeteren 2. Uit een onderzoek van de Raad voor Werk en Inkomen blijkt dat mbo ers meer dan hbo ers en wo ers last hebben van een keuze voor een opleiding die weinig perspectief biedt. Mbo ers zijn na het behalen van hun diploma ook vaker werkloos dan hogeropgeleiden. Dit geldt met name voor 1 AD: Bedrijfsleven schreeuwt om mbo-technici, 22 augustus 2011. Populaire opleidingen zonder perspectief Jaarlijks maken ongeveer 100.000 vmbo ers de overstap naar het mbo. Een groot deel is tevreden over hun keuze en vindt moeiteloos werk. Tegelijkertijd kost het jaarlijks miljoenen omdat jongeren uitvallen of moeten worden omgeschoold 2 Sociaal-Economische Raad: Koersen op vernieuwing: advies over macrodoelmatigheid, innovatiebeleid en beroepspraktijkvorming in het (middelbaar) beroepsonderwijs, Den Haag 2002. 3 Raad voor Werk en Inkomen: Voor de Keuze: Voorstellen voor een betere studie en Beroepskeuzebegeleiding, Den Haag 2008. 2
deelnemers met een mbo-2 opleiding in de landbouw: van hen was 20 procent werkloos. In vergelijking tot 12 procent van de hbo-gediplomeerden in de richting taal en cultuur 3. je opleiding). Kans op stage voorspelt de kans op het vinden van een stageplaats op een wat kortere termijn (één jaar). Natuurlijk blijft het een prognose. Zorgplicht van onderwijsinstellingen Sinds 1 augustus 2008 hebben instellingen een wettelijke zorgplicht. Dat houdt in dat onderwijsinstellingen opleidingen moeten aanbieden met arbeidsmarktperspectief. De Onderwijsinspectie verrichtte in 2009 een verkennend onderzoek naar de wijze waarop onderwijsinstellingen de zorgplicht vormgeven. Bedrijven moeten hun best doen om het vak te promoten en stageplaatsen aan te bieden Aan de nieuwe zorgplicht arbeidsmarktperspectief wordt, wat betreft het aanbod aan opleidingen en de informatieverstrekking aan deelnemers, niet door alle onderwijsinstellingen op eenzelfde manier invulling gegeven. Het rapport draagt goede praktijkvoorbeelden aan hoe de zorgplicht voor het arbeidsmarktperspectief door onderwijsinstellingen kan worden ingevuld. Minister Van Bijsterveldt-Vliegenthart ziet graag dat onderwijsinstellingen verder kijken: Zij moeten zich de vraag stellen: hoeveel afgestudeerden komen er na hun opleiding aan een passende baan?. Dat moeten mbo-instellingen samen doen met het bedrijfsleven in de buurt, want de vraag naar het type vakkracht verschilt per regio. Bedrijven moeten hun best doen om het vak te promoten en stageplaatsen aan te bieden. Naast het onderwijs hebben bedrijven zeker ook een rol in een goede en eerlijke beroepsvoorlichting. Naast de kwartaaluitgave van de Colo Barometer zijn er de Basiscijfers Jeugd. De Basiscijfers die Colo gezamenlijk met het UWV WERKbedrijf uitbrengt over 30 regio s biedt ook onderwijsinstellingen voor het eerst zicht op de ontwikkelingen op de regionale arbeidsmarkt. Het is een instrument voor een betere afstemming tussen vraag en aanbod. Inbedding in de kwalificatiestructuur De jaarlijkse onderzoeken van de kenniscentra naar de arbeidsmarktperspectieven kunnen beter worden benut. Een manier om dit onderzoek beter te benutten en meer bij onderwijsinstellingen en deelnemers voor het voetlicht te brengen is deze informatie op te nemen in het kwalificatiedossier. De arbeidsmarktinformatie wordt dan opgenomen bij onderdeel A in het dossier en kan digitaal via kwalificatiesmbo.nl geactualiseerd worden. Onderwijsinstellingen die hun opleidingsprogramma inrichten aan de hand van de dossiers kunnen dan rekening houden met de meest recente arbeidsmarktontwikkelingen binnen beroepen en jongeren vooraf van deze informatie voorzien. Jongeren komen dan als het goed is in een kansrijke richting terecht. Informatie beter benutten Blijkbaar komt de beschikbare informatie over de kansen op een leerplaats en op de arbeidsmarkt onvoldoende bij vmbo ers aan. Jongeren én bedrijven zijn hiervan de dupe. Een richting kiezen met weinig perspectief verhoogt niet alleen de kans op jeugdwerkloosheid. Het verhoogt ook de kans op het niet tijdig vinden of afbreken van een stage of leerbaan omdat deze niet goed aansluit bij de opleiding. Op de website Beroepeninbeeld.nl is voor jongeren informatie te vinden over de ontwikkelingen op de stage- en arbeidsmarkt. De kenniscentra doen jaarlijks onderzoek naar de perspectieven van opleidingsrichtingen en de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Op Beroepeninbeeld.nl staat informatie uit kans op werk en kans op stage. Dit voorspelt de kans op een baan over vier jaar (als je dus klaar bent met 3
Arbeidsmarkt Foto: Hollandse Hoogte Het aantal jonge werklozen steeg deze zomer licht. In mei en juni komen veel gediplomeerde jongeren op de arbeidsmarkt. Het CBS en het UWV WERKbedrijf verwachten na de zomer weer een daling. Het aantal vacatures is weer licht gestegen van 135.000 naar 137.000. De vacaturegraad is de verhouding tussen vacatures per 1.000 banen. In het tweede kwartaal was deze iets hoger dan in het eerste kwartaal. Het CBS wijst erop dat werkgevers somber zijn over het herstel van het aantal vacatures. Zorg, Welzijn en Sport Jongeren vinden de ouderenzorg onaantrekkelijk. Te weinig deelnemers kiezen voor verzorgende niveau 3. De sector gaat voor hoger opgeleide medewerkers op niveau 4 en 5 (hbo) en wil allochtonen, vrouwen en herintreders graag voor zich winnen. Als er niets verandert binnen welzijn, blijft de kans op een baan voor pedagogisch medewerkers niveau 4 klein. Meer aandacht voor preventie, positief jeugdbeleid en opvoedingsondersteuning remt de explosieve groei van gespecialiseerde jeugdzorg. De ambulante zorg biedt mbo ers kansen. Helpenden op niveau 2 hebben weinig kans op werk. De meeste van deze deelnemers gaan voor welzijn, terwijl zorg ook medewerkers nodig heeft. Uit onderzoek van Calibris, WOS en NOC*NSF, blijkt dat de werkgelegenheid in de sportsector de afgelopen jaren 3% is gegroeid. De groei neemt verder toe, vooral voor niveau 3 en 4. De komende jaren zijn er te weinig doktersassistenten. Waarschijnlijk groeit de werkgelegenheid voor hen niet. Apothekers hebben minder middelen en nemen minder personeel aan Colo Barometer Vier keer per jaar brengt Colo de partijen in het veld van arbeidsmarkt en beroepsonderwijs op de hoogte van de actuele stand van zaken op de stageplaatsen- en leerbanenmarkt. Alle Colo Barometers kunt u vinden op Colo.nl. Ruim 800 medewerkers van de zeventien kenniscentra verzamelen de informatie die leidt tot 258 branche-regioscores van 43 branches in zes districten. De vorige rapportage was in juni 2011. De volgende Colo Barometer komt uit in december 2011. door het preferentiebeleid van de overheid. De vraag naar assistenten is groot en de kans op werk voor gediplomeerden is uitstekend. (bron: Calibris) Economisch-Administratief, ICT en Veiligheid Met een diploma op niveau 4 heb je veel kans op werk, vooral in financiële, commerciële en ICT-beroepen. Dit geldt ook voor mbo-beroepen bij bank- en verzekeringswezen, juridisch medewerkers zakelijke dienstverlening en medewerkers personeel en arbeid. Secretariële en commerciële beroepen op niveau 3 bieden een redelijke kans. Veiligheid heeft behoefte gediplomeerden op niveau 2. (bron: ECABO) Installatie-, Elektrotechniek- en Metaal Werkzoekenden in de elektro-, installatie en metaaltechniek krijgen meer kansen. Bij elektrotechniek daalde de jeugdwerkloosheid het afgelopen half jaar minder dan in de metaal en werktuigbouw. Deze sector heeft dit jaar minder jonge werklozen. In deze tijd van het jaar zijn het er iets meer. In de installatietechniek nam de jeugdwerkloosheid eerst minder af, 4
maar dat liep de afgelopen drie maanden in. Meer bedrijven verwachten groei dan krimp en geleidelijk meer werkgelegenheid. Het aantal jongeren neemt af en de belangstelling voor techniek daalt. Dat betekent waarschijnlijk onvoldoende instroom. (bron: Kenteq) Handel, Textiel en Mode De detailhandel biedt voldoende kansen. Bedrijven hebben moeite om verkoopfuncties in te vullen en kampen soms met personeelsgebrek. Gediplomeerden die in modewinkels of supermarkten willen werken op niveau 1,2 of 3 hebben veel kansen. Interieuradviseur (niveau 4) heeft te veel deelnemers, een groot deel stroomt door naar het hbo. Groothandels zoeken vooral mensen met kennis en ervaring. Voor niveau 1, 2 en 3 zijn er genoeg banen. Dit geldt ook voor logistiek medewerkers (niveau 2), waar soms zelfs een gebrek aan is. Niveau 4 heeft het moeilijker. Vestigingsmanager groothandel komt minder vaak voor. Bedrijven weten ook weinig van relatief nieuwe opleidingen als (junior)accountmanager die wel steeds meer deelnemers hebben. Voor gediplomeerden in de mode- & interieurindustrie is het moeilijk om een baan te vinden. De tapijt- en textielindustrie biedt redelijke kansen, vooral in de regio s Oost en Zuid-Oost. Hier zijn veel textielbedrijven gevestigd. (bron: KC Handel) Voedsel, Natuur en Leefomgeving In de voeding, tuinbouw, varkenshouderij en groene ruimte vergrijst het personeel. De sectoren nemen daarom maatregelen. Met name Oost-Europeanen werken in de plantenteelt, varkens- en pluimveehouderij. Toch bestaat behoefte aan geschoold personeel. Vormgeving en design verdringen de klassieke bloemisterij. Daarom is het moeilijk aan goed personeel te komen. De voedingsindustrie biedt veel kansen, maar heeft een beperkte instroom. (bron: Aequor) Uiterlijke verzorging Uiterlijke verzorging kent een dynamische arbeidsmarkt. Bij de kappers stijgt de werkgelegenheid door het groeiende aantal zzp-ers. In de salons met personeel blijft de werkgelegenheid gelijk. (bron: KOC) Hout en Meubel Interieurbouw lijkt meer vacatures te hebben. De branche als geheel is wankel maar in evenwicht omdat het aantal deelnemers beperkt is. Interieurbouw en werkvoorbereider timmerindustrie lijken kansrijk, aan werkvoorbereiders is mogelijk straks een tekort. (bron: SH&M) Bouw en Infra Het is gemakkelijk om een baan te vinden. De sector wil goed gekwalificeerd personeel graag behouden. Metselaars hebben het moeilijk. (bron: Fundeon) Creatieve industrie De werkgelegenheid loopt terug. De laagconjunctuur vermindert het aantal opdrachten voor communicatiemiddelen. Ook betekent media-innovatie minder papierwerk en de overheid bezuinigt op kunstinstellingen en publieke media. (bron: GOC) Schilderen, Afbouw, Onderhoud en Reclame en Presentatie Er is nog steeds vraag naar gediplomeerde tentoonstellingsbouwers. Het aanbod blijft beperkt. Schoonmakers hebben goede kansen op werk. (bron: Savantis) Gezondheids-, Creatieve en Ambachtelijke techniek Technologische ontwikkelingen spelen steeds een grotere rol in de gezondheidstechniek. Toch blijft de vraag naar gekwalificeerde vakmensen als audiciens, opticiens en tandtechnici groot door de vergrijzing. Ook creatieve vakmensen, vooral jonge ondernemers zijn gewild. (bron: SVGB) Proces-, Laboratoriumtechniek en Fotonica De vraag naar allround operationeel technicus (niveau 4) groeit. Er is weinig aanbod, dus er dreigt een tekort, ook aan analisten pathologie, chemisch/fysisch en klinische chemie. Te weinig roc s bieden deze opleidingen aan. (bron: PMLF) Horeca, Bakkerij, Recreatie, Reizen en Facilitaire dienstverlening De horeca heeft een gebrek aan gekwalificeerde zelfstandig werkende koks en gastheren en-vrouwen. Te weinig basiskoks stromen door naar zelfstandig werkend kok. Ouders en deelnemers zien gastheer of -vrouw zijn te vaak als een bijbaan. (bron: Kenwerk) Transport, Logistiek en Scheepvaart Veel grote bedrijven komen gemakkelijk aan voldoende vrachtwagenchauffeurs. Noord-Nederland heeft door faillissementen en reorganisaties een overschot aan chauffeurs. Binnenvaart en koopvaardij hebben te weinig schippers en koopvaardijofficieren. De scheeps- en waterbouw zijn zeer afhankelijk van de orderportefeuille. De binnenvaart doet straks waarschijnlijk een groot deel van het vervoer van en naar de Tweede Maasvlakte. Dat biedt herstel- en groeikansen. (bron: VTL) Mobiliteit De autoverkoop zit in de lift. Daarom trekt de arbeidsmarkt voor personenauto s en de bedrijfswagenbranche aan. Er is vraag naar technisch personeel niveau 3 en 4. De fietsen- en scooterbranche zijn kansrijker dan de motorfietsenbranche. Daar daalt de nieuwverkoop. (bron: Innovam) Carrosserie De schadegevallen lopen structureel terug. Daarom nemen bedrijven minder bol- en bbl-deelnemers aan. Bedrijven zijn onzeker over de sturing van verzekeringsen leasemaatschappijen, importeurs en dealerbedrijven. Daarom nemen ze minder snel personeel aan. (bron: VOC) Verssectoren De versindustrie is onbekend bij veel werkzoekenden. Zij weten niet welke opleidingsmogelijkheden, carrièrekansen en gunstige arbeidsvoorwaarden de branche biedt. Het aantal bedrijven in de versdetailhandel stabiliseert. Dit biedt voldoende kansen voor startende ondernemers en nieuwe vakmensen. (bron: SVO) 5
Kans op stage- en leerbanen in de verschillende regio s in Nederland Branche Regio 1 Regio 2 Regio 3 Regio 4 Regio 5 Regio 6 Noord Oost Middenwest Noordwest Zuidwest Zuidoost Zorg Welzijn Dokter-, Apotheek-, Tandartsassistenten Sport Economisch Administratief ICT Veiligheid Installatie-, Elektro- en Metaaltechniek Detailhandel Food en Non Food Groothandel Food en Non Food Textielindustrie Mode-industrie Groene ruimte Bloemen en Tuincentra Voedingsindustrie Plantenteelt Dierverzorging Veehouderij en Paardenhouderij Kapper Schoonheidspecialist Pedicure Bouw en Infra Hout en Meubel Uitgeven, Vormgeven en Printmedia AV, Multimedia en Gaming Artiesten, Theater en Evenementen Gezondheidstechniek Creatieve en Ambachtelijke techniek Afbouw en Onderhoud Reclame en Presentatie Schoonmaak en Glazenwassen Carrosserie Mobiliteit Procestechniek Laboratoria Fotonica Transport en Logistiek Scheepvaart Horeca Bakkerij Reizen Recreatie Facilitaire dienstverlening Versdetailhandel, -groothandel, -industrie * In dit aantal zijn de leerbedrijven die bij meerdere kenniscentra erkenningen hebben vaker meegeteld. Het totaal aantal unieke leerbedrijven in oktober 2011 is 222.219. 6
Landelijk Kenniscentrum Aantal Waarvan gemiddelde leerbedrijven* buitenlands Gemiddelde situatie van kans op stageen leerbanen per regio in Nederland 1 Calibris 53.171 752 ECABO 46.095 791 4 Kenteq KC Handel 18.428 97 36.465 518 3 Aequor 26.484 1.545 2 KOC Fundeon SH&M GOC SVGB 9.626 143 11.180 36 3.350 20 8.068 185 3.484 48 5 1 Regio Noord 2 Regio Oost 3 Regio Middenwest 4 Regio Noordwest 5 Regio Zuidwest 6 Regio Zuidoost 6 Savantis VOC Innovam KC PMLF VTL Kenwerk SVO Totaal 10.428 68 2.137 6 10.451 4 3.419 44 6.006 36 18.555 1.882 3.652 5 270.999 6.180 Legenda er zijn meer dan voldoende stageplaatsen en leerbanen t.o.v. het aantal leerlingen over het algemeen zijn er meer dan voldoende stageplaatsen en leerbanen, bij sommige opleidingen is er evenwicht over het algemeen is er evenwicht, bij sommige opleidingen zijn er meer dan voldoende stageplaatsen en leerbanen de vraag naar en het aanbod aan stageplaatsen en leerbanen zijn in evenwicht over het algemeen zijn er meer dan voldoende stageplaatsen en leerbanen, in sommige opleidingen is er een tekort over het algemeen is er evenwicht, bij sommige opleidingen is er een tekort aan stageplaatsen en leerbanen over het algemeen is er een tekort aan stageplaatsen en leerbanen, in sommige opleidingen is er evenwicht er is een tekort aan stageplaatsen en leerbanen t.o.v. het aantal leerlingen 7
Stage- en leerbanenmarkt Sinds de vorige meting zijn grote veranderingen op de stage- en leerbanenmarkt uitgebleven. De zorg lost de knelpunten op de lagere niveaus op. Voor deelnemers helpende niveau 2 en pedagogisch werker niveau 4 blijft het lastig om een stageplaats te vinden. Deelnemers op niveau 1 en 2 in de economisch-administratieve richtingen vinden moeilijker een leerplaats dan deelnemers op niveau 3 en 4. De installatie-, elektro- en metaaltechniek lijkt last te hebben van de economische crisis. Het aantal bbl-deelnemers is afgenomen. Het aantal bol-trajecten blijft constant. Zorg, Welzijn en Sport De zorg kent knelpunten voor niveau 2 en 4. Op niveau 2 dreigt een tekort en op niveau 4 vinden deelnemers vaak geen passende stageplaats. Ziekenhuizen kiezen voor deelnemers in het derde en vierde leerjaar. Het ziekenhuis is zo n complexe werkomgeving, dat het lastig is om eerste- en tweedejaars bbl ers productief in te zetten. Leerbanen en stageplaatsen Waar in de barometer de term leerbaan wordt gebruikt wordt de beroepspraktijkvorming bedoeld zoals die vorm krijgt in bbl-opleidingen: meestal vier dagen werkend leren met een arbeidsovereenkomst en één dag naar school. Waar stageplaats wordt gebruikt wordt de beroepspraktijkvorming bedoeld zoals die vorm wordt gegeven in de bol-opleiding: een periode van een aantal weken tot een half jaar onafgebroken werkzaam in een bedrijf, maar zonder arbeidsovereenkomst op enig moment tijdens de opleiding. Waar leerplaats wordt gebruikt, wordt beide bedoeld: een beschikbare plaats bij een bedrijf voor een leerling. Daarom zetten alle regio s combinatietrajecten in (twee jaar bol, twee jaar bbl). Bol-deelnemers lopen vaak stage in verpleeg- en verzorgingshuizen. Bij maatschappelijke zorg en onderwijsassistent vinden deelnemers meestal gemakkelijk een stageplaats. Voor pedagogische opleidingen is dat moeilijker. Foto: Hollandse Hoogte Pedagogisch medewerkers niveau 4 en helpenden niveau 2 hebben het bijzonder moeilijk. Erkende stageplaatsen genoeg, maar het verschil tussen wat het leerbedrijf wil en wat de stagiair kan is groot. Ook voor doktersassistenten niveau 4 is het lastig. Bij sport hebben is het voor niveau 2 en 4 het moeilijkste. (bron: Calibris) Economisch-Administratief, ICT en Veiligheid Net als in het voorjaar hebben deelnemers niveau 1 en 2 het moeilijk. In een aantal regio s overlappen de stageperioden van onderwijsinstellingen elkaar. Dit betekent tijdelijk meer druk op de stagemarkt. In de richtingen bedrijfsadministratief medewerker (niveau 2), secretarieel medewerker (niveau 2), medewerker ICT (niveau 2) en particulier digitaal onderzoeker (niveau 4) zijn er meer deelnemers dan stageplaatsen of leerbanen. Deelnemers van assistent accountant en de juridische opleidingen, zoals medewerker sociale zekerheid en juridisch medewerker zakelijke dienstverlening (niveau 4) hebben concurrentie van hbo-studenten. (bron: ECABO) 8
Installatie-, Elektro- en Metaal Het aantal bbl-deelnemers is wat minder dan voorgaande jaren. Het aantal boldeelnemers blijft gelijk. Dat is waarschijnlijk een gevolg van de economische crisis. De afgelopen jaren was er een verschuiving zichtbaar van de bol naar de bbl. De meeste kwalificaties hebben genoeg leerplaatsen. De installatiebranche heeft minder plaatsen dan de andere technische richtingen. (bron: Kenteq) Handel, Mode en Textiel Detailhandel heeft genoeg leerplaatsen, vooral de supermarkten en warenhuizen. Alleen interieuradviseurs zijn er meer dan dat er worden gevraagd. Groothandel biedt op niveau 1 en 2 voldoende plaats. Logistiek teamleiders niveau 3 hebben het in Noord, Noordwest en Zuidwest moeilijker. Voor andere richtingen en in andere regio s zijn er voldoende plaatsen. Voor niveau 4 is het lastiger, vooral voor vestigingsmanager groothandel en junior accountmanager. De mode- en interieurindustrie heeft meer deelnemers dan leerplaatsen. De tapijt- en textielindustrie heeft een kleine bbl-groep, voornamelijk in Oost en Zuid-Oost Nederland. Hier zijn leerplaatsen genoeg. (bron: KC Handel) Voedsel, Natuur en Leefomgeving Groene ruimte en de bloemdetailhandel heeft voldoende leerbedrijven. De plantenteelt heeft te weinig instroom vooral op niveau 3 en 4. Dierverzorging heeft meer deelnemers dan leerbedrijven. Vaak blijkt tijdens de stage in de paardenhouderij dat deelnemers een onrealistisch beeld hebben. Het aantal deelnemers veehouderij daalt maar het aantal leerbedrijven ook. (bron: Aequor) Uiterlijke verzorging De uiterlijke verzorging heeft voldoende leerbedrijven en stageplaatsen. Kappers op niveau 3 en 4 hebben meer kans dan de lagere niveaus. Er worden meer schoonheidsspecialistes opgeleid dan dat er leerplaatsen zijn. De uitrol van allround schoonheidsspecialist niveau 4 wekt nog meer vraag naar plaatsen op. (bron: KOC) Hout en Meubel De branche heeft voldoende plaats, soms kost het moeite alle deelnemers te plaatsen. Bbl heeft een beperkt aantal plaatsen. De meubelindustrie heeft meer deelnemers dan leerplekken. Daarom stappen bbl-deelnemers soms over naar een bol-traject. (bron: SH&M) Bouw en Infra Voor metselaars is nauwelijks plaats omdat er geen nieuwbouw is. Instroom komt meestal van het vmbo. In de richtingen bouw, wonen en interieur daalt hun aantal. Infra haalt de instroom vooral uit zij-instromers. De bouwsector richt zich meer op zij-instroom en jongeren, ook vanwege de loonkosten en het dalen van de productie. (bron: Fundeon) Creatieve industrie Bedrijven werven beperkt personeel. Daarom is het voor deelnemers moeilijker een leerplaats te vinden. Vooral populaire opleidingen merken dit. De traditionele technische en grafische opleidingen hebben minder deelnemers en daarom voldoende plaatsen. (bron: GOC) Schilderen, Afbouw, Onderhoud en Reclame en Presentatie In een aantal regio s heeft afbouw een tekort aan leerplaatsen. De richting schilderen en onderhoud heeft voldoende plaatsen. (bron: Savantis) Gezondheids-, Creatieve en Ambachtelijke techniek De gezondheids- creatieve en ambachtelijke techniek hebben voldoende leerplaatsen. De creatief-ambachtelijke techniek bestaat voornamelijk uit zzp-ers. Daarom is het soms lastig om een leerplaats te vinden maar er is geen tekort. (bron: SVGB) Proces-, Laboratoriumtechniek en Fotonica In Middenwest is er voor junior laborant niveau 2 een tekort aan leerplaatsen. Hier is meer vraag naar deelnemers niveau 3 en 4. Landelijk dreigt een tekort aan leerplaatsen voor deelnemers analist microbiologie. Hbo ers verdringen hen. (bron: PMLF) Horeca, Bakkerij, Recreatie, Reizen en Facilitaire dienstverlening In de reisbranche dreigt een tekort aan stageplaatsen door bedrijfssluitingen en reisbureaus op internet. De opleiding facilitaire dienstverlening sluit onvoldoende aan bij de wensen van bedrijven. Het nieuwe kwalificatiedossier sluit beter aan en is vanaf 2012 in gebruik. De verwachting is dat er dan meer stageplaatsen zijn. (bron: Kenwerk) Transport, Logistiek en Scheepvaart In Noord groeit de economie beperkt. Dit betekent voor chauffeurs niveau 2 te weinig leerplaatsen en lang zoeken. Het is lastig alle deelnemers havenoperaties te plaatsen. De economische groei dringt wel door in de haven maar steeds meer werk is geautomatiseerd. (bron: VTL) Mobiliteit Mobiliteit kent geen tekort aan plaatsen, behalve voor managementopleidingen niveau 4. In Midden-Nederland is het voor deelnemers tweewielertechniek moeilijker om een leerbedrijf te vinden. Er is meer instroom. Adviseurs, onderwijsinstellingen en leerbedrijven plaatsen alle deelnemers. (bron: Innovam) Carrosserie Autoschadeherstel heeft minder werk. Daarom bieden bedrijven soms geen leerplaatsen aan. Er is soms net voldoende werk om het bestaande personeel in dienst te houden. (bron: VOC) Verssectoren De verssectoren bieden voldoende leerplaatsen. (bron: SVO) 9
Kansrijke beroepen Tekorten aan leerplaatsen Beroep Niveau Sector Verzorgende 3 Zorg en Welzijn Doktersassistent 4 Zorg en Welzijn Pedagogisch werker 3 Zorg en Welzijn Junior accountmanager 4 Economisch-administratief Commercieel medewerker binnendienst 3 Economisch-administratief Contactcenter medewerker 3 Economisch-administratief Servicemonteur werktuigbouw/electrotechniek 3 Techniek Constructiewerker 3 Techniek (Aankomend) verkoopmedewerker 1,2 Handel en Textiel Verkoopspecialist detailhandel 3 Handel en Textiel Vakbekwaam medewerker plantenteelt 3 Voedsel, natuur en leefomgeving Operator voedingsindustrie 2 Voedsel, natuur en leefomgeving Dierverzorger hokdieren 3 Voedsel, natuur en leefomgeving Allround meubelmaker/interieurbouwer 3 Hout en Meubel Machinaal houtbewerker/montagemedewerker 2 Hout en Meubel Timmerman 2,3 Bouw & Infra Assistent bouw & infra 1 Bouw & infra Metselaar 2,3 Bouw & infra DTP er 2,3 Creatieve industrie Mediamanagement /mediavormgever 4 Creatieve industrie Schoonmaker 2 Schoonmaak Tentoonstellingsbouwer 2,3 Schilderen en afbouw Schilder 2 Schilderen en afbouw Opticien,audicien 4 Gezondheidstechniek Tandtechnicus 4 Gezondheidstechniek Chemisch fysisch of klinisch analist 4 Laboratoriumtechniek Biotechnologisch analist 4 Laboratoriumtechniek Allround Operationeel Technicus 4 Procestechniek Operator B,C 3,4 Procestechniek Eerste medewerker fastservice 3 Horeca (Zelfstandig werkend) kok 2,3 Horeca (Zelfstandig werkend) gastheer/-vrouw 2,3 Horeca Logistiek medewerker 2 Transport en logistiek Chauffeur Goederenvervoer 2 Transport en logistiek Officiersfuncties binnenvaart/koopvaardij 3,4 Scheepvaart Eerste autotechnicus, verkoopadviseur personenwagen 3 Mobiliteit Serviceadviseur/werkplaatsmanager 3,4 Mobiliteit Autoschadetechnicus/caravanhersteller 2 Carrosserie (Junior) Afro Kapper 2,3 Uiterlijke verzorging Productiemedewerker versindustrie 2 Verssector Prod. medew./medewerker versspeciaalzaken 2 Verssector Beroep Niveau Sector Pedagogisch werker 4 Zorg en Welzijn Doktersassistent 4 Zorg en Welzijn Helpende 2 Zorg en Welzijn Medewerker ICT 2 Economisch-administratief Bedrijfsadministratief medewerker 2 Economisch-administratief Particulier digitaal onderzoeker 4 Economisch-administratief Interieuradviseur 4 Handel en textiel Specialist medewerker mode/maatkleding 4 Handel en textiel Medewerker design 4 Handel en textiel Dierenassistent paraveterinair 4 Voedsel en leefomgeving Vormgever leefomgeving 4 Voedsel en leefomgeving Manager natuur en recreatie 4 Voedsel en leefomgeving Meubelmaker 3 Hout en Meubel Interieurbouwer 3 Hout en Meubel Metselaar 2,3 Bouw en infra Medewerker stukadoor 2 Schilderen en afbouw Analist Microbiologie 4 Procestechniek Analist Biotechnologie 4 Laboratoriumtechniek Analist Pathologie 4 Fotonica Manager verkoop reizen 4 Reizen en recreatie Verkoper reizen 3 Reizen en recreatie Facilitair medewerker 2 Facilitaire dienstverlening Chauffeur goederenvervoer 2 Transport en logistiek Medewerker havenoperaties 2 Transport en logistiek Assistent mobiliteitsbranche 1 Mobiliteit Verkoopmanager 4 Mobiliteit Werkplaatsmanager 4 Mobiliteit Autoschadehersteller 2 Carrosserie Autospuiter 2 Carrosserie Mediavormgeven 4 Creatieve industrie Artiest 4 Creatieve industrie Kijk op barometer.colo.nl voor het volledige (regionale) overzicht. Kijk op barometer.colo.nl voor het volledige (regionale) overzicht. 10
Voedsel en leefomgeving www.aequor.nl Colo Colo is de vereniging van zeventien samenwerkende kenniscentra. Voor ruim 40 sectoren met een veelvoud aan branches en bedrijfstakken verbinden zij bedrijfsleven, arbeidsmarkt en beroepsonderwijs. Kenniscentra werken landelijk én regionaal als strategische partners voor ministeries, gemeenten, sociale partners en beroepsonderwijs. Zorg, Welzijn en Sport www.calibris.nl Economie, administratie, ICT en veiligheid Postbus 7259 2701 AG Zoetermeer T [079] 329 40 00 www.colo.nl www.ecabo.nl Bouw en infra www.fundeon.nl Creatieve industrie www.goc.nl Mobiliteit www.innovam.nl Handel www.kchandel.nl Technisch vakmanschap www.kenteq.nl Horeca, bakkerij, reizen en recreatie, facilitaire dienstverlening www.kenwerk.nl Uiterlijke verzorging www.koc.nl Proces-, milieu-, laboratoriumtechniek en fotonica www.pmlf.nl Schilderen en onderhoud, afbouw, reclame, presentatie en communicatie, schoonmaak en glazenwassen www.savantis.nl Hout en meubel www.shm.nl Creatieve techniek, ambachtelijke techniek en gezondheidstechniek www.svgb.nl Voor meer informatie over stage- en leerbanenmarkt: Tamara Schellings (Colo) [079] 329 40 21, [06] 51 455 029 over de arbeidsmarkt: Ruud Baarda (Colo) [079] 329 40 32, [06] 53 321 300 Foodsector Uitgave Colo, Zoetermeer, oktober 2011, jaargang 5 www.svo.nl Carrosserie www.vocar.nl Redactie en vormgeving Colo, Zoetermeer Transport en logistiek www.vtl.nl Drukwerk Bestenzet, Zoetermeer ISSN: 1879-7911 Foto omslag: Hollandse Hoogte