svoorstel Onderwerp: Verordening Duurzaamheidslening en Stimuleringslening (Particuliere Woningverbetering) gemeente Emmen 2013 Portefeuillehouder: A.J. Sleeking Beleid en Regie Team Ruimtelijk Beleid Nelleke Mulder, telefoon (85877) Aan de gemeenteraad Voorgesteld besluit 1. De Verordening Duurzaamheidslening en Stimuleringslening (Particuliere Woningverbetering) gemeente Emmen 2013 vast te stellen. 2. De omvang van het budget voor het verstrekken van subsidies op grond van de Verordening Duurzaamheidslening en Stimuleringslening (Particuliere WoningVerbetering) gemeente Emmen 2013 te bepalen op 300.000 en dit te onttrekken uit de reserve Fonds Bouwen, Duurzaamheid en Jeugdwerkloosheid. 3. De omvang van het budget voor het verstrekken van laagrentende leningen op grond van de Verordening Duurzaamheidslening en Stimuleringslening (Particuliere WoningVerbetering) gemeente Emmen 2013 te bepalen op 3,6 miljoen en hiertoe een bedrag van 800.000 uit de reserve Fonds Bouwen, Duurzaamheid en Jeugdwerkloosheid toe te voegen aan het reeds bestaande Fonds Duurzaamheidslening en Stimuleringslening (Particuliere WoningVerbetering) bij SVn, thans groot 2,8 miljoen. Samenvatting Op 25 april 2013 is het Aanvalsplan Bouwen, Duurzaamheid en Jeugdwerkloosheid vastgesteld door uw raad. Verduurzaming van de particuliere woningvoorraad (energiebesparing en levensloopbestendig maken) is een van de actiepunten uit dit aanvalsplan. Om eigenaren te stimuleren wordt een Fonds Duurzaamheidsleningen en Particuliere WoningVerbetering gevormd bij de stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn). Uit dit fonds worden laagrentende leningen verstrekt. Voor het afsluiten van de lening gelden de voorwaarden die in de Verordening Duurzaamheidslening en Stimuleringslening (Particuliere Woningverbetering) gemeente Emmen 2013 zijn opgenomen. Deze verordening moet door u worden vastgesteld. De verordening biedt de mogelijkheid tot het verstrekken van subsidies aan woningeigenaren die niet in aanmerking komen voor een lening. Voor het beschikbaar stellen van de subsidies moet een budget worden vastgesteld binnen de voor de uitvoering van het aanvalsplan beschikbare middelen. Bijlagen: Verordening Duurzaamheidslening en Stimuleringslening (Particuliere Woningverbetering) gemeente Emmen 2013 Stukken ter inzage: Collegebesluit d.d. 27 augustus 2013 en de daarbij behorende stukken
-2-1. Aanleiding voor het voorstel Op 25 april 2013 heeft u het Aanvalsplan Bouwen, Duurzaamheid en Jeugdwerklooshei vastgesteld. Onderdeel van dit aanvalsplan is het verduurzamen van de particuliere woningvoorraad. Onder verduurzaming wordt verstaan het uitvoeren van energiebesparende maatregelen en/of maatregelen om de woning levensloopbestendig te maken. Hiervoor is een bedrag van 3,9 miljoen gereserveerd in het budget dat beschikbaar is voor de uitvoering van het aanvalsplan. Dit budget is beschikbaar voor het verstrekken van laagrentende leningen en subsidies. Voor het financieren van de leningen wordt, zoals beschreven in het aanvalsplan, bij de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (SVn) een Fonds Duurzaamheidslening en Particuliere WoningVerbetering gevormd. Voor het afsluiten van de lening gelden voorwaarden die in de bij dit voorstel gevoegde Verordening Duurzaamheidslening en Stimuleringslening (Particuliere WoningVerbetering) gemeente Emmen 2013 zijn opgenomen. Deze verordening moet door u worden vastgesteld. Over de verordening is uitgebreid overleg gevoerd met SVn en dit heeft geleid tot aanpassingen aan de standaardverordening van SVn. De standaardverordening van SVn is aangevuld met criteria voor het verstrekken van de lening. Deze criteria hebben betreffen een de WOZ-waarde en de ouderdemo van de woning. Daarnaast zijn aan de verordening bepalingen toegevoegd voor het verkrijgen van subsidie voor het isoleren van de woning om ook eigenaren die, op grond van de krediettoets die SVn uitvoert, niet in aanmerking komen voor een lening de mogelijkheid te bieden hun woning te isoleren. Onder 2 wordt dit toegelicht. 2. Argumentatie/beoogd effect Inleiding Met de lening wil de gemeente Emmen de verduurzaming van oudere en goedkopere particuliere woningen stimuleren. De energiekosten vormen een steeds groter deel van de woonlasten en vooral bewoners van de oudere en goedkope woningvoorraad (in de koopsector) krijgen hiermee te maken. Daarnaast vergrijst de bevolking en is er steeds meer behoefte aan levensloopbestendige woningen. Een behoefte die versterkt wordt door de ontwikkelingen in de zorg, namelijk dat steeds zwaardere zorg aan huis geleverd moet worden. Toelichting lening en verordening De Duurzaamheidslening en Stimuleringslening (Particuliere Woningverbetering) biedt woningeigenaren de mogelijkheid hun woning te verbeteren en gespreid te betalen door het afsluiten van een lening met een lage rente. Eigenaren die een lening tot 7.500 hebben aangevraagd bij SVn en de krediettoets van SVn niet doorstaan, komen onder voorwaarden in aanmerking voor een subsidie ten behoeve van isolerende maatregelen, zodat ook zij hun woning kunnen verbeteren en hun woonlasten kunnen verlagen. De verordening geeft aan voor welke duurzaamheidsmaatregelen en stimuleringsmaatregelen een laagrentende lening of subsidie verstrekt kan worden. Eigenaren kunnen binnen de grenzen van de verordening zelf een verbeterpakket samenstellen, maar zijn wel verplicht de verbetermaatregelen door in een consortium samenwerkende lokale bouw- en/of installatie gerelateerde bedrijven te laten uitvoeren. Zelfwerkzaamheid is hiermee uitgesloten. Deze voorwaarde wordt gesteld om een optimale bijdrage te leveren aan de het stimuleren van de lokale werkgelegenheid en de bestrijding van jeugdwerkloosheid conform de uitgangspunten van het Aanvalsplan, maar beperkt de keuzemogelijkheden van degene die de lening of subsidie ontvangt. De duurzaamheidsmaatregelen zijn: het installeren van een warmtepomp, zonnepanelen, zonneboiler en verwarmingsinstallatie en het isoleren van de woning (gevel-, dak-, vloer- en raamisolatie). Alle hier genoemde maatregelen leveren energiebesparing op, dus lagere energielasten waarmee de investering zichzelf terug verdient. De energiebesparing is onder andere afhankelijk van de woning en het stookgedrag. De stimuleringsmaatregelen betreffen het herstel van het casco en van kapconstructies, het verwijderen van asbest en/of loden leidingen en het treffen van maatregelen om de woning levensloopbestendig te maken. In dit laatste geval betreft het maatregelen die onder de noemer basiseisen in het Handboek Woonkeur (Basispakket deel C voor woningen) zijn vermeld.
-3- Hieronder volgen een aantal voorbeelden van energiebesparende maatregelen. Uit deze voorbeelden blijkt dat energiebesparing loont en dat investeringen zich terugverdienen. De voorbeelden zijn afkomstig van de website www.milieucentraal.nl en zijn gebaseerd op een gemiddelde eengezinswoning, het prijspeil is dat van 2012-2013 en het gaat om uitbestede werkzaamheden. Een gemiddelde eengezinswoning met hr-combiketel bespaart 325 m3 gas, ofwel 210 op basis door isolatie van de onderkant van de begane grondvloer. De kosten bij uitbesteden van het isoleren van 57 m2 vloer zijn ongeveer 1.200 (inclusief het verlaagde btw-tarief van 6 procent). Spouwmuurisolatie wordt in ongeveer 3 terugverdiend via besparing op de energierekening. Voor een gemiddelde eengezinswoning zijn de kosten 2.000 bij uitbesteden. Dakisolatie (binnenzijde) van een schuin dak kost tussen 54 en 64 per m2. Plat dakisolatie kost gemiddelde 60 per m2. Per wordt 8-9 per m2 bespaard. HR++ glas kost ca. 160 per m2. Dit is inclusief plaatsing, afwerking en geschikt maken van de bestaande kozijnen. De investering is na ca. 10 terugverdiend. Uitvoering Het Fonds Duurzaamheidsleningen en Particuliere WoningVerbetering bij SVn is een apart onderdeel van de Reserve Bouwen, Duurzaamheid en Jeugdwerkloosheid. Uit dit fonds worden laagrentende leningen verstrekt op basis van de Verordening Duurzaamheidslening en Stimuleringslening (Particuliere Woningverbetering) gemeente Emmen 2013. Deze verordening benoemt de voorwaarden om in aanmerking te komen voor een laagrentende lening om de eigen grondgebonden woning energetisch te verbeteren, het casco te herstellen of de woning levensloopbestendig te maken. De lening is minimaal 2.500 en maximaal 25.000. De aflossingsperiode is 10 voor leningen onder 7.500 en 15 voor leningen boven 7.500. De duurzaamheidslening is een annuïtaire lening met een rente die maximaal 3%- punten onder de marktrente ligt (minimum rentepercentage is 0,5%). Artikel 15 van de verordening gaat over het verstrekken van een eenmalige subsidie voor het isoleren van de woning in bijzondere gevallen. Deze bijzondere gevallen betreffen, zoals hiervoor al benoemd, eigenaren die een aanvraag hebben gedaan voor een maatregelenpakket tot 7.500 en niet door de krediettoets van SVn zijn gekomen. Voorwaarde voor het verkrijgen van subsidie is dat het negatieve advies van SVn niet gebaseerd is op een negatieve betalingsmoraliteit (waaronder fraude). Deze eigenaren kunnen wanneer ze voor minimaal 2.500 aan maatregelen treffen voor het isoleren van hun woning een subsidie krijgen. De subsidie betreft, als genoemd, 50% van de te treffen maatregelen met een maximum van 2.500 per woning. De eigenaar moet zelf minimaal 1.250 investeren. Om een collectieve aanpak te stimuleren is in de verordening een bepaling opgenomen over een burensubsidie. Deze subsidie is 250 per woning wanneer minimaal 3 buren isolerende maatregelen treffen. Krediettoets bij SVn SVn toetst de kredietwaardigheid van aanvragers. De Informatiemap 2013 van SVn geeft hierover de volgende informatie: Bij de Duurzaamheidsleningen vindt er in alle gevallen een krediettoets plaats met dien verstande dat er over de eerste 8.000,00, conform werkwijze NHG, een beperkte krediettoets plaatsvindt (bij de inkomenstoets wordt dit deel van de financiering buiten beschouwing gelaten). Onderdeel hiervan is een BKR-toets, een VIS-toets, een EVA-toets en een SFH-toets. De aanvrager geeft op het aanvraagformulier voor de lening toestemming voor een toetsing bij Bureau Krediet Registratie in Tiel. Buiten het kredietregister worden via BKR de volgende registers geraadpleegd: VIS (Verificatie Identificatie Systeem); EVA (Externe Verwijzings Applicatie) en SFH (Stichting Fraudebestrijding Hypotheken). Een lening wordt altijd geweigerd bij een negatieve BKR-codering, VIS-hit, EVA-hit, SFH-hit, indien er conservatoir of executoriaal beslag ligt op de woning of als de aanvrager in surseance van betaling verkeerd, failliet is of onder de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen valt. In de Voorwaarden en Normen NHG van 2013 is voor energiebesparing benoemd dat kosten voor het treffen van energiebesparende voorzieningen tot een bedrag van maximaal 8.000 buiten beschouwing gelaten worden voor de toetsing van de toegestane financieringslast (vanwege de besparing op energielasten). SVn hanteert bij het uitvoeren van de krediettoets voor de Duurzaamheidslening en Stimuleringslening ook dit uitgangspunt. SVn wijkt daarbij op twee punten ten gunste van de aanvrageraf van de NHG normen:
-4-1. Bij financieringen tot een bedrag van 8000 vindt geen toetsing van de toegestane financieringslast plaats conform NHG-normen. Wel vinden de BKR-toetsing, VIS-toetsing, EVA-toetsing en SFHtoetsing plaats en is er een draagkrachttoetsing op basis van de door de aanvrager in het aanvraagformulier opgegeven gegevens over bruto inkomen en (hypotheek)lasten, rekening houdend met de uit de BKR-toets voortkomende verplichtingen. Ook verifieert SVn het afschrift van een loonstrookje of opgave. 2. SVN neemt de energiebesparende voorzieningen, zoals vastgesteld door de contractpartij van SVn als uitgangspunt bij de toetsing en niet de energiebesparende voorzieningen zoals beschreven in de Voorwaarden en Normen NHG. Ter informatie: de contractpartij van SVn is in dit licht de gemeente Emmen. Uitvoering werkzaamheden De verordening biedt het college de mogelijkheid tot het stellen van nadere regels (artikel 16), onder andere voor de uitvoering van de regeling. Dit artikel biedt bijvoorbeeld de mogelijkheid dat het college afspraken maakt met een consortium in oprichting. Dit consortium betreft een uitvoeringsconsortium van bouw- en installatie gerelateerde bedrijven, dat openstaat voor bedrijven uit de gemeente Emmen en bedrijven met een substantieel deel uitvoerende werknemers uit de gemeente Emmen. Bedrijven moeten in ieder geval voldoen aan de volgende voorwaarden: - leerlingbedrijf; - OCB-lid (of bereid dat bij deelname te worden); Een breed consortium dus waarbij de kwaliteit van het werk en de inzet van leerlingen gewaarborgd zijn en waarmee een (grootschalige) projectmatige aanpak van de particuliere woningvoorraad gerealiseerd kan worden. Vanuit de beleidsdoelen in de Woonvisie Emmen 2012-2017 (verbeteren onderkant particuliere woningmarkt) en het Aanvalsplan (werkgelegenheid en leerlingwerkplaatsen) is een projectmatige aanpak wenselijk. Ook voor de particuliere eigenaren levert projectmatige aanpak financiële voordelen. 3. Relatie met bestaand beleid/eerder genomen besluiten Aanvalsplan Bouwen, Duurzaamheid en Jeugdwerkloosheid; Woonvisie 2012-2017; Energienota 2012; Milieuagenda 2013-2016; Lokaal Akkoord. 4. Afstemming met externe partijen/communicatie De Verordening Duurzaamheidslening en Stimuleringslening (Particuliere Woningverbetering) gemeente Emmen 2013 is afgestemd met SVn. 5. Financiële consequenties/voorgestelde dekking De financiële dekking voor de uitvoering van duurzaamheidsmaatregelen is bij de vaststelling van het Aanvalsplan Bouwen, Duurzaamheid en Jeugdwerkloosheid geregeld. Er is een bedrag van 3,9 miljoen beschikbaar voor verduurzaming van de particuliere woningvoorraad. Een apart besluit moet worden genomen over de onderverdeling van dit budget waar het gaat om het verstrekken van leningen en subsidies op grond van de Verordening Duurzaamheidslening en Stimuleringslening (Particuliere WoningVerbetering) gemeente Emmen 2013. Voorgesteld wordt binnen het budget voor verduurzaming van de particuliere woningvoorraad ( 3,9 miljoen) een bedrag van 300.000 beschikbaar te stellen voor het verstrekken van subsidies. Hiermee kunnen bijvoorbeeld 100 woningeigenaren een maximale subsidie van 2.500 krijgen en 200 woningeigenaren een burensubsidie. Dit betekent dat voor het verstrekken van leningen een budget van 3,6 miljoen beschikbaar is. Het gemeentelijk fonds Fonds Duurzaamheidslening en Stimuleringslening (Particuliere WoningVerbetering) bij SVn heeft nu een omvang van 2,8 miljoen (zie ook RA13.0032) en moet worden aangevuld tot 3,6 miljoen. Dit betekent dat uit de reserve Fonds Bouwen, Duurzaamheid en Jeugdwerkloosheid een bedrag van 800.000 moet worden overgeheveld naar SVn. Een concept-besluit is bijgevoegd. Emmen, 27 augustus 2013. Burgemeester en wethouders van Emmen, de secretaris, de burgemeester, A.J. Mewe C.Bijl
-5- sbesluit De raad van de gemeente Emmen; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 20 augustus 2013, nummer: 13/756; b e s l u i t : 1. De Verordening Duurzaamheidslening en Stimuleringslening (Particuliere Woningverbetering) gemeente Emmen 2013 vast te stellen. 2. De omvang van het budget voor het verstrekken van subsidies op grond van de Verordening Duurzaamheidslening en Stimuleringslening (Particuliere WoningVerbetering) gemeente Emmen 2013 te bepalen op 300.000 en dit te onttrekken uit de reserve Fonds Bouwen, Duurzaamheid en Jeugdwerkloosheid. 3. De omvang van het budget voor het verstrekken van laagrentende leningen op grond van de Verordening Duurzaamheidslening en Stimuleringslening (Particuliere WoningVerbetering) gemeente Emmen 2013 te bepalen op 3,6 miljoen en hiertoe een bedrag van 800.000 uit de reserve Fonds Bouwen, Duurzaamheid en Jeugdwerkloosheid toe te voegen aan het reeds bestaande Fonds Duurzaamheidslening en Stimuleringslening (Particuliere WoningVerbetering) bij SVn, thans groot 2,8 miljoen. Vastgesteld in de openbare vergadering van 31 oktober 2013. de griffier, de voorzitter, H.D. Werkman C. Bijl