Computers, wat kan ik ermee?

Studio Visual Steps Computers, wat kan ik ermee? Een handige gids voor senioren

B.V. Tekst: Martijn Vet en Ria Beentjes Opmaak: Marleen Vermeij Tekstcorrectie: Lidy Deutekom Eindredactie: Ria Beentjes Tweede druk: september 2007 ISBN 978 90 5905 383 0 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, uitgeleend, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door middel van fotokopieën, opnamen, of welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 168 Auteurswet 1912 j o het besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 882, 1180 AW Amstelveen). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgaven in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden. Ondanks alle aan de samenstelling van de tekst bestede zorg, kan noch de redactie, noch de auteur, noch de uitgever aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade, die zou kunnen voortvloeien uit enige fout, die in deze uitgave zou kunnen voorkomen. In dit boek komen namen voor van gedeponeerde handelsmerken. Deze namen zijn in de tekst niet voorzien van een handelsmerksymbool, omdat ze slechts fungeren als aanduiding van de besproken producten. Hierbij wordt op geen enkele wijze getracht inbreuk te maken op de rechten van de handelsmerkhouder. Website: www.visualsteps.nl

Inhoudsopgave Voorwoord...4 1. De computer, voor jong en oud...5 2. Wie is er bang voor de computer?...6 3. Moderne typemachine...7 4. Surfen op internet...8 5. Elektronische postbode...9 6. Uw geldzaken regelen...10 7. Aan de slag met foto's...11 8. Op zoek naar uw voorouders...12 9. Uw eigen drukkerij...13 10. Spelenderwijs...14 11. Uw eigen film...15 12. Elektronisch babbelen...16 13. Een computer kopen...17 14. Aangeboden...18 15. Onderdelen van een computer...19 16. Monitor...20 17. Muis en toetsenbord...21 18. Schijven, USB-sticks en diskettes...22 19. Printer en scanner...23 20. Digitaal fotograferen...24 21. Windows, wat is dat?...25 22. Internetverbinding...26 23. Gevaren bedwingen...27 24. Hoe leert u het?...28 25. Visual Steps-methode...30 26. Woordenlijst...31

4 Computers, wat kan ik ermee? Voorwoord Beste lezers, Dit boekje is een uitnodiging om in de fascinerende wereld van computers en internet te stappen. Die digitale wereld wordt dagelijks gebruikt door jongeren die ermee zijn opgegroeid. Ook het merendeel van de ouderen heeft inmiddels het digitale pad betreden. Meer dan zestig procent van de 45-plussers kan inmiddels uit de voeten met computers en internet. U nog niet? Dan wordt het de hoogste tijd om ermee te beginnen. In de huidige moderne samenleving kunt u eigenlijk niet meer zonder computervaardigheden. En dat fenomeen zal in de toekomst alleen maar toenemen. In dit boekje vindt u allerlei nuttige informatie als voorbereiding op het moment dat u daadwerkelijk achter de computer plaats gaat nemen. Eerst leest u waar computers allemaal voor worden gebruikt. Populaire toepassingen zijn bijvoorbeeld surfen op internet, tekstverwerking, foto- en videobewerking en e-mailen. Aan de hand van een fictieve advertentie krijgt u daarna een eerste uitleg over de technische aspecten van de computer om kennis te maken met enkele belangrijke begrippen. Verder leest u met welke computerboeken u het beste kunt beginnen als u wilt leren werken met een computer. Kortom: het doorlezen van de informatie in dit boekje is een uitstekende start ter voorbereiding van uw kennismaking met de computer en internet. Studio Visual Steps

5 1. De computer, voor jong en oud Computers zijn al lang niet meer alleen iets voor techneuten of voor jonge mensen. Steeds meer mensen, ook van boven de vijftig, ontdekken de personal computer, ofwel de pc. Help, ik loop achter! Hoe vaak hoort u niet dat u achterloopt als u niet met de computer leert werken? Die uitspraak bevat een kern van waarheid, want in de huidige moderne samenleving kunt u eigenlijk niet meer zonder computervaardigheden. En dat fenomeen zal in de toekomst alleen maar toenemen. Daarnaast zijn er ook andere, heel goede redenen om ermee te beginnen: werken met de computer is enorm leuk om te doen. Bovendien is het een uitstekend hulpmiddel waarmee u heel handig allerlei zaken kunt regelen. Surfen op internet Een e-mail typen Een spelletje schaak spelen Toepassingen Als u eenmaal een beetje vertrouwd bent met de computer, kunt u onder andere de volgende dingen doen: Brieven of verslagen typen en afdrukken, verhalen schrijven E-mails sturen naar verre vrienden of familie, chatten met uw kennissen Opzoeken welke trein u moet nemen als u morgen om elf uur in Amsterdam wilt zijn Informatie opzoeken over de geschiedenis van bijvoorbeeld uw familie, of over musea en andere bezienswaardigheden Een reis uitzoeken en boeken, het hotel bekijken, beoordelingen en tips van andere reizigers lezen Uw boodschappen bestellen, betalen en laten bezorgen Internetbankieren: rekeningen betalen, uw saldo en beleggingen in de gaten houden Bridgen, schaken of een spelletje Patience spelen Zelfgemaakte foto's of video s bewerken, uitnodigingen en wenskaarten maken Uw favoriete muziek beluisteren en online muziek kopen Uw eigen weblog bijhouden, bijvoorbeeld als u op vakantie bent en u wilt de achterblijvers op de hoogte houden van uw ervaringen Gemiste televisie-uitzendingen bekijken Voor elk wat wils Iedereen heeft zijn eigen hobby's en specialiteiten. Houdt u van foto s maken? Dan leeft u zich uit met digitale fotobewerking. Bent u meer een schrijver? Dan zullen uw vrienden uw zelf getypte brieven en e-mails graag zien komen. Verslaat u al uw vrienden met schaken? Misschien dat de computer een geduchte tegenstander is. Niet iedereen is een even grote computerliefhebber, maar iedereen kan er mee leren werken en er plezier aan beleven!

6 Computers, wat kan ik ermee? 2. Wie is er bang voor de computer? Met iets nieuws beginnen is altijd spannend. Dat geldt ook voor leren werken met de computer. Heeft u eenmaal de stoute schoenen aangetrokken, dan zult u al heel snel ontdekken dat computers helemaal niet eng of moeilijk zijn. Bovendien hoeft u geen saaie leerboeken door te lezen voordat u aan de slag kunt! Gemakkelijk Computers worden steeds eenvoudiger in gebruik. Vroeger moest de gebruiker zelf allerlei ingewikkelde commando's typen om iets van de computer gedaan te krijgen. Nu is dat niet meer nodig. Tegenwoordig bedient u de computer door een opdracht of een pictogram aan te wijzen en erop te klikken. Daarvoor gebruikt u bijvoorbeeld een computermuis. Informatie opzoeken, berichten versturen, een spelletje spelen, het gaat in een handomdraai. En komt u er zelf niet uit, dan kunt u de computer aanwijzingen laten geven. Computers en mensen gaan elkaar steeds beter begrijpen! Leuk Windows Help en ondersteuning Op de vorige bladzijde werden enkele toepassingen van de computer beschreven. Waarschijnlijk gaat u hem niet voor al die mogelijkheden gebruiken. Wat u er ook mee doet, het werken met een computer maakt het leven leuker en een stuk gemakkelijker. Snel te leren Computers hebben enorm veel mogelijkheden. Daarmee kunt u stap voor stap leren werken. Daarvoor kunt u het beste een Visual Steps-boek gebruiken. Dan kunt u direct aan de slag. U legt het boek naast de computer en voert de opdrachten direct uit op uw computer. Van iedere stap ziet u in het boek een schermafbeelding. U ziet dus altijd precies waar u op moet klikken. Mocht u meer hulp willen hebben, dan kunt u ook nog een cursus volgen. Op de volgende pagina's leest u meer over de verschillende mogelijkheden van de computer.

7 3. Moderne typemachine De tekstverwerker is waarschijnlijk nog steeds de meest gebruikte toepassing van de computer. Een tekstverwerker is een programma waarmee u teksten kunt typen die u kunt afdrukken of bijvoorbeeld via e-mail kunt versturen. Meer dan alleen typen Tekstverwerkers zijn slimme programma's. Zo kunnen ze niet alleen tekst op het scherm weergeven en zorgen dat deze netjes op papier komt; ze kunnen de tekst en de pagina's ook opmaken. Tekstverwerkers ondersteunen een groot aantal lettertypen en ook kunt u variëren met de grootte van de tekst en zelfs met de kleur van de letters en de achtergrond. Tekstverwerking op de computer Handiger dan een typemachine De tekst die u via het toetsenbord typt, verschijnt direct op het scherm. Bent u er toch niet helemaal tevreden over, dan verwijdert u de oude tekst en typt u gewoon een nieuwe. Is de tekst wel goed, maar wilt u een ander lettertype of een andere opmaak? Geen probleem; met een tekstverwerker is het in één stap aangepast. Uw brieven, verslagen of andere teksten zijn niet weg als u ze heeft afgedrukt: u bewaart ze op de computer en u kunt ze altijd nog eens teruglezen of opnieuw gebruiken. WordPad en Word WordPad is een eenvoudige tekstverwerker die u gratis bij uw computer meegeleverd krijgt. Met dit programma kunt u al aardig uit de voeten als u brieven of teksten wilt maken. Meer mogelijkheden op het gebied van tekstopmaak en het invoegen van foto's en afbeeldingen, biedt de tekstverwerker Microsoft Word. Dit programma is in de winkel te koop (los of als onderdeel van een pakket met andere programma's). Op sommige nieuwe computers is Word al geïnstalleerd.

8 Computers, wat kan ik ermee? 4. Surfen op internet Internet is inmiddels zo ingeburgerd dat het bijna lijkt alsof we niet meer zonder kunnen. Dat is misschien wat overdreven, maar het is wel een erg handig hulpmiddel. Via internet kunt u alle mogelijke informatie opzoeken, van recepten tot familiegegevens, van het laatste nieuws tot gebeurtenissen van lang geleden. Op internet vindt u een schat aan informatie. WWW In bijna ieder reclamespotje op de radio of op tv hoort u wel iemand roepen dat u op een www-adres moet kijken. WWW staat voor world wide web. Dit is een verzameling van webpagina's die u op uw computerscherm kunt bekijken. De pagina's bevatten tekst en plaatjes en soms ook muziek en korte filmpjes. Veel pagina's op het world wide web verwijzen weer naar andere pagina's, zodat letterlijk een steeds groter web vol informatie ontstaat. Een verzameling webpagina's die bij elkaar horen, noemen we een website of kortweg een site. Voorbeelden van Nederlandse websites zijn www.visualsteps.nl, www.seniorweb.nl, www.ns.nl, www.detelefoongids.nl. Surfen www.visualsteps.nl - de website van uitgeverij Visual Steps Het bekijken van webpagina's op internet wordt surfen genoemd. Als u eenmaal op een pagina begint, kunt u eindeloos verder surfen naar andere pagina's waarnaar wordt verwezen. Om op internet te surfen, gebruikt u een speciaal programma. Dat programma wordt een browser genoemd. Browse is het Engelse woord voor bladeren. Op alle computers is standaard een browser geïnstalleerd. U hoeft dit programma dus niet zelf te kopen. Op de afbeelding ziet u een voorbeeld van een webbrowser met een webpagina. Als u op internet wilt surfen, heeft u een internetabonnement nodig. Hierover leest u meer op pagina 26.

9 5. Elektronische postbode Post krijgen en gebeld worden is altijd leuk. Alleen jammer dat de post er soms zo lang over doet en dat bellen vaak zo duur is. Gelukkig is er een oplossing: elektronische post, ofwel e-mail. Een e-mailbericht is een getypt bericht dat u via internet naar één of meer ontvangers stuurt. Snel en goedkoop Als u een brief of een kaart verstuurt, is die op zijn vroegst de volgende dag op zijn bestemming. Een e-mailbericht komt al binnen een paar minuten bij de ontvanger aan. Ook als u een e-mailtje naar bijvoorbeeld uw (klein)zoon in Australië of naar vrienden in Canada stuurt! Nog een voordeel is dat het versturen van e-mail bijna niets kost. Het is goedkoper dan een ouderwetse brief of een telefoontje, zeker als u naar het buitenland mailt. E-mail Groot gemak Stel dat u contact wilt maken met uw kleinzoon in Australië. Als u hem wilt bellen, moet u rekening houden met het tijdverschil en maar hopen dat hij bereikbaar is als u hem belt. Ook de kosten van zo n telefoontje kunnen flink oplopen. Een e-mailtje stuurt u als het u uitkomt en uw kleinzoon leest het op het moment dat hij zijn computer aanzet en verbinding maakt met internet. Hij kan dan direct een berichtje terugsturen. Op het moment dat u uw e-mail binnenhaalt, kunt u zijn reactie lezen! Als u een internetabonnement afsluit, krijgt u ook een e-mailadres, bijvoorbeeld janjansen@planet.nl. Meer informatie hierover vindt u op pagina 26.

10 Computers, wat kan ik ermee? 6. Uw geldzaken regelen Of u nu één bankrekening heeft of verschillende rekeningen en ook nog eens aandelen en een hypotheek, het beheer van uw geldzaken kost tijd. U moet naar de brievenbus of naar de bank om te zorgen dat uw betaalopdrachten worden uitgevoerd. Wilt u het saldo op uw rekening bekijken, dan moet u wachten op een overzicht van de bank. Het kan gelukkig eenvoudiger: veel geldzaken kunt u gewoon achter uw computer regelen. Vanuit uw luie stoel Bij welke bank u ook bent aangesloten, iedere bank biedt tegenwoordig de mogelijkheid om vanuit uw luie stoel verschillende bankzaken af te handelen. Zo kunt u direct het actuele saldo van uw rekeningen opvragen. Ook kunt u met gemak een bedrag op een andere rekening van uzelf of van iemand anders storten. Zelfs acceptgiro's hoeft u niet meer via de post te versturen of bij de bank af te geven. Dit alles kunt u op ieder moment van de dag doen, de elektronische vestiging van uw bank is immers dag en nacht open! Internetbankieren Een kind kan de was doen Het enige wat u nodig heeft, is een internetverbinding en een contract dat u bij de bank afsluit. Bij de meeste banken betaalt u eenmalig een klein bedrag om te kunnen internetbankieren. In de meeste gevallen krijgt u van de bank een apparaatje dat lijkt op een rekenmachine. Daarmee moet u zich steeds identificeren als u verbinding maakt met de bank. Het werkt eenvoudig en op deze manier weet de bank dat u bent wie u zegt dat u bent. Wel zo veilig dus. Veel banken bieden nog een aantal aanvullende diensten, zoals elektronisch beleggen en het aanvragen van offertes voor een hypotheek of verzekering.

11 7. Aan de slag met foto's Wie graag fotografeert, heeft aan de computer een handige assistent. Eigenlijk kunt u alles met uw foto's doen wat u maar kunt bedenken. Uw vakantiefoto's op uw beeldscherm laten zien bijvoorbeeld, of zelf afdrukken maken. Ook kunt u uw foto's via e-mail versturen of op internet zetten. Bent u niet helemaal tevreden over de plaatjes, dan bewerkt u ze eerst nog even. Foto's in beeld Er zijn verschillende manieren om foto's op uw beeldscherm te toveren. Heeft u een digitale camera, dan kunt u ze direct van de camera naar de computer overzetten. Heeft u geen digitale camera of wilt u oude foto's op uw beeldscherm zien? Ook dat kan: met een scanner maakt u een digitale versie van afgedrukte foto's. Ze worden dan omgezet in een bestand dat u op de computer kunt bekijken. Over digitale camera's leest u meer op pagina 24. Op pagina 23 vindt u meer informatie over scanners. Uw digitale foto s ordenen en bekijken op de computer Vakantiefoto's Natuurlijk wilt u uw foto's graag aan anderen laten zien. U kunt ze op het beeldscherm of zelfs via uw televisietoestel aan uw bezoek tonen. Het is echter ook mogelijk zelf de foto's te printen. Met een printer en speciaal fotopapier kunt u uw mooiste vakantiefoto's afdrukken als gewone foto, maar bijvoorbeeld ook als poster! Er zijn speciale computerprogramma's om foto's te bewerken. Zo haalt u rode ogen weg, verhoogt u het contrast tussen kleuren of haalt u elementen weg die u niet bevallen. Internet Ook als het om foto's gaat, komt internet goed van pas. Het is bijvoorbeeld heel eenvoudig uw fotocollectie op internet te zetten, zodat iedereen de foto s thuis uit kan bekijken. Ook digitale foto's af laten drukken kan tegenwoordig via internet. Dat is vaak goedkoper dan zelf printen.

12 Computers, wat kan ik ermee? 8. Op zoek naar uw voorouders Het leuke van de computer is dat iedereen hem kan gebruiken voor zijn hobby. We kunnen hier maar een paar voorbeelden noemen, maar de mogelijkheden zijn onbeperkt! Een goed voorbeeld van een hobby waarbij de computer u van dienst kan zijn, is stamboomonderzoek (genealogie). Archief aan huis Wie in het verleden onderzoek wilde doen naar zijn familiegeschiedenis, moest letterlijk de archieven in duiken om boeken en ander materiaal op te sporen. Dankzij de computer en internet kunt u veel van dit werk nu gewoon thuis achter de pc doen. Heeft u internet, dan kan uw onderzoek beginnen. Op internet kunt u eenvoudig meer informatie zoeken op basis van namen, plaatsen of andere aanknopingspunten. Uw stamboom op internet Vele handen maken licht werk Als stamboomonderzoeker staat u er gelukkig niet alleen voor. Er zijn tal van internetpagina's die u op weg helpen. Ervaren onderzoekers bieden tips bij het zoeken. Misschien is iemand van uw (verre) familie toevallig ook bezig met onderzoek op internet. Via e-mail komt u met elkaar in contact en helpt u elkaar. Ook zijn er veel archieven en bestanden met namen gewoon op internet te raadplegen. Zo ontrafelt u snel en op een leuke manier uw geschiedenis. Ordenen Alle gegevens die u heeft verzameld, moeten natuurlijk netjes worden geordend, zodat u weet welke informatie nog ontbreekt en waar u verder moet zoeken. Er zijn verschillende computerprogramma's die u helpen de gevonden gegevens netjes op een rij te zetten. Zo brengt de computer uw stamboom in beeld!

13 9. Uw eigen drukkerij Heeft u altijd al uw eigen mailings, wenskaarten of posters willen maken? De computer en de printer helpen u bij het inrichten van uw privé-drukkerij. Creatief Was u altijd al creatief, dan kunt u zich met de computer en de juiste programma's nu helemaal uitleven. Een zelfgemaakte kerstkaart wordt nog unieker als u die professioneel vormgeeft met eigen tekst en een persoonlijke foto. En wat dacht u van die vijftig uitnodigingen voor het grote feest dat u gaat geven? Vijftig keer een kaart beplakken en beschrijven? Met de computer maakt u één keer een goed ontwerp en drukt u het zo vaak u wilt af. Natuurlijk kunt u aan ieder exemplaar nog een persoonlijk tintje geven. Mailings Het programma PrintMaster De enveloppen gaat u natuurlijk ook niet zelf schrijven. Veel programma's voor het maken van drukwerk beschikken over de mogelijkheid een adressenbestand bij te houden waarmee u met een paar drukken op de knop uw mailings verstuurt. Na afloop van uw feest heeft u misschien een aantal mooie foto's die u aan uw gasten wilt sturen. Dat kan via e-mail, maar u kunt ze bijvoorbeeld ook als elektronische kaart versturen. Van de mooiste foto's van uw feest of de vakantie kunt u een poster afdrukken met haarscherpe kleuren en een goede kwaliteit. PrintMaster U kunt uw eigen drukwerk met een tekstverwerker maken. Nog makkelijker gaat het met speciale programma's die hiervoor zijn gemaakt, zoals PrintMaster. Met dit programma zijn de mogelijkheden voor het maken van drukwerk bijna eindeloos. Bent u wat minder creatief, dan helpen de kant-en-klare afbeeldingen u er iets moois van te maken.

14 Computers, wat kan ik ermee? 10. Spelenderwijs U dacht dat computerspelletjes niet aan u besteed waren? Probeer het eens en waarschijnlijk moet u uw oordeel herzien. Spelen op de computer kan erg verslavend zijn. Gelukkig is het ook nog ergens goed voor. Spelen en leren Op de meeste computers staan al enkele spelletjes die u direct kunt spelen. Wie eenmaal begint met patience, hartenjagen of flipperen, zou wel eens moeite kunnen hebben om te stoppen. "Nog één potje " Hoe vaak heeft u het anderen niet horen zeggen? Spelen op de pc is niet alleen leuk, maar ook leerzaam. Wie voor het eerst achter de computer zit, kan door middel van spelletjes op een leuke manier kennismaken met de mogelijkheden van het apparaat. Zo leert u tijdens een potje patience of flipperen spelenderwijs hoe de computermuis en het toetsenbord werken. Patience op uw computer Van Bridge tot Risk Ook als u geen spelletjesfanaat bent, zijn er waarschijnlijk genoeg spellen die ook u achter de computer gekluisterd zullen houden. Bijna alle spellen uit het dagelijks leven hebben wel een computervariant. Ook zijn er veel spellen speciaal voor de computer gemaakt. Ze spelen zich af in de ruimte, op een racecircuit of in een volkomen denkbeeldige wereld. Samen spelen Als u echte spelverslaafden aan het werk ziet, denkt u misschien dat het een eenzame aangelegenheid is. Maar u kunt net zo goed met of tegen anderen spelen! Veel computerspellen kunt u tegen de computer of tegen een menselijke tegenstander spelen. Met internet wordt het nog leuker. Wat dacht u van een potje bridge met spelers uit heel Nederland? Of van een strategische aanval op een speler in Canada?

15 11. Uw eigen film Heeft u wel eens films gemaakt met een film- of videocamera? En heeft u die films wel eens geprobeerd te bewerken? Het valt niet mee om van de beelden die u heeft gefilmd een samenhangend geheel te maken. De computer kan u daar uitstekend bij helpen. Knippen en plakken Wilde u vroeger een film monteren, dan kwam daar letterlijk knip- en plakwerk bij kijken. Dat moest heel nauwkeurig gebeuren en als u een fout maakte, kon u de film of een gedeelte ervan weggooien. Ook het bewerken van films met de computer was jarenlang een moeizame aangelegenheid. Sinds enkele jaren is het echter erg eenvoudig om een film in elkaar te zetten die er precies zo uitziet als u in gedachten had. Bovendien kunt u uw film niet alleen monteren, maar ook voorzien van elementen als teksten, ondertitels en landkaartjes. Het programma Windows Movie Maker Wat heeft u nodig? Voor het bewerken van films heeft u wel een goed uitgeruste computer nodig. Filmbeelden doen een flink beroep op de opslagruimte en het geheugen van een computer. Een grote en snelle vaste (harde) schijf, flink wat intern geheugen en een goede grafische kaart zijn dan ook geen overbodige luxe. Daarnaast heeft u natuurlijk een videobewerkingsprogramma nodig om uw materiaal te kunnen bewerken. Windows Movie Maker is zo n programma. Een digitale camera waarmee u (ook) kunt filmen maakt het een stuk eenvoudiger, maar ook een gewone videocamera is op de computer aan te sluiten. Heeft u de film eenmaal gemaakt, dan kunt u die op cd of op dvd zetten.

16 Computers, wat kan ik ermee? 12. Elektronisch babbelen Met e-mail kunt u snel met iemand communiceren, waar die ander zich ook bevindt. Maar wist u dat het nog sneller kan? U typt een regel tekst, drukt op Verzenden en binnen een halve minuut staat er een antwoord op uw scherm! Welkom in de wereld van babbelen via internet, ofwel chatten. Computercafé Chatten (uitspraak: tsjetten) is niets anders dan het uitwisselen van korte berichtjes. Vaak bestaan ze uit een paar woorden, soms uit een paar zinnen. Het werkt eigenlijk precies als gewoon praten, maar dan met het toetsenbord. Er zijn verschillende manieren van chatten. Er zijn bijvoorbeeld plaatsen op internet waar verschillende mensen zich kunnen aanmelden om over een bepaald onderwerp te chatten. U kunt ze vergelijken met een café, waar mensen met elkaar afspreken of toevallig naar binnen lopen. Het is ook mogelijk met één iemand berichtjes uit te wisselen ofwel één op één te chatten. Chatten met Windows Live Messenger Informatie uitwisselen of gewoon kletsen Het kan leuk zijn om met verschillende mensen over uw favoriete onderwerp te chatten. Zo komt u misschien meer te weten over uw hobby en ontmoet u zelfs nieuwe mensen. Het nadeel van een openbare chatruimte is dat er ook mensen kunnen komen die er niets te zoeken hebben. Daarom worden sommige chatruimtes constant in de gaten gehouden om te zorgen dat het leuk blijft. Veel mensen chatten liever één op één. Daarvoor zijn speciale programma's, waarmee het ook mogelijk is mensen met een bepaalde interesse te vinden. Om te chatten heeft u een internetverbinding nodig. Hierover leest u meer op pagina 26.

17 13. Een computer kopen Wat voor soort computer heeft u nodig om met plezier te kunnen computeren? Dat hangt af van uw wensen en ervaring. Een paar zaken waar u op moet letten. Gloednieuw of tweedehands? Kinderen nemen veel van hun ouders over, maar bij computers gaat het vaak andersom. Is uw zoon of dochter aan een nieuwe pc toe en kunt u de oude computer overnemen? Dat kan een goed idee zijn. U hoeft er waarschijnlijk niet al te veel voor te betalen en u kunt altijd een beroep doen op iemand die de pc kent. Gaat het om een computer die al vijf jaar of ouder is, dan is het misschien een minder goed idee. Computers worden steeds sneller, maar ook steeds gemakkelijker in gebruik. Hoe ouder de computer is, hoe minder voordeel u heeft van de nieuwe ontwikkelingen. Het voordeel van een nieuwe computer is ook dat u er makkelijker een paar jaar mee vooruit kunt en dat u dus niet snel opnieuw moet wennen aan een nieuw besturingssysteem. Een desktop computer Een laptop computer Service en garantie Een nieuwe computer is ideaal, maar dat wil niet zeggen dat u per se het nieuwste van het nieuwste moet hebben. Kiest u van de computers die een winkel levert het model dat op dit moment qua prijs en prestaties gemiddeld is, dan doet u waarschijnlijk een prima koop. Heeft u speciale wensen, dan zult u wat meer geld kwijt zijn. Dat zal bijvoorbeeld het geval zijn als u een laptop computer wilt hebben in plaats van een desktop computer. Of als u bij de computer een extra grote monitor wenst of een grote vaste (harde) schijf en extra geheugen, bijvoorbeeld omdat u video s wilt gaan bewerken, Vraag van tevoren altijd advies bij mensen die veel met computers werken. En zoek bij voorkeur een leverancier die goede service verleent en gunstige garantievoorwaarden biedt. Een computer moet immers een aantal jaren dienst doen en u wilt natuurlijk deskundige ondersteuning als er onverhoopt iets mis gaat.

18 Computers, wat kan ik ermee? 14. Aangeboden Hieronder ziet u een fictieve advertentie voor een computer. Dit type advertenties kunt u tegenkomen in kranten, tijdschriften en folders. Wat zeggen al die kreten en wat is er echt belangrijk? Op de volgende pagina's krijgt u hierover informatie. Fictieve advertentie voor een computer

19 15. Onderdelen van een computer Vaak worden in een advertentie als eerste niet de meest aansprekende onderdelen van een computer genoemd. Processor, geheugen, grafische kaart Toch horen al die onderdelen thuis in een pc en is het handig om op zijn minst een beetje te weten waar het over gaat. Processor en intern geheugen De processor is het hart van de computer. De snelheid van de processor wordt gemeten in megahertz (afgekort MHz) of gigahertz (GHz). Als in de advertentie "2600+" staat, wil dat zeggen dat dit een processor is van rond de 2,6 gigahertz. Een computer moet, om goed te kunnen werken, over voldoende intern geheugen beschikken (ook wel genoemd: systeemgeheugen, werkgeheugen of RAM). De hier geboden 512 MB is voldoende voor een Windows XP-computer. Voor Windows Vista wordt 1 GB aanbevolen. Harde schijf Op de harde schijf (ook wel vaste schijf of harddisk genoemd) worden alle programma's en bestanden bewaard. 80 gigabyte (GB) is een doorsnee grootte. Voor videobewerking heeft u een grotere harde schijf nodig, of bij voorkeur zelfs een extra harde schijf. Grafische kaart en geluidskaart Wat is een computer zonder beeld en geluid? Deze worden verzorgd door speciale onderdelen die in de pc zijn ingebouwd: de grafische kaart en de geluidskaart. Voor een computer waarop Windows Vista draait, gelden speciale eisen voor de grafische kaart. Aansluitingen Wat zeggen de termen in de advertentie achter Aansluitingen? USB en FireWire zijn verschillende systemen waarmee u gemakkelijk apparaten op uw computer kunt aansluiten. Ze zorgen voor een snelle samenwerking met de computer. Voor het binnenhalen van videobestanden op uw pc is de FireWire-aansluiting noodzakelijk. Ethernet is van belang als u meer computers in een netwerk heeft of als u kabelinternet of ADSL wilt. Bijna alle nieuwe computers hebben deze aansluitingen aan boord. Cd- of dvd-station Nieuwe computers zijn tegenwoordig standaard uitgerust met een dvd-station waarop u cd-schijven en dvd-schijven kunt afspelen en beschrijven (branden). In een oudere computer was dat vaak nog een cd-station. Op bladzijde 22 leest u meer over cd- en dvd-stations. Prijs en advies Het loont de moeite om de prijzen van computers in verschillende winkels met elkaar te vergelijken. Vaak worden de iets oudere modellen flink afgeprijsd op het moment dat er weer nieuwere computers op de markt komen. Let ook op eventueel bijgeleverde software en uiteraard op service en garantie. Als starter kunt u zich het beste laten adviseren over welk type computer voor u geschikt is. Dat kan door kennissen met ervaring gebeuren of door personeel in een computerwinkel. Vermeld daarbij altijd wat u precies wilt doen met uw pc. Videobewerking stelt bijvoorbeeld zwaardere eisen aan een computer dan alleen surfen over internet en e-mailen.

20 Computers, wat kan ik ermee? 16. Monitor De monitor, ofwel het beeldscherm, is een belangrijk onderdeel van een computer. Uw ogen zijn er immers steeds op gericht als u achter de computer zit. Het beeld moet daarom rustig zijn en de monitor moet groot genoeg zijn om er comfortabel mee te kunnen werken. Twee soorten monitoren Er worden twee soorten monitoren onderscheiden: CRT-monitoren en TFT-monitoren. Een CRT-monitor is een beeldbuismonitor. Bij oudere computers werd standaard een CRT-monitor geleverd. Bij nieuwe computers zijn dat tegenwoordig altijd platte TFTmonitoren. Platte TFT-monitor (breedbeeld) CRT beeldbuismonitor Bij de platte TFT-monitoren ontbreekt de beeldbuis. U heeft dus minder ruimte nodig op uw bureau of computertafel. Dit type monitor gebruikt een heel andere techniek, wat de beeldkwaliteit ten goede komt. Vanwege deze speciale techniek waren ze lange tijd veel duurder dan beeldbuismonitoren. Inmiddels zijn ze heel betaalbaar en worden ze standaard bij een nieuw systeem geleverd. Afmetingen Monitoren zijn er in verschillende afmetingen. De maat wordt weergegeven in inches (een inch is 2,54 centimeter). Moesten we het een paar jaar geleden doen met 15 inch-monitoren, tegenwoordig is 17 inch al aan de kleine kant. 19 inch TFT-monitoren worden zo langzamerhand de standaard. In opkomst zijn de platte breedbeeldmonitoren.