Zeeuwse Verhuisatlas deel II Waar gaan mensen van buiten Zeeland wonen? Middelburg, maart 2012
Sociale Staat van Zeeland Colofon Scoop 2012 Samenstelling Ankie Smit Han Schellekens Scoop Zeeuws instituut voor sociale en culturele ontwikkeling Achter de Houttuinen 8 Postbus 407 Middelburg Telefoon (0118) 682500 Telefax (0118) 635311 www.scoopzld.nl scoop@scoopzld.nl Foto Flickr Lay-out Scoop Ontwerp men@work Scoop Drukwerk Scoop Deze uitgave is tot stand gekomen in opdracht van de Provincie Zeeland. De Provincie Zeeland streeft naar een goede sociale en culturele infrastructuur in Zeeland, in samenwerking met anderen. Als sociaal-cultureel kennis- en ontwikkelingsinstituut ondersteunt Scoop de Provincie bij haar taken in het sociaal-cultureel beleid.
Zeeuwse Verhuisatlas deel II Inhoudsopgave 1. Inleiding...5 Definitie...5 Uitwerking...5 Vervolg...5 Verantwoording...5 2. Beschrijving...6 Totaal (figuur 1)...6 0-15 jaar (figuur 2)...6 15-30 jaar (figuur 3)...6 30-60 jaar (figuur 4)...6 60-80 jaar (figuur 5)...6 80+ (figuur 6)...6 Bijlage BIjlage 1: Technische toelichting...10
Sociale Staat van Zeeland 4
Zeeuwse Verhuisatlas deel II 1. Inleiding In deel 2 van de Zeeuwse Verhuisatlas staat de volgende vraag centraal: In welke kernen en wijken van Zeeland vestigen zich mensen van buiten Zeeland en in welke levensfase? Definitie Binnen het project de Sociale Staat van Zeeland wordt gewerkt met een indeling in levensfases die in 2002 is geïntroduceerd door de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling: 0-15 jaar vroege jeugd 15-30 jaar jongvolwassenheid 30-60 jaar consolidatie en spitsuur 60-80 jaar actieve ouderdom 80 jaar en ouder intensieve verzorging Deze indeling wordt ook in deze verhuisatlas gehanteerd. Uitwerking Via het CBS is een bestand aangekocht met het aantal verhuizingen van personen in de periode 1998-2008 ingedeeld naar dorpskernen en naar leeftijdsklasse. De cijfers zijn daarmee van voor de stagnatie op de woningmarkt. Voor alle kernen en wijken in Zeeland zijn het aantal vestigers van buiten Zeeland over die periode opgeteld door het CBS en afgerond op 10 personen. In de kaarten op de volgende bladzijden zijn deze vestigingscijfers weergegeven met kleurtjes. Een korte tekst beschrijft globaal wat er te zien is op elke kaart. Vervolg Dit is het tweede deel in deze serie. Het eerste deel ging over het aantal vestigers min het aantal vertrekkers per kern of wijk, ook wel migratiesaldo genoemd. Het derde deel van deze serie gaat over de verhuisdynamiek tussen stad en platteland in de verschillende Zeeuwse regio s. Verantwoording De Zeeuwse Verhuisatlas komt tot stand in opdracht van de Provincie Zeeland en draagt bij aan beleidsvorming op de thema s ruimte, leefomgeving, mobiliteit en leefbaarheid uit het provinciale collegeprogramma stuwende krachten. 5
Sociale Staat van Zeeland 2. Beschrijving Totaal (figuur 1) Kijkend naar de totaalkaart met vestigingscijfers van buiten Zeeland blijkt dat mensen van buiten Zeeland zich overal in de provincie hebben gevestigd. Stedelijke gebieden zijn aantrekkelijk, maar ook meer landelijk gelegen kernen zijn in trek. 0-15 jaar (figuur 2) Gezinnen met kinderen van buiten Zeeland vestigen zich in vergelijking met de totale import wat meer op het platteland van Zeeland. Voor gezinnen blijken de wijken in de steden wat minder interessant, met uitzondering van wijken in de Walcherse steden en de wijk Goese Polder in Goes. Ook Oostburg en Hulst blijken kinderen te trekken van buiten Zeeland. 30-60 jaar (figuur 4) Voor de middenleeftijden (spitsuurfase) zijn Vlissingenbinnenstad, Middelburg-binnenstad en Burgh-Haamstede het meest intrek. Ook Sas van Gent, Axel en Hulst doen het goed. Daarnaast zijn Tholen-stad, Zierikzee, Bruinisse, Goese Polder en een aantal wijken in Vlissingen en Middelburg gebieden die ook veel mensen van buiten Zeeland hebben gehuisvest. 60-80 jaar (figuur 5) Voor de 60-80-jarigen (de actieve ouderen ) is Burgh- Haamstede de meest populaire plek om zich te vestigen van buiten Zeeland. Daarnaast trekken kernen met voorzieningen zoals Tholen-stad, Zierikzee, Bruinisse, Domburg, Axel, Hulst, Oostburg en Breskens. 15-30 jaar (figuur 3) Voor de jongvolwassenen blijken de steden op Walcheren erg in trek. Gezien de aanwezigheid van vervolgopleidingen (ROC, Roosevelt Academy en Hogeschool Zeeland) lijkt dat een logische keuze. Naast deze steden, hebben ook Tholen-stad, Burgh-Haamstede, enkele wijken van Goes, Axel, Hulst en Sas van Gent veel jongeren mogen verwelkomen. 80+ (figuur 6) Er komen nauwelijks 80-plussers naar Zeeland. Veel kernen hebben helemaal geen mensen van buiten Zeeland uit deze leeftijdscategorie ontvangen. Kennelijk trekt wel de wijk (of woonvoorziening in) Goes-oost veel 80-plussers. 6
Zeeuwse Verhuisatlas deel II Figuur 1: Totaal aantal vestigers van buiten Zeeland per kern/wijk Figuur 2: Aantal jonge vestigers (0-15 jaar) van buiten Zeeland per kern/wijk 7
Sociale Staat van Zeeland Figuur 3: Aantal jongvolwassen vestigers (15-30 jaar) van buiten Zeeland per kern/wijk Figuur 4: Aantal vestigers van buiten Zeeland in het spitsuur van het leven (30-60 jaar) per kern/wijk 8
Zeeuwse Verhuisatlas deel II Figuur 5: Aantal vestigers van buiten Zeeland in de fase van actieve ouderdom (60-80 jaar) per kern/wijk Figuur 6: Aantal vestigers van 80 jaar en ouder van buiten Zeeland 9
Sociale Staat van Zeeland Bijlage 1: Technische toelichting Toelichting bij het onderzoek Het Zeeuws Instituut voor Sociale en Culturele Ontwikkeling (Scoop) heeft het Centrum voor Beleidsstatistiek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS-CvB) verzocht om een tabellenset samen te stellen met verhuizingen van personen tussen de gemeenten en dorpskernen in Zeeland en met andere provincies naar leeftijdsklasse voor de periode 1998-2008. Populatie De populatie bestaat uit alle geregistreerde inwoners die in de periode 1998 tot en met 2008 verhuisd zijn van, naar en tussen gemeenten en dorspkernen in Zeeland. Bronnen en definities De gebruikte bron voor dit onderzoek is de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA). De GBA is een longitudinaal bestand waarin alle personen die vanaf 1 januari 1995 ooit in de GBA zijn ingeschreven, geregistreerd staan. Gegevens als woonplaats, maar ook verhuizing, immigratie en emigratie worden in de GBA geregistreerd. De tabellen beschrijven de verhuizingen van personen tussen, naar en vanuit gemeenten in Zeeland. Naast de indeling naar leeftijdsklasse en Zeeuwse gemeenten, is ook ingedeeld naar dorspkernen. Nauwkeurigheid van de uitkomsten De informatie die het CBS ontvangt, is niet in alle gevallen volledig. In die gevallen maakt het CBS een schatting van de ontbrekende gegevens. Er wordt gecontroleerd op volledigheid, interne consistentie en plausibiliteit van de cijfers. De hier gepubliceerde cijfers kunnen door administratieve correcties en afrondingsverschillen in geringe mate afwijken van op Statline gepubliceerde gegevens. De uitkomsten zijn afgerond op tientallen. Doordat in bepaalde gevallen de gemeentecode wel bekend is en de dorpskerncode niet, tellen de verschillende onderdelen niet altijd op tot het totaal. Verder kunnen als gevolg van gemeentelijke herindelingen (sub)totalen verschillen met Statlinetotalen, omdat bij dit onderzoek de gemeentelijke en benedengemeentelijke indeling van 1 januari 2008 als uitgangspunt is gebruikt. Begrippen Tussen gemeenten verhuisde personen Dorspkern Inwoner Leeftijd Personen die verhuizen waarbij het oude en het nieuwe adres in verschillende gemeenten liggen. Wijzigingen van adres door grenswijzigingen tussen gemeenten of door gemeentelijke herindelingen worden niet als verhuizing beschouwd. Buurten in Zeeuwse gemeenten zijn ingedeeld in 169 dorpskernen. Persoon behorende tot de bevolking van Nederland. In de bevolkingsaantallen zijn uitsluitend personen begrepen die zijn opgenomen in het bevolkingsregister van een Nederlandse gemeente. In principe wordt iedereen die voor onbepaalde tijd in Nederland woont, opgenomen in het bevolkingsregister van de woongemeente. Personen die tot de bevolking van Nederland behoren, maar voor wie geen vaste woonplaats valt aan te wijzen, zijn opgenomen in het bevolkingsregister van de gemeente s-gravenhage. In de bevolkingsregisters zijn niet opgenomen de in Nederland wonende personen waarvoor uitzonderingsregels gelden met betrekking tot opneming in de bevolkingsregisters (bijvoorbeeld diplomaten en NAVO-militairen) en personen die niet legaal in Nederland verblijven. De leeftijd wordt bepaald op het moment van verhuizen. 10