Gemeent ehel mondenr egi opeel l and Jaar ver ant woor di ng2013
Gemeente Helmond en regio Peelland Jaarverantwoording 2013 In dit document treft u de jaarverantwoording aan van de gemeentelijk gefinancierde zorg en preventie. Deze is voorzien van een accountantsverklaring, die u separaat toegezonden wordt. De zorg die de Novadic-Kentron Groep in 2013 geleverd heeft vanuit de AWBZ, de ZVW en de forensische zorg wordt verantwoord in het maatschappelijk jaardocument zorg. In mei wordt ook een jaarbericht uitgegeven met de highlights van het afgelopen jaar. U vindt de complete jaarverslaglegging te zijner tijd op www.novadic-kentron.nl Gemeentelijke jaarverantwoording 2013 1
Productgroep Preventie, Voorlichting en Advies Inleiding Preventie staat hoog op de politieke en maatschappelijke agenda. Ook voor verslavingsproblematiek geldt dat vroegtijdig ingrijpen ernstigere problematiek en maatschappelijke uitval kan voorkomen. Met effectieve verslavingspreventie draagt de Novadic-Kentron Groep bij aan een beter afgestemd zorg- en preventiebeleid in Helmond. Hierbij zijn de uitgangspunten van de gemeente leidend: eigen kracht, niet problematiseren, licht en kortdurend aanbod waar mogelijk, een proactieve inzet en direct contact met de doelgroep. Novadic-Kentron richt zich daarbij primair op aandachtsgroepen en risicogroepen die in overleg met de partners zijn vastgesteld. Misbruik van middelen heeft een negatief effect op het sociaal en maatschappelijk functioneren van burgers en op de gezondheid. Gevaren zijn meer problemen in het gezin, op school, op het werk of in de buurt. Door preventie zijn gebruikers beter in staat om te leren omgaan met de risico s van middelengebruik. Samen met de doelgroep investeren we in gezond gedrag en een gezonde leefstijl. In de woonomgeving heeft het effect op de leefbaarheid en veiligheid. We gaan daarbij uit van de kracht en de mogelijkheden die de doelgroep zelf in huis heeft. Dit is het maatschappelijk resultaat dat onder andere door preventie kan worden gerealiseerd. Door outreachend te werken op de vindplaatsen is vroegsignalering goed mogelijk. In het afgelopen jaar hebben we de ketensamenwerking in Helmond geïntensiveerd. Hiermee hebben we ook geïnvesteerd in een voorbereiding op de komende decentralisaties, onder andere de transitie jeugd, maar ook passend onderwijs. We willen deze samenwerking in de komende jaren graag versterken door met onze expertise aan te sluiten bij een meer generalistische werkwijze en aan te sluiten bij de nulde en eerste lijnszorg zoals bijvoorbeeld het CJG, de huisartsen, de sociale wijkteams etc. Trends en ontwikkelingen Rond het gebruik van genotmiddelen zien we de volgende trends en ontwikkelingen: - Een toename in aanmeldingen van gameproblematiek bij Preventie. Dit heeft vermoedelijk zwel te maken met een toename aan gamers, als door de beter signaleringsvaardigheden van netwerkpartners. - Een forse toename van het roken van met fruitsmaken gearomatiseerde tabak via de waterpijp roken onder (jonge) jeugd en het roken van de zogenaamde Shisha-pen, een penvormige electronische waterpijp (Shisha is het Egyptische woord voor waterpijp) waarmee waterdamp met een smaakje geïnhaleerd wordt. We krijgen hierover met name veel vragen vanuit het jongerenwerk tijdens straatwerk met hanggroepen maar ook vanuit het onderwijs en van de partners van de maatschappelijke opvang. Onderzoek leert dat waterpijp roken schadelijk is. Jongeren zijn zich veelal niet bewust van de risico s. Gemeentelijke jaarverantwoording 2013 2
- Er is een positieve trend zichtbaar in de startleeftijd van alcohol. Deze is stijgende. Met de invoering van de leeftijdsverhoging voor het kopen van alcohol naar 18 jaar is het van belang te monitoren of deze stijgende lijn zich de komende jaren doorzet. - In de contacten met jongeren geven zij aan te verwachten dat de verhoogde leeftijdgrens voor het kopen van alcohol gevolgen zal kunnen hebben op 16- en 17-jarigen. Die groep zal eerder geneigd zijn om te gaan experimenteren met cannabis en/of andere drugs. Naast dit signaal zal Novadic-Kentron alle gevolgen van de nieuwe Drank- en Horecawet monitoren. - Lachgas lijkt weer langzaam zijn intrede te doen. Deze trend zien wij al enige jaren. Opvallend vaker dan voor 2013 was het gebruik van lachgas onderwerp in preventiecontacten met jongeren. - GHB-problematiek in Brabant was in 2013 een actueel thema in de media. In Helmond krijgen de preventiewerkers hier vrijwel geen signalen of vragen over van de jeugd. - In toenemende mate wordt duidelijk dat bij de leeftijdsgroep 55+ alcoholproblematiek voorkomt, met de daarbij horende risico s voor de gezondheid en een toenemend appèl op de gezondheidszorg. Ook vanuit preventief oogpunt is hier veel winst te behalen. Veranderingen in de drugsmarkt - In algemene zin is de aandacht voor ontwikkelingen en veranderingen in de drugsmarkt vanuit de optiek van de publieke gezondheid en veiligheid zeer belangrijk. Tabletten die verkocht worden als XTC zijn steeds vaker hoog MDMA gedoseerde tabletten of bevatten het gevaarlijk PMMA. Begin juni 2013 waren in een week tijd twee sterfgevallen (een 17-jarige Eindhovense overleed in Tilburg, een 21-jarige jongen in Den Bosch) te betreuren. Novadic-Kentron heeft naar aanleiding hiervan de Helmondse horeca benaderd en waarschuwingsposters verspreid waarvan veel gebruik is gemaakt. Daarnaast zijn netwerkpartners geïnformeerd en geadviseerd. Novadic-Kentron is in Brabant verantwoordelijk voor het landelijk DIMSnetwerk en het daarin ontwikkelde Early Warning System waarmee in geval van drugsincidenten snel en adequaat kan worden gehandeld om ernstige gezondheidsverstoringen te voorkomen of te beperken. Ketensamenwerking en aandachtsgroepen - De samenwerking in de keten is versterkt en we worden vaker aangesproken op onze preventie-expertise. De beschikbare formatie wordt gericht ingezet op aandachtsgroepen en ten behoeve van de (generalistische) professionals waardoor het effect wordt vergroot. - Het merendeel van onze inzet is gericht op jeugd en hun omgeving. Vanuit preventie-optiek is dit een noodzakelijke keuze. Daarnaast groeit de aandacht voor alcoholproblematiek bij 55+, waarbij we de samenwerking zoeken met ouderenorganisaties, mantelzorgers en nuldelijns/eerstelijns organisaties. - De veranderingen in het sociale domein met een grotere aandacht voor preventief werken zullen in 2014 zijn beslag krijgen. We willen hier een constructieve bijdrage aan leveren. Gemeentelijke jaarverantwoording 2013 3
Onderwijs en Vrije tijd Contacten met scholen en instellingen (advisering en structureel overleg) In 2013 hebben we met 16 scholen of andere instellingen die met jongeren werken, contact gehad. Op veel VO-scholen voeren we (onderdelen en producten) van het landelijke Trimbos-programma De gezonde school en genotmiddelen uit. De afgelopen jaren is dit landelijk veelgebruikte preventieprogramma uitgebreid onderzocht op effecten. Uit deze onderzoeken is naar voren gekomen dat de effecten beperkt genoemd moet worden. Mede omdat de nadrukkelijk in dit programma nagestreefde samenhang van diverse onderdelen te kort schiet. Op basis van het onderzoek wordt het programma geactualiseerd en aangepast aan de nieuwe inzichten. We volgen dit met belangstelling. Daar waar mogelijk zullen we onze ervaringen en expertise met het Trimbos instituut en onze collega s in andere regio s van het land delen. In het kader van dit project verzorgen we ouderavonden en voeren informatie- en adviesgesprekken met leerlingen en/of ouders. Ook faciliteren en ondersteunen we ook de leerkrachten in het werken met de Elektronische Leeromgeving (ELO), maar ook bij het signaleren en begeleiden van leerlingen. Aantal voorlichtingen aan groepen jongeren Ook het afgelopen jaar onderhielden we weer goede contacten met het voortgezet onderwijs in Helmond en in de regio. Dat heeft onder andere geresulteerd in het verzorgen van 21 voorlichtingen voor groepen jongeren, waarmee we in totaal zo n 475 jongeren hebben bereikt. Een hoog bereik en het onderwijs blijft mede daarmee voor ons de vindplek bij uitstek! Die voorlichtingen hebben we in Helmond verzorgd op het ROC ter AA, de Praktijkschool, de Cajuit en het Jan van Brabant-college. En verder in het Commanderij college in Gemert en het Willibrord Gymnasium in Deurne. Aantal ouderbijeenkomsten Samen met het CJG en Vierbinden en in overleg met de GGD hebben we in de verschillende dorpen van de gemeente Laarbeek vijf voorlichtingsavonden gegeven aan ouders. Wij hebben ons met het CJG gericht op de ouders, terwijl het jongerenwerk met de jongeren aan de slag is geweest. Ook op het Varendonck College in Someren hebben we voorlichting aan ouders verzorgd. In totaal hebben we bij deze ouderbijeenkomsten met zo n 275 ouders ontzettend veel ouders bereikt! Aantal informatie- en adviesgesprekken In totaal hebben we 25 individuele gesprekken gevoerd binnen dit domein. Wie liever anoniem wil chatten over middelen en middelengebruik kan dit iedere werkdag tussen 13.00 en 17.00 uur doen via de website van Novadic-Kentron. De chatservice is een landelijke voorziening en wordt bemand door medewerkers van de Drugs Infolijn en de Instellingen voor Verslavingszorg, zoals Novadic-Kentron. De chatservice staat open voor iedereen die een vraag heeft over middelen(gebruik). In 2012 hebben 120 Brabantse jongeren gebruik gemaakt van de chatservice, de rapportage over 2013 is nog niet gereed. Overigens wordt in 2014 ook Gemeentelijke jaarverantwoording 2013 4
de wietcheck-online geïntroduceerd waarmee jongeren online hun cannabisgebruik kunnen testen. Novadic-Kentron bundelt hierin de krachten met landelijke instellingen waardoor de kosten zeer laag kunnen blijven. Deskundigheidsbevordering, training en advies Aantal informatie- en adviesgesprekken en aantal trainingen Professionals van netwerkpartners kunnen een beroep doen op onze expertise voor consultatie, advies en training. We verzorgen dit tailor-made. Er is een grote vraag getuige het hoge aantal individuele (31) vragen en het aantal professionals dat heeft deelgenomen aan tien groepstrainingen (250). Hier namen medewerkers aan deel van organisaties die direct in contact zijn met de burgers zoals scholen, instellingen voor jeugdzorg, GGD, LEV-groep, gemeenten, horeca, jongerenwerk en politie. Met deze producten dragen we bij aan het vergroten van deskundigheid van professionals die met onze doelgroep (risicojongeren) werken. Er is dus veel geïnvesteerd in deskundigheidsbevordering van het personeel. Vaak vindt naar aanleiding van deskundigheidsbevorderingen ook een aanscherping van het beleid van de organisatie plaats. Daarnaast enthousiasmeren we deelnemers voor intensievere ouderparticipatie en gerichte interventies voor de jongeren. Lokale gezondheidsbevordering en Alcoholmatigingsbeleid Deelname aan netwerken Novadic-Kentron participeert in een groot aantal lokale en regionale netwerken en samenwerkingsverbanden met betrekking tot alcoholmatiging. Wij hebben zitting in de drie regionale werkgroepen van het alcoholmatigingsproject Laat je niet Flessen (LJNF). LJNF is ten tijde van dit schrijven formeel beëindigd maar zal onder de vleugels van de GGD voortgang hebben, wederom met onze inzet. We waren vertegenwoordigd in zes lokale werkgroepen in de regio Helmond. Samen met de GGD, het jongerenwerk, de gemeente en politie wordt het vraagstuk alcoholmatiging en het beleid doorover in de betreffende gemeente of regio besproken en worden afspraken gemaakt over passende interventies. De samenwerking met (lokale) ketenpartners vinden wij erg belangrijk: een integrale aanpak blijkt effectiever en kent een hoger bereik. In 2013 hebben we in Elsendorp weer met verschillende partners (basisschool, GGD, sportverenigingen, school en huisarts) alcoholmatiging op de lokale agenda weten te houden. Met een periodiek overleg en telefonisch of via mail onderhouden we goede contacten met de dorpsondersteuners aldaar. Omdat we op deze wijze ook in 2012 al veel hebben bereikt in Elsendorp kunnen we concluderen dat deze samenwerking goed tot zijn recht komt met deze wijkgerichte benadering! Gemeentelijke jaarverantwoording 2013 5
Naast de regionale alcoholmatigingsprojecten neemt preventie deel aan het halfjaarslijks overleg van de alcoholpoli, dat plaatsvindt in het Catherinaziekenhuis in Eindhoven. Hier wordt de laatste stand van zaken besproken met betrekking tot de alcoholpoli s in Brabant Zuidoost. Na afloop van carnaval 2013 heeft Novadic-Kentron in de eigen organisatie de actie 40 dagen zonder alcohol uitgevoerd, met een totaal aantal deelnemers van 65 collega s. Hier zaten ook collega s werkzaam en woonachtig in de regio Helmond bij. Aantal bereikte ouders ( Uit met ouders en Zo vader, zo zoon ) Tijdens Uit met ouders brengen ouders een bezoek aan de horecagelegenheden waar hun kinderen uit kunnen gaan en krijgen zij in een uitgaanslocatie informatie over alcohol en drugs, veiligheid in het uitgaansleven en het horecabeleid. Deze interventie is in dit kader voorbereid en 31 mei uitgevoerd in Helmond. Na tal van voorbereidende bijeenkomsten en voorbesprekingen met verschillende verenigingen hebben we afgelopen jaar ook drie maal succesvol de interventie Zo vader, zo zoon bij sportclubs in de gemeente Asten en Someren uitgevoerd (zie hiervoor ook www.ljnf.nl). In totaal hebben we met Uit met ouders en deze vaderinterventie 136 ouders bereikt. Dat is minder dan we vooraf hoopten, maar in combinatie met wat we in het domein onderwijs hebben gerealiseerd (275 ouders) toch een mooi resultaat. Aantal bereikte jongeren buiten het onderwijs Tijdens een beroepenmarkt in Gemert, een schoolmanifestatie in Helmond en op het festival Misty Fields in Heusden hebben we nog eens 125 jongeren bereikt. Ook dat is minder dan we vooraf hoopten, maar in combinatie met de leerlingen van het onderwijs (475 jongeren) komen we op een zeer hoog bereik. Instructie Verantwoord Alcoholschenken (IVA) De IVA is een instructie voor barvrijwilligers van sportverenigingen en sociaal culturele instellingen om hen te leren op een verantwoorde manier alcohol te schenken. In 2013 hebben we twee IVA s uitgevoerd waarbij zo n 50 barvrijwilligers werkend bij een 20-tal verschillende verenigingen. Dat was in Elsendorp en de Rips in Gemert. We zien ook nog steeds dat verenigingen kiezen voor het online aanbod van de IVA. Toch willen we ook het face-to-face aanbod in het preventiepakket behouden omdat een groepsaanbod meerwaarde heeft door de interactie met en tussen vrijwilligers en de mogelijkheid om praktijksituaties te oefenen (rollenspel). Gemeentelijke jaarverantwoording 2013 6
Internet-, gok- en gamepreventie Voorlichting over gokken, internetten en gamen integreren we in voorlichtingsbijeenkomsten over alcohol, drugs en gedrag gerelateerde verslavingen. Bij het ROC ter AA heeft voorlichting specifiek over dit thema plaatsgevonden. We werken samen met Jack s Casino. Zo sluit een preventiewerker incidenteel aan bij de werkoverleggen van Jack s Casino met als doel het intensiveren van de persoonlijke contacten met de medewerkers van Jack s Casino. Een belangrijk thema daarbij is het vroegtijdig signaleren van probleemgedrag en het hebben van korte lijnen in geval van verwijzingen. Ook is er gezamenlijk preventiemateriaal ontwikkeld onder andere visitekaartjes die wijzen op de risico s van gokken. Kinderen van verslaafde ouders (KVO) Zo'n 1,6 miljoen kinderen van ouders met een verslaving of een psychiatrische stoornis lopen een groot risico op geestelijke gezondheidsproblemen. Een op de drie kinderen ontwikkelt vroeg of laat zelf psychiatrische en/of verslavingsproblemen. De kans hierop wordt verkleind door het aanbieden van gepaste interventies zoals de KOPP/KVO-groepen en individuele gesprekken. Het samen met lotgenoten bezig zijn met thema's als sociale vaardigheden, loyaliteit en kennis over de problemen van de ouder dragen bij aan het verminderen van de draaglast en versterken van de draagkracht. Het aanbod KOPP/KVO is onderdeel van het programma Aandachtskinderen en voeren we samen met de GGZ Oost Brabant (Indigo) uit. Aantal kindergroepen In samenwerking met de GGZ-Oost Brabant hebben we het afgelopen jaar drie groepen gedraaid. Een kindergroep, een pubergroep en een adolescentengroep. Aantal oudergroepen Daarnaast hebben we twee groepen gedraaid met de ouders van de kinderen uit de kinder- en de pubergroep. Aantal individuele contacten Verder hebben we in dit kader ook nog dertig individuele contacten gehad, met betreffende kinderen, hun ouders of met professionals die met deze kinderen werken. Gemeentelijke jaarverantwoording 2013 7
Outreachende Preventie Onder outreachende preventie (onder andere veldwerk) vallen alle activiteiten die direct gericht zijn op risicojongeren. Activiteiten van veldwerk hebben een directe relatie met onze andere preventieactiviteiten en zijn ook deels hierbij beschreven. Bezoeken vindplaatsen Het veldwerk van Novadic-Kentron maakt onderdeel uit van het Jeugd Preventie Team in Helmond. Dit team zet zich in voor leefbaarheid en veiligheid in de Helmondse wijken. In 2013 heeft de focus vanuit het veldwerk gelegen op de wijk Dierdonk, belangrijke locaties waren Dierdonkpark en de Sprengenbergweide. De wijk Dierdonk is een van de drie wijken in Helmond die op basis van de Beke Shortlist-methodiek extra aandacht diende te krijgen. Als deelnemer van het jeugdpreventieteam (JPT) heeft de veldwerker in samenwerking met het jongerenwerk van de LEVgroep, de jongerenopbouwwerkers van BJ Brabant en de politie de jongeren in Dierdonk met enige regelmaat bezocht. Daarnaast is door het JPT contact gelegd met de ouders van deze jongeren, de bewoners in de wijk en de (jongeren)wijkraad, onder andere door een wijkbijeenkomst in het voorjaar van 2013. Tevens heeft de veldwerker extra aandacht gehad voor de Johannes Vermeerlaan en de wijk de Eeuwsels in Helmond Noord. Deze plekken zijn meerdere keren in samenwerking met het jongerenopbouwwerk bezocht en hierbij is ook gebruik gemaakt van de inzet van de voorlichtingsbus van het veldwerk. Naast deze drie locaties hebben we in samenwerking met het jongerenwerk van de LEVgroep en het jongerenopbouwwerk van BJ Brabant diverse bezoeken gebracht aan andere hanggroepen in Helmond. Deze hanggroepen hadden geen structurele inzet van Novadic-Kentron nodig. Het doel van deze bezoeken is het bieden van laagdrempelige voorlichting. Zo zijn er hanggroepen bezocht in de wijken: Rijpelberg, Brouwhuis, Binnenstad, Warande, Bloemen-paardenbuurt, Kasteel Noord en Straakven. Festivals zijn een belangrijk vindplaats voor het leggen van contacten met (risico) jongeren. Dit jaar is het veldwerk aanwezig geweest op Wish Outdoor en Festival Impact. 2013 was het eerste jaar dat het veldwerk aanwezig was bij Wish Outdoor. Wish is een tweedaags outdoor festival waarbij de volgende muziekstijlen gedraaid werden: club, house, hardcore, drum & bass, dubstep, hardstyle, electro, techno en trance. Het veldwerk was op de zaterdag van het festival aanwezig samen met Unity. Unity is een vrijwilligersproject, voor en door jongeren uit de dance-scene. Op dance-evenementen, parties en in clubs geven zij objectief en 'open-minded' voorlichting over veilig(er) gebruik van alcohol en andere drugs. Belangrijkste kernpunten van Unity zijn: eigen verantwoordelijkheid en het verminderen van risico's door verspreiding van kennis. In totaal is er met 127 bezoekers op Wish contact gelegd. Gemeentelijke jaarverantwoording 2013 8
Impact is een festival in Helmond waar het veldwerk al zes jaar op rij aanwezig is. Het festival is verdeeld over twee dagen, op beide dagen is het veldwerk aanwezig geweest. Op de eerste dag is hierbij gebruikt gemaakt van de inzet van Unity-vrijwilligers. De tweede dag is er gebruik gemaakt van de inzet van alcoholpeers van Novadic-Kentron, dit zijn opgeleide vrijwilligers die bezoekers voorlichting geven over alcohol. In totaal zijn er over beide dagen 200 bezoekers bereikt. We hebben het verloop van zowel Wish als Impact vastgelegd in een monitoringsverslag met daarin aanbevelingen betreffende het alcohol- en drugsbeleid tijdens het festival. Dit verslag wordt zowel naar de organisatie als de gemeente verstuurd en dient als input voor een volgende editie. Informatie- en adviesgesprekken en toeleiding naar zorg In preventieve gesprekken worden jongeren uitgedaagd naar zichzelf en hun (risico)gedrag te kijken. Dit is kortdurende en lichte hulp, veelal leidt dit al tot inzicht en gedragsverandering. Maar het kan nodig zijn om zwaardere zorg te bieden. Verwijzing kent het karakter van toeleiding om te realiseren dat de jongeren ook daadwerkelijk bij de zorg aankomen. Bij toeleiding van jongeren naar passende hulpverlening zijn meerdere factoren van belang. Het kan een langdurig traject zijn waarbij het blijven motiveren van de jongere en het stimuleren van de betrokkenheid van zijn omgeving centraal staat. Als jongeren terugkomen uit zorg biedt het veldwerk nog enige ondersteuning gericht op maatschappelijk herstel. In 2013 zijn 33 jongeren door het veldwerk toegeleid naar zorg. Met nog eens 24 jongeren zijn één of meerdere gesprekken geweest met een preventieve insteek om het middelengebruik weer onder controle te krijgen. Deze jongeren hebben uiteindelijk geen verdere hulpverlening meer nodig gehad. Vijf jongeren uit de regio hebben deelgenomen aan een landelijk onderzoek waarbij de effectiviteit gemeten wordt van een nieuwe preventieve gespreksinterventie, genaamd Moti-4. In 2014 worden hier de resultaten van verwacht. Het veldwerk werkt nauw samen met het ROC Ter AA en heeft zitting in het zeswekelijkse ZAT-overleg (Zorg Advies Team). In dit overleg worden de zorgleerlingen van het ROC besproken. Resultaten van intensievere samenwerking zijn direct zichtbaar, 14 van de 57 jongeren met wie we intensief contact hebben gehad kwamen van het ROC, 6 van hen zijn toe geleid naar zorg. Op het ROC heeft in het najaar van 2013 ook een voorlichting plaatsgevonden voor een zestal jongeren waarbij vermoedens waren van problematisch middelengebruik. Ook met de Stichting Maatschappelijk Opvang Helmond is het contact in 2013 intensief geweest, vooral op de locatie de Koning. Vier jongeren die deelnamen aan het Moti-4 onderzoek waren afkomstig van de Koning. Tevens zou het veldwerk in december 2013 een voorlichting verzorgen in samenwerking met een ervaringsdeskundige van Novadic-Kentron voor de jongeren die een blowcontact binnen de SMO hebben. Dit houdt in dat zij op gezette tijden mogen blowen. Deze voorlichting is echter door omstandigheden verplaatst naar januari 2014. Gemeentelijke jaarverantwoording 2013 9
Sinds 2010 heeft het veldwerk bij het Jongeren Inloop Punt (JIP) van BJ Brabant een wekelijks spreekuur. Doel van het spreekuur is jongeren uit hanggroepen en jongeren die het JIP bezoeken de mogelijkheid bieden om laagdrempelig contact aan te gaan met een medewerker van Novadic-Kentron> We bieden hen daarbij de gelegenheid vragen te stellen over de diverse middelen, maar ook over het eigen gebruik. Dit spreekuur vindt plaats op de locatie Molenstraat van BJ Brabant, iedere dinsdagmiddag van 15.30 tot 18.00 uur. Tevens biedt de aanwezigheid van de veldwerker bij het JIP de mogelijkheid voor de medewerkers van BJ Brabant om laagdrempelig casuïstiek te bespreken. Door dit structurele samenwerkingsverband zijn de lijnen kort, kan snel en pro-actief worden gehandeld en kunnen we voorkomen dat burgers verschillende hulpverleners voor eenzelfde vraag over de vloer krijgen. Er wordt gericht en effectief gebruik gemaakt van onze expertise. De volgende ketenpartners hebben in 2013, in geval van individuele casussen, het veldwerk ingeschakeld: ROC ter AA, Vakcollege Helmond, Groene Campus, de Hilt, stichting ORO, LEVgroep, BJ Brabant, Stichting Zorggroep Helmond, Totaalzorg, GGD, GGZ Oost Brabant, JPP, CJG, Politie en SMO Helmond. Samenwerking met de horeca en coffeeshopbeleid In samenwerking met de horeca Helmond is in het najaar van 2012 een nieuwe aanpak ontwikkeld voor stappers die een horecaverbod krijgen waarbij alcohol- of drugsgebruik een rol heeft gespeeld, het zogenoemde zorg-/leertraject. 2013 heeft als pilotjaar voor dit project gediend. Het doel van het project is openbare dronkenschap en drugsgebruik terugdringen en tijdig signaleren van problematisch gebruik door het in een vroeg stadium starten van een preventie- of zorgtraject. Stappers vanaf 16 jaar die een ontzegging krijgen opgelegd ontvangen een brief met een oproep deel te nemen aan het zorg-/leertraject, dat bestaat uit twee gesprekken met een veldwerker van Novadic-Kentron en een thuisopdracht. Bij het positief deelnemen aan dit traject wordt de duur van de ontzegging voor de betreffende jongere ingekort. In totaal zijn er in 2013 door de horeca vier jongeren voor deze aanpak in aanmerking gekomen. Een jongere heeft ook daadwerkelijk hiervan gebruik gemaakt, en drie jongeren hebben die mogelijkheid niet aangegrepen. Begin 2014 zal de pilot geëvalueerd worden in samenwerking met de horeca, politie en gemeente. Tevens heeft het veldwerk in 2013 onderdeel uitgemaakt van de totstandkoming van de Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan (KVU). Het veldwerk heeft hier een adviserende rol in, en is daarnaast uitvoerder van enkele interventies beschreven in het plan behorend bij de KVU, onder andere het verzorgen van deskundigheidsbevorderingen voor horecapersoneel. De uitvoer van deze activiteiten zal in 2014 plaatsvinden. Gemeentelijke jaarverantwoording 2013 10
Met betrekking tot de coffeeshop speelt in Helmond de politieke discussie over de vestigingscriteria en de locaties. Met de beleidsafdeling over het coffeeshopbeleid houdt preventie periodiek contact. Voor het komend jaar zal dit mogelijk worden geïntensiveerd en zal hier door het veldwerk extra aandacht aan besteed worden: naast repressie en handhaving is ook preventie van groot belang in het coffeeshop- en cannabisbeleid. 2013 is een onrustig jaar geweest op de Nederlands drugsmarkt. Een van de instrumenten waarmee dit gemonitord wordt is het DIMS (Drugs Informatie and Monitoring System), waar de lokale testservices aan verbonden zijn. In Brabant zijn in de volgende centrumgemeentes testservices gevestigd: Eindhoven, Den Bosch, Oss, Tilburg, Breda, Roosendaal. Zoals eerder gemeld hebben zich in de zomer van 2013 dodelijke incidenten in Brabant voorgedaan door hoog gedoseerd XTC - tabletten en vervuilde XTC-tabletten. Het veldwerk heeft hiervoor in diverse steden in Brabant een waarschuwingscampagne uitgezet die in Helmond vorm kreeg door het informeren van horeca, politie en gemeente en het verspreiden van postermateriaal in de horecagelegenheden op het Havenplein en de Steenweg. In het najaar van 2013 heeft Novadic-Kentron een expertmeeting georganiseerd voor burgemeester en wethouders uit Brabant Zuidoost om hen te informeren van het belang van DIMS. Daarbij waren ook wethouders en burgemeester uit de regio Helmond met veel enthousiasme aanwezig. EHBD-U en Barsmart trainingen Het veldwerk biedt diverse trainingen aan voor de branche om beter om te leren gaan met alcohol- en drugsproblematiek. De EHBD-u training is gericht op Eerste Hulp bij Drank en Drugsincidenten in het uitgaanscircuit, de Barsmart is een training waarin horecapersoneel leert hoe zij door verantwoord schenken en adequate reacties op agressief gedrag riskante situaties kunnen herkennen en problemen die ermee samenhangen kunnen voorkomen. In 2013 zouden er twee trainingen gegeven moeten worden aan de horecabranche. In overleg met de gemeenten zou één van deze trainingen plaatsvinden in Aarle-Rixtel en één in Helmond. Echter vanwege planningsperikelen hebben beide trainingen niet plaats kunnen vinden. In overleg is besloten om het budget voor deze trainingen door te schuiven naar 2014. Veldverkenning Begin 2013 zijn de uitkomsten van de in 2012 uitgevoerde veldverkenning gepresenteerd. Deze is uitgevoerd onder het uitgaanspubliek van Aarle-Rixtel. Dit onderzoek heeft geleid tot een uitbereiding van het lokale plan van aanpak van alcohol- en drugsproblematiek. Speerpunten in dit beleidsplan zijn onder andere de voorlichting Uit met Ouders, deskundigheidsbevordering voor horeca en voor medewerkers/vrijwilligers van het jongerencentrum en voorlichting aan bezoekers horeca. Gemeentelijke jaarverantwoording 2013 11
Nieuwsbrief Trends & Genotmiddelen De nieuwsbrief Trends & Genotmiddelen die door de afdeling PVA voor onze professionele partners is opgezet wordt heel positief ontvangen. Het doel van de nieuwsbrief is professionals die in hun werk te maken krijgen met vraagstukken over genotmiddelen en genotmiddelenproblematiek op de hoogte te brengen van de trends en ontwikkelingen op het gebied van genotmiddelen(gebruik), waarbij de focus ligt op jeugd. Artikelen in de nieuwsbrief hebben betrekking op drie speerpunten: toegankelijk maken van wetenschappelijke informatie; vertalen van straat informatie naar professionals; opinievorming. Circa 2.000 professionals in de hele provincie worden op de hoogte gehouden van de laatste trends en ontwikkelingen op het gebied van genotmiddelen. Zij krijgen de nieuwsbrief elke drie maanden digitaal toegestuurd. Bemoeizorg Het bemoeizorgteam in Helmond bestaat uit medewerkers van GGZ Oost Brabant en Novadic-Kentron. Bemoeizorg richt zich op het signaleren en traceren van en contact leggen met (verslaafde) zorgmijders en het toeleiden van hen naar reguliere zorg en nazorg. Het zijn veelal chronisch, psychiatrische cliënten, al of niet met verslavingsproblematiek. In sommige gevallen dreigen deze personen ernstig te verloederen en kunnen zij ook overlast veroorzaken. Een klein gedeelte van deze doelgroep behoort tot de kerngroep van het Stedelijk Kompas. Naast dak- en/of thuislozen bestaat deze doelgroep ook uit mensen met verborgen leed achter de voordeur. Bemoeizorg neemt deel aan lokale signalerings- of overlastoverleggen. Daarnaast wordt contact onderhouden met belangrijke schilpartners, zoals de woningcorporaties, politie, Bureau Jeugdzorg en huisartsen. Een gedetailleerde rapportage over de bemoeizorg in Noordoost-Brabant wordt aangeleverd door de GGZ Oost Brabant, die als penvoerder optreedt. Gemeentelijke jaarverantwoording 2013 12
Gemeente Helmond Productie- en budgetbegroting 2013 Productie- en budgetrealisatie 2013 Periode 12 WMO subsidieprogramma Dossiernummer: 1208071331DN Producten Productie 2013 Inkomsten 2013 Rekeneenheid Tarief Afspraak Realisatie % gerealiseerd tov begroot Rekeneenheid Afspraak Realisatie % gerealiseerd tov begroot Subsidie thema Aandachtskinderen en gezinnen Blok: Preventie Onderwijs en Vrije tijd uur arbeidsinzet 78,13 285 235,37 83% 22.230 18.389 83% Deskundigheidsbevordering, training en advies uur arbeidsinzet 78,13 153 146,27 96% 11.934 11.428 96% Lokaal Gezondheidsbeleid en Alcohol(matigings)beleid uur arbeidsinzet 78,13 490 435,6 89% 38.300 34.033 89% Outreachend Veldwerk uur arbeidsinzet 78,13 1115 1214,21 109% 87.102 94.866 109% sub-totaal 2042 2031 99% 159.565 158.717 99% Subsidie thema Meervoudige problematiek Blok: Toeleiding Bemoeizorg (OGGz-middelen) uur arbeidsinzet 73,09 2686,41 2348,75 87% 196.350 171.670 87% sub-totaal 2686 2348,75 87% 196.350 171.670 87% Totaal Subsidie: 4729 4380 93% 355.915 330.387 93% Gemeentelijke jaarverantwoording 2013 13
Subsidie: thema aandachtgebieden en gezinnen (Via penvoerder GGZ Oost-Brabant) Producten Productie 2013 Inkomsten 2013 Rekeneenheid Tarief Afspraak Realisatie % gerealiseerd tov begroot Afspraak Realisatie % gerealiseerd tov begroot prestatieveld 8 WMO 2012 preventieve aanpak kwetsbare kinderen. KOPP/KVO uur arbeidsinzet 78,13 149 157,17 105% 11.661 12.280 105% Totaal Subsidie: 149 157 105% 11.661 12.280 105% Totale subsidiestroom 2013 367.576 342.667 93% Naam: drs. R. Hermanides Functie: lid Raad van Bestuur Datum: 31-03-2014 Handtekening: Gemeentelijke jaarverantwoording 2013 14
Gemeente Helmond Productie- en budgetbegroting 2013 Jaarrapportage WMO subsidieprogramma, Dossier: 1208071331DN Thema Aandachtskinderen en gezinnen Product Resultaatindicatoren (KPI) Onderwijs en Vrije tijd Aandachtpunt bij subsidieverlening voor 2013: In rapportage ook de inzet gokpreventie opnemen (in het kader van financiële bijdrage Jack's Casino) Contacten met scholen en instellingen (advisering en structureel overleg) Afspraak 2013 Realisatie 2013 15 16 Aantal voorlichtingen aan groepen 15 21 jongeren Aantal ouderbijeenkomsten 10 7 Aantal informatie- en adviesgesprekken 25 25 Deskundigheidsbevordering, training en advies Aantal informatie- en adviesgesprekken 15 31 Aantal voorlichtingen en trainingen 10 10 Lokaal Gezondheidsbeleid en Alcohol(matigings)beleid Aandachtpunt bij subsidieverlening voor 2013: In de rapportage ook inzicht geven in de samenwerking met de GGD Aantal bereikte jongeren leerstraf alcohol Aantal bereikte ouders leerstraf alcohol 20 0 20 0 Gemeentelijke jaarverantwoording 2013 15
Aantal bereikte jongeren (sportverenigingen, kermissen of festivals) 200 125 Aantal bereikte ouders (Uit met 150 136 ouders en Zo vader, zo zoon) Aantal deelnemers IVA 100 50 Deelname aan netwerken 6 6 Outreachend Veldwerk Aantal contact met risicojongeren 200 320 Aantal verwijzingen van risicojongeren naar hulpverlening 35 33 Aantal bereikte professionals 45 80 Aantal voorlichtingen aan de branche (EHBD u, Barcode) 2 0 Thema Meervoudige problematiek Product Resultaatindicatoren (KPI) Afspraak 2013 Bemoeizorg (OGGz-middelen) Nieuwe aanmeldingen bij 250 Bemoeizorgteam Aantal personen totaal in traject bij 350 het Bemoeizorgteam Afgesloten Bemoeizorgtrajecten 275 Aantal personen door het Bemoeizorgteam toegeleid naar reguliere zorg 200 Gemiddelde doorlooptijd bemoeizorgtraject = gemiddeld aantal dagen tussen melding en afsluiting Realisatie 2013 Subsidie: thema aandachtsgebieden en gezinnen (via penvoerder GGZ Oost Brabant) Producten 2013 Product Resultaatindicatoren (KPI) Prestatieveld 8 WMO 2012 Preventieve aanpak kwetsbare kinderen KOPP/KVO Preventie kwetsbare kinderen (BOBP + KOPP + Piep) Afspraak 2013 Realisatie 2013 Aantal kindergroepen 1 3 Aantal oudergroepen 1 2 Aantal individuele contacten 20 30 Gemeentelijke jaarverantwoording 2013 16
Bereikprestaties Novadic-Kentron Helmond en regio Peelland per jaar In- en uitschrijvingen 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Aantal nieuwe inschrijvingen* 263 285 267 323 320 353 322 276 269 307 Waarvan nevencliënt 39 34 11 23 28 17 Aantal uitschrijvingen 62 238 266 226 276 382 355 343 263 294 Aantal ontslagen tegen advies 9 17 78 55 98 122 86 96 86 100 Aantal cliënten in behandeling 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Aantal in behandeling 427 422 688 741 814 844 791 690 611 647 Aantal cliënten per 1000 inwoners 3,7 4,0 4,2 3,9 3,4 3,0 3 Primaire problematiek 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Alcohol 172 150 277 308 320 317 284 245 229 220 Opiaten 104 117 125 124,0 124,0 109,0 104,0 95,0 92,0 83 Opwekkende middelen (cocaïne, amfetamine) 82 76 108 89 97 108 123 102 100 106 Hallucinerende middelen(extasy) 30 39 78 94 118 136 131 2 1 3 Cannabis** 121 98 103 GHB*** 6 10 9 Gokken 15 18 26 25 32 35 35 25 16 15 Nevencliënten 64 73 38 33 38 43 Overig of onbekend 24 22 74 101 59 66 76 61 27 65 427 422 688 741 814 844 791 690 611 647 Geslacht 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Mannen 338 345 544 582 617 635 613 518 457 482 Vrouwen 89 77 144 159 197 209 178 172 154 165 427 422 688 741 814 844 791 690 611 647 Leeftijd 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Ouder > 50 jaar 76 74 127 142 158 156 130 112 113 149 24-50 jaar 309 307 469 501 532 549 528 458 409 395 Jongeren < 24 jaar 42 41 92 98,0 18 t/m 23 jaar 89 107 102 91 65 84 Jonger dan 18 jaar 35 32 31 29 24 19 427 422 688 741 814 844 791 690 611 647 Gemeentelijke jaarverantwoording 2013 17
Culturele herkomst 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Autochtonen 296 310 613 474 524 566 586 516 458 443 Allochtonen 45 41 43 68 82 86 94 91 78 79 Onbekend 86 71 32 199 208 192 111 83 75 125 427 422 688 741 814 844 791 690 611 647 * Bij de inschrijvingen kunnen dubbeltellingen voorkomen omdat één cliënt in de verslagperiode meerdere keren in zorg genomen kan worden. ** Cannabis is vanaf 2011 apart opgenomen. Deze verslaving valt echter onder de hallucinerende middelen *** GHB is vanaf 2011 ook apart opgenomen. Deze verslaving valt echter onder de opwekkende middelen Gemeentelijke jaarverantwoording 2013 18
Bereikprestaties Novadic-Kentron 2013 Helmond en regio Peelland In- en uitschrijvingen Totaal regio Helmond Asten Deurne Gemert- Bakel Laarbeek Someren Abs. % Abs. % Abs. % Abs. % Abs. % Abs. % Abs. % Aantal nieuwe inschrijvingen* 307 100 187 61 11 4 30 10 30 10 33 11 16 5 Waarvan nevencliënt 17 100 8 47 2 12 1 6 1 6 5 29 0 - Aantal uitschrijvingen 294 100 187 64 12 4 28 10 29 10 27 9 11 4 Aantal ontslagen tegen advies 100 100 69 69 4 4 6 6 12 12 6 6 3 3 Aantal cliënten in behandeling Abs. % Abs. % Abs. % Abs. % Abs. % Abs. % Abs. % Aantal in behandeling 647 100 426 66 31 5 54 8 64 10 46 7 26 4 Aantal cliënten per 1000 inwoners 3,13 4,79 1,89 1,70 2,20 2,11 1,40 Primaire problematiek Alcohol 220 34 132 31 5 16 24 44 26 41 22 48 11 42 Opiaten 83 13 65 15 2 6 3 6 9 14 2 4 2 8 Opwekkende middelen (cocaïne, amfetamine) 106 16 72 17 5 16 7 13 12 19 6 13 4 15 Hallucinerende middelen (extasy) 3 0 2 0 1 3 0-0 - 0-0 - Cannabis** 103 16 76 18 9 29 10 19 3 5 2 4 3 12 GHB*** 9 1 4 1 1 3 1 2 3 5 0-0 - Gokken 15 2 10 2 1 3 0-2 3 1 2 1 4 Nevencliënten 43 7 23 5 5 16 3 6 2 3 7 15 3 12 Overig of onbekend 65 10 42 10 2 6 6 11 7 11 6 13 2 8 647 100 426 100 31 100 54 100 64 100 46 100 26 100 Geslacht Mannen 482 74 324 76 19 61 40 74 47 73 34 74 18 69 Vrouwen 165 26 102 24 12 39 14 26 17 27 12 26 8 31 647 100 426 100 31 100 54 100 64 100 46 100 26 100 Leeftijd Ouder > 50 jaar 149 23 84 20 8 26 16 30 13 20 18 39 10 38 24-50 jaar 395 61 282 66 11 35 28 52 39 61 25 54 10 38 18 t/m 23 jaar 84 13 47 11 11 35 6 11 11 17 3 7 6 23 Jonger dan 18 jaar 19 3 13 3 1 3 4 7 1 2 0-0 - Gemeentelijke jaarverantwoording 2013 19
647 100 426 100 31 100 54 100 64 100 46 100 26 100 Culturele herkomst Autochtonen 443 68 279 65 21 68 42 78 50 78 32 70 19 73 Allochtonen 79 12 67 16 2 6 5 9 2 3 2 4 1 4 Onbekend 125 19 80 19 8 26 7 13 12 19 12 26 6 23 647 100 426 100 31 100 54 100 64 100 46 100 26 100 * Bij de inschrijvingen kunnen dubbeltellingen voorkomen omdat één cliënt in de verslagperiode meerdere keren in zorg genomen kan worden. ** Cannabis is vanaf 2011 apart opgenomen. Deze verslaving valt echter onder de hallucinerende middelen *** GHB is vanaf 2011 ook apart opgenomen. Deze verslaving valt echter onder de opwekkende middelen Gemeentelijke jaarverantwoording 2013 20