Vergrijzen in het groen: oud worden op het platteland

Vergrijzen in het groen: oud worden op het platteland Joos Droogleever Fortuijn Afdeling Geografie, Planologie en Internationale Ontwikkelingsstudies

Inhoud Vergrijzing op het platteland Voorzieningen en leefbaarheid Woonsituatie van ouderen op het platteland Kwetsbaarheid

Migratiesaldo 18-24-jarigen, 2003 Bron: CBS, Statline

Neergang lokaal voorzieningenniveau Café Vergaderzaal Telefooncel Kleuterschool Kruidenier Basisschool Stempelcontrole Bibliotheek Bakker Slager 1988 1997 Polyvalente zaal Gemeente administratie/zitdag Voetbalveld Postkantoor Sporthal Tennisplein Zw embad Atletiekpiste 0 10 20 30 40 50

ar r Voorzieningen en leefbaarheid C Anderen Rolde Anloo B Grolloo N34 Eext C GIETEN B N33 Eex B Gas John & Dorothy Keur (1954) The deeply rooted Lokale voorzieningensituatie: Geen kerk Sinds 1985 geen school Sociaal vitaal Verwey-Jonker Instituut (2004) Warkelijk Waor Voorzieningen hebben geen doorslaggevende voorwaarde voor de leefbaarheid van dorpen De ruimtelijke keuzevrijheid van bewoners is verruimd door de regionalisering van de verzorging en door de toegenomen mobiliteit

Van Autonoom dorp naar Woondorp Autonoom dorp: Dorp is lokale integratie van sociale, economische, culturele en politieke domein Lokale werkgelegenheid en voorzieningen gezien als belangrijkste voorwaarde voor leefbaarheid Referentiekader voor ouderen, dorpsautochtonen en lokaal werkzame bevolking Woondorp: Binnen het dorp is de culturele en politieke oriëntatie steeds meer gericht op het woondomein Kwaliteit lokale woonsituatie doorslaggevend voor leefbaarheid Referentiekader voor jongeren, forensen en nieuwkomers

Het belang dat men hecht aan zaken in de woonomgeving als men ouder wordt (%), Kop van Noord-Holland, 2001 0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100, W onen in deze streek W onen in de buurt van k in d e r e n e n f a m ilie Een mooie omgeving Een omgeving die me v ertrouw d is Een rustige omgeving Dichtbij w inkels en andere voorzieningen W onen in dit dorp E e n v e ilig e o m g e v in g Dichtbij strand en duinen Een levendige omgeving Dichtbij een zorgcentrum of dienstencentrum B e la n g rijk Zeer belangrijk

Deelname aan het sociale leven (%), ESAW 2002/3 70 60 50 40 30 stad dorp 20 10 0 vrijwillger actief in club

Kwetsbaarheid Functionele beperkingen + Geen hulpbronnen binnen huishouden (geld, partner) + Geen steun vanuit omgeving

Succesvol Het is hier heerlijk wonen, een vrijstaand huis, een mooi uitzicht, perfect midden in het dorp. Zes jaar geleden hebben we deze serre aangebouwd en dat is gewoon heerlijk. Daar lees je lekker je krantje, daar gaan we heerlijk koffiedrinken, je geniet van de tuin en de vogeltjes, dat is gewoon perfect Er is erg veel te doen voor de mensen Ik ben lid van de culturele raad en dan zit ik nog bij de plattelandsvrouwen en dan ben ik nog heel actief bij de Zonnebloem hier in het dorp Ik denk dat je hier als oudere een goede toekomst hebt. Ik ben hier erg tevreden. (vrouw, 61 jaar)

Kwetsbaar, maar op haar plaats Alles gaat heel langzaam, omdat bij mij voorop staat: niet vallen, dan moet je heel veel geduld hebben en toegeven dat je niet alles meer kunt Ik kan niks meer, kan alleen naar de kinderen als ik gehaald en gebracht wordt, maar dat doen ze graag De KBO organiseert veel. Met de KBO taxi ga ik iedere week in G. naar mijn zuster in het verpleeghuis. En met de KBO taxi ga ik naar mijn kaartavond. Het openbaar vervoer daar kan ik niet meer in of uit, dat is wel jammer, ik zou dat heel graag doen Ik wil niet meer verhuizen Er zijn veel lieve mensen die helpen. (vrouw, 82 jaar)

Hulpnetwerk Kinderen die haar rijden Huishoudelijke hulp maakt 1 x per week schoon Wijkverpleegkundige helpt2 x per week met douchen Buurvrouw heeft sleutel encheckt elke dag of zij op is KBO taxi voor wekelijkse kaartavond en bezoek zuster KBO vrijwilliger doet klusjes Lokale winkel bezorgt boodschappen Lokaal verzorgingstehuis voor herstel na operatie

Kwetsbaar, niet op zijn plaats Qua woning heb ik dit genomen omdat het klein is, alleen is het oud, hier en daar moet er wat gebeuren... maar ja, je wordt ouder en ik ben er zelf niet zo handig in, dus dat moet je uitbesteden... Dit huisje ligt pal aan de drukke weg. Nou is dit een voorrangsweg en dat is te merken. Je hebt hier dat transportbedrijf, die komen hier met die loeikarren. Oorspronkelijk dacht ik: dat gaat wel naar het industrieterrein, maar mooi niet, dat zit er nog steeds en dat zal ook wel onder protectie van de gemeente gaan... Deze dorpsgemeenschap, dit dorpje, is nogal klein en het is een vreselijk hechte gemeenschap en dat voel ik ook wel als buitenstaander dat je daar niet zo makkelijk tussen kan komen Ik ben niet gebakken aan dit dorp, als ik de kans zou krijgen en als ik het financieel kan trekken... dan ben ik gauw vertrokken. (man, 63 jaar)

Conclusies Sterke punten van het platteland voor ouderen behouden en versterken Sociaal ankerpunt Specifieke zorg voor kwetsbare ouderen