Opening van de vergadering Welkomstwoord is uitgesproken door Martin Huigen. Deze bijeenkomst is voor het nieuwe platform CO 2 voor de vakgroep grondwerk. Dit op initiatief van Ankie van de Wetering en verder opgepakt door Martin Huigen. Aanwezigen Van de Wertering cultuurtechniek B.V. Ankie van de Wetering, KAM coördinator P. De Visser Simon de Visser, werkvoorbereider Oldenkamp B.V. Kees Roovers, directeur F.L. Liebergts B.V. Teun de Koning, bedrijfsleider F.L. Liebergts B.V. Arjan Timmer, KAM coördinator Verboon Maasland Harry Verboon, directeur Schot Groep Harry Piek, financial controller Joh. Van Herk Aannemingsmij B.V. Gert Jan van Herk, directeur Joh. Van Herk Aannemingsmij B.V. Anneke van Herk, bedrijfsbureau medewerker Kroes Aannemingsbedrijf B.V. Ingrid Bakkers, KAM coördinator Qualm Aannemingsbedrijf Erik Mulders, directeur Qualm Aannemingsbedrijf Menno Mulders, medewerker bedrijfsbureau Bouwend Nederland Martin Huigen CO 2 Seminar.nl Eveline Prop (voorzitter) CO 2 Seminar.nl Marjan Kloos (notulist) Afwezig bij deze bijeenkomst is Thijs Lindhout oprichter van CO 2 Seminar.nl. Hiervoor in de plaats zijn Eveline Prop en Marjan Kloos. Zij zullen de bijeenkomst voorzitten en notuleren. Doel van de bijeenkomst Volgens de CO 2-Prestatieladder, eis 3.D.1, is het verplicht om aan een initiatief deel te nemen met het doel: kennis en inspiratie opdoen voor mogelijke CO 2-reductiemaatregelen. Daarin is het belangrijk om kennis te delen en inspiratie op te doen. Deze eerste bijeenkomst is om te bekijken wat deze bijeenkomsten ons kunnen brengen en of deze bijeenkomsten aan voldoet aan de wensen van iedereen. Voorstelronde Qualm Aannemingsbedrijf: Erik en Menno Mulders Qualm is nog niet gecertificeerd op de CO 2-Prestatieladder. Aan de hand van deze bijeenkomsten willen ze wel het certificaat gaan behalen. Ze zijn nu een aantal jaar bezig met CO 2- reducerendemaatregelen. Ze hebben al zuinigere auto s en ook een energiezuinigere pand. Ze hebben het certificaat nog niet nodig gehad bij aanbestedingen als onderaannemer, maar merken dat de markt anders wordt en dat het ook van belang zal worden om zelf het certificaat te behalen. Kroes Aannemingsbedrijf B.V.: Ingrid Bakkers Kroes Aannemingsbedrijf zit ook bij Nederland CO 2 Neutraal maar wil kijken wat deze bijeenkomsten van de vakgroep grondwerk te bieden hebben. De bijeenkomsten van Nederland CO 2 Neutraal hebben veel verloop van leden. Ze hopen hier een constantere groep te vinden. Hier zit iedereen in
dezelfde sector waardoor er een overeenstemmende mentaliteit is. Er is een CO 2-uitstoot van ongeveer 500 ton bij Kroes Aannemingsbedrijf B.V.. Hiervan zit meer dan 80% van de uitstoot in het diesel verbruik. Joh. Van Herk Aannemingsmaatschappij B.V.: Gert Jan van Herk en Anneke van Herk Joh. Van Herk Aannemingsmaatschappij heeft nog geen certificaat. In deze bijeenkomsten willen ze graag geïnspireerd worden voor het opstellen van CO 2-maatregelen. Met betrekking tot het besparen van diesel kan je maar zover gaan. Elk jaar moeten er nieuwe maatregelen worden bedacht en deze bijeenkomsten kunnen goed gebruikt worden met de vraag welke maatregelen passen goed bij onze organisatie? Schot Groep: Harry Piek Schot Groep heeft sinds december niveau 5 op de CO 2-Prestatieladder. Ze willen graag het certificaat behouden en deze bijeenkomsten kunnen hierbij helpen. Zo kunnen ze nieuwe maatregelen toepassen, elke liter brandstof is toch een besparing van een euro. Schot Groep heeft nu een project met gunningsvoordeel. Verboon Maasland: Harry Verboon Met deze bijeenkomsten willen ze graag voldoen aan de eisen van de CO 2-Prestatieladder, maar ook kijken wat ze kunnen verbeteren in het effectieve werken. Op projecten laten zien wat ze kunnen verbeteren: zuinigere dumpers en vrachtwagens. Ze hebben nu niveau 3 op de CO 2-Prestatieladder, de stap om toeleveranciers te laten zien wat ze samen kunnen doen is nog een beetje ver. F.L. Liebergts B.V.: Teun de Koning en Arjan Timmer Liebergts heeft nu niveau 5 op de CO 2-Prestatieladder en tevens gastheer van deze bijeenkomst. Met deze bijeenkomsten willen ze graag voldoen aan de eis 3.D.1, daarnaast is al het laaghangend fruit nu al geplukt. Laten we kijken of we met elkaar toch op nieuwe ideeën kunnen komen. Ze zijn een middelgroot bedrijf met een uitstoot van 8.000 ton CO 2. Naast dit initiatief zijn ze ook lid van een werkgroep van de scheepswerf, dit is voornamelijk in het kader van MVO. Je moet de jongens even op de vingers kijken om te zorgen dat de maatregelen die je hebt geïmplementeerd ook daadwerkelijk worden uitgevoerd. De jongens echt aansporen om de motor uit te zetten tijdens de schaft. Als je aangeeft waarom dit wordt gedaan dan merken we dat er veel meer animo is voor het uitvoeren van de maatregelen. Oldenkamp B.V.: Kees Roovers Oldenkamp heeft nu niveau 3 maar willen binnenkort naar niveau 5. Waar Oldenkamp tegen aan loopt is dat de rapportage heel erg subjectief kan zijn. Dit hangt af van waar de CO 2 aan wordt gerelateerd. Hierin zijn projecten soms echt heel lastig om te kwantificeren. Het is wel het enige certificaat waar je daadwerkelijk euro s mee kan besparen. Het scheelt brandstof maar ook slijtage aan aggregaten. P. De Visser: Simon de Visser P. De Visser heeft nog geen certificaat, maar heeft wel al maatregelen genomen. Ze zijn aan het kijken naar Stimular als initiatief. Voor de voortgang en reductiemaatregelen die genomen zijn staat er al wel heel wat op papier. Er zijn echt wel mooie besparingen mee te behalen. We hebben nog niet doorgezet omdat er nog niet naar gevraagd werd. Het certificaat wordt niet gevraagd in de bestekken tot 500.000. Maar daar is verandering in aan het komen. Opdrachten die je er mee wint vallen tot nu toe tegen. We zien ook echt wel besparingen in het financiële. Alleen de papieren winkel is het nog barrière om echt over te gaan tot certificering. Ze hebben de Box van CO 2 Seminar.
Van de Wetering cultuurtechniek B.V.: Ankie van de Wetering Van de Wetering zit nu op niveau 3 en moeten dit jaar naar niveau 5. Ze hebben een opdracht gewonnen met ambitieniveau 5. Korte samenvatting van de CO 2-Prestatieladder CO 2 Seminar.nl adviseert bederijven aan de hand van de eisen van de CO 2-Prestatieladder. We zijn een adviesbureau die aanpak heeft die net iets anders is dan een ander adviesbureau. We zijn jong en fris. We denken echt dat we de wereld nog kunnen veranderen en verbeteren. Zo denken we met een lach wereld te veranderen. De CO 2-Prestatieladder: Wat is CO 2-Prestatieladder nou eigenlijk? Er zijn 4 invalshoeken met 5 niveaus. In het leven geroepen door ProRail. Dit certificaat wordt gebruikt als selectiecriteria of als gunningsvoordeel bij aanbestedingen in de aannemingswereld. Maar we merken dat er meer sectoren volgen zo is de ICT-sector goed op weg om de CO 2- Prestatieladder te implementeren. De vier invalshoeken van de CO 2-Prestatieladder: A is inzicht: Footprint, wat stoot je uit? Wat zijn de grootste veroorzakers van deze uitstoot. Alles over het inzicht van je eigen CO 2-emmissies. B Reductiemaatregelen: Zorg dat je maatregelen hebt voor je grootste verbruiken. Hoe ga je ervoor zorgen dat je CO 2 gaat reduceren, maak daar dan een plan van aanpak voor. Als dit goed wordt opgepakt dan kun met je hele bedrijf grote stappen zetten in het reduceren van CO 2. Om iedereen te motiveren is best lastig gebleken. Dit moet gedaan worden door goede communicatie en een duidelijke plan van aanpak. C Communicatie Intern draagvlak creëren voor het reduceren van CO 2 en ook extern communiceren over je uitstoot en de maatregelen die je daarbij hebt verzonnen. D Sector- en/of keteninitiatief Samen met gelijkgestemde actief bespreken wat we kunnen doen aan CO 2-reductie. In het kader van deze invalshoek zijn wij nu samen. Wijzigingen in het Handboek Zorg dat je de laatste conversiefactoren hebt gebruikt. Deze zijn te vinden op www.co2emissiefactoren.nl. Naast nieuwe conversiefactoren zijn er eisen bij gekomen en aangepast. De maatregelenlijst dient door iedereen ingevuld te worden op SKAO.nl, dit moet jaarlijks bijgewerkt worden. Ingrid Bakkers vindt de maatregelenlijst niet gebruiksvriendelijk. Geef graag de aanpassingen die volgens jullie nodig zijn aan ons door, dan kunnen we deze misschien voorleggen aan de SKAO. Nog een wijziging voor niveau 3, er dient een onafhankelijke interne controle te worden uitgevoerd. Deze moet gedaan worden door een iemand binnen het bedrijf die niet werkt aan het CO 2-dossier. Daarnaast is de energie audit veranderd in de energiebeoordeling. De belangrijkste verandering in deze eis is dat deze beoordeling meer kwalitatief uitgevoerd moet worden. Discussie
Alternatieve brandstof: word strenger getoetst. Hiervoor is het gemakkelijk om over te stappen naar groene stroom. Maar denk ook aan zonnepanelen en misschien biobrandstof. Het is voor elke bedrijf even moeilijk/makkelijk om het certificaat te behalen. Je stelt namelijk zelf je doelen op aan de hand van je uitstoot en je mate waarin je al efficiënt bent. Dit moet wel significant worden gevonden door de auditor. Teun de Koning: je moet wel echt de jongens op de vingers kijken. De jongens moeten worden aangespoord om de motoren minder lang warm te draaien. Als je uiteindelijke ook aangeeft waarom dit wordt gevraagd, dan wordt de bewust zijn echt gemotiveerd. Hier moet je op handhaven, je weet meestal wel wie deze maatregel minder goed uitvoeren. Anneke van Herk: als je een maatregel een jaar hebt gedaan wat dan? Antwoord uit de groep: Mensen motiveren en bewustwording is iets waar je misschien wel 10 jaar mee bezig kunt zijn. Uiteindelijk kunnen de medewerkers mee gaan denken. Maximale benutten van het materieel. Martin Huigen: In het progamma van de Machinistenscholingsdagen is een aantal jaren achter elkaar het ondeerwp zuinig draaien aan de orde geweest. Echter n 3 keer kwaam de opmerking: volgende jaar niet meer. We weten dit al. Daarom is het nodig om dit op een andere slimmere manier aan de man te brengen. Eveline Prop geeft aan dat het helpt om je medewerkers bij de start van het traject erbij te betrekken. Hoe kunnen we het samen oppakken? Mensen gaan er dan anders in staan en dit helpt om medewerkers te stimuleren zelf met maatregelen te komen. Tips en tricks Tip van Harrie Verboon: nieuwe lichtkoepels op het dak. Daardoor kan het licht uit! Elektraverbruik is gedaald. Minder Stroom! minder CO 2-uitstoot. Arjan Timmer: goede communicatie is heel erg belangrijk. Dit hebben ze gemerkt aan de gesprekken van medewerkers. Voorheen hadden we het over grotere machines, maar nu gaat het over energiezuinige machines. Banden op spanning: naast de tank op het terrein staat er ook een compressor. In het algemeen zijn medewerkers bewuster, niet alles moet groot groter grootst, duurzaamheid is ook belangrijk. Teun de Koning: We zijn aan het bekijken of we 4 dagen 10 uur kunnen werken i.p.v. 5 dagen 8. Dit bespaart een hele hoop in reistijd en ook in het op en neer rijden naar locaties. Het is moeilijk om steeds nieuwe reductiemaatregelen te bedenken. Dit zit namelijk al van oudsher in het bedrijf, onze oprichter van het bedrijf doet namelijk zelf overal alle lichten uit. Wat medewerkers aangeven is dat ze heel veel energie zouden besparen als het ontwerp in één keer goed zou zijn. Eric Mulders: Contrax Comandstoel laten zien. Wanneer ze starten, wanneer ze stoppen en wat ze doen. Communiceer dit aan ze en laat ze zien wat er gebeurt, dit motiveert en creëert bewustwording bij de medewerkers. Ze kunnen dan wel sturen op de brandstof besparing, door bijvoorbeeld onnodig heen en weer rijden. Simon de Visser: Minder uitstoot, Euro 5 vrachtwagens hebben juist meer CO 2 uitstoot maar minder NOX en broeikasgassen en vervuilende elementen. Bij het controleren van de TL verlichten is gebleken dat de stekkers en fittingen op afbranden staan. Deze zijn nu vervangen voor energiezuinige TL verlichting. Wat ook een bevordering geeft in de veiligheid.
Harrie Verboon: Als de banden 100% uitgelijnd worden dan is het super goed voor brandstofbesparing en voor minder slijtage. Ook hebben bewegingssensoren in het pand goed gewerkt voor besparingen in elektraverbruik, alleen is het nu dat als er s avond iemand komt dat het licht dan best lang aanstaat. Marjan Kloos geeft aan dat er ook een master knop is die alles uitschakelt als het alarm aan gaat. Dit zou dat probleem voorkomen. Ingrid Bakkers: geeft aan dat de maatregelen stikstof in de banden interessant zou kunnen zijn voor deze werkgroep. Ze heeft hierover gelezen en het blijkt dat de band langer op spanning blijft en slijtage voorkomt. Het heeft wel een prijskaartje van 3 euro per band. Misschien een idee om dit met de hele groep te doen, dan kunnen we een korting overleggen. Menno Mulders: Nieuw kantoor gebouwd die echt veel beter is geïsoleerd. Diesel besparing wordt nu voornamelijk bewerkstelligd door beter indelen en efficiëntere planning. Er is volgend jaar een cursus voor het Nieuwe Rijden/Draaien gepland. Voor het graven bij industrie wordt gebruik gemaakt van zuigmachines. Er wordt gekeken naar CO2 reductiemogelijkheden. Travel card heeft een competitie op de manier van rijden. Medewerkers willen graag boven aan komen te staan, waardoor er op een leuke manier een competitie ontstaat. Harry Piek: Het start/stop systeem wordt op de persoonsauto s gemonteerd. Ze hebben een nieuwe bodemafsluiting ontwikkeld, namelijk EPS. Het is geen zand maar het is veel lichter. Dit scheelt brandstof in vervoer het nieuwe vulmiddel is veel minder zwaar en bespaard brandstof. Kees Roovers heeft een test gedaan met brandstofadditieven. Hieruit is gebleken dat er geen verbetering is. Het heeft geen effect gehad op de verbruiken van het materieel. De naam van het additief komt later per mail. Afsluiting Voor ons was het een hele goede en mooie bijeenkomst. Dit was voor meeste van de aanwezigen hetzelfde. Bij de rondvraag zijn er geen vragen gesteld.