Jaarrekening 2009 Stichting Lezen & Schrijven 1 januari 2009 tot en met 31 december 2009 Den Haag 9 maart 2010 Goedgekeurd Raad van Toezicht s Gravenhage Vastgesteld Raad van Bestuur s Gravenhage
1. Inhoudsopgave 1. Inhoudsopgave... 2 2. Bestuursverslag 2009... 3 3. Verslag Raad van Toezicht... 7 1. Balans per 31 december 2009 Stichting Lezen & Schrijven... 10 2. Staat van Baten en Lasten Stichting Lezen & Schrijven... 11 3. Kasstroomoverzicht... 12 4. Financiële positie... 13 5. Grondslagen en bepaling van het resultaat... 14 6. Toelichting op de Balans per 31 december 2009... 16 7. Toelichting op de Staat van Baten en Lasten over 2009... 23 8. Verdeling uitvoeringslasten naar bestemming... 27 9. Verdeling uitvoeringslasten naar projecten... 28 10. Overige gegevens... 31 11. Accountantsverklaring... 32 2
2. Bestuursverslag 2009 Stichting Lezen & Schrijven Stichting Lezen & Schrijven is op 17 december 2003 opgericht en is op 27 mei 2004 officieel gelanceerd. De stichting werkt vanuit de overtuiging dat geletterdheid een randvoorwaarde is voor een gezonde, sterke en duurzame samenleving. Kunnen lezen en schrijven is een basisrecht voor het individu. De missie van de stichting is om laaggeletterdheid uiteindelijk structureel op te lossen. Om deze reden wil de stichting de aanpak blijvend verankeren in de samenleving. Dit betekent dat individuen, bedrijven, overheden en maatschappelijke organisaties zich bewust moeten zijn van hun blijvende rol en hier naar moeten handelen. Deze aanpak richt zich op zowel het voorkomen als het verminderen van laaggeletterdheid. De stichting voert deze missie langs twee wegen uit: 1. Als aanjager informeert, stimuleert en activeert de stichting organisatie en individuen in de publieke en private sector 2. Als uitvoerder voor organisaties die een beroep doen op Stichting Lezen & Schrijven met de vraag hen te helpen om hun verantwoordelijkheid in de praktijk te brengen. De stichting fungeert daarbij als inspiratiebron en kenniscentrum. Financiering van activiteiten Stichting Lezen & Schrijven financiert haar activiteiten door bijdragen vanuit de private en de publieke sector (financiële bijdragen van het ministerie van OCW en het ministerie van SZW). De ontvangsten uit de publieke sector vormden dit jaar 68.3% (2008: 74.3%) van de totale ontvangsten. Bijdragen van de private sector omvatten vooral giften van bedrijven (Grondleggers, Leden en Donateurs). Deze middelen zijn in een aantal gevallen al dan niet gedeeltelijk geoormerkt voor specifieke projecten binnen of buiten de stichting. Daarnaast doneert een aantal particulieren aan de stichting (Vrienden). Voor de financiële bijdrage van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft de stichting een activiteitenplan opgesteld dat is gebaseerd op het Aanvalsplan Laaggeletterdheid van A tot Z betrokken (2006-2010). De activiteiten die de stichting in het kader van dit Aanvalsplan uitvoert richten zich op vier pijlers: activeren gemeenten, activeren bedrijven, activeren maatschappelijke organisaties en communicatie. Daarnaast is van OCW eind 2008 een subsidie toegezegd voor het jaaroverschrijdende project UWV Werkbedrijf. Een voorschot is hiervoor ontvangen van 50.000. Van dit bedrag is 39.815 uitgegeven en resteert een bestemmingsfonds van 10.185. 3
Het bestuur Stichting Lezen & Schrijven is een relatief kleine organisatie. In het verleden is daarom gekozen om het bestuur en het toezicht niet op te delen in afzonderlijke organen. In 2008 heeft het bestuur besloten om dit met ingang van het jaar 2009 alsnog te doen. Reden was de doorstart van de stichting en de hiermee parallel lopende verdere professionalisering van de organisatie. Op deze manier kan de stichting nog steeds resultaatgericht en daadkrachtig haar doelstellingen nastreven. Bestuur en team De samenwerking binnen het bestuur en samen met het team van de stichting kenmerkt zich door openheid, transparantie, en gezamenlijke verantwoordelijkheid. Het bestuur heeft met grote betrokkenheid en deskundigheid de stichting in de eerste cruciale jaren van haar bestaan op strategisch niveau aangestuurd. Het bestuur heeft daarmee een essentiële bijdrage geleverd aan de tot nu toe behaalde resultaten van de stichting. De stichting heeft grote waardering voor de persoonlijke en professionele inzet van de bestuursleden. Met een gedreven en professioneel team van medewerkers worden de werkzaamheden en projecten uitgevoerd. Bij de samenstelling hiervan wordt naar een goede balans gezocht tussen inzicht, ervaring, daadkracht en enthousiasme. In 2009 is de samenstelling van het team ongeveer gelijk gebleven aan 2008. Het team zet zich samen met de freelancers op zeer betrokken en professionele wijze in voor de doelstelling van de stichting: een geletterde samenleving. In 2009 is, conform de Code Goed Bestuur voor Goede Doelen, een nieuw model ingesteld om het bestuur en toezicht binnen de stichting te reguleren. De stichting is overgestapt naar een bestuursvorm met een Raad van Toezicht. Binnen dit model wordt het wettelijke bestuur ingevuld door een algemeen bestuur. De huidige directeur is toegetreden tot het bestuur. Als bestuurslid heeft zij de in de statuten vastgelegde taak om leiding te geven aan het bureau. De Raad van Toezicht houdt integraal toezicht op het beleid en de algemene gang van zaken in de organisatie. Het verslag van het toezichthoudend orgaan is op pagina 6 aan de jaarverslag toegevoegd. Begroting 2010 De onderstaande begroting is voor 2010 vastgesteld door het Bestuur. 4
(x 1) Baten Subsidie overheden Baten uit eigen fondsenwerving Rente baten Lasten Beheer en organisatie Totaal beschikbaar voor doelstellingen Beschikbaar in % baten Bestedingen Saldo baten en lasten Begroting 2010 1.548.986 970.000 30.000 2.548.987 294.762 2.254.225 88.4% 2.272.973-18.747 Zoals elk jaar beschrijft het in het begin van 2010 gepubliceerde jaarverslag Cijfers en Letters de in 2009 uitgevoerde activiteiten en behaalde resultaten. Code Goed Bestuur voor Goede Doelen Stichting Lezen & Schrijven onderschrijft de maatschappelijk normen voor goed bestuur. De Commissie Code Goed Bestuur voor Goede Doelen (commissie Wijffels) presenteerde die normen in juni 2005 in haar advies. Dit bevat belangrijke punten voor onderhoud en versteviging van maatschappelijk vertrouwen in goede doelenorganisaties. Met de opsplitsing van bestuur in toezicht in 2009 voldoet de stichting aan alle gestelde eisen. 5
Concreet betekent dit: - Een formele scheiding tussen toezicht op en het besturen van de stichting door het instellen van een Raad van Toezicht en een algemeen bestuur. - Een vastgesteld bestuursreglement. - Een door alle bestuursleden, (tijdelijke) medewerkers en freelancers ondertekende gedragscode. - Door het bestuur vastgestelde basisprincipes van goed toezicht, bestuur en uitvoering. - Publicatie van de jaarrekeningen en de jaarverslagen van de stichting op de website lezenenschrijven.nl (inclusief accountantsverklaringen). - Publicatie van de subsidieaanvragen voor het ministerie van OCW op lezenenschrijven.nl. Ultimo 2009 is de bestuurssamenstelling als volgt: Bestuur * H.K.H. Prinses Laurentien der Nederlanden (Voorzitter) * Désirée van Gorp (Secretaris) * Floris Recourt (Human Resources) * Herbert Seevinck (Penningmeester) * Margreet de Vries (Directeur) Raad van Toezicht * Alexander Rinnooy Kan * Wim Deetman * Linda Hovius * Marianne van Leeuwen * Lodewijk de Waal 6
3. Verslag Raad van Toezicht De Raad van Toezicht van Stichting Lezen & Schrijven heeft drie taken: 1. het uitoefenen van toezicht op het bestuur en de organisatie: o houdt het bestuur bij zijn beleidsvorming en de uitvoering van zijn taken oog op het belang van de organisatie van de stichting in relatie tot de maatschappelijke functie van de stichting; o heeft het bestuur een zorgvuldige en evenwichtige afweging gemaakt van de belangen van alle partijen die bij de stichting betrokken zijn; en o strookt uitvoering van het beleid met de vastgestelde en goedgekeurde beleidsplannen en beleidsuitgangspunten. De Raad van Toezicht maakt daarbij afspraken met het Bestuur over de ijkpunten die gehanteerd worden. 2. het vervullen van een klankbordfunctie voor het bestuur; en 3. het vervullen van het werkgeverschap voor het bestuur. Toezicht De Raad van Toezicht heeft haar oprichtingsvergadering gehad op 20 april 2009 en kwam voor de tweede keer bijeen op 17 december 2009. De Raad van Toezicht heeft in 2009 toezicht uitgeoefend op (de realisatie van) de doelstellingen en op de continuïteit van Stichting Lezen & Schrijven. In dit kader is de financiële kwartaalrapportage van het tweede kwartaal van 2009 besproken. Ook heeft er een discussie plaatsgevonden over de meetbaarheid van de resultaten en de hiermee samenhangende meerjaren strategie. De uitkomsten van deze discussie zullen in 2010 zijn beslag krijgen. Er is een reglement voor de Raad van Toezicht opgesteld en goedgekeurd. In aanvulling op de in de statuten geregelde zaken met betrekking tot de Raad van Toezicht zijn in dit reglement bijvoorbeeld onderwerpen opgenomen die voortvloeien uit de zogenaamde Code goed bestuur voor goede doelen, ook wel genoemd de code Wijffels. In aanvulling hierop is in de vergadering van 17 december een profiel voor de voorzitter en de leden van de Raad van Toezicht vastgesteld. Omdat de Raad van Toezicht pas op 20 april 2009 officieel werd ingesteld heeft de Raad geen goedkeuring kunnen geven aan de door het bestuur opgemaakte jaarrekening 2008.De begroting 2009 is door de Raad van Toezicht op 17 december 2009 achteraf goedgekeurd. Klankbord De leden van de Raad van Toezicht zijn benoemd vanwege hun specifieke ervaring als toezichthouder of bestuurder bij andere organisaties. Juist vanwege deze ervaring kunnen de leden ook als klankbord fungeren voor het bestuur. Van de zijde van de Raad van Toezicht ligt de nadruk hierbij op beschikbaarheid. Indien het bestuur het gewenst acht, heeft zij de mogelijkheid om dit klankbord te gebruiken. 7
In het volgende overzicht worden de leden van de Raad van Toezicht en hun hoofdfuncties genoemd. Geen van de leden van de Raad van Toezicht heeft voor Stichting Lezen & Schrijven relevante nevenfuncties: Alexander Rinnooy Kan, voorzitter Sociaal Economische Raad Wim Deetman, lid Raad van State Linda Hovius, directeur Hovius Consultancy Marianne van Leeuwen, CEO Reed Business Nederland Lodewijk de Waal, algemeen directeur Vereniging Humanitas Werkgever De Raad van Toezicht vervult tot slot de functie van werkgever voor de directie. Het voeren van functioneringsgesprekken heeft zij gedelegeerd aan het bestuur. De Raad van Toezicht bestaat uit minimaal één lid en maximaal vijf leden. Er wordt naar gestreefd dat de Raad van Toezicht en het Bestuur zodanig zijn samengesteld dat: a. er voldoende affiniteit met de doelstelling van de stichting aanwezig is; b. een brede maatschappelijke binding en een functioneel netwerk wordt bereikt; c. een spreiding van maatschappelijke achtergronden, deskundigheden en disciplines aanwezig is; d. juridische, financiële, politieke, sociale en bedrijfskundige achtergronden zijn vertegenwoordigd; e. de leden van beide organen ten opzichte van elkaar onafhankelijk en kritisch opereren; en adequaat wordt voorzien in de advies- en klankbordfunctie ten behoeve van het Bestuur Leden van de Raad van Toezicht worden benoemd door de Raad van Toezicht voor een periode van drie jaar. Aftreden gebeurt volgens een door de Raad van Toezicht vastgesteld rooster van aftreden. De Raad van Toezicht stelt in overleg met het Bestuur vast of er een vacature is. Het aantal leden van de Raad van Toezicht wordt vastgesteld door de Raad van Toezicht in overleg met het bestuur. Bestuurders worden benoemd door de Raad van Toezicht. Bestuurders worden benoemd voor een periode vijf jaar. Accountant De Raad van Toezicht heeft besloten om de 5 jaar te wisselen van controlerend accountant. Met accountantskantoor Accon/AVM is op een opbouwende wijze gewerkt aan de groei van Lezen & Schrijven. Accountantskantoor Deloitte heeft per 1 januari 2009 de controlerende opdracht overgenomen. 8
Honorering De leden van de Raad van Toezicht en het bestuur zijn onbezoldigd. De uitvoerend bestuurder (directeur) ontvangt wel een salaris van de stichting. De honorering van de directeur is op voorstel van het bestuur door de Raad van Toezicht goedgekeurd. De leden van de Raad van Toezicht en het bestuur zijn gerechtigd om onkosten voor reis, verblijf en zakelijke onkosten voor de stichting lezen en schrijven te declareren. Namens de Raad van Toezicht, Alexander Rinnooy Kan 9
1. Balans per 31 december 2009 Stichting Lezen & Schrijven (x 1, na verwerking van het voorstel voor de bestemming van het saldo van baten en lasten toe te voegen aan de vrij besteedbare reserves en bestemmingsreserves en -fondsen) ACTIVA 31 dec 09 31 dec 08 PASSIVA 31 dec 09 31 dec 08 1) Vaste activa Materiële vast activa 6.420 6.678 3) Reserves en Fondsen Vrij besteedbare reserves Continuïteitsreserve 41.782 595.707 732.485 2) Vlottende activa Debiteuren Overige vorderingen Liquide middelen 43.687 274.077 1.239.323 1.557.087 86.500 80.184 1.546.760 1.713.444 Bestemmingsreserve Bestemmingsfonds 4) Vlottende passiva Schulden aan leveranciers Belastingen en sociale verzekeringen Overige schulden en overlopende passiva 200.000 243.439 1.080.928 50.918 21.192 410.469 426.517 1.159.002 94.280 21.308 445.532 482.579 561.120 1.563.507 1.720.122 1.563.507 1.720.122 10
2. Staat van Baten en Lasten Stichting Lezen & Schrijven Over de periode 1 januari 2009 tot en met 31 december 2009 in vergelijking met de begroting 2009 en de realisatie 2008. (x 1) 5) Baten Subsidie overheden Af: voorontvangen subsidie 2009 / 2008 Bij: vooruit ontvangen subsidie 2008 Realisatie 2009 1.427.500-215.219 80.443 Begroting 2009 1.521.966 Realisatie 2008 1.704.743-80.443 Totaal subsidies Baten uit eigen fondsenwerving Rente baten 1.292.724 577.671 37.458 1.521.966 604.805 35.000 1.624.300 524.269 38.644 6) Lasten Beheer en organisatie 1.907.853 87.695 2.161.771 16.989 2.187.213 32.650 Totaal beschikbaar voor doelstellingen Beschikbaar in % baten 1.820.158 95.4% 2.144.782 99,2% 2.154.563 98,5% 7) Bestedingen Af: verplichte bestedingen 2009 Bij: verplichte bestedingen 2008 2.033.008-215.219 80.443 2.522.364 1.691.435-80.443 Totaal bestedingen 1.898.232 2.522.364 1.610.992 Saldo baten en lasten -78.074-377.582 543.571 8) Resultaatbestemming Onttrekking bestemmingsfonds Dotatie bestemmingsfonds Dotatie bestemmingsreserve 477.605-294.527-200.000 426.517-426.517 0 Resteert onttrekking/toevoeging vrij besteedbaar vermogen -94.996 48.935 117.054
3. Kasstroomoverzicht De liquide middelen zijn afgenomen in 2009. Deze daling van 307.436 (2008: toename van 642.662) kan worden verklaard door onderstaand kasstroomoverzicht. Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de directe methode. (x 1) Kasstroom uit operationele activiteiten Saldo baten en lasten Aanpassing voor: Afschrijvingen Veranderingen in werkkapitaal Mutatie debiteuren Mutatie vorderingen Mutatie schulden aan leveranciers Mutatie belastingen en sociale verzekeringen Mutatie overige schulden en overlopende passiva Kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen Desinvesteringen Kasstroom uit investeringsactiviteiten Boekjaar 2009-78.074 1.596-76.478 42.813-193.893-43.362-116 -35.063-306.099-1.338 - -1.338 Boekjaar 2008 543.571 742 544.313 15.407-54.705 58.299-23.616 110.384 650.082-7.420 - -7.420 Toename liquide middelen Liquide middelen per 1 januari Stand liquide middelen per 31 december -307.437 1.546.760 1.239.323 642.662 904.098 1.546.760 12
4. Financiële positie Ter analyse van de financiële positie van Stichting Lezen & Schrijven onderstaand de opstelling per ultimo 2009 en 2008. Op korte termijn beschikbaar: Vorderingen Debiteuren Nog te ontvangen bedragen Liquide middelen Liquiditeitssaldo Af: Kortlopende schulden Schulden aan leveranciers Belastingen en sociale verzekeringen Overige schulden en overlopende passiva Kortlopende schulden Werkkapitaal Vastgelegd op lange termijn beschikbare middelen Vaste activa Gefinancierd met op lange termijn beschikbare middelen Deze financiering vond plaats met: Eigen vermogen Continuïteitsreserve Bestemmingsreserve Bestemmingsfonds 2009 43.687 274.077 1.239.323 1.557.087 50.918 21.192 410.469 482.579 1.074.508 6.420 1.080.928 41.782 595.707 200.000 243.439 1.080.928 2008 86.500 80.184 1.546.760 1.713.444 94.280 21.308 445.532 561.120 1.152.324 6.678 1.159.002 732.485 426.517 1.159.002 Zoals blijkt uit deze opstelling is het werkkapitaal per 31 december 2009 ten opzichte van 31 december 2008 met 77.816 gedaald. 13
5. Grondslagen en bepaling van het resultaat Het boekhoudkundige jaar is gelijk aan het kalanderjaar en loopt van 1 januari tot en met 31 december. De stichting is statutair opgericht op 17 december 2003. De personeelsbezetting bedroeg aan eind december 2009: - op detacheringbasis directeur (ministerie van OCW) (1FTE) - in dienst van de stichting projectmanager (1 FTE) projectmanager (0,8 FTE) projectmanager (0,8 FTE) projectmanager (1 FTE) communicatiemanager (1 FTE) communicatiemedewerker (1 FTE) projectmedewerker (0,8 FTE) Totaal 6,4 FTE - vacatures: - managementassistent (1 FTE) - secretaresse (0,6 FTE) Giften bijdragen in natura De stichting Lezen & Schrijven wordt door diverse partners ondersteund door het vrij beschikbaar stellen van middelen ten behoeve van de realisatie van de doelstelling. Gezien de onzekerheid ten aanzien van de waardering van de ter beschikking gestelde middelen en diensten worden deze bijdragen niet in de jaarrekening verantwoord. 14
GRONDSLAGEN VOOR DE WAARDERING VAN ACTIVA EN PASSIVA Algemeen De jaarrekening is opgemaakt conform de richtlijnen voor Fondsenwervende Instellingen (richtlijn 650) en is gebaseerd op de grondslag van historische kosten (lasten). In de jaarrekening 2009 is een stelselwijziging doorgevoerd die meer transparantie beoogt en in lijn is met richtlijn 650. Dit heeft geen gevolgen voor het resultaat en vermogen, maar heeft een verschuiving tussen de projectbaten en lasten tot gevolg. Om vergelijking met 2008 mogelijk te maken zijn deze cijfers dienovereenkomstig aangepast. Balanswaardering 1. Tenzij bij de posten anders wordt vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. 2. Materiële vaste activa worden gewaardeerd op basis van verkrijgingspijs verminderd met lineaire afschrijvingen. De afschrijvingen zijn gebaseerd op de aanschaffingswaarde en de geschatte economische levensduur. 3. Vorderingen worden opgenomen tegen nominale waarde onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid, gebaseerd op individuele beoordeling 4. Het saldo van de vrij besteedbaar reserve betreffen het cumulatief saldo van de vrij besteedbare baten en lasten 5. Het continuïteitsreserve is bestemd door het bestuur voor het veiligstellen van de continuïteit van de activiteiten van Lezen & Schrijven. De omvang van de reserve valt binnen de door de commissie Herkstroter aanbevolen norm. 6. De bestemmingsfonds betreffen middelen die zijn verkregen met een door derden specifiek aangegeven bestemming. GRONDSLAGEN VOOR DE RESULTAATBEPALING Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de stichtingsbaten en alle aan het verslagjaar toe te rekenen stichtingslasten. De lasten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor al vermelde waarderingsgrondslagen. De subsidie wordt verantwoord naar mate van de realisatie van de activiteiten waarvoor de subsidie is verleend. Verliezen worden in aanmerking genomen in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn. 15
6. Toelichting op de Balans per 31 december 2009 ACTIVA 1) Vaste activa De materiële vaste activa is ten behoeve van direct gebruik van de doelstelling. Specificatie 2009 2008 Computers en systemen Investering 2009 in inventaris Cumulatieve aanschafwaarde Cumulatieve afschrijving Boekwaarde 7.420 1.338 8.758 2.338 6.420 7.420 7.420 742 6.678 2) Vlottende activa Debiteuren Specificatie 2009 2008 Nominale waarde debiteuren Af: voorziening debiteuren 51.687 8.000 43.687 86.500 0 86.500 16
Overige vorderingen Nog te ontvangen bedragen en vooruitbetaalde bedragen Specificatie 2009 2008 Nog te ontvangen rente Rabobank 2009 Nog te ontvangen Stichting Doen Nog te ontvangen subsidie Rekening courant Zwitserleven Vooruitbetaalde bedragen 37.458 200.000 25.265 6.283 5.071 274.077 38.588 0 41.596 0 0 80.184 Liquide middelen De liquide middelen staan ter vrije beschikking van Lezen & Schrijven. PASSIVA 3) Reserves en Fondsen Vrij besteedbare reserve Specificatie 2009 2008 Vrij besteedbare reserve ultimo 2008 / 2007 Onttrekking Continuïteitsreserve Resultaat 2009 / 2008 Vrij besteedbare reserve 2009 732.485-595.707-94.996 41.782 615.431 117.054 732.485 17
Continuïteitsreserve Om meer inzicht te krijgen in de beschikbaarheid van het werkelijk vrij beschikbare vermogen is in 2009 een continuïteitsreserve gevormd. De hoogte van deze reserve wordt bepaald in geval van wegvallen van de inkomsten de organisatie minimaal een half jaar te kunnen voortzetten. Dit geldt voor de vaste beheer- en organisatielasten en de lasten van communicatie. Specificatie 2009 Stand 1 januari 2009 Fonds activa bedrijfsvoering en doelstellingen Uitvoeringslasten (eigen personeel) Uitvoeringslasten (communicatie) Directe lasten Directe lasten beheer en administratie Stand per 31 december 2009 0 6.420 337.042 142.145 65.000 45.100 595.707 18
Bestemmingsreserve Ultimo 2009 heeft Stichting Doen een donatie van 200.000 beschikbaar gesteld. Begin 2010 is dit bedrag ontvangen en zal in 2010 gebruikt worden ten behoeve van de organisatie en de doelstellingen. Het bestuur heeft besloten deze donatie in de bestemmingsreserve op te nemen ten behoeve van de doelstelling in 2010. Specificatie 2009 Stand 1 januari 2009 Dotatie Sponsor Bingo Loterij Stand per 31 december 2009 0 200.000 200.000 Bestemmingsfonds Onderstaand een verloopoverzicht van de ontvangen subsidies waarvoor een bestemmingsfonds is gevormd. De bestemmingsfondsen hebben betrekking op van derde verkregen middelen waarbij door deze derden een specifieke beperking in de bestedingsvrijheid is aangebracht. Specificatie 2009 Taal in de buurt Stand 1 januari 2009 Onttrokken 2009 Stand 31 december 2009 Taal in de buurt Taalkr8! VMBO Ontvangen in 2009 Onttrokken 2009 Stand 31 december 2009 Taalkr8! Junior 404.713-255.800 148.912 113.976-33.914 80.062 19
Subsidie Unesco Ontvangen in 2009 Onttrokken 2009 Stand 31 december 2009 Subsidie Unesco Subsidie UWV Werkbedrijf Ontvangen 2009 Onttrokken 2009 Stand 31 december 2009 Subsidie UWV Werkbedrijf 20.000-15.720 4.280 50.000-39.815 10.185 Bestemmingsfonds per 31 december 2009 243.439 Ten behoeve van het project Taal in de Buurt is een jaaroverschrijdende subsidie verstrekt. Deze subsidie bedraagt 415.966. In het jaar 2008 is 11.253 besteed, over het jaar 2009 zijn 255.800 lasten gemaakt. Per saldo blijft een nog te besteden subsidie voor de eerste maanden van 2010 148.912 over. Naast Taal in de Buurt van OCW zijn in 2009 nog een tweetal jaaroverschrijdende projecten gestart, dit zijn Taal Kr8! Junior van OCW en het project UWV werkbedrijf van SZW. Van het totale bedrag aan subsidie van 161.213 resteert nog 94.527 om de 2 projecten af te ronden. Van het SZW project is nog 10.185 te besteden in 2010. In 2008 is door Douwe Egberts is ten behoeve van het project Het begint met Lezen een bijdrage ter beschikking gesteld van 25.000. Dit project loopt door in 2009. In 2009 is dit project afgerond. 20
4) Vlottende passiva Belastingen en sociale verzekeringen Dit betreft nog af te dragen loonheffing over het jaar 2009. Overige schulden en overlopende passiva Specificatie 2009 2008 Nog af te dragen pensioenpremies Nog te betalen project- en beheer- en organisatielasten Nog te betalen vakantiegeld Vooruit ontvangen subsidie OCW Vooruit ontvangen subsidie SZW 0 145.892 8.958 215.219 40.400 410.469 5.493 311.589 7.607 80.443 40.400 445.532 Nog af te dragen pensioenpremies In 2009 is een collectieve pensioenregeling afgesloten voor het personeel. Nog te betalen bedragen project-, beheer- en organisatielasten Nog te betalen aan externe project-, programmamanagers, overlopende projectasten waarbij de activiteit in 2009 is uitgevoerd. Nog te betalen lasten aan personeels-, huisvesting-, kantoor- en overige bedrijfslasten. Vooruit ontvangen subsidies. Lezen & Schrijven ontvangt subsidies van verschillende ministeries op basis van goedgekeurde en toegekende subsidieaanvragen. Deze kunnen jaaroverschrijdend zijn. De subsidies vormen een totaalpakket van activiteiten, waarbij in een aantal gevallen de afronding als onderdeel van een vooraf opgestelde activiteitenplanning, in het volgende boekjaar plaats zal vinden. Deze activiteiten, waarvoor Lezen en Schrijven in 2009 verplichtingen voor zijn aangegaan, worden in de jaarrekening als vooruit ontvangen subsidies geoormerkt. 21
Onderstaand de specificatie van de activiteiten die in 2010 zullen worden uitgevoerd en die zijn verplicht per project gedurende het jaar 2009. Onder de kolom 2008 is opgenomen de activiteiten die in 2009 zijn uitgevoerd ten laste van de subsidieaanvraag 2008. Specificatie 2009 2008 Bedrijven Gemeenten Maatschappelijke organisaties Media Campagne Taalkracht voor ROC s Communicatie/aanvalsplan Totaal OCW Aanvalsplan 52.616 43.073 50.683 6.462 1.642 60.743 215.219 10.502 41.428 23.943 4.570 80.443 22
7. Toelichting op de Staat van Baten en Lasten over 2009 5) Baten Subsidie overheden De subsidiegevers hebben naar aanleiding van de ingediende activiteitenplanningen subsidies toegezegd. Deze bedragen worden geoormerkt als voorschotten. De definitieve vaststelling van de subsidie 2009 vindt plaats na afsluiting van het subsidiejaar 2009, na indiening van activiteitenverantwoordingen voorzien van financieel verslag. Onderstaand een specificatie van de toegekende subsidies. Specificatie 2009 2008 Toegekende subsidies Af: vooruit ontvangen 2009 / 2008 Bij: vooruit ontvangen 2008 1.427.500-215.219 80.443 1.292.724 1.704.743-80.443 1.624.300 Baten uit eigen fondsenwerving Onderstaand een specificatie van de baten uit eigen fondsenwerving. Specificatie 2009 2008 Fundatoren en sponsoren Donaties 489.695 87.976 577.671 488.029 36.240 524.269 23
Rentebaten Dit betreffen rentevergoedingen op vrij beschikbare internetspaarrekeningen belegd vermogen. Het bestuur belegt geen gelden behoudens op internetspaarrekeningen / deposito s bij gerenommeerde bancaire instellingen. 6) Lasten Onderstaand een analyse en toelichting op het saldo beheers- en organisatielasten. De werkelijke lasten worden vergeleken met de vastgestelde begroting over het jaar 2009. Specificatie Realisatie 2009 Begroting 2009 Afwijking Realisatie 2008 Personeelslasten Afschrijvingslasten Huisvestinglasten Kantoorlasten Overige lasten 521.697 1.596 38.209 66.016 24.295 680.149 2.400 60.000 69.700 20.500 158.452 804 21.781 3.684-3.795 512.358 742 63.641 65.137 36.957 Lasten organisatie 651.813 832.750 180.936 678.835 Doorbelasting naar projecten 564.118 815.760-251.642 646.185 Saldo organisatie 87.695 16.989-70.706 32.650 De beheers- en organisatielasten bestaan per saldo uit de niet intern doorbelaste tarief gedekte telefoon-, automatiserings-, afschrijvings-, kantoorlasten en dergelijke. Deze lasten worden niet toegerekend aan de doelstelling. Omdat de stichting geen fondsenwervende activiteiten ontwikkelt zijn er geen verwervingslasten te benoemen. Dit is de reden dat het percentage organisatielasten laag kan zijn. Het saldo van de organisatielasten bedraagt in procenten van de ontvangsten 4,6% (2008 1,5%). Het saldo van de organisatielasten komt hoger uit dan begroot en komt hoger uit dan vorig jaar. Belangrijkste reden hiervan is dat het ziekteverzuim hoger is dan het afgelopen jaar. Daarnaast hebben de projectmanagers minder uren aan de projecten toe kunnen schrijven. 24
Personeelslasten De lasten van personeel zijn 9.399 hoger dan voorgaand jaar. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door extra inhuur van medewerkers in verband met ziekte. Ten opzichte van de begroting zijn er minder mensen aangenomen/ingehuurd omdat zichtbaar werd dat de inkomsten achter zouden blijven. Specificatie Personeelslasten 2009 2008 Lonen en salarissen Ingehuurd/detachering personeel Sociale lasten Overige personeelslasten 275.757 179.734 43.258 22.948 521.697 212.956 237.179 45.088 17.135 512.358 Verplichtingen in verband met bijdragen aan pensioenregelingen op basis van toegezegde bijdragen worden als last in de staat van baten en lasten opgenomen in de periode waarover de bijdragen zijn verschuldigd. Huisvestingslasten De huisvestingskoten betreffen de lasten aan het Lange Voorhout 19. Kantoorlasten De kantoorlasten zijn in lijn met de begroting en het jaar 2008. Overige lasten De overige lasten bestaan uit advieslasten, niet aan projecten doorbelaste accountants- en administratieve lasten. Ter dekking van de administratieve- en accountantslasten is in 2009 een standaardpercentage van 2,6% over de projectlasten toegerekend aan de projecten. Het restant van deze lasten is als administratie- en accountantslasten onder de Algemene lasten opgenomen. 25
7) Bestedingen De bestedingen ten behoeve van doelstelling zijn in 2009 lager uitgekomen dan begroot. Stichting Lezen & Schrijven heeft een flexibele lastenstructuur waardoor projecten later of niet opgestart kunnen worden indien de inkomsten uit Grondleggers, Leden en andere sponsoren achter blijft ten opzichte van de begroting. In 2009 was dit het geval. Een specificatie van de verdeling van de uitvoeringslasten naar projecten is te vinden op pagina 27 en 28. De organisatie en beheerslasten worden op basis van direct aan de projecten bestede uren doorbelast tegen een voorcalculatorisch tarief. Toelichting op verschillen tussen de begroting en de werkelijke cijfers > 50.000: OCW projecten Het project Taal in de Buurt zou aanvankelijk van start gaan in juli 2008. De subsidietoekenning van het ministerie van OCW liet echter tot november op zich wachten. Hierdoor schuiven de uitvoeringslasten door naar 2009 en 2010. Voor het restant van dit project is een bestemmingsreserve opgenomen van 148.912. Ter onderbouwing van de te nemen vervolgstappen in 2010 is besloten voor het project Publiek Debat een marktonderzoek te laten uitvoeren. Dit is een van de belangrijkste redenen van een overschrijding op dit project. SZW projecten Het project CWI is van start gegaan maar de subsidietoekenning door SZW is later beschikbaar gekomen dan begroot. Het project zal in 2010 naar verwachting worden afgerond. Overige projecten Het project Internationaal is door tegenvallende inkomsten deels opgeschort. 8) Resultaatbestemming Zie voor het verloop van de verschillende reserves onder 3) reserves en fondsen NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE VERPLICHTINGEN Verder heeft stichting Lezen & Schrijven geen verplichtingen die niet in de balans zijn opgenomen. 26
8. Verdeling uitvoeringslasten naar bestemming Baten Subsidie Baten uit eigen fondsenwerving OCW Besteed & verplicht *) 1.377.500 4.556 Per saldo vooruit ontvangen -134.776 OCW Besteed 1.242.724 4.556 SZW Overig Totaal 50.000 573.115 1.292.724 577.671 1.382.056-134.776 1.247.280 50.000 573.115 1.870.395 Bestedingen Extern Programma management Intern Programma management Reislasten Productie- en Communicatielasten Administratieve projectlasten Per saldo batig/tekort 495.761 330.409 24.693 703.289 38.786 1.592.938-210.882-60.386-74.390-134.776 0 435.375 330.409 24.693 628.899 38.786 1.458.162-210.882 0 11.704 0 27.779 987 40.470 9.530 37.399 222.005 10.287 120.329 9.580 399.600 173.515 472.774 564.118 34.980 777.007 49.353 1.898.232-27.837 Onttrekking bestemmingsfonds Dotatie bestemmingsfonds 255.800-84.342 255.800-84.342-10.185 21.805-200.000 277.605-294.527-39.424 0-39.424-655 -4.680-44.759 Bij: Rentebaten Af: Organisatie- en beheerslasten 37.458-87.695 Per saldo toe te voegen aan vrij beschikbare en bestemmingsreserves en fondsen -94.996 *) conform subsidieverantwoording aan subsidiegever. 27
9. Verdeling uitvoeringslasten naar projecten OCW Projecten 2009 Besteed & verplicht *) Per saldo vooruit ontvangen Besteed Begroot Bestedingen per project Bedrijven 187.395-42.115 145.280 168.613 Gemeenten 93.538-1.644 91.894 111.503 Maatschappelijke organisaties 154.131-26.740 127.391 175.689 Media Campagne 291.913-6.462 285.451 338.711 Coördinatie 14.951 14.951 14.453 Taalkracht voor ROC s 7.285-1.642 5.643 8.713 Communicatie/aanvalsplan 320.264-56.173 264.091 253.534 Week van de alfabetisering 216.628 216.628 175.070 Totaal OCW Aanvalsplan 1.286.105-134.776 1.151.329 1.246.286 Taalkr8! Voor VMBO 31.151 31.151 111.213 Taal in de Buurt 255.800 255.800 404.712 Nederland leest 4.162 4.162 58.996 Unesco 15.720 15.720 0 Totaal OCW projecten 1.592.938-134.776 1.458.162 1.821.207 28
SZW projecten Bestedingen per project UWV Werkbedrijf Besteed & verplicht 39.815 Besteed 39.815 Begroot 127.275 Campagne duurzame participatie Totaal SZW projecten 655 40.470 655 40.470 0 127.275 Overige projecten Bestedingen per project Lees de Wedstrijd Lustrum Rabobank Univé Leeslicht Internationaal Mijn ABC Holland Casino Publiek debat Toegankelijkheid Forum A tot Z Taalkr8! Junior Het begint met lezen Besteed & verplicht 19.639 1.697 427 390 41.926 73.859 4.273 91.579 1.164 31.225 47.404 86.017 Besteed 19.639 1.697 427 390 41.926 73.859 4.273 91.579 1.164 31.225 47.404 86.017 Begroot 36.213 42.518 15.375 15.375 39.656 145.147 4.873 15.375 81.016 4.873 69.892 54.420 49.149 Totaal overige projecten 399.600 399.600 573.882 Totaal project bestedingen 2.033.008-134.776 1.898.232 2.522.364 *) conform subsidieverantwoording aan subsidiegever. 29
Beloning directie De bruto beloning, inclusief werkgeverslasten (waaronder sociale lasten en pensioenlasten) van de directeur van Stichting Lezen & Schrijven bedroeg over het jaar 2009: Brutoloon 92.291 Werkgevers- en pensioenlasten - 33.210 Totaal lasten 2009 125.501 Deze beloning is gebaseerd op een 40-urige werkweek. De beloning is in lijn met de Adviesregeling Directiefuncties Goede Doelen Organisaties die de Vereniging Fondsenwervende Instellingen als uitwerking van Code Goed Bestuur voor Goede Doelen heeft laten opstellen. Bezoldiging bestuurders Gedurende het jaar 2009 is aan de bestuurders geen bezoldiging verstrekt. 30
10. Overige gegevens Voorstel tot resultaatbestemming Het voorstel tot resultaatbestemming is opgenomen in de staat van Baten en Lasten Accountantsverklaring De accountantsverklaring is in de jaarrekening opgenomen. Gebeurtenissen na balansdatum Er hebben zich na balansdatum geen gebeurtenissen voorgedaan met een materiële invloed op het resultaat over 2009 en het vermogen per 31 december 2009. 31
11. Accountantsverklaring 32
Deloftte Accountants B.V. Orlyplein 10 1043 DP Amsterdam Postbus 58110 1040 HC Amsterdam Tel: (088) 2882888 Fax: (088) 2889733 www.delojttenl Aan de Raad van Toezicht van Stichting Lezen & Schrijven Datum Behandeld door Ons kenmerk 7juni 2010 S. Kramer PS1O-170/dt Accountantsverklaring Wij hebben de in dit versiag, op pagina 10 tot en met 31, opgenomenjaarrekening 2009 van Stichting Lezen & Schrijven te Den Haag bestaande uit de balans per 31 december 2009 en de winst-emverliesrekening over 2009 met de toelichting gecontroleerd. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de entiteit is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, aismede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met de Richtlijn voor de jaarverslaggeving 650 Fondsenwerfende instellingen. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevoig van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondsiagen voor financiële versiaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaanekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Deloitte Accountants B.V. is ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel te Rotterdam onder nummer 24362853. Member of Deloitte Touche Tohmatsu
2 7juni2OlO PS1O-170/dt. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico s van afwijkingen van materieel belang als gevoig van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het inteme beheersingssysteem van de entiteit. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondsiagen voor financiële versiaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het bestuur van de entiteit heeft gemaakt, aismede een evaluatie van het algehele beeld van de j aarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Oordeel Naar ons oordeel geeft de j aarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Stichting Lezen & Schrijven per 31 december 2009 en van het resultaat over 2009 in overeenstemming met de Richtlijn voor de jaarverslaggeving 650 Fondsenwerfende instellingen. Deloitte Accountants B. V. Was getekend: drs. M.E. Dubbelman RA