Retouradres: Postbus 8 3300 AA DORDRECHT Aan de heer HJ. Tazelaar en mevrouw M.G. Stolk van de fractie VSP Voorstraat 367 3311 CT DORDRECHT Gemeentebestuur Spuiboulevard 300 3311 GR DORDRECHT T 14078 F (078) 770 8080 www.dordrecht.nl Geachte mevrouw Stolk en heer Tazelaar, U schreef: "Ruim 10.000 mensen wachten op een plek in een verzorgingshuis of verpleeghuis volgens de uitzending van Nieuwsuur. Voor Dordrecht zouden dit er plm. 25 moeten zijn. Naar aanleiding van deze televisie-uitzending hebben wij contact gezocht met een aantal Dordtse tehuizen en kwamen wij op 75 mensen uit die een geldige CIZ indicatie hebben (van 4 tot en met 7). Tevens blijkt uit het onderzoek van Nieuwsuur dat mensen vaak niet weten in welke categorie ze zijn geplaatst. Dat wordt aan cliënten en mantelverzorgers niet actief gemeld. Bovendien worden aanvragers bijna automatisch als wenswachtend aangemerkt. De reden daarvoor ligt in het feit dat bij het aanvragen van een indicatie direct naar een voorkeur wordt gevraagd. Daar komt nog bij dat zorgkantoren, die de langdurige zorg organiseren, vaak een streng beleid voor de categorie actief wachtend voeren. Uit onderzoek blijkt dat alleen crisisgevallen hiervoor in aanmerking komen. Dat betekent dat heel veel mensen buiten de boot vallen. Dat zijn mensen van wie de VSP vindt dat ze zorg moeten krijgen. Het zijn tenslotte mensen die wel een indicatie hebben en dus recht op het verzilveren van die zorg. In de praktijk wachten deze mensen wanhopig op hun beurt." Contactpersoon W.E.G.A. Seelen T (078) 770 4729 E wega.seelen@dordrecht.nl DOSSIER Afschrift: - MO/RB-2, WEGA Seelen SK Dordrecht West l e etage - wethouder Lambrechts SK Dordrecht 714 - bestuursvoorlichter M Benjamin SK Dordrecht 414-420 SBC/Concern, EG Imthorn SK Dordrecht 704 woordvoerder burgemeester CJW ter Linde SK Dordrecht 810 raadsgriffier Van Hall t.b.v. raads- en burgerraadsleden SK Dordrecht Oost l e etage Wij beantwoorden uw vragen als volgt. Vraag 1. Bent u hiervan op de hoogte? Antwoord: Ja, wij zijn op de hoogte van de inhoud van de reportage uit de uitzending van Nieuwsuur van 25 augustus jl. Ten aanzien van de aandacht voor de wachtlijsten is het belangrijk het onderscheid te maken tussen wachtlijsten voor lagere ZZP's en de hogere ZZP's. De plannen van de overheid die erop gericht zijn mensen langer thuis te laten wonen en van zorg te voorzien, zijn primair gericht op het afbouwen van de lage ZZP's: 1, 2 en 3. In uw bovenstaande toelichting spreekt u echter over wachtlijsten op de hogere ZZP's, nl. ZZP 4 t/m7. Pagina 1/6
DORDRECHT Vraag 2. Zijn de zorginstellingen in Dordrecht naar uw mening goed voorbereid? Antwoord: Zorginstellingen die verzorgingshuis- en/of verpleeghuiszorg bieden, bereiden zich voor en nemen maatregelen om het kabinetsbeleid op een zo zorgvuldig mogelijke manier ten uitvoer te brengen. Deze maatregelen zijn gericht op Langer Thuis wonen, de maatregel "extramuraliseren lichte ZZP's 1 ". Het aantal plaatsen dat moet worden afgebouwd kan sterk verschillen per verzorgings/verpleeghuis. De oplossingsrichtingen ook. Sommige verzorgingshuizen kiezen ervoor om de capaciteit die zij niet meer via de AWBZ gefinancierd krijgen om te zetten in zelfstandig wonen met zorg. Zo ontstaan geclusterde woonvormen waar mensen in een beschermde omgeving de zorg thuis ontvangen. Andere verzorgingshuizen sluiten het oude gebouw en realiseren op die manier de gevraagde afbouw. Niet alle huizen zijn genoodzaakt af te bouwen. De Wielborgh werkt al sinds lange tijd op basis van scheiden wonen zorg en het Parkhuis biedt alleen verpleeghuiszorg aan mensen met een indicatie voor een hoog zorgzwaartepakket (ZZP), waardoor er geen sprake is van extramuralisering van ZZP's. Verder werken wij samen met het zorgkantoor Waardenland (VGZ) en Stichting Drechtzorg om de verzorgingshuiscapaciteit in beeld te brengen en de plannen voor afbouw of ombouw ervan te monitoren. Door uitspraken van de ACM (Autoriteit Consument en Markt) is helaas twijfel gerezen of deze informatie gedeeld kan worden. VGZ zoekt nu juridisch uit op welke wijze we informatie kunnen delen Vraag 3. Kunt u aangeven wat de situatie met betrekking tot de wachtlijsten was voordat deze maatregelen van kracht zijn geworden en hoe de situatie nu is? Antwoord: Zorgkantoor VGZ heeft ons hierover de volgende informatie verstrekt. De ontwikkeling van de wachtlijsten in Dordrecht wordt zichtbaar in navolgende figuur. 1 Bij langdurig verblijf krijgt de cliënt geen indicatie voor een functie,maar voor een zorgzwaartepakket, afgekort ZZP. Een ZZP omvat wonen, zorg, diensten en - als dat aan de orde is - dagbesteding. Pagina 2/6
DORDRECHT Totaal wachtenden op een plek In Dordrecht: Met de inkoop van 2014 heeft het zorgkantoor de taakstelling Langer Thuis verwerkt in de afspraken met zorgaanbieders. Dit betekent dat er voor 2014 een lager aantal verzorgingshuisbedden is afgesproken. Voor sommige aanbieders is dit gepaard gegaan met een gedeeltelijke uitbreiding op de verpleeghuiscapaciteit. VGZ ziet dat het terugdringen van het aantal verzorgingshuisplaatsen geen invloed heeft op de wachtlijsten die bij het zorgkantoor geregistreerd worden. Het aantal Actief Wachtenden is zeer laag en constant. Bij beoordeling van de wachtlijsten is het van belang de uitgangspunten te kennen bij het registreren van de wachtlijsten. In de registratie van het zorgkantoor komt iedere cliënt één keer voor, ze hebben één soort status toegekend gekregen. De leveringsstatus Actief Wachtend (AW) betekent dat indien de aanbieder van voorkeur deze zorg niet kan leveren, de cliënt ook zorg van een andere aanbieder accepteert, de situatie is vaak urgent. Overigens monitort het zorgkantoor apart de crisisopnamen. De praktijk leert dat vrijwel alle crisisopnames niet vanuit een AW wachtstatus gebeuren, maar naar aanleiding van een plotselinge ernstige onvoorziene calamiteit (bijvoorbeeld plotseling wegvallen van mantelzorg), waardoor een cliënt acuut binnen 24 uur opgenomen dient te worden. Deze cliënten worden regelmatig zonder reeds eerder gestelde verblijfindicatie als crisis opgenomen, waardoor zij niet op de wachtlijst stonden. Uw conclusie dat de AW doorgaans crisissen zijn, en dat zorgkantoren hier Pagina 3/6
streng beleid op voeren, is dus niet juist: het gaat nadrukkelijk om een andere categorie cliënten. De leveringsstatus Wens Wachtend (WW) krijgt een cliënt die opgenomen wil worden in de instelling van voorkeur. Cliënten kunnen altijd contact opnemen met het zorgkantoor als zij dringend behoefte aan zorg hebben en er met de voorkeursaanbieder niet uitkomen. Een cliënt met de status Slapend Wachtend (SW) wil wel de overbruggingszorg thuis, maar heeft daarnaast (nog) geen opnamewens. De situatie is thuis stabiel met de ingezette extramurale zorg. U geeft aan een inventarisatie van de wachtlijsten bij de zorgaanbieders te hebben gehouden. Het is daarbij van belang te weten dat deze wachtlijsten niet altijd overeenkomen met de wachtlijsten bij het zorgkantoor. In de wachtlijsten van het zorgkantoor komt iedere cliënt één keer voor. Meerdere zorgaanbieders werken met schaduwwachtlijsten. Daarvan is het goed mogelijk dat cliënten die daar op staan ook ergens anders ingeschreven staan, bij een collega instelling waar de cliënt ook wel heen zou willen. Dit geeft een ander beeld. Ook cliënten van 80+ die nog extramurale zorg krijgen en pas bij opname een ZZP krijgen kunnen reeds op een wachtlijst bij een aanbieder staan. Vraag 4: Hebben de zorginstellingen de wachtlijsten onder controle? Antwoord: Op basis van de bovenstaande cijfers van het zorgkantoor concluderen wij vooralsnog dat de beleidswijziging Langer Thuis geen relatie vertoont met de wachtlijst ontwikkeling. Het zorgkantoor volgt de ontwikkelingen in de wachtlijsten. Er zijn tot op heden geen klachten binnengekomen van cliënten over de wachtlijsten. Wel stellen cliënten soms vragen over het extramuraliseren, deze worden altijd in behandeling genomen door het zorgkantoor. Naar aanleiding van de berichtgeving in de media en de daaruit voortvloeiende Kamervragen heeft staatssecretaris van Rijn de zorgkantoren verzocht voor 1 november a.s. de feitelijke situatie van de ruim 10.000 wachtenden te verifiëren. Dit onderzoek moet ondermeer uitwijzen of er mensen op de lijst wenswachtende staan die hun zorg direct willen verzilveren en niet willen wachten op de instelling van hun voorkeur. Ook zorgkantoor VGZ werkt mee aan dit onderzoek. Wij zijn bereid u hierover nader te informeren op het moment dat deze gegevens beschikbaar zijn. Op dit moment geeft VGZ aan, dat uit de wachtlijstgegevens op te maken is dat wanneer iemand direct een plaats nodig heeft deze ook beschikbaar is. Indien een cliënt direct ergens geplaatst dient te worden, ook bij een niet-voorkeursaanbieder, wordt deze aangemerkt als een actief Pagina 4/6
wachtende. De zorgaanbieder die op dat moment dossierhouder is gaat dan op zoek naar een geschikte plaats bij een andere zorgaanbieder indien hij zelf geen plaats heeft. Het zorgkantoor verwacht van de aanbieder dat deze de cliënt zo spoedig mogelijk, uiterlijk binnen drie maanden nadat een status AW is gemeld, geplaatst heeft. Het zorgkantoor monitort en stuurt hier actief op en gaat in overleg met de aanbieder en zo nodig met de cliënt(vertegenwoordigers) als er geconstateerd wordt dat een cliënt met een AW status langer dan drie maanden wacht op een plaats. Cliënten met een AW status kunnen in overleg met het zorgkantoor tijdelijk extra overbruggingszorg thuis ontvangen in de tijd (max. drie maanden) dat de aanbieder een plaats zoekt voor de cliënt. Voor cliënten die acuut een plaats nodig hebben als gevolg van een wijzigende situatie is er een crisisregeling. Dit zijn bedden waar iemand binnen 24 uur geplaatst kan worden. Van daaruit wordt er gekeken wat een geschikte plaats is voor de cliënt dan wel of de cliënt nog naar huis kan. Deze bedden zijn voldoende beschikbaar volgens de registratie van het zorgkantoor. Vraag 5: Heeft u inzicht in wat de zorginstellingen doen om de verontrusting bij de Dordtse burgers weg te nemen? Antwoord: De veranderingen in de zorg kunnen voor individuele bewoners ingrijpend zijn. Bijvoorbeeld als deze tot gevolg hebben dat ouderen gevraagd worden (intern) te verhuizen. Wij begrijpen dan ook de zorg en onrust die leeft onder bewoners en hun familie en vinden dat juist met deze groep kwetsbare mensen zeer zorgvuldig moet worden omgesprongen. Zorginstellingen hebben wat ons betreft een belangrijke verantwoordelijkheid in het informeren en - waar aan de orde - zo goed mogelijk begeleiden van hun bewoners en familieleden in geval van dergelijke veranderingen. Wij horen terug dat zij deze verantwoordelijkheid uiterst serieus nemen en hun bewoners, familie en cliëntenraden actief betrekken bij alle ontwikkelingen. Vraag 6: Bieden de zorginstellingen alternatieven aan voor de nu ontstane situatie m.b.t. de wachtlijsten? Antwoord: Het zorgkantoor is verantwoordelijk voor het recht op zorg en moet ervoor zorgdragen dat cliënten zorg krijgen, ook wanneer er sprake is van een wachtlijst. De zorgaanbieder waar de cliënt zich meldt, heeft de verantwoordelijkheid om tijdig en zo passend mogelijke zorg aan te bieden. Mocht dat niet lukken dan dient de zorgaanbieder overbruggingszorg te regelen, totdat een (alternatieve) plaats voor handen is. In het voorschrift zorgtoewijzing AWBZ 2014, artikel 5.2.3 is afgesproken dat de voorkeur zorgaanbieder (dossierhouder) hier verantwoordelijk voor is. Mocht een cliënt niet kunnen wachten op een Pagina 5/6
DORDRECHT plaats, dan zorgt de dossierhouder dat de cliënt op een andere plaats opgenomen wordt (en daar eventueel wacht op een plaats in het huis van voorkeur). Het zorgkantoor ziet erop toe dat dit tijdig gebeurt. Ook zorginstellingen zelf geven aan dat zij hun wachtlijsten nauwlettend in de gaten houden; overbruggingszorg bieden als dit nodig is; en onderling binnen de regio wachtlijstinformatie delen om ervoor te zorgen dat mensen zo snel mogelijk terecht kunnen. Vraag 7: Zou u bereid zijn om te informeren of en hoe de zorginstellingen de problemen rond de wenswachtenden en actief wachtenden aanpakken Antwoord: Wij verwijzen u hiervoor naar ons antwoord op vraag 4. Wij vertrouwen er op u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. -, Hoogachtend, Pagina 6/6