TOELICHTING BIJ DE KUBUS "AANTAL MIGRATIES NAAR PLAATS VAN HERKOMST EN PLAATS VAN BESTEMMING PER LEEFTIJD, GESLACHT EN NATIONALITEIT"

Transcriptie

1 TOELICHTING BIJ DE KUBUS "AANTAL MIGRATIES NAAR PLAATS VAN HERKOMST EN PLAATS VAN BESTEMMING PER LEEFTIJD, GESLACHT EN NATIONALITEIT" 1. Algemeen Deze tabellen geven aantallen migraties. In de "Inleiding en methodologie" in de publicaties over Bevolking en huishoudens van de Algemene Directie Statistische en Economische Informatie (ADSEI) 1 worden volgende definities gebruikt. "Als 'migrant' wordt beschouwd: hij of zij die van gewone verblijfplaats verandert. 'Migratie' is de verandering van gewone verblijfplaats. In tegenstelling tot de voorgaande term kan de migratie meer dan één beweging van een persoon gedurende de beschouwde periode - meestal een jaar - inhouden. De volgende verandering is aangebracht vanaf 1997: als een persoon verscheidene keren tijdens het jaar is gemigreerd binnen een zelfde gemeente, zijn al de migraties in de tabellen inbegrepen. Vroeger was dat niet het geval." (Loop van de bevolking en migraties in 2002, p. 6) In de tabellen die met deze kubus kunnen worden gemaakt worden migraties binnen eenzelfde gemeente niet opgenomen. Deze kubus gaat over: personen die een bepaalde regio in België (gewest, provincie, arrondissement, gemeente) verlaten. Dat zijn in eerste instantie emigraties naar een ander land (=externe of internationale emigratie of uitwijking) of naar een andere regio in België (=interne emigratie of uitwijking). Daarnaast zijn dat ook zogenoemde "ambtshalve geschrapte personen" die door de ADSEI als volgt worden omschreven: "Ambtshalve geschrapte personen zijn personen die uit het bevolkingsregister van een bepaalde gemeente worden geschrapt, doordat hun vertrek officieel door het schepencollege wordt vastgesteld" (o.c., p. 6) personen die in een bepaalde regio in België (gewest, provincie, arrondissement, gemeente) komen wonen. Dat zijn in eerste instantie immigraties vanuit een ander land (=externe of internationale immigratie of inwijking) of vanuit een andere regio in België (=interne immigratie of inwijking). Daarnaast zijn dat ook zogenoemde "heringeschreven personen" die door de ADSEI als volgt worden omschreven. "Om allerhande redenen wordt een niet onaanzienlijk deel van de ambtshalve geschrapte personen vroeg of laat opnieuw in dezelfde gemeente of in een andere Belgische gemeente ingeschreven. Indien een persoon binnen het jaar van de schrapping opnieuw wordt ingeschreven, wordt hij niet in aanmerking genomen. Indien dit tijdens het volgende jaar of in een andere gemeente gebeurt, wordt hij geboekt als herinschrijving." (o.c., p.7) personen die vanuit het wachtregister worden ingeschreven in de bevolkingsregisters van een bepaalde gemeente en omgekeerd: personen die vanuit de bevolkingsregisters van een bepaalde gemeente in het wachtregister worden ingeschreven. Deze gegevens zijn pas gedetailleerd naar geslacht en leeftijd beschikbaar vanaf 1/1/ Het voormalige Nationaal Instituut voor de Statistiek (NIS).

2 Daarnaast geeft ADSEI volgende definities: de internationale immigraties worden berekend door de inwijkingen uit het buitenland, de registerwijzigingen en de herinschrijvingen van van ambtswege geschrapten voor de jaren waarin deze gebeurtenissen werden geregistreerd bij elkaar op te tellen; de internationale emigraties worden berekend door samentellen van de vertrekken naar het buitenland en van de schrappingen van ambtswege; sedert 1995 worden asielzoekers van wie de aanvraag in behandeling is en die op het wachtregister staan niet meer bij de immigraties gerekend op het tijdstip dat ze hun aanvraag indienen. Ze verschijnen bij de registerwijzigingen pas nadat ze als vluchteling erkend zijn of langs andere wegen een verblijfsvergunning hebben verkregen; vanaf 2010 wordt voor het berekenen van het aantal heringeschrevenen en van het aantal van ambtswege geschrapten een gewijzigde definitie gehanteerd. Als van ambtswege geschrapt worden enkel nog personen beschouwd, die in de loop van het jaar zijn geschrapt en in de loop van hetzelfde jaar niet zijn heringeschreven. M.a.w. worden enkel zij, die in de voorgaande jaren van ambtswege geschrapt zijn en binnen het jaar zijn heringeschreven, gerekend bij de geschrapte heringeschrevenen. Doel van die aanpassing is te vermijden dat genoemde categorieën kunstmatig worden overschat, daar waar wellicht slechts sprake is van achterstand bij melding of registratie; sedert 2010 worden de registerwisselingen in twee categorieën opgesplitst: de overgangen van het wachtregister naar een ander bevolkingsregister (1), die bij de immigratiebewegingen worden ingedeeld, en de omgekeerde beweging, m.n. de overgangen van een ander bevolkingsregister naar het wachtregister (2), die bij de emigratiebewegingen worden ondergebracht. Vóór 2010 werd enkel het saldo van die twee categorieën weergegeven en werd dit beschouwd als immigraties. 2. Dimensies 2.1. Observatiejaar De tabellen geven het aantal migraties dat werd genoteerd in de loop van het geselecteerde observatiejaar Aard van de migratie Er worden 6 soorten migraties onderscheiden: Interne migraties, verhuisbewegingen tussen Belgische gemeenten Externe immigraties, verhuisbewegingen vanuit het buitenland naar Belgische gemeenten Externe emigraties, verhuisbewegingen vanuit een Belgische gemeente naar het buitenland Herinschrijvingen (zie definitie en verandering van definitie vanaf 2010 hierboven onder 1) Schrappingen (zie definitie en verandering van definitie vanaf 2010 hierboven onder 1)

3 Verandering van register (zie definitie en verandering van definitie vanaf 2010 hierboven onder 1) 2.3. Regio van bestemming De dimensie "Regio van bestemming" gaat over de nieuwe woonplaats van de migrant, d.w.z. de woonplaats van aankomst. Op het eerste niveau staat de driedeling "België, "buitenland" en "onbekend". Op dat eerste niveau komt de bestemming "onbekend" enkel voor bij schrappingen. De categorie "België" geeft op het volgende niveau de drie gewesten en daarnaast België wachtregister. Per gewest staan op het volgende niveau de provincies (P), de bestuurlijk arrondissementen (Arr) en de gemeenten. Binnen elke subgroep worden de entiteiten in alfabetische volgorde gegeven. Naast de naam van de gemeente wordt ook de NIScode van de gemeente gegeven. De categorie "buitenland" kan verder worden verfijnd naar continent, subcontinent en land en een restgroep indien het land van bestemming onbekend is. Binnen elke subgroep worden de entiteiten in alfabetische volgorde gegeven. Voor landnamen wordt zoveel mogelijk de ISO-nomenclatuur gevolgd (International Organization for Standardisation) en worden zowel de alfanumerische als de numerische ISO-codes gegeven. Vanaf het jaar 2010 staat, naast de 19 gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, ook een 20 ste entiteit vermeld: Vreemdelingenzaken / De NIS-code werd in 2007 gecreëerd voor de Dienst Vreemdelingenzaken om te vermijden dat Brussel als gemeente van verblijf zou worden vermeld voor alle personen die door de Dienst Vreemdelingenzaken werden gecollecteerd in het wachtregister. In deze categorie verschijnt een zeer beperkt aantal migraties. Waarschuwing: vanaf 2003 is er een sterke toename van het aantal emigraties naar het buitenland waarvoor het land van bestemming onbekend is. In 2003 was dat het geval bij meer dan 25% van de externe emigraties en in 2004 en 2005 is dat opgelopen tot bijna 100%. Nadere informatie bij de ADSEI leert dat de landcodes van de bestemming niet meer wordt geleverd in de brondata die de ADSEI van het Rijksregister krijgt. Na 2005 is de situatie enigszins verbeterd en is het aandeel externe emigraties waarvoor het land van bestemming onbekend is gedaald tot beneden 60% sinds Regio van herkomst De dimensie "Regio van herkomst" gaat over de woonplaats die de migrant verlaat, d.w.z. de woonplaats van vertrek. Op het eerste niveau staat de driedeling "België", "buitenland" en "onbekend". Een onbekende herkomst komt enkel voor bij herinschrijvingen.

4 De categorie "België" geeft op het volgende niveau de drie gewesten en daarnaast België wachtregister. Per gewest staan op het volgende niveau de provincies (P), de bestuurlijk arrondissementen (Arr) en de gemeenten. Binnen elke subgroep worden de entiteiten in alfabetische volgorde gegeven. Naast de naam van de gemeente wordt ook de NIScode van de gemeente gegeven. Vanaf het jaar 2010 staat, naast de 19 gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, ook een 20 ste entiteit vermeld: Vreemdelingenzaken / De NIScode werd in 2007 gecreëerd voor de Dienst Vreemdelingenzaken om te vermijden dat Brussel als gemeente van verblijf zou worden vermeld voor alle personen die door de Dienst Vreemdelingenzaken werden gecollecteerd in het wachtregister. In deze categorie verschijnt een zeer beperkt aantal migraties. De categorie "buitenland" kan verder worden verfijnd naar continent, subcontinent en land en een restgroep indien het land van herkomst onbekend is. Dat laatste is meestal het geval en in 2009 is voor bijna 90% van de migraties vanuit het buitenland het land van herkomst niet opgegeven. Vanaf het jaar 2010 is dat percentage plots teruggevallen naar een veel lager percentage en is het land van herkomst in de meerderheid van de gevallen wel bekend. Binnen elke subgroep worden de entiteiten in alfabetische volgorde gegeven. Voor landnamen wordt zoveel mogelijk de ISO-nomenclatuur gevolgd (International Organization for Standardisation) en worden zowel de alfanumerische als de numerische ISO-codes gegeven Leeftijd In deze tabellen wordt leeftijd gedefinieerd als het verschil tussen het geboortejaar en het jaar waarin de migratie plaatsvindt (=observatiejaar). Migraties in jaar y bij x- jarigen zijn migraties van mensen die geboren zijn in het jaar y-x. Enkele voorbeelden: het aantal migraties dat in 2002 bij leeftijd 0 staat, zijn migraties van kinderen die geboren zijn in Het aantal migraties in 2002 op leeftijd 1 zijn migraties van kinderen die geboren zijn in Bij leeftijd 1 staan de migraties van kinderen die verhuizen in de loop van het jaar waarin ze 1 jaar worden. Het aantal migraties in 2002 op leeftijd 2 zijn migraties van kinderen die geboren zijn in Bij leeftijd 2 staan de migraties van kinderen die verhuizen in de loop van het jaar waarin ze 2 jaar worden, enz. Deze dimensie is beschikbaar in twee verschillende indelingen: een indeling volgens 5-jaarlijkse leeftijdsgroepen waarna verfijnd kan worden tot leeftijden per jaar; een indeling volgens sociologisch meer relevante leeftijdsgroepen (0-17, 18-59, 60+). o de groep 0-17 geeft op het volgende niveau 4 nieuwe groepen: 0-2, 3-5, 6-11 en en op het laagste niveau leeftijden per jaar o de groep geeft op het volgende niveau 5 nieuwe groepen: 18-24, 25-29, 30-39, 40-49, en op het laagste niveau leeftijden per jaar o de groep 60+ geeft op het volgende niveau de groepen 60-69, 70-79, 80-89, 90+ en op het laagste niveau leeftijden per jaar

5 2.6. Geslacht De tabellen kunnen worden opgesplitst naar geslacht Nationaliteit De dimensie nationaliteit maakt op een eerste niveau onderscheid tussen Belgen, niet-belgen en twee restcategorieën (andere en onbekend). De niet-belgen worden vervolgens uitgesplitst per continent, subcontinent en land. Op elk niveau worden de categorieën alfabetisch gerangschikt. De nationaliteit wordt gegeven met een landnaam waarbij zoveel mogelijk de nomenclatuur van de International Organization for Standardisation (ISO) wordt gevolgd. Zowel de alfanumerische als de numerische ISO-codes worden gegeven. Bij gebrek aan informatie over herkomst en bestemming (zie hoger) kan de dimensie Nationaliteit worden gebruikt als substituut. Dat is niet 100% juist, maar het geeft waarschijnlijk toch een goed zicht op de orde van grootte van de betrokken migratiestromen van en naar het buitenland. 3. Teleenheid. De waarden in deze tabellen gaan over aantallen personen die een verhuisbeweging maken. Het betreft alleen personen die deel uitmaken van de wettelijke bevolking. Migraties van personen die in het wachtregister staan ingeschreven worden in deze tabellen niet meegeteld. Bij het openen van de kubus staan de observatiejaren in de rijen en de "Aard van de migratie" in de kolommen. Wanneer je, na keuze voor een bepaald jaar en migratietype bijvoorbeeld 2011 en Interne migraties de rijen vervangt door Herkomst en de kolommen door Bestemming, dan krijg je een migratiematrix. De tabel hieronder is een voorbeeld voor het jaar Wanneer je vervolgens een drill-down doet op Herkomst België en Bestemming België krijg je de intergewestelijke migratiestromen in België, zoals hieronder. In deze migratiematrix geven de rijtotalen rechts het aantal emigraties en de kolomtotalen onderaan het aantal immigraties. Herinschrijvingen zijn personen die zich, na ambtshalve schrapping, opnieuw in dezelfde of een andere Belgische gemeente inschrijven. De herkomst van deze personen is niet bekend, maar de bestemming is een Belgische gemeente. Enkel bij

6 de categorie "bestemming: België." of een lager niveau (gewest, provincie enz.) verschijnen dus aantallen. Ten gevolge van een verandering van definities zijn er vanaf 2010 merkelijk minder herinschrijvingen. Schrappingen zijn personen die uit het bevolkingsregister van een gemeente worden geschrapt, doordat hun vertrek officieel door het schepencollege wordt vastgesteld. De bestemming van deze personen is niet bekend, maar hun herkomst is de Belgische gemeente waar ze worden geschrapt. Enkel bij de categorie "herkomst: België." of een lager niveau (gewest, provincie enz.) verschijnen dus aantallen. Ten gevolge van een verandering van definities zijn er vanaf 2010 merkelijk minder schrappingen. Edith Lodewijckx Studiedienst van de Vlaamse Regering 14/07/2015