Kerkinformatie nummer 198 december 2011 Kerstfeest 2011 Dominee in Parijs Teambegeleiding in Amsterdam IKON in zwaar weer Boekje over duurzaam beleggen
2 Internetnieuwtjes Diakenen helpen elkaar Uitgezonden medewerkers Sien en zorg www.linkedin.com Diakenen kunnen elkaar helpen en adviseren op LinkedIn, zo bleek onder meer tijdens de Landelijke Diaconale Dag op 19 november. De mogelijkheid bestaat al een tijdje, ook voor andere actieven in de kerk. Al ruim twee jaar is er een Protestantse Kerk-groep op LinkedIn waar allerlei onderwerpen besproken worden. Voor diakenen is er een speciale subgroep: Kerk in Actie Diaconaal netwerk. Binnen die groep kunnen vragen en ervaringen worden gedeeld. Bijvoorbeeld: je krijgt een ingewikkelde hulpvraag uit de gemeente en je wilt weten hoe anderen daarmee omgaan. Of je wilt aanwezig zijn in de wijk, maar je zoekt tips over hoe dat goed zou kunnen. Informatie delen is belangrijk. Je kríjgt niet alleen antwoord, maar je helpt anderen soms ook aan een oplossing. Het is niet de enige manier, maar wel een plek waar je als gemeente informatie en advies vandaan kunt halen en waar je in contact kunt komen met andere gemeenten. Wie het zelf wil ontdekken kan eens een kijkje gaan nemen. Een website voor uw gemeente: te moeilijk? Te duur? Niet haalbaar? Kijk eens op www.protestantsekerk.net! www.kerkinactie.nl/weblogs Uitgezonden medewerkers van Kerk in Actie schrijven in weblogs over hun werk en hun ervaringen in verschillende landen. Wie een abonnement neemt op hun weblog, ontvangt een e-mail zodra er een nieuw weblog op de website van Kerk in Actie staat. Deze weblogs vervangen de rondzendbrieven die zij eerder schreven. Via bovenstaande website kunnen geïnteresseerden zich rechtstreeks abonneren op deze weblogs. Kerst in straattaal www.straatbijbel.nl Maria is pregno en krijgt een baby boy. Zo luidt een zin in het verhaal van Jezus geboorte in het eerste deel van de in november verschenen Straatbijbel. Het is een hervertelling voor jongeren van het boek Matteüs. Op de website staan gratis MP3 s, met de door jongeren ingesproken versie. Een initiatief van het Nederlands Bijbelgenootschap, Youth for Christ en Ark-Mission. www.sien.nl Sien is sinds 1 oktober de nieuwe naam van PhiladelphiaSupport. Sien blijft dezelfde christelijke belangen vereniging voor mensen met een verstandelijke beperking. Medewerkers van Sien helpen, adviseren en informeren de leden bij belangrijke onderwerpen als inkomen, zorg en participatie. Op de site staat informatie over deze onderwerpen en over de voordelen van een lidmaatschap van Sien. Kerk en Islam www.koetsveld-odaci.nl Deze nieuwe site is een gevolg van de groeiende 'christelijke-islamitische samenwerking' tussen ds. Herman Koetsveld van de Brongemeente te Hengelo en islam-deskundige Enis Odaci, voorzitter van de Stichting Humanislam. Zij willen middels verbindende taal uit beide tradities een bijdrage leveren om het vertrouwen in onze samenleving te bevorderen en nodigen anderen uit om zich met hen in te zetten met eigen activiteiten en initiatieven. Colofon Nummer 198 december 2011 ISSN 1380-460X Kerkinformatie verschijnt elf keer per jaar als officieel orgaan van de Protestantse Kerk in Nederland. Algemeen adres Dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland, Joseph Haydnlaan 2a, 3533 AE Utrecht, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 18 80, e-mail: servicedesk@pkn.nl. Abonnementenadministratie Abonnementsprijs e 17,50 per jaar; buitenland e 24,-. Vanaf 35 ex.: e 15,- per jaar. U kunt zich als abonnee opgeven en afmelden bij de Abonnementen-administratie Kerkinformatie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 17 25, abonnementen@pkn.nl Dit blad is voor visueel gehandicapten in aanpaste leesvorm verkrijgbaar. Voor nadere informatie CBB, Postbus 131, 3850 AC Ermelo, telefoon (0341) 56 54 99. Redactie-adres Kerkinformatie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 14 17 (di, wo, do). E-mail: f.rozemond@pkn.nl Advertenties: zie achterin aan het begin van de advertentierubriek. Redactie Janet van Dijk, Jan-Gerd Heetderks (hoofdredacteur), Marloes Keller, Marieke Raatgever, Henk van IJken en Frans Rozemond (eindredactie). Basis vormgeving ReproVinci, Schoonhoven Opmaak Interface Communicatie B.V., Ede Druk Koninklijke BDU, Barneveld Kerkinformatie op internet www.pkn.nl/kerkinformatie Overname van artikelen wordt op prijs gesteld, mits met bronvermelding. Overname van foto s in overleg.
3 Ten geleide Wanneer wij ons als het eigendom van Jezus Christus beschouwen en niet als eigendom van onszelf, dan stellen wij Zijn bedoeling met het leven centraal en niet onze behoeften, laat staan onze hebzucht. Dat heeft consequenties voor alle dingen, niet in het minst voor hoe we met geld omgaan en hoe we beleggen. Dat staat in de inleiding van het boekje Investeren in je/de missie. Duurzaam beleggen door kerken. Jaren geleden besloot de generale synode tot een beleggingsbeleid dat rekening houdt met duurzaamheid en gerechtigheid. Deze maand verschijnt een boekje dat beoogt kerkrentmeesters, diakenen en andere kerkenraadsleden materiaal in handen te geven voor een discussie over de vraag hoe om te gaan met de kerkelijke gelden. Zie hierover het artikel Duurzaam beleggen: met verstand en hart! Twee dominees vroegen aan de werkbegeleiding hulp bij de organisatie van hun samenwerking. Dat bleek een gouden greep. Want ze werden op het spoor gezet van voetangels maar ook mogelijkheden. Is het aan te raden? Absoluut! En niet pas als er een conflict is. Een prima investering. Velen van u zullen wel eens in Parijs geweest zijn. Dat daar ook een levende Nederlandstalige gemeente is, weten velen niet. Met weinigen vinden we elkaar, geografisch en in de geest De kerkelijke achtergrond speelt een rol. Niet als scheidingsfactor, maar als een kans om een ruimte te vinden, waarin iedereen zijn of haar plek heeft. 4 Protestanten over de grens Parijs: Veel meer dan alleen Nederlandstalige kerkdiensten 8 Gemeenteopbouw Kerstmusical in Roermond 9 Kinderbijbel Alle mensen voor kinderen 10 Kerkbalans 2012 Straks weer op pad voor Kerkbalans 12 Samenwerken Werkbegeleiding geen luxe, maar noodzaak 14 Kerk in Actie Kerstcampagne illustreert wereldwijd netwerk 15 Omroep IKON in zwaar weer 16 Geloof en samenleving Geboorteplaatsen 18 Handreiking Duurzaam beleggen: met verstand en hart! Katern: Spirituele gemeenteontwikkeling Inhoud 19 Synode Besluiten generale synode 10-12 november 22 JOP Heerlijk Eenvoudig : geloofsalternatief voor een verloren generatie kerk in actie Jan-Gerd Heetderks hoofdredacteur van Kerkinformatie b i j d e c o v e r f o t o Rubrieken 6 Kroniek 13 Mensen (inclusief predikantswisselingen) 26 Bijbelteksten Taizé 27 Collecten 28 Advertenties We bereiden ons deze maand voor op het kerstfeest. Zie ook p. 8, 9, 14 en 16.
4 Ds. Harrie de Reus in Parijs: Veel meer dan alleen Nederlandstalige kerkdiensten De Protestantse Gemeente in Parijs (l Eglise Réformée Néerlandaise à Paris) houdt elke zondag een Nederlandstalige kerkdienst. Maar er is veel meer. We zijn een hechte gemeenschap die op een open manier kerk wil zijn, zegt ds. Harrie de Reus, die ook het pastoraat onder een aantal Nederlandse gevangen verzorgt. Een gesprek over protestanten in Frankrijk. Protestanten over de grens mensen We zijn een met minder meer - gemeente, zeggen we wel, vertelt De Reus. Met weinig(en) vinden we elkaar, geografisch en in de geest. Geen vergadercultuur zoals in Nederland, maar samen op zoek naar hoe we gemeente kunnen zijn in zo n grote regio als Parijs en haar omgeving, en met zo n bonte mengeling van belangstellenden. De kerkelijke achtergrond speelt een rol. Niet als scheidingsfactor, maar als een kans om een ruimte te vinden waarin iedereen zijn of haar plek heeft. Dat is een uitdagende vorm van kerk-zijn. Drie kwartier onderweg Voor de Nederlanders in en rond Parijs, onder wie gemeenteleden die hier sinds de jaren vijftig wonen, expats, binnenvaartschippers, au-pairs, studenten, mensen die zich hier met een Franse partner hebben gesetteld, en toeristen, is onze gemeente een ontmoetingsplek. Ze heeft een belangrijke rol, zowel op sociaal als op religieus gebied. In onze zondagse diensten vieren we, maar delen ook: de collecte voor goede doelen, de koffie, en de aandacht voor elkaar. Gemeenteleden hebben verschillende kerkelijke afkomst. In de gesprekskringen gaan we heel wezenlijk met elkaar in gesprek, vaak ook over die achtergrond. Jaarlijkse buitendag van de gemeente, vlak buiten Parijs. Dat is op een mooie manier kerk-zijn, waar belangstelling voor blijkt te zijn. Sommigen zijn drie kwartier met de metro onderweg of zitten een half uur in de bus, anderen rijden 60 of soms wel 80 kilometer met de auto. Men komt en men zoekt elkaar op. We hebben een ruime manier van kerkzijn. Dat is niet het lege midden, maar een gericht zijn op wat er toe doet. Dat inspireert zowel gemeenteleden als toeristen. Mensen die hier komen voelen zich vaak niet echt thuis in de Franse kerk. Dat heeft deels met taal te maken, deels met traditie. Voor veel leden is deze gemeente een thuisbasis waar zij energie en inspiratie opdoen om zich weer in het Franse leven te begeven. Je zou kunnen zeggen dat een Nederlandse kerk in het buitenland helpt zowel te integreren, als gevoed te blijven worden door de eigen traditie. Brugfunctie In Frankrijk heerst een strenge scheiding tussen kerk en staat (samenleving). Op school, op het werk en met je vrienden wordt niet over geloof gesproken. Bij een uitvaart hoor ik nogal eens: Ik wist niet dat de overledene kerkelijk zo actief was. De gemeente vormt in die zin ook wel een brugfunctie tussen de Nederlandse en Franse traditie, en dus ook tussen de protestantse en katholieke traditie. De behoefte om daarover te praten en inspiratie op te doen zie je bij gemengd gehuwden. Onze gesprekken gaan over de waarde van de eigen traditie, juist ook in relatie met andere tradities. Wat geef je in een gemengd huwelijk aan de kinderen mee, bijvoorbeeld. Ook in huwelijks- en uitvaartdiensten is de beschikbaarheid van een Nederlandse predikant van belang. Huwelijksdiensten leid ik soms samen met een Franse, katholieke collega. Doop- en uitvaartdiensten zijn veelal tweetalig. Het is op deze kruispunten in het leven belangrijk dat zowel de Nederlandse als de Franse Ds. Harrie de Reus Harrie de Reus (1972) studeerde aan de Theologische Universiteit Kampen en is gevoed en gevormd door de Amsterdamse School. Zijn hoofdvak was theologiegeschiedenis: de Nederlandse theologie van de 19 e en 20 e eeuw. Sinds 2004 is hij verbonden aan de Protestantse Gemeente in Parijs, zijn eerste gemeente. familieleden en vrienden kunnen meedoen in de viering. Pastoraat onder gevangenen Een niet onbelangrijk onderdeel van het gemeentewerk is de pastorale zorg aan Nederlandse gedetineerden in Frankrijk. We werken daarbij samen met de stichting Epafras, die Nederlandse gevangenen in het buitenland ondersteunt. In Frankrijk zitten ongeveer 200 landgenoten in de cel, van wie zo n dertig in de regio Parijs onder mijn pastorale zorg vallen. Ook ga ik naar gevangenissen elders in Frankrijk. De meeste gedetineerden spreken geen Frans, terwijl dat vaak de enige taal is die gesproken wordt. Het contact met de arts, de surveillanten, maar ook met
5 Geschiedenis Het ontstaan van de Eglise Réformée Néerlandaise à Paris gaat terug op de in 1944 opgerichte Verenigde Hervormd-Gereformeerde Kerk die in 1948 overging in de Eglise Réformée Néerlandaise, waarna zij ressorteerde onder de Gereformeerde Kerken in Nederland. Sinds 2009 maakt de gemeente deel uit van de classis Dordrecht van de Protestantse Kerk in Nederland. In Frankrijk moet een kerkelijke gemeente een Association Cultuelle (vereniging) zijn, die financieel en administratief zelfstandig is. De gemeente is afhankelijk van giften van gemeenteleden en van de in 1997 opgerichte stichting Parijs Plus die de gemeente wezenlijk financieel ondersteunt. de aalmoezenier verloopt daarom moeizaam. Bezoek krijgen ze vaak niet, omdat de aanvraag in het Frans moet en een lange procedure kent. Wat dat betreft kun je als Nederlander die geen Frans spreekt hier in Frankrijk eenzamer zijn dan een Nederlander die Engels spreekt in een Amerikaanse cel. Als Nederlandse kerk in Parijs hebben we de mogelijkheid om er ook voor die landgenoten te zijn. De pastorale zorg voor Nederlandse gedetineerden hoort bij mijn taak als predikant van deze gemeente. Maar de gemeente zelf doet ook actief mee: kleding en boeken worden regelmatig doorgeven, en met kerst schrijven gemeenteleden kerstgroeten aan alle landgenoten in Franse detentie. In onze collectes zijn we voor een deel op de Parijse samenleving gericht. De gemeente heeft heel lang een klein klooster vlak buiten Parijs gesteund, waarin mishandelde vrouwen en hun kinderen werden opgevangen. Naast een financiële bijdrage werden in onze kindernevendiensten schoenendozen gevuld met kleertjes en spulletjes voor die kinderen. Buitendag De gemeente heeft ongeveer 200 leden met daaromheen een grijs gebied van mensen die hier tijdelijk zijn. Regelmatig doen er studenten mee in het kringwerk. Zij bezoeken ook de zondagse diensten. Hoewel ze in de paar maanden dat ze in Parijs zijn volop meedraaien, staan ze niet in de ledenlijst. De kerkdiensten worden door tussen Een Nederlandse kerk in het buitenland helpt zowel te integreren als gevoed te blijven door de eigen traditie. In de lutherse Eglise de la Trinité in Parijs wordt elke zondag een Nederlandse kerkdienst gehouden. de 25 en 60 mensen bezocht. Het gebied van onze gemeente is groot, tot zo n 100 kilometer buiten de stad Parijs. Dat houdt in dat de gemeenteleden niet iedere zondag komen. Maar de betrokkenheid is groot en men doet moeite elkaar op te zoeken en met elkaar af te spreken. Daarbij is de Franse traditie van de lunch uiteraard heel belangrijk. Na de dienst drinken we samen koffie. Bovendien houdt onze gemeente aan het eind van het seizoen een vaak zomerse Buitendag op een boerderij van een van de leden buiten Parijs en aan het begin van het seizoen een niet minder zomerse startdag ( Rentrée ). Roeien met de riemen die je hebt Tot de moeilijke kanten hoort de organisatie van vergaderingen en van het pastorale werk. Hier kun je niet s avonds even op de fiets stappen voor een kerkenraadsvergadering. Het bezoekwerk moet behoorlijk worden gepland. Soms is het ook vermoeiend als weer een lid van de kindernevendienst of van de cantorij terugkeert naar Nederland. Het vraagt telkens om creatieve oplossingen. Dat zie je ook in de activiteiten voor kinderen. Liever een paar keer per jaar een goede bijeenkomst met tieners in Parijs dan een wekelijkse catechisatie die vanwege de afstanden en het Franse schoolritme voor veel kinderen niet haalbaar is. Verder is er om de week kindernevendienst, met uitzondering van schoolvakanties. Ook kerkordelijk gezien noopt de praktijk tot andere keuzes. Zo komen we in de verste verte niet aan het kerkordelijk voorgeschreven aantal ouderlingen en diakenen. We hebben een heel platte structuur met zes ouderlingen, van wie er één een diaconale taak heeft. Meer is soms gewoon niet mogelijk, zeker niet als de kerkenraad bestaat uit mensen die bij internationale bedrijven werken en regelmatig naar het buitenland moeten of in Frankrijk zelf voor hun werk onderweg zijn. Het is roeien met de riemen die je hebt. Maar gelukkig zien we dat hier vaak eerder als uitdaging dan als belemmering. Dirk Visser freelance journalist Meer weten? De kerkdiensten in Parijs worden gehouden in de Lutherse Kerk, 172 Boulevard Vincent Auriol, nabij Place d Italie, elke zondag om 9.45 uur. Meer informatie over de Nederlandse protestanten in Parijs is te vinden via: http://ern.paris.free.fr, www.facebook. com/ernparis en www.parijsplus.tk.
6 Kroniek Dominees Wie een simpel antwoord heeft op de leegloop van de kerken, vertrouw ik niet. Sommigen beweren het wel: doe nou dit of dat, en de mensen zullen weer komen. Ik geloof er niet in. Secularisatie is een te complex fenomeen om op een achternamiddag even op te lossen. Veel factoren spelen een rol, en op een heel aantal daarvan kunnen wij niet eens invloed uitoefenen. Daarom beperk ik me liever tot datgene waarop ik wel invloed kan uitoefenen, en dat is op mijzelf. Ik als dominee. Ik weet wel, ik kan als individuele predikant het tij van de ontkerkelijking ook niet even keren. En een synodevoorzitter kan dat evenmin. Ik moet mezelf als dominee niet groter maken dan ik ben. Maar ook niet kleiner. Want predikanten nemen in de kerk een belangrijke plaats in. Waarom zouden wij als predikanten de hand dus niet in eigen boezem steken en ons afvragen hoe wij een bijdrage kunnen leveren? Ik stel de vraag niet om mijn eigen nest te bevuilen of om collega s af te vallen. Maar voorgangers moeten wat mij betreft voorop durven gaan. Het evangelie verdient dominees aan wie te zien is dat er een vuur in hen brandt Ik geloof dat deze tijd vraagt om predikanten die met kracht voor hun geloof gaan staan, zeker ook in de dienst op zondag. De hand in mijn eigen boezem begint te jeuken en vraagt waarom wij als predikanten dat eigenlijk zo weinig durven. Wat is dat voor schroom? In de gemeente en in de missionaire context moet het gaan om geloof, in God en in Jezus Christus. Maar precies in dat opzicht zetten dominees hun licht niet zelden ver onder de korenmaat. Natuurlijk, wat ik bedoel moet je doen op een manier die bij je past. En het kan vanuit je orthodoxe wortels of je liberalere overtuiging. Dit is geen pleidooi voor kerkelijke eenheidworst, integendeel. Maar de kerk van vandaag vraagt wel om predikanten die zichzelf niet wegsteken. Het evangelie verdient zeker nu bezielde dominees aan wie te zien is dat er een vuur in hen brandt. Als ik zelf in de kerk zit, wil ik zien dat de voorganger met elke vezel staat voor datgene wat hij vertelt. Dat overtuigt me, dat raakt me. Daarvoor kom ik naar de kerk. Maar ik zie veel korenmaat. Ik hoop dat ik niemand tekortdoe. En ik hoop ook dat ik niet de indruk wek dat het varkentje van de secularisatie hiermee even gewassen wordt. Ik zoek wel naar mogelijkheden om een bijdrage te leveren aan de kerk van vandaag. En ik geloof dat wij predikanten dat kunnen door te zien wat deze tijd van ons vraagt. Authenticiteit. Overtuiging zonder opdringerig te zijn. Diepgang zonder onnodige moeilijkdoenerij. Maar het meest van al geloof. Geloof dat aan ons te zien is. Laat ik maar gewoon zeggen: dat er vanaf spat. Peter Verhoeff preses van de generale synode
7 berichten Geloof in Duurzaam Leven Bij dit nummer van Kerkinformatie is een losse bijlage gevoegd, met de titel Geloof in duurzaam leven. De uitgave bevat voorbeelden van duurzame activiteiten die kerkelijke gemeenten organiseren vanuit de opdracht Zorg voor de schepping! Ons leven gaat over het delen van rijkdom, maar ook over ons gedrag in het dagelijks leven. Hoe ga je om met mensen in je buurt, in de wereld? Hoe ga je met de schepping om? Duurzaam leven gaat over de bewuste keuzes die we zelf kunnen maken. Er bestaat een scala aan duurzame kerkelijke activiteiten: van het schenken van duurzame koffie tot het verminderen van energieverbruik. Ook zijn er mogelijkheden op het gebied van steun aan en uitwisseling met partners in het Zuiden en het bevorderen van de afname van lokaal geproduceerd voedsel. Bij de artikelen staan websites vermeld waarop contactinformatie is te vinden. Met Geloof in duurzaam leven kunnen gemeenteleden elkaar inspireren tot een duurzame levensstijl. In de uitgave staan veel ideeën met praktische informatie waar elke gemeente direct mee aan de slag kan. Losse nummers van Geloof in Duurzaam leven zijn te bestellen via bestellingen@pkn.nl à 1,- (bijdrage portokosten). Geloof in duurzaam leven GEloof in Duurzaam leven - december 2011 BDU-11364-Katern Duurzaam Leven-2.indd 1 07-11-11 10:26 1 DECEMBER 2011 Utrechtse boom bevestigt band met Lutherse wereldkerk Synodescriba dr. Arjan Plaisier Plaisier van de Protestantse Kerk heeft op 18 november in Utrecht een speciale mannaboom geplant. De boom staat symbool voor de verbondenheid van de Protestantse Kerk in Nederland met de Lutherse Wereldfederatie, een wereldwijde organisatie van lutherse kerken. De planting verwijst naar de boom die vorig jaar namens de Protestantse Kerk werd geplant in de Luthertuin in Wittenberg, de stad waar de kerkhervormer Martin Luther woonde en werkte. De Utrechtse boom werd in het bijzijn van enkele genodigden geplant bij het terras het landelijk dienstencentrum van de Protestantse Kerk. Oberkirchenrat Norbert Denecke van het Duitse Nationaal Comité van de Verenigde Lutherse Kerken in Duitsland (VELKD) voerde als initiatiefnemer van het project het woord. Verder verrichtte ds. S. Freytag, presidente van de Evangelisch-Lutherse synode een korte liturgische handeling. Met de boomplanting wordt de aandacht gevestigd op de wereldwijde betekenis en verbreiding van het gedachtengoed van de Reformatie. De bomen staan als levende getuigen van de band tussen de lidkerken van de Lutherse Wereldfederatie, waartoe de Protestantse Kerk in Nederland behoort. De lidkerken laten daarmee zien dat zij ondanks verschillen ten diepste bij elkaar horen. De bomen-verbinding kan overigens ook als teken van verzoening worden aangegaan. Zo werd op 16 september namens de Algemene Doopsgezinde Sociëteit een dergelijke boom geplant bij het broederschapshuis Mennorode in Elspeet als symbool van verzoening met de LWF. Promotiemateriaal Week van Gebed Voor de promotie van de Week van Gebed voor de Eenheid van christenen in de derde week van januari 2012 is een speciaal reclamedoek (banner) gemaakt. Het gaat om een soort vlag van 300 x 80 cm die kan worden opgehangen aan een kerkgebouw. De opdruk verwijst naar informatie op de websites van de Raad van Kerken en de Evangelische Alliantie. De banner kost 40,-. Andere materialen zijn de poster, een kaart en een boekje. Verder zijn er nog freecards tegen verzendkosten te verkrijgen, met daarop de tekst Amen en de tekst God luistert ook naar stilte. Het boekje kan als kant-en-klare orde van dienst worden gebruikt. Daarnaast bevat het bezinningsvragen die tijdens de gebedsweek in groepen en kringen aan de orde kunnen worden gesteld. Meer informatie: www.raadvankerken.nl > vieren (bovenaan) > Week van gebed voor de Eenheid 2012. Daar staan foto s van de materialen, diverse bijbelvertalingen, een meditatie, een exegese (van het Nederlands Bijbelgenootschap), materiaal voor kinder- en tienerdiensten, tips voor het gebruik van sociale media, een aantal gebeden en achtergronden over Polen, waar het materiaal is gemaakt. Plaatselijke raden van kerken, parochiebesturen, kerkenraden en andere geledingen kunnen hun bestellingen plaatsen bij het bureau van de Raad van Kerken: rvk@raadvankerken.nl. Dr. A.J. Plaisier, dr. N. Denecke en ds. S. Freytag vlak na het planten van de boom.
8 Kerstmusical in Roermond Al vijf jaar wordt er op kerstavond in de protestantse Minderbroederskerk van Roermond een kerstmusical uitgevoerd. Momenteel zijn enthousiaste jongeren en volwassenen druk bezig om tekst en muziek in te studeren. Elk jaar komt er meer publiek. Wat is het geheim? Predikant Gerard Rinsma, die de afgelopen jaren steeds de tekst en muziek van de kerstmusicals schreef weet er wel een antwoord op: In de musical werken jongeren en volwassenen samen aan een project dat hen spelenderwijs laat kennismaken met de essentie van het kerstevangelie. Het is theater, met alles wat er bij komt kijken, maar tegelijk gemeenteopbouw, catechese en verkondiging. Gemeenteopbouw mensen Goede gast Uitgangspunt voor de kerstmusical van dit jaar, getiteld Een goeie gast, is het evangelie van Lucas geweest. Het voorwoord waarmee Lucas zijn evangelie begint, heb ik uitgewerkt in een dialoog tussen hem en zijn vriend Teofilus. Daarin presenteert Lucas hem de resultaten van zijn onderzoek. Deze dialoog wordt afgewisseld met een aantal flashbacks, waarin teruggegaan wordt naar de bekende verhalen uit zijn evangelie. En o ja, natuurlijk zijn het de muziek en de songs die enorm aanspreken. Het is een musical voor zes spelers, aangevuld met stemmen uit het publiek en een engelenkoor. Zij worden begeleid met piano (keyboard) en eventueel gitaar, bas en drums. Meer weten? Het materiaal bij de kerstmusical Een goeie gast van Gerard Rinsma (40 minuten) is uitgegeven bij uitgeverij Narratio (ISBN 978 90 5263 828 7), telt 44 pagina s en kost 9,50. Bestellen bij www.narratio.nl > muziek > muscials. Daarnaast is er voor 10,- een cd te koop, waarop de liedjes met en zonder achtergrondkoor zijn ingezongen. Deze kan ook als soundmixversie gebruikt worden om mee te zingen. Verkrijgbaar via: gerard.rinsma@hetnet.nl. berichten Cursus leiding kinderkoren en -cantorijen In de eerste maanden van 2012 wordt in Amersfoort een cursus voor leiders van kinderkoren en kindercantorijen gegeven. Deze oecumenische praktijkcursus wordt gegeven door Catrien Posthumus Meyjes en is bestemd voor (amateur-)dirigenten van kinderkoren die een functie hebben in de protestantse of rooms-katholieke eredienst. Het gaat om zeven zaterdagochtenden in de periode 28 januari -14 april. Behandeld worden: dirigeertechniek, stemvorming, repertoirekennis, meerstemmigheid, methodiek en liturgie. Basale kennis van het notenschrift is van belang. Plaats: Oud-Katholiek Seminarie in Amersfoort, vlak bij het NS-station. De cursus wordt georganiseerd in samenwerking met het Oecumenische Werkgroep Kinderkoor-/cantorij (een samenwerkingsverband van NSGV, KCZB en Kerkzang.nl). Informatie en aanmelding: bureau@kerkzang.nl. Zie ook www.kerkzang.nl Acteurs lezen joodse feestrollen Vijf Joodse feestrollen zijn onlangs door acteurs voorgelezen op drie cd s en voorzien van een nadere inleiding. De feestrollen Hooglied, Ruth, Klaagliederen, Prediker en Esther, ook bekend uit de bijbel, spelen een belangrijke rol in het Jodendom en horen bij specifieke Joodse feestdagen. In samenwerking met de NCRV en het Nederlands Bijbelgenootschap worden deze teksten op meeslepende wijze voorgelezen door de acteurs Bert Luppes en Alejandra Theus, Jetty Mathurin, Lineke Rijxman, Jeroen Willems en Tamar van den Dop. Rabbijn Menno ten Brink en ds. Carel ter Linden verzorgen een inleiding bij elke feestrol. Verder muziekfragmenten van Louis Lewandowski. Een fragment is te beluisteren op: www.isvw.nl/nl/de-vijfjoodse-feestrollen/ 3 cd s. ISBN: 9789491224102. Prijs: 24,95.
Het kerstverhaal uit Alle mensen met illustraties van Willeke Brouwer. 9 Alle mensen voor kinderen Het is niet mijn bedoeling de bijbelverhalen mooier, leuker, spannender of minder spannend te maken dan ze zijn, schrijft André Troost in het voorwoord van zijn nieuwe kinderbijbel Alle mensen. In elk verhaal staat een persoon centraal. De theoloog, dichter en publicist André Troost schreef verhalen over 124 bijbelse personen, die samen een kinderbijbel vormen voor kinderen vanaf 8 jaar. Ik doe mijn best de verhalen zo te vertellen dat je direct het verhaal uit de bijbel herkent. In die zin is dit boek een echt bijbels verhalenboek. Persoonlijk Volgens Troost vinden kinderen het spannend om het verhaal te horen vanuit de belevingswereld van de persoon over wie het gaat. Zo ervaren ze nog beter de bijbehorende emoties. Zelf vind ik dat trouwens ook boeiend. Het is net alsof je het verhaal persoonlijk beleeft. Ook met het oog daarop vertel ik het verhaal in de tegenwoordige tijd iets dat lang niet in alle kinderbijbels gebeurt. Elk verhaal beslaat twee bladzijden en begint met een korte duiding. Waarom is dit verhaal belangrijk? Wat ging eraan vooraf? Elk verhaal sluit af met een kort gebed. Tekeningen Willeke Brouwer voorzag elk verhaal van een levendige tekening. Samen hebben we geprobeerd tekst en beeld optimaal op elkaar af te stemmen, zodat je op twee tegenover elkaar liggen pagina s in één oogopgslag kunt zien en lezen waar het verhaal over gaat, aldus Troost in het voorwoord. Hij hoopt dat jong en oud het boek mooi zullen vinden. Want of je nu katholiek bent of protestant, orthodox, evangelisch of baptist, blank of bruin, zwart of wit, de Bijbel is er, net als God zelf, voor alle mensen! Bestelgegevens André F. Troost en Willeke Brouwer, Alle mensen: Bijbelverhalen van Adam tot Paulus, Zoetermeer 2011, ISBN: 9789023922117, 256 pagina's, prijs: 24,90. Kinderbijbel Arnhemse kerk zoekt kanselkleden Wijkgemeente Elden-De Kandelaar in Arnhem is op zoek naar nieuwe antependia. De eigen kanselkleden zijn in de afgelopen groene periode ten prooi gevallen aan een muizenplaag. De hoop is nu gevestigd op een gemeente die een set kanselkleden over heeft, vertelt diaken Greet Lensen. In de kast waar onze niet gebruikte antependia hangen, hebben muizen zich tegoed gedaan aan de randen van de kleden. Met veel kunst- en vliegwerk zijn ze gerepareerd, maar mooi zijn ze niet meer. In deze tijd waarin veel kerken noodgedwongen gesloten moeten worden, verwachten wij dat er ergens ongebruikte antependia is een kast liggen, hopelijk zonder muizen... We zouden heel graag met zo n gemeente in contact komen om te praten over overname. Wie de wijkgemeente Elden-De Kandelaar denkt te kunnen helpen, kan contact opnemen met Greet Lensen, e-mail: galeko@hotmail.nl. Bijbelse dagkalender 2012 In de Bijbelse dagkalender 2012 bieden achttien protestantse predikanten (veertien mannen en vier vrouwen uit de breedte van de kerk) korte puntige dagoverdenkingen voor stille tijd of aan tafel. Uitgangspunt is een bijbelgedeelte, waarbij het leesrooster Vandaag lezen wij van het Nederlands Bijbelgenootschap wordt gevolgd. Diaconieën, kerkelijke commissies en zorginstellingen bieden het boekje vaak aan als geschenk met Kerst of met de jaarwisseling. De bijdragen worden ook gebruikt bij week- en vergaderopeningen. Met tekstregister en overzicht van de feestdagen. Het boekje kost 7,25 en kan besteld worden via www.boekencentrum.nl
10 Straks weer op pad voor Kerkbalans In de afgelopen maanden zijn lokale kerkrentmeesters en commissies Kerkbalans druk geweest om de nieuwe actie kerkbalans in de benen te zetten. Veel werk, dat vaak door weinigen en meestal ook steeds door dezelfde vrijwilligers verzet wordt. Kerkbalans mensen 2012 Het is best te begrijpen dat het lastig wordt om elk jaar opnieuw elan en enthousiasme op te brengen. Je loopt het risico in een wat uitgesleten pad te komen. Dat lijkt ook zo te zijn als je kijkt naar de opbrengst van de actie Kerkbalans in het afgelopen jaar. De Raad voor de Plaatselijke Geldwerving schreef in zijn verslag over de afgelopen actie dat de stijging van de opbrengst van de actie Kerkbalans ten einde is. Voor het eerst is er een daling te zien. Een lichte daling weliswaar, maar 0,8%, maar toch een daling. Wel bleek dat minder mensen méér geven, want het ledenaantal daalde met 2,5%. Ook is het aantal gemeenten met een inkomstenachteruitgang groter dan die met een inkomstenstijging. Van die stijgers verklaart 40% dat dat komt door een andere aanpak van de actie Kerkbalans. Oppassen Wat kunnen we nu leren van al dat gegoochel met getallen? In de eerste plaats dat we moeten oppassen. Een daling in inkomsten betekent nogal wat. Een eerste reactie kan zijn om dan ook maar in de uitgaven te snijden. Dat is op zich een goede huisvaderlijke (of kerkrentmeesterlijke) reactie om de tering naar de nering te zetten. Maar dat kan niet eindeloos doorgaan. Dus moet er toch iets anders gebeuren: niet bij de pakken neerzitten en proberen de inkomsten te verhogen. Want alleen daardoor kunnen we de kerk ook in de toekomst levend houden. berichten Vijfde lustrumviering PThU Op dinsdag 6 december houdt ethicus prof. dr. F. de Lange een rede tijdens de vijfde diesviering van de Protestantse Theologische Universiteit. Zijn rede heeft als titel In andermans handen: over flow en grenzen in de zorg. Tijdens deze bijeenkomst verleent de PThU een eredoctoraat aan dr. B. Goudzwaard, drs. F.J. Hoogewoud en dr. E.G. Singghih. Verder vindt de uitreiking plaats van de Van den Brink Houtmanprijs voor de beste master thesis van het 2010-2011 en wordt een het boek De Wereld in huis gepresenteerd, over buitenlandse theologiestudenten in Kampen in de periode 1970-2011. Muzikale intermezzo s verleent het Vocaal Theologen Ensemble. De bijeenkomst vindt plaats in de Bovenkerk, Koornmarkt 28, Kampen. Aanvang: 14.00 uur. Informatie; www.pthu.nl of tel. (088) 337 16 00. Tien vragen In het boekje Tien vragen die steeds terugkomen stelt ds. Bernard Luttikhuis tien grote geloofsvragen aan de orde. Vragen als: waarom is er zoveel kwaad in de wereld? Is er leven na de dood? Hij gaat hier eerlijk en open op in. Een prikkelend boek dat aanzet tot diepgaande gesprekken. Het gespreksboekje verschijnt in de serie In gesprek voor kringen in kerken en gemeenten in het brede midden van de Protestantse Kerk. De serie staan onder redactie van ds. Bernard Luttikhuis (Haarlem) en ds. Bert Kuipers (Rotterdam). Bestelgegevens: Tien vragen die steeds terugkomen, uitg. Boekencentrum, ISBN 978 90 239 2027 4, 72 p., prijs: 8,50. Te bestellen bij www.boekencentrum.nl