VOORTGANGSRAPPORTAGE Q3 EN Q4 2015 VAN BOEKEL ZEELAND B.V. Versie 1: 9 maart 2016

VOORTGANGSRAPPORTAGE Q3 EN Q4 2015 VAN BOEKEL ZEELAND B.V. Versie 1: 9 maart 2016

Inhoud VOORTGANGSRAPPORTAGE Q3 en Q4 2015 1 Inleiding... 3 2 Basisgegevens... 4 2.1 Beschrijving van de organisatie... 4 2.2 Verantwoordelijkheden... 4 2.3 Referentiejaar... 4 2.4 Rapportageperiode... 4 2.5 Verificatie... 4 3 Afbakening... 5 3.1 Organisatorische grenzen... 5 3.2 Operationele grenzen... 5 3.3 Projecten met gunningsvoordeel... 6 4 Berekeningsmethodiek... 7 4.1 Actuele berekeningsmethodiek & conversiefactoren... 7 4.2 Wijzigingen berekeningsmethodiek... 7 4.3 Uitsluitingen... 7 4.4 Opname van CO 2... 7 4.5 Biomassa... 7 5 Directe en indirecte emissies... 8 5.1 Herberekening basisjaar & historische gegevens... 8 5.2 Scope 1 & 2 emissies Q3 en Q4 2015... 8 5.3 Scope 3 emissies... 9 5.4 Trends... 10 5.5 Onzekerheden... 10 6 Voortgang reductiedoelstellingen... 11 6.1 Scope 1... 11 6.2 Scope 2... 11 6.3 Scope 3... 11 6.4 Projecten met gunningvoordeel... 11 Bijlage 1 status doelstellingen... 12 Voortgangsrapportage versie 1: 09-03-2016 2/12

1 Inleiding VOORTGANGSRAPPORTAGE Q3 en Q4 2015 Van Boekel Zeeland zet zich al jaren in voor duurzaamheid en heeft er voor gekozen om de CO 2- prestatieladder in te voeren. Hiermee wordt op een concrete wijze vormgegeven aan de ambities die Van Boekel heeft om haar doelstellingen op het terrein van duurzaamheid te realiseren. Het opstellen van de periodieke rapportage is onderdeel van de stuurcyclus binnen het energiemanagementsysteem dat in het kader van de CO₂-prestatieladder is ingevoerd. Deze stuurcyclus staat beschreven in het kwaliteitsmanagementplan. Deze periodieke rapportage is opgesteld door de KAM-coördinator en beschrijft alle zaken zoals beschreven in 7.3 uit de ISO 14064. Een koppelingstabel is hieronder weergegeven. Paragraaf Titel Verwijzing ISO 14064 1 Inleiding p 2 Basisgegevens 2.1 Beschrijving van de organisatie a 2.2 Verantwoordelijkheden b 2.3 Referentiejaar j 2.4 Rapportageperiode c 2.5 Verificatie q 3 Afbakening 3.1 Organisatorische grenzen d 3.2 Wijziging organisatie 4 Berekeningsmethodiek 4.1 Actuele berekeningsmethodiek & conversiefactoren l, n 4.2 Wijzigingen berekeningsmethodiek m 4.3 Uitsluitingen h 4.4 Opname van CO 2 g 4.5 Biomassa f 5 Directe en indirecte emissies 5.1 Herberekening basisjaar & historische gegevens j, k 5.2 Directe & Indirecte emissies 2012 e, i 5.3 Onzekerheden o 5.4 Trends 5.4.1 Emissies en voorspellingen Voederheil 3 5.4.2 Doelstellingen 5.5 Voortgang reductiedoelstellingen Voortgangsrapportage versie 1: 09-03-2016 3/12

2 Basisgegevens 2.1 Beschrijving van de organisatie Van Boekel is een familiebedrijf dat in 1964 is opgericht. Gedurende het laatste decennium heeft Van Boekel zich gespecialiseerd in cultuur-, civiele- en betontechniek. De projecten welke Van Boekel aanneemt kennen een landelijke dekking en veelal een grote complexiteit. Meer dan 70 ervaren en enthousiaste medewerkers werken met een gezonde mix van passie, lef en kennis aan complexe opdrachten. Steeds weer wordt voor de opdrachtgever het optimale gehaald in economische, planning technische en duurzame zin. Door onze compacte organisatie en vaste kern van hoogwaardige vakmensen en eigen materieel, zal ook op het onderdeel prijs niet snel het onderspit gedolven worden. Het gros van de opdrachten wordt echter verworven door het hoogwaardige kennisniveau. Vakkennis maakt ons aannemer. 2.2 Verantwoordelijkheden De KAM-coördinator is verantwoordelijk voor het opstellen van de voortgangsrapportage. 2.3 Referentiejaar Het referentiejaar is 2011 Om een goede vergelijkingsbasis tussen het gerapporteerde jaar en het basisjaar te kunnen blijven garanderen wordt bij een wijziging van de conversiefactoren het basisjaar herberekend. Als er een wijziging in conversiefactoren optreedt die invloed heeft op het basisjaar of andere historische gegevens dan wordt dit beschreven in 2.3. Het herberekende basisjaar wordt in dat geval beschreven in 5.1. 2.4 Rapportageperiode Deze periodiek rapportage beschrijft de CO 2-emissies in de periode 1 juli t/m 31 december 2015. 2.5 Verificatie De footprint is niet extern geverifieerd. Voortgangsrapportage versie 1: 09-03-2016 4/12

3 Afbakening 3.1 Organisatorische grenzen Te certificeren bedrijf is Van Boekel Zeeland B.V. De organisatorische grens is over 2015 opnieuw vastgesteld. Voor bepaling van de organisatorische grenzen is gebruik gemaakt van methode 2, de laterale methode, conform de CO2-Prestatieladder versie 3.0. Uit de analyse is gebleken dat er geen C-aanbieders onder de A- aanbieders bevinden. Binnen het dochterbedrijf Nooyen B.V. worden geen activiteiten uitgevoerd en is derhalve uitgesloten. 3.2 Operationele grenzen Bij het bepalen van de operationele grenzen wordt onderscheid gemaakt tussen Scope 1, 2 & 3 categorieën. In de scope-indeling van de CO 2-Prestatieladder houdt dit het volgende in: Scope 1 is alle directe CO 2-uitstoot van het bedrijf. Scope 2 is alle indirecte CO 2-uitstoot die direct te beïnvloeden is, namelijk uitstoot door elektriciteit, vliegreizen en zakelijke kilometers met privé-auto s. Scope 3 is alle overige indirecte uitstoot. Als onderdeel van het energiemanagementsysteem wordt een Energie Audit verslag actueel gehouden dat de energiegebruikers binnen de organisatie beschrijft en een overzicht geeft van de emissiebronnen. Als er binnen de organisatie door veranderde organisatiegrenzen of de aankoop van nieuwe kapitale goederen sprake is van nieuwe emissiestromen dan worden het Energie Audit verslag en de emissie-inventaris aangepast. De wijzigingen binnen de emissiestromen in de afgelopen periode zijn: Geen De Actuele emissiestromen binnen de operationele grenzen zijn: Voortgangsrapportage versie 1: 09-03-2016 5/12

Scope 1: Verwarming kantoor, brandstof diesel en benzine t.b.v. leaseauto s, brandstof gasolie t.b.v. materieel. Scope 2: Elektriciteit kantoor en projecten en zakelijk vliegverkeer. Scope 3: woon- werkverkeer. 3.3 Projecten met gunningsvoordeel In deze periode zijn de volgende projecten met gunningvoordeel actief en vormen onderdeel van deze rapportage: - Geen projecten met gunningvoordeel in uitvoering Voortgangsrapportage versie 1: 09-03-2016 6/12

4 Berekeningsmethodiek 4.1 Actuele berekeningsmethodiek & conversiefactoren Omdat deze Periodieke rapportage onderdeel is van een CO 2-prestatieladder certificaat wordt de methodiek aangehouden zoals voorgeschreven in het Handboek 3.0, geldig m.i.v. 10 juni 2015, zoals uitgegeven door de SKAO. Deze methode schrijft voor om business air travel en personal cars for business travel tot Scope 2 te rekenen. De bron van de gebruikte conversiefactoren worden vermeld op het tabblad referenties in het document CO2-fooprint. Over het algemeen wordt de website www.co2emissiefactoren.nl toegepast met uitzondering van de elektriciteit en het gas. Hiervoor worden de conversiefactoren van www.essent.nl toegepast, omdat deze factoren de werkelijkheid weergeven aangezien Essent de leverancier is voor van Boekel Zeeland B.V. 4.2 Wijzigingen berekeningsmethodiek In Q3 en Q4 2015 hebben geen wijzigingen plaats gevonden in de berekeningsmethodiek. 4.3 Uitsluitingen Broeikasgassen van koelinstallaties voor de gebouwen zijn uitgesloten. 4.4 Opname van CO 2 Er vindt geen specifieke opname van CO 2 plaats binnen de bedrijfsvoering. 4.5 Biomassa Er wordt geen gebruik gemaakt van biomassa anders dan datgene wat wordt bijgemengd bij commerciële brandstoffen. Voortgangsrapportage versie 1: 09-03-2016 7/12

5 Directe en indirecte emissies 5.1 Herberekening basisjaar & historische gegevens Er heeft geen herberekening van het basisjaar plaatsgevonden. 5.2 Scope 1 & 2 emissies Q3 en Q4 2015 De CO2-uitstoot bedroeg in Q3 en Q4 van 2015 552 ton. De uitstoot per miljoen euro omzet is hoger dan Q3 en Q4 vorig jaar. Dit heeft te maken met de projecten op de Nederlandse Antillen. Hierdoor is er meer uitstoot door zakelijk vliegverkeer en het dieselverbruik materieel is veel hoger. Vanuit Nederland is een mobiele kraan verscheept naar de Nederlandse Antillen om een berg af te graven. Dit is aanzienlijk zwaarder werk dan het ontgraven van putten en sleuven waardoor het verbruik per uur veel hoger ligt (21 liter/uur i.p.v. 15 liter/uur). Bovendien draait deze mobiele kraan gemiddeld 16 uur per dag. Energieverbruik en emissies SCOPE 1 552 SCOPE 1 Uitstoot 2e helft Activiteit Type Q3+Q4 Eenheid [ton CO2] 1 Vervoer eigen/lease voertuigen Diesel 37.269 liter 120 2 Vervoer eigen/lease voertuigen Diesel materieel 127.250 liter 411 3 Vervoer eigen/lease voertuigen Benzine 5.299 liter 15 4 Brandstof verbruik tbv verwarming Gas 3.082 m3 6 Energieverbruik en emissies SCOPE 2 92 SCOPE 2 Uitstoot 2e helft Activiteit Type Q3+Q4 Eenheid [ton CO2] 1 Elektriciteit projecten Stroom grijs 2.782 kwh 1 2 Elektriciteit projecten Stroom groen 11.376 kwh 2 3 Elektriciteit kantoor Stroom groen 90.722 kwh 17 4 Zakelijk vliegverkeer vlieg kilometers reg 4.300 km 1 5 Zakelijk vliegverkeer vlieg kilometers Eu 4.570 km 1 6 Zakelijk vliegverkeer vlieg kilometers IC 467.318 km 69 De meeste uitstoot van de CO 2 emissies vindt plaats bij de diesel (leaseauto s) 21% en de diesel (materieel) 72%. Samen met het onderdeel benzine en vliegkilometers zijn deze onderdelen toe te kennen aan de projecten van Van Boekel. Gas is toe te kennen aan de kantoorlocatie van Van Boekel. Ten behoeve van de elektriciteit is onderscheid gemaakt tussen elektriciteit projecten en elektriciteit kantoor. Het grootste deel van de uitstoot door elektriciteitsgebruik is toe te kennen aan het kantoor. Over het algemeen is te zien dat het overgrote deel van de uitstoot toe te kennen is aan de projecten. Dit houdt in dat slechts 58 ton CO2-uitstoot direct is toe te kennen aan de kantoorlocatie. Voortgangsrapportage versie 1: 09-03-2016 8/12

0% 0% 1% 3% 72% Q3 en Q4 2015 3% 0% 21% Diesel Diesel materieel Benzine Gas Stroom grijs Stroom groen Stroom groen vlieg kilometers reg 5.3 Scope 3 emissies De scope 3 emissies zijn erg afhankelijk van de activiteiten en de soorten projecten. De uitstoot in absolute getallen van Q3 en Q4 2015 is 6126 ton. Doordat ieder jaar andere projecten worden uitgevoerd, verschillen de cijfers van ieder onderdeel ten opzichte van het voorgaande jaar. In Q3 en Q4 van 2015 zijn weinig riolerings- en bestratingsprojecten uitgevoerd. Hierdoor is de uitstoot voor de onderdelen kunststof riool en straatbaksteen vele malen lager dan in 2014. De uitstoot ten aanzien van asfalt en staal is in 2015 aanzienlijk hoger dan in 2014. De verhoging in het asfalt is toe te kennen aan de projecten op de Nederlandse Antillen. De verhoging in het staal is toe te kennen aan het project HOV-baan Utrecht. Dit is een constructief zwaar project. De cijfers van scope 3 zijn gebaseerd op de inkoop van leveranciers en onderaannemers met een totaalbedrag van 95% van de omzet. Energieverbruik en emissies SCOPE 3 6126 SCOPE 3 Uitstoot 2e helft Activiteit Type Q3+Q4 Eenheid [ton CO2] Woon-werk verkeer personeel auto kilometers 22.068 km 5 Leveranciers Inhuur Materieel (diesel) diesel 197.949 liter 639 WoonWerk ingehuurd personeel diesel 54.175 liter 175 Stort stort 8.113 ton 183 Ingekochte materialen Asfalt asfalt 31.152 ton 6293 Kunststof Riool kunststof riool 28.668 kg 93 Straatbakstenen straatbakstenen 11.167 m2 456 Staal staal 662.539 kg 1133 Bulk zand 34.092 ton 84 Beton CEM I CEM I m3 0 Voortgangsrapportage versie 1: 09-03-2016 9/12

Beton CEM II/B-V CEM II/B-V m3 0 Beton CEM III/A CEM III/A 2.791 m3 412 Beton CEM III/B CEM III/B 3.072 m3 347 5.4 Trends In de onderstaande grafiek is de uitstoot gerelateerd aan de omzet weggezet. In onderstaande grafiek is vanaf 2013 een ommekeer gekomen in de uitstoot per half jaar. Tot 2013 was het geval dat de uitstoot van Q1+Q2 hoger was dan de uitstoot van Q3+Q4. Vanaf 2013 is dit omgekeerd. Dit heeft te maken met de halfjaarlijkse omzet. Vanaf Q3+Q4 2013 is een flinke daling in de CO2- uitstoot per miljoen euro omzet te zien. CO2-uitstoot per 1.000.000,- omzet 60,0 50,0 40,0 55,5 40,9 49,0 41,7 53,4 35,0 31,5 37,6 33,3 35,3 Q1+Q2 2011 Q3+Q4 2011 Q1+Q2 2012 Q3+Q4 2012 Q1+Q2 2013 30,0 Q3+Q4 2013 Q1+Q2 2014 20,0 Q3+Q4 2014 10,0 Q1+Q2 2015 Q3+Q4 2016 0,0 5.5 Onzekerheden De CO 2-uitstoot is bepaald aan de hand van facturen. Scope 1 emissies worden jaarlijks vastgelegd door de opgave van brandstofverbruik (facturatie) te destilleren. Overig brandstofverbruik (gas) wordt op soortgelijke wijze vastgesteld. Scope 2 emissies worden vastgelegd door de maandelijkse facturatie van elektriciteit te raadplegen. Scope 3 emissies worden aan de hand van uitgekeerde woon-werkvergoedingen het aantal verreden woonwerk kilometers bepaald. De inkoop van leveranciers en onderaannemers wordt bepaald aan de hand van facturen. Voortgangsrapportage versie 1: 09-03-2016 10/12

6 Voortgang reductiedoelstellingen VOORTGANGSRAPPORTAGE Q3 en Q4 2015 In bijlage 1 is de tabel met de voortgang van de doelstellingen opgenomen. In onderstaande paragraven wordt een korte toelichting gegeven op de doelstellingen en de bijbehorende acties. 6.1 Scope 1 Eind 2015 zijn 2 nieuwe grondverzetmachines aangeschaft van het merk Liebherr. Bij de keuze van deze grondverzetmachines is rekening gehouden met CO2-uitstoot. De Liebherr grondverzetmachines hebben een start-stopsysteem waardoor de motor na een bepaalde tijd automatisch uitschakelt. De nieuwe Liebherr 4-cilinder motor voldoet aan de emissienormen met Stage IV / Tier 4f. Door de nieuwe technologie is een roetfilter overbodig en dat betekent kortere onderhoudstijden en lagere of geen kosten voor onderdelen en maatregelen voor de regeneratie van dit filter. Voor wat betreft het terugdringen van de uitstoot door leaseauto s is het van belang continu te sturen op gedrag. Door regelmatig in de nieuwsbrieven een item te wenden aan de uitstoot en tips/ trucs te communiceren worden de medewerkers bewust van hun rijgedrag. Het verbruik zal in 2016 ook per leaserijder worden gecommuniceerd. 6.2 Scope 2 Jaarlijks wordt een aanvraag ingediend om een subsidie te krijgen voor het toepassen van zonnepanelen. Bij toekenning van de subsidie zullen zonnepanelen worden toegepast. De subsidieregeling is SDE+ in het najaar van 2016, deze opent in oktober. Subsidievorm is een vergoeding van 0,09-0,044 per geproduceerde kwh over een periode van 15 jaar. Het betreft installaties met fotovoltaïsche zonnepanelen (zon-pv) met een vermogen 15 kwp (kilowattpiek, 1 kilowatt-piek is 1000 watt-piek) en een grootverbruikersaansluiting. Op de projecten is gestart met het toepassen van groene stroom. Voor ieder project waarvoor van Boekel verantwoordelijk is voor een aansluiting, wordt groene stroom ingekocht. 6.3 Scope 3 Uit de CO2 footprint van 2014 blijkt dat binnen scope 3 twee energie-intensieve materialen grootschalig worden ingekocht: straatbakstenen en asfalt. Met name straatbakstenen hebben een stevige groei doorgemaakt. In 2011 was dit aandeel nog 3% van de totale voetafdruk, in 2014 is dit gegroeid tot ruim 20%. Daarom is gekozen voor het analyseren van de keten van straatbakstenen. Dit jaar wordt gekeken op welke projecten we veel straatbakstenen gaan toepassen en op die projecten wordt (in samenspraak met de opdrachtgever) bewust ingekocht. Hierbij wordt gekeken of het mogelijk is om lichtere straatbakstenen toe te passen of dat de inkoop bij een CO2-bewuste leverancier mogelijk is. 6.4 Projecten met gunningvoordeel De projecten met gunningvoordeel zijn opgeleverd en op dit moment zijn er geen projecten in uitvoering. Voortgangsrapportage versie 1: 09-03-2016 11/12

Bijlage 1 status doelstellingen OVERZICHT CO2 DOELSTELLINGEN 2015 BEDRIJFSBREED Scope & onderdeel 2014 2015 2016 2017 2018 Doel Kental Stand Doel Kental Stand Doel Kental Stand Doel Kental Stand Doel Kental Stand Maatregelen Actiehouder Deadline Status Scope 1 Brandstof leaseauto's 4% 107 59% 1% 96,9 9,4% 1% 1% 1% Cursus het nieuwe rijden P. Kempen 1-8-2013 Afgerond Nieuwe tankpassen P. Kempen 1-6-2013 Afgerond Monitoren en bewustwording brandstofverbruik P. Kempen Continu Lopend Brandstof materieel 4% 2,2 8,0% 1% 2,3-5% 1% 3% 1% Aanschaf nieuwe kranen P. Kempen 1-1-2015 Scope 2 Stroom kantoor 10% 11% Stroom projecten 50% 0,000334 30% 10% Groene stroom toepassen Scope 3 Onderzoek van de mogelijk van toepassen van zonnepanelen. Subsidie aanvragen P. Kempen 31-12-2015 Lopend L. van Blijderveen 31-12-2015 Lopend Straatbaksteen 0% 40,83 0% 5% 1% 1% Betoninkoop 6% 12% 10% 226 10% 10% 10% 10% Totaal scope 1 & 2 2% 34 17% 2% 34 0% 2% 2% 2% Onderzoek naar mogelijkheden toepassen andere (lichtere) straatbakstenen Inkoopbeleid beton opstellen en invoeren M. Kers 1-6-2013 Afgerond Voortgangsrapportage versie 1: 09-03-2016 12/12