Protocol kwaliteitszorg Versie 14 december 2011
Inleiding Dit protocol gaat over de zorg voor kwaliteit: hoe zorgen wij er op school voor dat wij systematisch werken aan het behoud en de verbetering van de kwaliteit van ons onderwijs? Het protocol volgt de Kwaliteitskaart Kwaliteitszorg uit de WMK (Cees Bos). De eisen van de Onderwijsinspectie ten aanzien van de kwaliteitszorg liggen hieraan ten grondslag. De indicatoren van de Kwaliteitskaart zijn als volgt: 1. De school heeft inzicht in de verschillen in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie 2. De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten 3. De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen 4. De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten 5. De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen 6. De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs In het protocol zal per onderdeel worden uitgewerkt op welke wijze er uitvoering wordt gegeven aan het kwaliteitszorgbeleid. Daarnaast omvat het protocol een jaarplanning waarin alle voor de kwaliteitszorg relevante handelingen zijn opgenomen en een omschrijving van de organisatie van de kwaliteitszorg in onze school. 1
Criteria voor kwaliteitszorg Hieronder volgt een weergave van de wijze waarop de school tegemoet komt aan de eisen van de Inspectie voor de Kwaliteitszorg. 1. De school heeft inzicht in de verschillen in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie Om de juiste keuzes te maken voor ons onderwijsbeleid is het van belang om de populatie die onze school bezoekt goed in kaart te hebben gebracht. Eens in de vier jaar omschrijven wij in het team de kenmerken van de leerling- populatie en de ouders in ons schoolplan. Naast de kenmerken worden ook de behoeftes van de leerlingen en hun ouders beschreven. De consequenties van deze behoeften voor ons onderwijs bespreken wij in het team. Keuzes die wij op basis hiervan maken voor verbeteringen van ons onderwijsaanbod leggen wij vast in het volgend jaarplan of in het schoolplan. 2. De school evalueert jaarlijks de kwaliteit van haar opbrengsten De school verzamelt een grote hoeveelheid toetsresultaten die informatie levert over de kwaliteit van ons onderwijs en ons eventueel wijst op zwakke of juist heel sterke plekken in ons onderwijsaanbod. Het gaat met name om resultaten van CITO- toetsen, maar ook methodegebonden toetsen geeft ons inzicht in hoe wij het als school doen. De resultaten van CITO- M en CITO- E worden halfjaarlijks door de directeur en de IB er geanalyseerd en vergeleken met zowel het landelijk gemiddelde als met de norm voor onze categorie scholen. Jaarlijks worden ook de resultaten van de CITO- eindtoets van groep 8 geanalyseerd door de directeur en de IB er. De IB er evalueert met de leerkrachten de resultaten op groepsniveau, zowel voor de CITO- resultaten als de resultaten van de methodegebonden toetsen. De IB er koppelt de analyse op groepsniveau terug aan de directeur. Incidenteel wordt er een trendanalyse uitgevoerd voor een bepaald vakgebied. De resultaten van deze analyses worden met het team besproken en vastgelegd in de map Kwaliteitszorg. 3. De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen Het onderwijsleerproces bestaat uit een groot aantal beleidsterreinen en alleen een goede kwaliteit binnen deze verschillende onderwerpen kan goede resultaten tot stand brengen. Daarom is het van belang om deze beleidsterreinen regelmatig onder de loep te nemen en de stand van zaken te bepalen. Wij zetten hiervoor verschillende instrumenten in. Wij gebruiken de WMK om onze zelfanalyse uit te voeren. Hiervoor hebben wij een vierjarenplanning die jaarlijks wordt bijgesteld. Schooldiagnoses voeren wij ofwel voorafgaand aan een verbeteractiviteit uit waarbij we de gegevens uit de diagnose inzetten om richting te geven aan het proces. Ofwel wij voeren 2
de diagnose uit na afloop van een verbeterproces waardoor wij een beeld krijgen van de resultaten van die verandering, oftewel als evaluatie. De diagnoses worden op enkele uitzonderingen na uitgevoerd onder het team. Tweejaarlijks houden wij in het voorjaar onder team, ouders en leerlingen een tevredenheidsonderzoek. Het onderzoek onder ouders wordt gedaan door een onafhankelijke instantie, de tevredenheidsonderzoeken onder de leerlingen en leerkrachten hebben wij gekoppeld aan de WMK. Wanneer van toepassing worden ook bevindingen van de Inspectie geanalyseerd en vergeleken met onze eigen bevindingen. De analyse van al deze resultaten worden gedaan door de directeur en de IB er, waarna terugkoppeling in het team plaatsvindt. De resultaten van de analyses worden vastgelegd in de map Kwaliteitszorg en als er concrete activiteiten uit voortvloeien worden deze in het volgend jaarplan of in het schoolplan verwerkt. 4. De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten Eens in de vier jaar stelt onze school een schoolplan op. Hierin wordt aangegeven welke leerlingen onze school bezoeken, welk aanbod zij behoeven en hoe wij dit aanbod denken vorm te geven. Onze verbeteractiviteiten worden hierin vastgesteld in een vierjarenplanning, die jaarlijks wordt bijgesteld en aangevuld met een nieuw planjaar. Zo blijven wij steeds vier jaar vooruitkijken. Per jaar wordt aan de hand van ons schoolplan een jaarplan opgesteld waarin alle activiteiten voor dat jaar SMART zijn uitgewerkt. De onderwijsinhoudelijke werkgroepen in onze school stellen aan de hand van de aan hen gedelegeerde doelstelling uit het jaarplan een werkgroepplan op voor het schooljaar, waarin activiteiten en verantwoordelijkheden zijn uitgewerkt. Zo loopt het planmatig werken als een rode draad door al onze geledingen heen. Jaarlijks wordt aan het einde van het schooljaar een jaarverslag opgesteld waarin wij de resultaten van onze verbeteractiviteiten opnemen. Eventuele consequenties hiervan worden in het nieuwe jaarplan opgenomen. 5. De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen Het vasthouden van gerealiseerde kwaliteit is van belang om te voorkomen dat je steeds opnieuw dezelfde dingen moet doen. Afspraken die wij maken naar aanleiding van een verbetertraject worden per onderwerp vastgelegd in de digitale afsprakenmap, voor iedereen binnen de school toegankelijk. Tweemaal per jaar legt de directeur klassenbezoeken af die zijn gericht op het handelen van de leerkracht. Met name recent ingevoerde werkwijzen worden hierbij als onderwerp genomen. Iedere maand is er een team- en een bouwoverleg. Het bouwoverleg is steeds gericht op onderwijsinhoudelijke onderwerpen. Deze krijgen indien wenselijk ook aandacht op de teambrede bijeenkomsten. Voor zover mogelijk worden de onderwerpen aan het begin van het jaar aan de hand van ons jaarplan vastgesteld. Zo houden wij onze afspraken levend. De belangrijkste fundamenten van ons pedagogisch en didactisch handelen worden ook besproken in de functioneringsgesprekken (eenmaal per drie jaar). Zo wordt ook het functioneren op school gekoppeld aan onze eigen visie. 3
6. De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs Verschillende belanghebbenden hebben interesse in of belang bij informatie over de kwaliteit van ons onderwijs en de verbeteringen die wij ten aanzien hiervan doorvoeren. Het bestuur ontvangt als eindverantwoordelijke voor ons onderwijs jaarlijks ons jaarverslag. Hierover vindt vervolgens gesprek plaats tussen de schooldirecteur en de clusterdirecteur van het bestuursbureau. De MR ontvangt jaarlijks zowel ons jaarplan als ons jaarverslag. Hierin kunnen zij de plannen zien die wij op stapel hebben staan en wat deze aan het einde hebben opgeleverd. Alle ouders ontvangen jaarlijks de schoolgids. Hierin geven wij aan wat de speerpunten van het afgelopen jaar waren, waarin dit geresulteerd heeft en wat nieuwe actiepunten zijn voor het komende schooljaar. Zo kunnen zij de belangrijkste ontwikkelingen die van belang zijn voor hun kinderen volgen. Tot slot ontvangt de Inspectie jaarlijks de volgende documenten: schoolgids, jaarplan, jaarverslag en verantwoording CITO- resultaten. Om de vier jaar ontvangt de Inspectie ook ons schoolplan. 4
Activiteiten per schooljaar in een cyclus Maand Augustus September Oktober Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Activiteiten (start/afgerond) Vervolg analyse opbrengsten CITO- E Planning schooldiagnoses WMK Planning klassenbezoeken (borging) Planning vergaderonderwerpen team/bouw Opstellen werkgroepplannen a.d.h.v. jaarplan Start opstellen schoolplan (1x/4 jaar) Afsprakenmap bijstellen Tussenevaluatie jaarplan Analyse opbrengsten CITO- M Analyse opbrengsten CITO eindtoets Afronden opstellen schoolplan (1x/4 jaar) Uitvoeren tevredenheidsonderzoeken en analyse Opstellen jaarverslag Opstellen schoolgids Opstellen jaarplan Vervolg opstellen jaarverslag, schoolgids, jaarplan Bijstellen matrix schoolplan Bijstellen meerjarenplanning WMK Analyse opbrengsten CITO- E Ø Toetskalender opstellen 5
Organisatie van de Kwaliteitszorg De aansturing en uitvoering De kwaliteitszorg wordt op onze school uitgevoerd door de directeur en de intern begeleider. De taken zijn als volgt verdeeld: Directeur (aansturen kwaliteitszorg): Opstellen schoolplan, jaarplan, jaarverslag, schoolgids Uitvoeren WMK Samenstellen map kwaliteitszorg Aansturen Afsprakenmap Aansturen werkgroepen Intern begeleider: Uitvoeren eerste analyses van opbrengsten Opstellen toetskalender De map Kwaliteitszorg Alle documenten die betrekking hebben op de zorg voor kwaliteit worden verzameld in een centrale map. Hierin zitten in ieder geval de volgende documenten: De meest recente meerjarenplanning WMK Alle analyses van schooldiagnoses WMK Het meest recente jaarplan Het meest recente jaarverslag Alle analyses van opbrengsten De meest recente overlegplanning voor team- en bouwvergaderingen Alle Inspectierapportages Resultaten tevredenheidsonderzoeken 6