Colo Barometer. van de stageplaatsen- en leerbanenmarkt juni Oriënterende stages Peiling juni 2010 Trends arbeidsmarkt Trends stagemarkt

Transcriptie

1 Colo Barometer van de stageplaatsen- en leerbanenmarkt juni 2010 In dit nummer: Oriënterende stages Peiling juni 2010 Trends arbeidsmarkt Trends stagemarkt

2 Oriënterende stages: nuttig en leuk Foto: Hollandse Hoogte Op 7 juni 2010 lanceerde Jeanette Noordijk, directeur beleidsdirectie BVE van het ministerie van OCW de nieuwe website BeroepeninBeeld.nl. De website bundelt de beroepeninformatie en -filmpjes van de kenniscentra en biedt daarmee een compleet overzicht van alle beroepen in het mbo. Goede beroepeninformatie Goede informatie over de inhoud van een beroep en kansen op de arbeidsmarkt kan veel teleurstelling voorkomen en het risico op verkeerde studiekeuzes en voortijdig schoolverlaten verkleinen. BeroepeninBeeld.nl biedt op een voor jongeren aantrekkelijke wijze breed, compleet en actueel beeld van alle mbo-beroepen. De website geeft informatie over wat de werkgever van een schoolverlater verwacht, toont filmpjes over de beroepen en laat de kansen op een stageplaats en werk zien. Decanen en docenten uit zowel het vmbo als mbo gaven eerder aan dat hier grote behoefte aan is. Kijken op de werkvloer Vijf maanden eerder, op 14 januari 2010, presenteerden het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS) en de Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs (JOB) aan het ministerie van OCW hun gezamenlijk onderzoeksrapport Kiezen moet je (stimu)leren. Daarin pleiten zij niet alleen voor gemakkelijk toegankelijke beroepeninformatie maar ook voor beroepsoriënterende stages. Leerlingen willen vooral zelf kijken op de werkvloer. Stage leidt tot inzicht in het beroepsleven en kan van doorslaggevende invloed zijn op de opleidingskeuze, aldus het onderzoeksverslag. Oriënterende stages Nu de beroepeninformatie beschikbaar is, richten de kenniscentra zich met volle energie op de oriënterende stage tijdens het beroepskeuzeproces. De Raad voor Werk en Inkomen adviseerde het ministerie van OCW in haar Voorstellen voor een betere studie- en beroepskeuzebegeleiding om Colo en de kenniscentra in te zetten bij het leggen van contacten met de beroepspraktijk. Zij hebben immers een bruikbare infrastructuur in iedere sector en zijn met de jaarlijkse actie Kom in het leerbedrijf op dat terrein al actief. Het is wenselijk de bestaande ondersteuning aan scholen te verbreden, vindt de RWI. Zorgvuldig en degelijk Omdat de beroepsoriënterende stage zo belangrijk is in het keuzeproces, moet dit zorgvuldig en degelijk worden ingezet. Dat vraagt om een professionele aanpak van de school én het stagebedrijf. De kenniscentra ontwikkelen oriënterende stages met ruime aandacht voor een goede voorbereiding op school, optimale invulling van de tijd bij het bedrijf en het benutten van ervaringen voor reflectie en beroepskeuze. Competentieprofiel vaststellen De aanloop naar een oriënterende stage bestaat uit het via een test vaststellen van het competentieprofiel van de 2

3 leerling en van de beroepen die daarbij aansluiten. Leerlingen vinden de informatie over die beroepen op BeroepeninBeeld.nl. Zo bepalen zij welke beroepen goed bij hun ambities en levensdoelen passen. Na de keuze voor één of enkele favorieten volgt de oriënterende stage. Stagedoelstelling Als voorbereiding moet de leerling de stagedoelstelling formuleren. Daarbij gaat het niet alleen om de aard van het werk, maar ook om zaken als ontwikkelingsmogelijkheden, bedrijfscultuur en sociale en maatschappelijke aspecten. Zo vindt de leerling het antwoord op de vraag: wat past bij mij? Scholing praktijkopleiders Ook het bedrijf moet zich goed voorbereiden op de stage en de leerling helpen bij het bereiken van de stagedoelstelling. Kenniscentra bieden gerichte scholing aan praktijkopleiders voor het begeleiden van leerlingen. Bedrijven die deze vorm van stage aanbieden, worden herkenbaar op Stagemarkt.nl. Verankeren De kenniscentra ontwikkelen de oriënterende stage in nauw overleg met de VO-raad en de MBO Raad. De scholen kunnen de stage zo stevig verankeren in het proces van loopbaanoriëntatie en beroepskeuze, dat nu wordt ingevoerd op vmbo s, roc s en aoc s. Het ministerie van OCW ondersteunt deze samenwerking en stelt middelen beschikbaar die de ontwikkeling van diensten als BeroepeninBeeld.nl en beroepsoriënterende stages mogelijk maken. Nuttig én leuk De kenniscentra verwachten voldoende bedrijven te kunnen werven en kwalificeren als stagebedrijf voor beroepenoriëntatie. Vrijwel alle sectoren maken zich zorgen over voldoende instroom van jongeren in de toekomst. Dat een oriënterende stage leidt tot een gemotiveerde keuze en minder teleurstellingen bij leerling en bedrijf behoeft geen uitleg. Daarbij is het informeren van jongeren over het vak niet alleen nuttig maar ook leuk. Reflectie Na de stage worden de ervaringen getoetst aan de verwachtingen en dat leidt tot een verantwoorde keuze voor een beroepsopleiding. Het is van belang dat ouders, loopbaanbegeleiders en anderen in de omgeving van de leerling begeleiding bieden bij het reflectieproces, vooral ook om bij teleurstellingen toch door te zetten. Krijg het helder op Beroepen in Beeld! Ga jij een beroep kiezen? Dat is leuk, maar het kan ook lastig zijn. Hoe weet je nou wat jouw droomberoep is? Deze site helpt jou daarbij. Je vindt hier filmpjes en informatie over veel verschillende beroepen. IK WEET WAT IK WIL Bijvoorbeeld wat je moet weten en kunnen. Hoeveel je ongeveer gaat verdienen. En of je veel kans hebt op een baan als je jouw diploma hebt behaald. Allemaal belangrijke zaken die je moet weten als je een beroep gaat kiezen. Beheer: Colo Beroepen in Beeld is online! Je kunt nu op deze website informatie vinden over alle beroepen in het mbo. 3 Op zoek naar een stageplaats of leerbaan? Zoek het uit op stagemarkt.nl Ilse Sharon Ruben

4 Arbeidsmarkt Foto: Hollandse Hoogte In het eerste kwartaal van 2010 daalde het aantal openstaande vacatures verder. Het aantal banen kromp fors met circa Deze daling was gelijk aan die van het vierde kwartaal van Ook volgens het Centraal Planbureau is in 2010 nog geen structureel herstel te zien. De arbeidsmarktprognose die UWV WERKbedrijf in juni 2010 uitbracht, gaf het hele jaar 2010 herstel van het aantal nieuwe vacatures in vergelijking met 2009 aan. Het is positief dat de piek van niet-werkende werkzoekende jongeren in maart 2010 daalde naar bijna in april De verwachting is dat de werkgelegenheid in 2011 in de meeste arbeidsmarktregio s weer aantrekt. Ook uit de sectoranalyse van de kenniscentra blijken de kansen goed, zeker voor wie nu met een beroepsopleiding start. Zorg, Welzijn en Sport De arbeidsmarkt in de zorg is minder gespannen geworden. Toch blijft er een aanzienlijke vervangings- en uitbreidingsvraag. Vooral voor verpleegkundigen (niveau 4 en hbo) en voor verzorgenden (niveau 3) is de kans op werk goed. Jeugdzorg en Kinderopvang zijn groeiers binnen welzijn. De kans op werk voor Colo Barometer Vier keer per jaar brengt Colo de partijen in het veld van arbeidsmarkt en beroeponderwijs op de hoogte van de actuele stand van zaken op de stageplaatsen- en leerbanenmarkt. Alle Colo Barometers kunt u vinden op Colo.nl. Ruim 800 medewerkers van de zeventien kenniscentra verzamelen de informatie die leidt tot 258 branche- regioscores van 43 branches in zes districten. De vorige rapportage was in maart De volgende Colo Barometer komt uit in september mbo-gediplomeerden in Jeugdzorg is ongunstig, omdat de branche vooral werkt met oudere, ervaren krachten. Bij Kinderopvang is vooral niveau 3 populair. Sportgediplomeerden komen niet alleen in sporteigen branches (fitness, zwembaden) terecht, maar ook steeds meer in buurtwerk en kinderopvang. De arbeidsmarktsituatie bij apotheken is precair. De branche kent een mobiliteitscentrum om opgeleiden te behouden. (bron: Calibris) Economisch-Administratief, ICT en Veiligheid Over het algemeen geldt dat de arbeidsmarkt voor de economisch-administratieve- en ICT-beroepen voor de hogere niveaus redelijk tot goed is en voor de lagere niveaus wat minder. Voor medewerker ICT (niveau 2) is deze zelfs slecht. Voor de veiligheidsberoepen geldt voor alle niveau s dat de arbeidsmarkt redelijk tot goed is. De kansen op de arbeidsmarkt voor gediplomeerde netwerkbeheerders en commercieel medewerkers uit het mbo zijn goed. Vanwege de grote vraag is er (nog steeds) een tekort aan applicatieontwikkelaars. (bron: ECABO) 4

5 Installatie-, Elektro- en Metaaltechniek De arbeidsmarktperspectieven in de technische sector blijven op langere termijn gunstig, vanwege de verwachte vervangingsvraag. Er is geen krapte meer aan personeel en zelfs een overschot aan lager opgeleiden. Voor de middelbare beroepen is de situatie gunstiger dan voor de lagere beroepen. De werkgelegenheid in het mkb-metaal en de metalektro daalt minder, maar van een toename is nog geen sprake. Dit blijkt uit onderzoeken van Metaalunie en A+O. (bron: Kenteq) Handel, Textiel en Mode Voor verkoopfuncties zijn de perspectieven in de detailhandel zeer gunstig. Bedrijven hebben voor bepaalde functies zelfs moeite om vacatures op te vullen. In bijvoorbeeld modewinkels en supermarkten zijn voor Aankomend verkoopmedewerker (niveau 1), Verkoper (niveau 2), Eerste verkoper (niveau 3) en Verkoopspecialist detailhandel (niveau 3) in alle regio s voldoende banen te vinden voor gediplomeerde schoolverlaters. In de groothandel zijn voor Commercieel medewerker binnendienst (niveau 3) en Commercieel medewerker buitendienst (niveau 3) voldoende banen. Bedrijven in de regio s Oost, Zuidoost, Middenwest en Zuidwest hebben regelmatig moeite om openstaande vacatures op te vullen. Voor de Allround medewerker mode/ maatkleding (niveau 3) zijn in de regio Zuidoost voldoende vacatures beschikbaar. In de overige regio s is de MITT (Mode-, Interieur-, Taptijt- & Textielindustrie) een bedrijfstak met beperkte mogelijkheden op de arbeidsmarkt. (bron: KC Handel) Bouw en Infra Binnen Bouw en Infra is vanaf 2011 sprake van een ernstig tekort aan gekwalificeerd en gemotiveerd personeel. Dit heeft te maken met de dan weer aantrekkende economie en de aankomende uitstroom van gekwalificeerde en/of ervaren ouderen die met pensioen gaan. (bron: Fundeon) Hout en Meubel Landelijk wordt bij de houtberoepen geen structureel tekort aan personeel verwacht. Ook blijft de vraag naar ervaren personeel bestaan, al worden die krachten steeds vaker tijdelijk op uitzendbasis ingezet. In de meubelindustrie lijkt nu, na de timmerindustrie, de verwachte terugval zijn intrede te doen. (bron: SH&M) Creatieve industrie In de Creatieve industrie neemt door vergrijzing de vervangingsvraag voor drukkers en nabewerkers toe, terwijl de instroom in de beroepsopleiding structureel te laag is en verder afneemt. Dit geldt in alle regio s. (bron: GOC) Gezondheids-, Creatieve en Ambachtelijke techniek Er bestaat een structureel tekort aan opgeleide vakmensen voor een aantal beroepen in de gezondheidstechniek. Zo is er een constante behoefte aan nieuwe instroom van vakmensen in beroepen als Audicien, Opticien en Medewerker steriele medische hulpmiddelen. Binnen de creatief ambachtelijke techniek bestaat er als gevolg van de vergrijzing een structureel tekort aan vakmensen en ondernemers. Dit is vooral merkbaar in de schoenherstellersbranche, waar ook het toegenomen aanbod aan reparaties van invloed is op het tekort aan vakmensen. (bron: SVGB) Proces-, Laboratoriumtechniek, Fotonica Op de arbeidsmarkt is een trend zichtbaar naar niveauverhoging: bedrijven vragen meer om medewerkers op niveau 3 en 4, de vraag naar medewerkers op niveau 1 neemt af. (bron: PMLF) Horeca, Bakkerij, Recreatie, Reizen en Facilitaire dienstverlening Binnen de horeca is de vervangingsvraag onder zelfstandig werkend koks groot. De uitstroom op niveau 2 is hoog en er worden te weinig leerlingen opgeleid op niveau 3. Het koksvak wordt bovendien als een relatief zwaar vak ervaren. Ook de vraag naar zelfstandig werkend gastheer/ gastvrouw blijft groot. (bron: Kenwerk) Verssectoren Er is een tekort aan productiemedewerkers omdat de instroom vanuit de detailhandel is weggevallen. Het werken bij een industrieel versbedrijf is bij weinig mensen bekend. Ook zijn er goede mogelijkheden als voedingsoperator vanwege de snelle automatisering van het bedrijfsleven, met name in regio Noordwest. (bron: SVO) 5

6 Kans op stage- en leerbanen in de verschillende regio s in Nederland Branche Regio 1 Regio 2 Regio 3 Regio 4 Regio 5 Regio 6 Noord Oost Middenwest Noordwest Zuidwest Zuidoost gemiddelde Zorg Welzijn Dokter-, Apotheek-, Tandartsassistenten Sport Economisch Administratief ICT Veiligheid Installatie-, Elektro- en Metaaltechniek Detailhandel Food en Non Food Groothandel Food en Non Food Textielindustrie Mode-industrie Groene ruimte Bloemen en Tuincentra Voedingsindustrie Plantenteelt Dierverzorging Veehouderij en Paardenhouderij Kapper Schoonheidspecialist Voetverzorger Bouw en Infra Hout en Meubel Uitgeven, Vormgeven en Printmedia AV, Multimedia en Gaming Artiesten, Theater en Evenementen Gezondheidstechniek Creatieve en Ambachtelijke techniek Afbouw en Onderhoud Reclame en Presentatie Schoonmaak en Glazenwassen Carrosserie Mobiliteit Procestechniek Laboratoria Fotonica Transport en Logistiek Scheepvaart Horeca Bakkerij Reizen Recreatie Facilitaire dienstverlening Versdetailhandel, -groothandel, -industrie * In dit aantal zijn de leerbedrijven die bij meerdere kenniscentra erkenningen hebben vaker meegeteld. Het totaal aantal unieke leerbedrijven in juni 2010 is

7 Landelijk Kenniscentrum Aantal Waarvan leerbedrijven* buitenlands Gemiddelde situatie van kans op stage- en leerbanen per regio in Nederland 1 Calibris ECABO Kenteq KC Handel Aequor KOC Fundeon SH&M GOC SVGB Regio Noord 2 Regio Oost 3 Regio Middenwest 4 Regio Noordwest 5 Regio Zuidwest 6 Regio Zuidoost 6 Savantis Legenda VOC Innovam KC PLMF VTL Kenwerk SVO Totaal er zijn meer dan voldoende stageplaatsen en leerbanen t.o.v. het aantal leerlingen over het algemeen zijn er meer dan voldoende stageplaatsen en leerbanen, bij sommige opleidingen is er evenwicht over het algemeen is er evenwicht, bij sommige opleidingen zijn er meer dan voldoende stageplaatsen en leerbanen de vraag naar en het aanbod aan stageplaatsen en leerbanen zijn in evenwicht over het algemeen zijn er meer dan voldoende stageplaatsen en leerbanen, in sommige opleidingen is er een tekort over het algemeen is er evenwicht, bij sommige opleidingen is er een tekort aan stageplaatsen en leerbanen over het algemeen is er een tekort aan stageplaatsen en leerbanen, in sommige opleidingen is er evenwicht er is een tekort aan stageplaatsen en leerbanen t.o.v. het aantal leerlingen 7

8 Stage- en leerbanenmarkt Foto: Hollandse Hoogte De stage- en leerbanenmarkt stabiliseert zich en lijkt zich voor de bbl-ers enigszins te herstellen. Vooral in de detailhandel, de creatieve industrie en de verssectoren neemt het aantal leerbanen toe. Bij het Meldpunt Stagetekorten van Colo zijn geen ernstige knelpunten gemeld en door de wisseling van bbl naar bol en vooral door het doorleren van niveau 2 naar niveau 3 heeft het scholenveld de druk op de stage- en leerbanenmarkt verminderd. Vrijwel alle sectoren verwachten in het nieuwe schooljaar een toename aan beschikbare leerplaatsen door de uitstroom van gepensioneerden en door het uitstel van het vervullen van vacatures. Ondanks de crisis zijn er meer leerbedrijven geworven. In de periode januari-april 2010 zijn deelnemers gestart met hun stage of leerbaan. Dit is bijna net zoveel als in de periode augustus - december Ongelijke spreiding Vraag en aanbod bij elkaar te brengen wordt bemoeilijkt door de verdeling van de stageperioden over het jaar. Leerbanen en stageplaatsen Waar in de barometer de term leerbaan wordt gebruikt wordt de beroepspraktijkvorming bedoeld zoals die vorm krijgt in bbl-opleidingen: meestal vier dagen werkend leren met een arbeidsovereenkomst en één dag naar school. Waar stageplaats wordt gebruikt wordt de beroepspraktijkvorming bedoeld zoals die vorm wordt gegeven in de bol-opleiding: een periode van een aantal weken tot een half jaar onafgebroken werkzaam in een bedrijf, maar zonder arbeidsovereenkomst op enig moment tijdens de opleiding. Waar leerplaats wordt gebruikt, wordt beide bedoeld: een beschikbare plaats bij een bedrijf voor een leerling. Vooral bol-stagiairs gaan vaker in grote getale tegelijk op stage. In het voor- en najaar zijn er pieken waar te nemen, terwijl er in de zomer- en wintermaanden minder stage wordt gelopen. Dit geeft een ongelijke druk op de stagebedrijven. Zo gaan in regio Rijnmond en Midden- Brabant deelnemers opvallend vaak in het najaar op stage. In Holland-Rijnland en in Zuid-Limburg zijn daarentegen veel leerlingen in het voorjaar op stage. In Gelderland zijn in de zomerperiode zeer weinig leerlingen op stage. In tijden van schaarste op de stageplaatsen- en leerbanenmarkt kan een onevenwichtige stagespreiding er toe leiden dat leerlingen moeilijker een leerplaats kunnen vinden. Meer overleg tussen kenniscentra en roc s over de te kiezen periode voor stage kan dit probleem helpen oplossen. Zorg, Welzijn, en Sport De assisterende gezondheidszorg en ziekenhuizen bieden voldoende plaatsen, maar er is sprake van aansluitingsproblemen. Ziekenhuizen kiezen ouderejaars omdat deze direct inzetbaar zijn. Apothekers verwachten voldoende kennis bij de deelnemers. Voor Helpende niveau 2 en Pedagogisch werk niveau is een tekort aan stageplaatsen. (bron: Calibris) Economisch Administratief, ICT en Veiligheid In de economisch administratieve sector zijn er in het algemeen voldoende leerplaatsen. Soms vindt verdringing plaats van mbo door hbo. Sommige 8

9 scholen hebben het bpv-aandeel in het eerste leerjaar opgeschroefd. Bedrijven zijn terughoudend bij het aannemen van eerstejaars, omdat tijd voor intensieve begeleiding ontbreekt. Voor bedrijfsadministratief medewerker geldt dat stageplekken verdwijnen als gevolg van automatisering. Voor de opleidingen medewerker ICT niveau 2, juridisch medewerker, medewerker sociale zekerheid, particulier digitaal onderzoek en junior accountmanager geldt een tekort aan stageplaatsen. (bron: ECABO) Installatie-, Elektro- en Metaaltechniek Bedrijven zijn door de economische crisis nog steeds terughoudend met het aanbieden van leerplaatsen, maar het aanbod is voldoende. Iets minder dan de helft van de leerbedrijven heeft onbezette leerplaatsen. Hierin heeft het afgelopen kwartaal weinig verandering gebracht. De installatiebranche heeft in verhouding minder bedrijven met plaatsen dan de industrie. Daar kunnen dus eerder problemen ontstaan. (bron: Kenteq) Handel, Textiel en Mode De perspectieven in de detailhandel zijn gunstig. Alleen voor Interieuradviseur is het deelnemersaantal te hoog in verhouding tot het aantal stageplaatsen. Aan leerbedrijven in de groothandel is voor bepaalde opleidingen een matig tekort, bijvoorbeeld voor Vestigingsmanager groothandel. Voor Junior accountmanager is het aantal deelnemers ten opzichte van vorig schooljaar verdubbeld, waardoor er een tekort is aan leerplaatsen. De sectoren Textiel en Mode hebben beperkte capaciteit. Dit geldt vooral voor Medewerker mode/maatkleding (niveau 2, 3 en 4) en Medewerker design (niveau 4). (bron: KC Handel) Drie miljoen hits per jaar De website Stagemarkt.nl, waarin alle leerbedrijven voor het vmbo en het mbo te vinden zijn, was op 10 juni 2010 één jaar in de huidige vorm online. Dat de site het beste hulpmiddel is voor leerlingen om een leerplaats te vinden, blijkt wel uit het intensieve gebruik. In het afgelopen jaar zijn er op Stagemarkt.nl meer dan drie miljoen zoekopdrachten uitgevoerd. Bouw en Infra Voor de meeste richtingen geldt een tekort aan leerbanen. Bedrijven in de sector doen er alles aan het eigen personeel te behouden, wat ongunstig uit kan pakken voor het aantal bbl-banen. Ook het teruglopende werkaanbod kan dit negatief beïnvloeden. Infra biedt de beste kansen op een leerbaan. De verwachting is dat in 2011 vanwege een grotere bouwproductie ook het aantal leerbanen weer toeneemt. (bron: Fundeon) Creatieve industrie Binnen de Creatieve industrie is sprake van krapte voor drukkers en nabewerkers (opleiding printmedia). Het aantal leerbedrijven in de creatieve industrie groeit sterk. Er is geen sprake van toegenomen druk op de leerplaatsenmarkt. Soms is sprake van verdringing door hbo, dit geldt met name voor Gaming en Mediavormgeven. (bron: GOC) Gezondheids-, Creatieve en Ambachtelijke techniek In de sector gezondheids-, creatieve en ambachtelijke techniek zijn over het algemeen voldoende leerplaatsen WaT nou STAGE? REGEL HET GEWOON ZELF Uiterlijke verzorging In sommige regio s is een tekort aan stageplaatsen voor schoonheidsspecialisten. In deze regio s bieden meerdere scholen de opleiding aan, waardoor vraag en aanbod niet in evenwicht zijn. Voor kappers is in enkele regio s een tekort aan stageplaatsen, met name op niveau 2. (bron: KOC) AAN DE SLAG met STagemARKT.NL GECERTIFICEERDE LEERBEDRIJVEN STAGEPLAATSEN EN LEERBANEN Pak de flyer mee of vraag ernaar bij de concierge 9

10 beschikbaar. Er is veel behoefte aan instroom van vakmensen zoals Audicien, Opticien en Medewerker steriele medische hulpmiddelen. Dit uit zich ook in de beschikbaarheid van voldoende leerbanen en stageplaatsen. Ook de schoenherstellersbranche biedt voldoende mogelijkheden. (bron: SVGB) Afbouw en Onderhoud, Schoonmaak, Presentatie en Communicatie Het aantal beschikbare plaatsen binnen Schoonmaak, Presentatie en Communicatie is over het algemeen in evenwicht met het aantal deelnemers. Voor Afbouw en Onderhoud is het in sommige gevallen iets moeilijker om aan een leerplaats te komen. (bron: Savantis) Carrosserie Deelnemers ondervinden weinig problemen met het vinden van een stageplaats of leerbaan in de carrosseriebranche. Er zijn voldoende plaatsen beschikbaar. Voor het relatief geringe aantal bol-deelnemers is het aantal stageplaatsen zelfs iets gegroeid. Voor bbl geldt dat vraag en aanbod van leerbanen in evenwicht zijn. (bron: VOC) Mobiliteit Door de economische crisis zijn bedrijven in de mobiliteitsbranche nog minder snel bereid om een leerbaan aan te bieden. Dit dwingt bbl-leerlingen in sommige gevallen over te stappen naar een bolopleiding. Hierdoor krijgen deelnemers meer moeite met het vinden van een stageplaats. (bron: Innovam) Proces-, Laboratoriumtechniek, Fotonica Binnen de branche doet zich de trend voor dat de vraag naar niveau 3 en 4 toeneemt, ten koste van niveau 1 en 2. Het komt soms voor dat bedrijven of vanwege de drukte of vanwege de economische crisis geen stageplaatsen aanbieden. Over het algemeen is het relatief eenvoudig om binnen de branche een leerplaats te vinden. (bron: PMLF) plaatsen van deelnemers kost soms enige moeite. De sector is zich terdege bewust van de noodzaak om mensen nu op te leiden voor de toekomst, waarin er veel vraag zal zijn naar goed opgeleid personeel. Bedrijven en kenniscentrum spannen zich daarom hard in om alle deelnemers geplaatst te krijgen. In regio Zuidwest kost het moeite om deelnemers Chauffeur goederenvervoer te plaatsen. Dit gebied kent relatief weinig leerbedrijven en veel deelnemers. Havenlogistiek biedt ook kansen, maar er zijn weinig deelnemers die een leerplaats zoeken. In beperkte mate is binnen de sector sprake van verdringing door hbo. (bron: VTL) Horeca, Bakkerij, Recreatie, Reizen en Facilitaire dienstverlening De reisbranche kampt met tekorten aan leerplaatsen bij reisbureaus. Dit is deels het gevolg van de economische crisis, maar wordt ook veroorzaakt door de toename van reisaanbieders op internet. In de horeca en facilitaire dienstverlening zijn voldoende leerplaatsen beschikbaar. Verschillende projecten zijn gericht op het scholen van (werkzoekende) jongeren in de horeca en facilitaire dienstverlening. Het doel is hen te begeleiden naar werk en te motiveren voor een bbl-traject. Er is sprake van verdringing op de stagemarkt van mbo niveau 4-deelnemers door hbo-studenten. Hbo ers werken snel zelfstandig en bedrijven zetten hen in om onderzoeken uit te voeren. Mbodeelnemers zijn meer praktisch inzetbaar. (bron: Kenwerk) Versdetailhandel, -groothandel, -industrie In alle verssectoren zijn voldoende stageplaatsen beschikbaar. Deelnemers hebben weinig moeite met het vinden van een leerplaats. (bron: SVO) Transport, Logistiek en Scheepvaart De sector kent geen structurele tekorten aan leerbanen of stageplaatsen. Het 10

11 Kansrijke beroepen Tekorten aan leerplaatsen Beroep Niveau Sector Assistent bouw& Infra 1 Bouw en Infra Vakman infra (grond-, weg- en waterbouw) 2/3/4 Bouw en Infra Timmerkracht 4 Bouw en Infra Administrateur 4 Economisch Administratief Commercieel medewerker binnendienst 3 Economisch Administratief Contactcenter medewerker 3 Economisch Administratief Grafisch vormgevers 4 Creatieve industrie Drukkers 2/3 Creatieve industrie Grafisch nabewerkers 2/3 Creatieve industrie Tweewielertechnicus (fiets) 2 Mobiliteit Eerste autotechnicus 3 Mobiliteit Serviceadviseur 4 Mobiliteit Verkoper 2 Handel en Textiel Aankomend verkoopmedewerker 1 Handel en Textiel Verkoopspecialist 3 Handel en Textiel Servicemonteur installatietechniek 3 Technisch vakmanschap Werkvoorbereider fabricage 4 Technisch vakmanschap Servicemonteur werktuigbouw 3 Technisch vakmanschap Gastheer/gastvrouw (zelfstandig werkend) 2/3 Horeca Kok (zelfstandig werkend) 2/3 Horeca Brood- en banketbakker 2/3 Bakkerij Kapper 2/3 Uiterlijke verzorging Operator C 4 Procestechniek Operationele techniek 4 Procestechniek Operator B 3 Procestechniek Analyse klinische chemie 4 Laboratoria Chemisch fysisch analyst 4 Laboratoria Allround laborant 3 Laboratoria Opticien 4 Specialistische beroepen Audicien 4 Specialistische beroepen Tandtechnicus 4 Specialistische beroepen Produktiemedewerker/ Medewerker versspeciaalzaak 2 Verssectoren Voedingsoperator 3 Verssectoren Produktiemedewerker versindustrie 2 Verssectoren Autoschadehersteller 2 Carrosserie Carrosseriebouwer 2 Carrosserie Havenlogistiek 2/3/4 Transport en Logistiek Chauffeur 2 Transport en Logistiek Logistiek medewerker 2 Transport en Logistiek Plantenteelt 2 Voedsel en Leefomgeving Levensmiddelentechnologie 3 Voedsel en Leefomgeving Milieutoezicht 3/4 Voedsel en Leefomgeving Beroep Niveau Sector Vormgever leefomgeving 4 Voedsel en Leefomgeving Ondernemer zorgbedrijf dier en plant 4 Voedsel en Leefomgeving Dierenassistent paraveterinair 4 Voedsel en Leefomgeving Medewerker dierverzorging 2 Voedsel en Leefomgeving (Dierverzorger recreatiedieren 3 Voedsel en Leefomgeving Helpende zorg en Welzijn 2 Zorg en Welzijn Pedagogisch Werk 4 Zorg en Welzijn Medewerker ICT 2 Economisch Administratief Juridisch medewerker 4 Economisch Administratief Medewerker Sociale Zekerheid 4 Economisch Administratief Junior accountmanager 4 Economisch Administratief Metselaar 2/3 Bouw en Infra Machinisten 3 Bouw en Infra Betonreparateur 2 Bouw en Infra Opperman bestratingen 2 Bouw en Infra Straatmaker 3 Bouw en Infra Betonstaalverwerker 2 Bouw en Infra Dakdekker Bitumen en kunststof 2 Bouw en Infra Aankomend voorbewerker 2 Mobiliteit Autospuiter 2 Mobiliteit Assistent mobiliteitsbranche 1 Mobiliteit Assemblagetechnicus 2 Mobiliteit Autodemontagetechnicus 2 Mobiliteit Eerste verkoper tankstation 2 Mobiliteit Autotechnicus 2 Mobiliteit Dieselmotortechnicus 2 Mobiliteit Logistiek medewerker 2 Mobiliteit Revisietechnicus 2 Mobiliteit Voertuigtechnicus 2 Mobiliteit Onderdelenadviseur 4 Handel en Textiel Vestigingsmanager Groothandel 4 Handel en Textiel Medewerker mode/maatkleding 2/3/4 Handel en Textiel Medewerker design 4 Handel en Textiel Commercieel Medewerker Reizen 3 Reizen Allround schoonheidsspecialist 4 Uiterlijke verzorging Meubelmaker/scheepsinterieurbouwer 2 Hout en Meubel Kijk op voor het volledige (regionale) overzicht. Kijk op voor het volledige (regionale) overzicht. 11

12 Voedsel en leefomgeving Colo is de vereniging van zeventien samenwerkende kenniscentra. Voor meer dan 40 branches verbinden zij bedrijfsleven, arbeidsmarkt en beroepsonderwijs. Kenniscentra werken landelijk én regionaal als strategische partners voor ministeries, gemeenten, sociale partners en beroepsonderwijs. Uitgave Colo, Zoetermeer, juni 2010, jaargang 4 Zorg, Welzijn en Sport Redactie en vormgeving Colo, Zoetermeer Economie, administratie, ICT en veiligheid Drukwerk Bestenzet, Zoetermeer Bouw en infra Creatieve industrie Mobiliteit Handel Technisch vakmanschap Horeca, bakkerij, reizen en recreatie, facilitaire dienstverlening Uiterlijke verzorging Proces-, milieu-, laboratoriumtechniek en fotonica Afbouw en onderhoud, presentatie en communicatie Hout en meubel Creatieve techniek, ambachtelijke techniek en gezondheidstechniek Foodsector Voor meer informatie over stage- en leerbanenmarkt: Will Seignette (Colo) [079] , [06] Colo Postbus AG Zoetermeer T [079] F [079] Carrosserie Transport en logistiek over de arbeidsmarkt: Ruud Baarda (Colo) [079] , [06] ISSN: Foto omslag: Hollandse Hoogte