In dit nummer Geld voor brede scholen snel aanvragen /1 Openbaar onderwijs Breda wint hoger beroep /2 Wetsvoorstel voor fusietoets naar Raad van State /3 Extra geld voor talentbevordering onder leraren /3 Plasterk wil Actieplan LeerKracht overeind houden /4 Actuele onderwerpen in Over Onderwijs nr. 2 /5 Eerste netwerkbijeenkomst pr en communicatie /6 Eerste resultaten van verkenning huisvestingskosten /7 Omliggende besturen steunen openbaar vo Barneveld /7 Minister: Elke school moet homo s accepteren /8 Wijs Grijs: 52 oudere docenten weer voor de klas /9 Bezoek Maxima in teken van meisjes en techniek /9 Vacatures (1) /10 Geld voor brede scholen snel aanvragen Gemeenten die aanspraak willen maken op een subsidie van maximaal 500.000 euro voor een aanpassing van een brede school, moeten dit uiterlijk 30 juni aanvragen. VOS/ABB heeft een plan van aanpak ontwikkeld om scholen en gemeenten te helpen dit traject snel en efficiënt te doorlopen. Het gaat om de nieuwe regeling van het ministerie van OCW voor de verbetering van de bestaande gebouwen van brede scholen. Ook brede scholen die dit jaar of in 2010 gereed komen, komen in aanmerking. Er is 28 miljoen euro beschikbaar gesteld om de huisvesting zo aan te passen dat deze meer is gericht op multifunctioneel gebruik. Er zijn voorwaarden gesteld aan de toekenning van de middelen. De criteria hebben betrekking op: 1. het aandeel publieke en private financiering; 2. de grootte van de gemeente; 3. het multifunctionele karakter van de huisvesting; 4. het aantal vertegenwoordigde sectoren. Voor de besteding van de middelen kan bijvoorbeeld worden gedacht aan multifunctionele ruimtes, klimaatbeheersing of het organiseren van tussenschoolse opvang. VOS/ABB gaat er in haar plan van aanpak van uit dat een gemeenschappelijke visie van de deelnemers op het multifunctionele gebruik van de school noodzakelijk is. 1
Een goede samenwerking resulteert in een gezamenlijke visie en maakt een succesvolle aanvraag mogelijk. De adviseurs van VOS/ABB kunnen deze samenwerking snel op poten zetten. Wilt u meer informatie over de regeling of wilt u dat wij voor u inventariseren wat de mogelijkheden zijn, neemt u dan contact op met onze adviseurs: Henk Jan Biegel, 06-22639665, hjbiegel@vosabb.nl Reinier Goedhart, 06-30049660, rgoedhart@vosabb.nl Henry Henning, 06-30061142, hhennink@vosabb.nl. Openbaar onderwijs Breda wint hoger beroep Het openbaar primair onderwijs in Breda heeft in hoger beroep een rechtszaak gewonnen over het stopzetten van subsidies voor mensen met een zogenoemde instroom-doorstroombaan (ID-baan) en de kosten die daarmee samenhangen. Het Bredase bestuur werd juridisch bijgestaan door VOS/ABB. Het hoger beroep tegen het college van B&W van Breda was aangetekend door de Bestuurscommissie Openbaar Primair Onderwijs Breda, bijgestaan door advocate Hanny van de Heide van VOS/ABB. Juridisch adviseur Dieuwke van Putten-de Waard van VOS/ABB geeft een toelichting: 'We hebben het hoger beroep gewonnen, omdat bij het stopzetten van ID-subsidies weliswaar een overgangsregeling in het leven was geroepen om de kosten te regelen, maar hierbij geen rekening was gehouden met de kosten in 2005.' Rddf Het besluit tot stopzetting van de subsidie was genomen in november 2003. De ID'ers zijn in het schooljaar 2004-2005 in het risicodragend deel van de formatie (rddf) geplaatst en met ingang van 1 augustus 2005 ontslagen. 'De afbouwregeling van de gemeente bestond echter alleen over het kalenderjaar 2004', aldus Van Putten-de Waard. 'De kosten in 2005 zijn dus niet meegenomen in de overgangsregeling. De Centrale Raad van Beroep vindt dit onjuist, gezien de ontslagbepalingen die voortvloeien uit de cao.' De Centrale raad heeft verder besloten dat het ging om een appellabel besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht, en dat het geen subsidiebesluit betrof. Dit heeft -kort gezegd- te maken met het feit dat de gemeente en de bestuurscommissie tot één publiekrechtelijke rechtspersoon behoren. Daarom moet het besluit niet worden getoetst aan de subsidieregelingen, maar aan de algemene beginselen van behoorlijk bestuur. Overdoen De uitspraak betekent dat de gemeente Breda haar besluitvorming moet overdoen en hierbij rekening dient te houden met de kosten die zijn gemaakt in 2005. De 2
uitspraak kunt u downloaden vanaf www.vosabb.nl, bij dit bericht in dossier werkgeverszaken. Informatie: Dieuwke van Putten-de Waard, 0348-405286, dvanputten@vosabb.nl Wetsvoorstel voor fusietoets naar Raad van State Het kabinet heeft het wetsvoorstel voor de fusietoets in het onderwijs voor advies naar de Raad van State gestuurd. In de toekomstige situatie zal een fusievoorstel, nadat de medezeggenschap ermee akkoord is gegaan, naar de minister van OCW worden gestuurd. Schoolbesturen worden verplicht een fusie-effectrapportage (FER) te maken. De minister beoordeelt per geval of de fusie door mag gaan. Uitgangspunt is dat een fusie niet mag leiden tot scholen die de 'menselijk maat' te boven gaan. De minister kan een voorgenomen fusie verbieden als blijkt dat de besluitvorming niet zorgvuldig is geweest of als door de fusie het onderwijsaanbod verschraalt. De fusietoets geldt in principe voor alle onderwijssectoren. De fusietoets past in een tegenbeweging van met name ouders en leerlingen om een halt toe te roepen aan bestuurlijke schaalvergroting. Zij hebben het gevoel dat ze in een grotere onderwijsorganisatie minder inspraak hebben. Het persbericht van het Kabinet vindt u op www.vosabb.nl (dossier politiek). Extra geld voor talentbevordering onder leraren OCW heeft 18 miljoen euro beschikbaar gesteld om talent van nieuwe leraren te bevorderen. Het gaat om een eenmalige regeling voor samenwerkingsverbanden van lerarenopleidingen en scholen in zowel het basis-, voortgezet als middelbaar beroepsonderwijs. Projectvoorstellen moeten voor 8 juni zijn ingediend. Staatssecretaris Marja van Bijsterveldt: 'Dit is een impuls voor lerarenopleidingen en scholen die de kans willen aangrijpen om het talent onder studenten van de lerarenopleidingen en leraren verder te versterken'. De regeling is bedoeld voor samenwerkingsverbanden waarin tenminste één school en één lerarenopleiding deelnemen. OCW ondersteunt met name initiatieven die ook voor andere lerarenopleidingen en scholen praktijkkennis opleveren om talent te bevorderen. Een onafhankelijk adviescommissie zal de projectvoorstellen beoordelen en de staatssecretaris daarover adviseren. 3
Utrechtse Meesterdocent De stimuleringsregeling volgt op het project Utrechtse Meesterdocent. In dit opleidingstraject zijn 300 vmbo-leraren gestart om hun vaardigheid in taal, rekenen en burgerschap weer naar het juiste niveau te brengen. Ook hierin vindt intensieve samenwerking plaats tussen vmbo's en lerarenopleidingen. De eenmalige regeling is onderdeel van de kwaliteitsagenda Krachtig Meesterschap, die tot doel heeft de kwaliteit van de lerarenopleidingen te verbeteren en meer academici in het onderwijs binnen te halen. Meer informatie staat op www.senternovem.nl/krachtigmeesterschap. Plasterk wil Actieplan LeerKracht overeind houden Minister Ronald Plasterk van OCW zal zijn best doen om ondanks de bezuinigingen het Actieplan LeerKracht overeind te houden. Dat heeft de minister gezegd tijdens de Libanonlezing in het stadhuis van Rotterdam. De minister was uitgenodigd door het openbare Libanon Lyceum in Rotterdam- Kralingen, dat zijn 100-jarig bestaan viert. De lezing werd vanwege de grote belangstelling gehouden in de Burgerzaal van het Rotterdamse stadhuis aan de Coolsingel. Daar was meer ruimte dan in de eigen aula. Plasterk ging onder meer in op de bezuinigingen die het kabinet moet doorvoeren vanwege de economische crisis. Die bezuinigingen zullen, zo zei hij, geen negatieve invloed mogen hebben op de uitvoering van het Actielan LeerKracht, dat bedoeld is om de personeelstekorten te bestrijden en leraren een beter carrièreperspectief te bieden. Structureel probleem De minister wees erop dat het probleem van de lerarentekorten in de huidige crisis weliswaar minder groot lijkt, maar dat het onverminderd terugkeert zodra het economisch weer beter gaat. 'Leraren die meer willen verdienen, lopen nu niet weg naar ICT-bedrijfjes, want die nemen niemand meer aan. Maar over twee jaar is de crisis weer voorbij... Het lerarentekort is geen conjuntureel maar een structureel probleem', aldus Plasterk. De minister ging in zijn lezing ook in op de bestuurlijke schaalvergroting en de fusietoets, waarmee hij wil voorkomen dat er in zijn ogen te grote onderwijsorganisaties ontstaan. Hij ontkrachtte verder kritiek als zou hij als PvdA'er het idee van de Middenschool nieuw leven in willen blazen. Tevens beloofde hij zijn toehoorders dat die geen stelselwijzigingen hoeven te vrezen. Stapelen Plasterk pleitte ervoor om het zogenoemde stapelen makkelijker te maken. 4
Leerlingen die bijvoorbeeld op het vmbo beginnen, moeten van hem de kans krijgen om door te groeien naar bijvoorbeeld havo en/of vwo. Daarbij verwees hij naar zijn collega Ab Klink van Volksgezondheid, die ooit is begonnen op de mulo en daarna is doorgestroomd naar hogere opleidingen. Het was de vier keer dat de Libanonlezing werd gehouden. Eerdere sprekers waren de Rotterdamse oud-burgemeesters Bram Peper en Ivo Opstelten en oud-voorzitter Frits van Oostrom van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Actuele onderwerpen in Over Onderwijs nr. 2 Het meinummer van Over Onderwijs is uit. Met daarin veel actuele onderwerpen, zoals onderwijshuisvesting, het jaarverslag van het schoolbestuur en noviteiten als serious gaming in het vmbo. Uit een voorlopige verkenning van VOS/ABB naar de onderwijsuitgaven van gemeenten, blijkt dat veel gemeenten minder geld uitgeven aan onderwijshuisvesting dan ze hiervoor - niet geoormerkt - van het rijk ontvangen. In Maastricht gaat het om een verschil van gemiddeld 1,5 miljoen euro per jaar. Bovenschools managers Rob Beaumont van de bij VOS/ABB aangesloten Stichting jong Leren vertelt in het blad wat hij daarvan merkt. In hetzelfde nummer vindt u nog een ander artikel over onderwijshuisvesting. Dit gaat over duurzaam bouwen. Over Onderwijs nam een kijkje in Niekée in Roermond en in het Junior College in Julianadorp en constateert: 'Een duurzaam gebouw leidt tot duurzaam onderwijs'. Jaarverslag en serious gaming Het blad van VOS/ABB gaat in dit nummer ook in op het jaarverslag, dat alle schoolbesturen op 1 juli af moeten hebben. Financieel specialist Reinier Goedhart geeft tips en tricks. En in het Via Nova College in Utrecht wordt serious gaming geïntroduceerd. De vmbo-leerlingen leren plannen en organiseren met behulp van een computerspel. Directeur Ron Dorreboom is enthousiast en geeft aan dat andere scholen het spel van hem kunnen overnemen. Overige onderwerpen: VOO-directeur Rob Limper over de samenwerking met VOS/ABB De problematiek van kleine schooltjes: obs De Berenburcht in het Zeeuwse Baarland De Sterrenschool: basisschool van de toekomst Voorzitter Bruno Bruins over het werk van de Taskforce Diversiteit VOS/ABB-adviseur Ron van der Raaij: flexibele interim-manager 5
Rubrieken In de rubriek Het Gebouw zien we dit keer obs De Globe in Amsterdam-Osdorp. De Vijf Vragen zijn gesteld aan rector Ben Lubberding van het Linde College in Wolvega. De VOS/ABB-adviseur die Ten Voeten Uit wordt geportretteerd, is Henk Jan Biegel. In de rubriek In de praktijk kunt u lezen over een samenwerkingsproject voor een nieuwe vmbo-school in Houten. Het nieuwe nummer van Over Onderwijs is inmiddels aan alle leden van VOS/ABB verstuurd. Mocht u het blad desondanks niet hebben ontvangen, dan kunt u een exemplaar aanvragen bij Anja van Rossum, 0348-405282 of avanrossum@vosabb.nl. U kunt het blad ook downloaden van www.vosabb.nl of virtueel doorbladeren op de site, in de rubriek publicaties. Informatie: Lucy Beker, 0348-405270, lbeker@vosabb.nl Eerste netwerkbijeenkomst pr en communicatie In het Diezer College in Zwolle is eind april de eerste bijeenkomst geweest van het VOS/ABB-netwerk voor pr- en communicatiemedewerkers. Ruim 20 belangstellenden van besturen en scholen uit het hele land waren aanwezig. Het netwerk is het initiatief van VOS/ABB en John Beumer van Openbaar Onderwijs Zwolle en Regio (OOZ). Hij is sinds januari adviseur pr en communicatie van OOZ. Beumer vindt het netwerk van belang, omdat pr- en communicatiemedewerkers in het onderwijs vaak de enigen binnen hun organisatie zijn die zich met dit vak bezighouden. De aanwezigen bevestigden dit beeld. Afgesproken is dat de deelnemers aan het netwerk digitaal contact met elkaar zullen houden om kennis en ervaring uit te wisselen. Onderwerpen die tijdens de eerste bijeenkomst werden besproken, waren het imago, de kernwaarden en de maatschappelijke betrokkenheid van het openbaar onderwijs. Ook kwam de behoefte aan bod aan de uitwisseling van kennis over vakinhoudelijke thema s, zoals crisiscommunicatie, de omgang met de media en communicatie rond organisatorische veranderingen. De eerstvolgende netwerkbijeenkomst zal waarschijnlijk plaatsvinden in het Edison College in Apeldoorn. Zodra de datum bekend is, wordt dat bekendgemaakt op deze website. In het meinummer van Over Onderwijs, dat op 6 mei is verschenen, staat een artikel over de bijeenkomst. Ook deelnemen aan het pr- en communicatienetwerk van VOS/ABB? Meld u aan bij C&M-medewerker Martin van den Bogaerdt, 06-13190311, mvandenbogaerdt@vosabb.nl. 6
Eerste resultaten van verkenning huisvestingskosten De eerste voorlopige resultaten zijn bekend van de verkenning die VOS/ABB uitvoert naar de gemeentelijke inkomsten en uitgaven voor onderwijshuisvesting. Op basis van de eerste voorlopige resultaten concludeert VOS/ABBverenigingssecretaris Ritske van der Veen dat de gemeenten over het algemeen weinig transparant zijn over hun inkomsten en uitgaven voor onderwijshuisvesting. 'Het eerste wat ons opviel', aldus Van der Veen, 'is dat de jaarrekeningen van veel gemeenten niet via het internet te vinden waren. En als dat wel het geval was, bleek dat er vaak geen specificatie voor onderwijshuisvesting was. In het kader van de governance-gedachte zou je mogen verwachten dat alle gemeenten via hun websites duidelijk maken wat de inkomsten en uitgaven zijn, maar dat blijkt in de praktijk dus niet het geval.' Uitgaven lager dan inkomsten Van de in totaal 443 gemeenten kon op basis van de gegevens op internet slechts in 73 gevallen worden bepaald hoe de baten zich verhielden ten opzichte van de lasten. Verder viel het op dat bij de gemeenten die wel hun jaarrekening en een specificatie voor onderwijshuisvesting op internet beschikbaar hadden, de uitgaven in de meeste gevallen lager waren dan de fictieve inkomsten. De voorlopig geconstateerde verschillen lopen uiteen van enkele tienduizenden tot miljoenen euro's. Van de 73 gemeenten die voldoende informatie op hun website hadden staan, bleken op basis van de verkenning in 48 gevallen de inkomsten hoger dan de uitgaven. Omdat het op dit moment nog slechts om een verkenning gaat met voorlopige resultaten, worden de cijfers nog niet gepubliceerd. In het meinummer van Over Onderwijs een artikel over de situatie in Maastricht. Informatie: Ritske van der Veen, 06-22939677, rvanderveen@vosabb.nl Omliggende besturen steunen openbaar vo Barneveld De besturen van het openbaar voortgezet onderwijs in Amersfoort, Ede en Harderwijk steunen het initiatief voor een openbare vo-school in Barneveld. Dat hebben ze onlangs bekendgemaakt op een persconferentie. In het van oudsher protestantse Barneveld is wel openbaar primair onderwijs, maar nog geen openbaar voortgezet onderwijs. Een initiatiefgroep uit de Gelderse gemeente wil ervoor zorgen dat dit er wel komt. 7
VOS/ABB begeleidt dit initiatief, dat nu ook ondersteuning krijgt van de openbare vobesturen in Amersfoort, Ede en Harderwijk. Keuze voor ouders In een gezamenlijke verklaring, die woensdagavond tijdens een persconferentie werd gepresenteerd, staat dat de besturen het in het kader van het streven naar keuzemogelijkheden voor ouders wenselijk achten dat die keuze ook voor ouders in Barneveld een echte optie wordt. Die optie mag naar de mening van de besturen, de initiatiefgroep en VOS/ABB niet gepaard gaan met de noodzaak de kinderen tot ver buiten de gemeentegrenzen te laten reizen, zoals dat in de huidige situatie noodgedwongen gebeurt. De betrokken besturen hebben met elkaar afgesproken dat de Onderwijsgroep Amersfoort als eerste in aanmerking komt om tot uitvoering van het initiatief over te gaan. In tweede instantie zijn Ede en Harderwijk bereid om hierbij te helpen. Onderzoek en publiciteit Eerder werd al bekend dat op initiatief van de lokale politieke partij Pro'98 een onderzoek onder de Barneveldse bevolking zal worden uitgevoerd naar de behoefte aan openbaar voortgezet onderwijs. VOS/ABB organiseert in het kader van dit onderzoek een publiciteitscampagne. Zo zullen er in Barneveld na de meivakantie 1000 posters worden verspreid met het motto 'kies voor keuze'. Op www.vosabb.nl kunt u een artikel hierover lezen uit de Barneveldse Krant. Informatie: Ritske van der Veen, 06-22939677, rvanderveen@vosabb.nl Minister: 'Elke school moet homo's accepteren' Homoseksuele leerlingen, leraren en ouders moeten zich veilig en geaccepteerd voelen op iedere school in Nederland. Dat schrijft minister Ronald Plasterk van OCW in een brief aan alle scholen in het primair en voortgezet onderwijs. 'Een goede school heeft een zodanig schoolklimaat, dat er ruimte is om jezelf te zijn', zo schrijft Plasterk in de brief. Aanleiding voor de brief zijn twee onderzoeken, die de Inspectie van het Onderwijs in opdracht van de minister heeft uitgevoerd: Anders zijn is van iedereen en Weerbaar en divers. Plasterk sluit met zijn oproep aan op de gedachte van het openbaar onderwijs, dat in principe openstaat voor iedereen, ongeacht religie, afkomst of seksuele geaardheid. De minister laat het nadrukkelijk aan de scholen zelf over hoe zij het thema homoseksualiteit bespreekbaar maken. Iedere school moet dit volgens hem kunnen doen vanuit de eigen visie en identiteit. 8
Om scholen daarbij te ondersteunen, heeft het Centrum voor School en Veiligheid op verzoek van de minister het bestaande onderwijsmateriaal met betrekking tot seksuele diversiteit gebundeld in twee handreikingen. Deze kunt u downloaden van www.vosabb.nl (dossier onderwijs). Wijs Grijs: 52 oudere docenten weer voor de klas Het pilotproject Wijs Grijs in het Onderwijs heeft als resultaat dat 52 (vroeg)gepensioneerden weer in het onderwijs aan de slag zijn gegaan. Dat staat in het evaluatierapport over de pilot. Met het pilotproject Wijs Grijs in het Onderwijs wilden de ministeries van OCW en SZW de lerarentekorten in de regio's Rotterdam en Den Haag terugdringen door leerkrachten die al of niet vervroegd met pensioen zijn gegaan weer voor de klas te krijgen. Nadat deze groep via het pensioenfonds ABP was benaderd, kwamen er ruim 800 reacties. Uiteindelijk zijn 52 oudere docenten weer les gaan geven. Daarmee is de doelstelling gehaald om minstens 50 (vroeg)gepensioneerden weer in het onderwijs te laten werken. Minister Ronald Plasterk van OCW laat aan de Tweede Kamer weten dat het nu aan de werkgevers in het onderwijs is om al of niet met het project door te gaan. Het evaluatierapport kunt u downloaden van www.vosabb.nl (dossier personeelsbeleid). Bezoek Máxima in teken van meisjes en techniek Prinses Máxima heeft een bezoek gebracht aan Openbare Scholengemeenschap De Waerdenborch in Holten. Het bezoek stond in het teken van techniekonderwijs aan meisjes. Máxima maakte tijdens haar bezoek aan de Holter vo-school, die bij VOS/ABB is aangesloten, de voorlichting mee die speciaal bedoeld is om meer meisjes te laten kiezen voor een bètatechnische richting. Ze woonde een presentatie bij voor en door vmbo-meisjes over de doorstroom naar een technische vervolgopleiding. Ook was ze bij speeddates tussen havo/vwomeisjes en vrouwelijke technische professionals. Piepschuim Ze sprak met meisjes over hun studiekeuze en vooroordelen over een technische 9
richting. Vervolgens deed ze samen met havo/vwo-leerlingen mee aan proefjes in het kader van Girlsday. Onder leiding van AkzoNobel maakten ze onder meer zelf piepschuim. Uit onderzoek, dat tegelijkertijd met het bezoek van de prinses werd gepresenteerd, blijkt dat het met specifieke voorlichting over bètavakken lukt om meer meisjes voor een natuurprofiel te laten kiezen. Vacatures Directeur openbare jenaplanschool Groningen Meer informatie over de vacature vindt u in de advertentie op www.vosabb.nl. 10