PROFIEL MONSTER Datum: 1 september 2014 Versie: 1.0 Beheerder: Harm Haverman t. 0174 630358 Evaluatiedatum: Documentnaam: ProfielMonster01092014 Definitief
INHOUDSOPGAVE 1 Gebiedsgerichte aanpak in Monster 4 1.1 Aanleiding gebiedsgerichte aanpak 4 1.2 Gebiedsteam Monster/ Poeldijk/ Ter Heijde 4 1.3 Aanpak Monster 5 1.4 Samenvatting uitkomsten gebiedsprofiel 5 2 Algemene informatie 9 2.1 Monster in het kort 9 2.2 Wijken en buurten 10 2.3 Aantal inwoners 11 2.4 Leeftijdsopbouw 11 2.5 Etniciteit 13 2.6 Gezinssamenstelling 13 2.7 Burgerlijke stand 13 2.8 Opleidingsniveau 14 2.9 Jeugdindicatoren 15 2.10 Samenvatting 16 3 Wonen 17 3.1 Verdeling huur- en koopwoningen 17 3.2 Woningen 17 3.3 Ontwikkelingen woningmarkt 18 3.4 Verhuisbewegingen 18 3.5 Samenvatting 19 4 Werk en inkomen 20 4.1 Inkomensgroepen 20 4.2 Arbeid 22 4.3 Bedrijven 24 4.4 MOE-landers 24 4.5 Samenvatting 24 5 Vrije tijd 26 5.1 Vrijetijdsbesteding 26 5.2 Culturele centra en maatschappelijke accommodaties 26 5.3 Cultuur 27 5.4 Sportcomplexen en sportverenigingen en aantal leden 27 5.5 Religie 28 5.6 Samenvatting 29 6 Gezondheid en zorg 30 6.1 Eenzaamheid 30 6.2 Lichamelijke gezondheid 30 6.3 Overgewicht 30 6.4 Alcoholgebruik 31 6.5 Drugsgebruik 31 6.6 Beperkingen 32 6.7 Kwetsbare senioren 32 6.8 Psychosociale problemen 32 6.9 Aanspraak AWBZ 33 6.10 Ondersteuning voor zorgjeugd 34 6.11 Samenvatting 35 7 Leefbaarheid en veiligheid 36 Pagina - 2
7.1 Betrokkenheid van bewoners 36 7.2 Wijkschouwen en wijkregisseurs 36 7.3 Leefbaarometer 37 7.4 Politiegegevens 37 7.5 Buurtpreventie 39 7.6 Hotspots 39 7.7 Samenvatting 40 8 Voorzieningen wonen, zorg, welzijn en onderwijs 41 8.1 Voorzieningen en bereikbaarheid 41 8.2 Voorzieningen zorg, welzijn en onderwijs 41 8.3 Stiploket Monster 42 8.4 Welzijnsadviseurs Vitis Welzijn 42 8.5 Voedselbank 43 8.6 Samenvatting 43 9 Vrijwillige inzet & Mantelzorg 44 9.1 Vrijwillige inzet 44 9.2 Steunpunt Mantelzorg 45 9.3 Samenvatting 45 10 Samenwerking met partners 47 10.1 Samenwerkingspartners Monster 47 10.2 Overleggen Monster 47 Bijlage 1 Begrippenlijst Definities 48 Pagina - 3
1 GEBIEDSGERICHTE AANPAK IN MONSTER 1.1 Aanleiding gebiedsgerichte aanpak Met ingang van 1 januari 2015 komt er een aantal nieuwe taken naar de gemeente toe in het sociale domein. Dit betreft taken vanuit de AWBZ, jeugdzorg en de participatiewet. De decentralisatie van deze taken biedt kansen om op lokaal niveau de ondersteuning dichterbij de burger te organiseren. Hierbij staan begrippen als het vergroten van de eigen kracht van inwoners en de samenleving, de inzet van het eigen sociale netwerk en participatie centraal. Opgebouwde sociale kracht in wijken en buurten blijft behouden en wordt, waar nodig, versterkt met een buurtgerichte aanpak. Sterke sociale netwerken zijn randvoorwaarden om individuen en de samenleving als geheel in hun kracht te zetten. Onderwijs, sport, zorg, welzijn, cultuur, geloofsgemeenschappen en het bedrijfsleven zijn de motor van onze samenleving en spelen een belangrijke rol. Zij vormen een platform voor ontmoeting, ontplooiing en ontspanning. Enerzijds bieden zij de mogelijkheid om actief mee te doen aan de samenleving. Anderzijds hebben zij een signaalfunctie en kunnen zij mensen helpen of doorgeleiden naar andere verenigingen of instanties. Belangrijk is dat de basisfuncties onderling met elkaar verbonden worden zodat zij elkaar versterken. Vitis heeft een centrale rol in het leggen van deze verbindingen. Zij zijn de oren en ogen in de kernen, zij brengen vraag en aanbod in beeld en brengen dit bij elkaar. Vitis signaleert vroegtijdig, zet in op een cultuuromslag in de samenleving, stimuleert de informele hulp aan elkaar en versterkt de sociale netwerken in de kernen. Om de gebiedsgerichte aanpak vorm te geven, zijn er gebiedsprofielen van de kernen van Westland gemaakt. Deze profielen vormen de basis voor de plannen en activiteiten voor de kernen en buurten in Westland. 1.2 Gebiedsteam Monster/ Poeldijk/ Ter Heijde Binnen Vitis Welzijn zijn functionele gebiedsteams geformeerd. Deze gebiedsteams vormen een overleg- en ontwikkelingsplatform. Gebiedsteam kern Monster/Poeldijk/Ter Heijde bestaat uit; Monster/Poeldijk/Ter Heijde Ingrid van der Heijde Ineke Kruijswijk Joke Faasse Lidy de Boer Dianne van Wissen Sofie De Backer Harm Haverman Arlette Neervoort Manager informatie en advies Coördinator De Backerhof Coördinator De Noviteit Welzijnsadviseur Medewerker Stiploket Consulent Vrijwillige inzet Jeugdcoördinator Monster/Ter Heijde Jeugdcoördinator Poeldijk Gezamenlijke doelstelling gebiedsteams; Kennis opbouwen en delen over de kernen, wijken en buurten in het gebied; Het opstellen van gebiedsprogramma s, zowel vanuit bestaand aanbod als voor nieuw aanbod; Opzetten en uitbouwen van benodigde netwerken. Pagina - 4
1.3 Aanpak Monster Het gebiedsprofiel is een dynamisch document dat periodiek aangepast moet worden omdat de gegevens steeds veranderen. Dit profiel is een schets van Monster gebaseerd op kwalitatieve en kwantitatieve informatie afkomstig van verschillende bronnen, welke bij de betreffende gegevens vermeld staan. Op basis van het gebiedsprofiel wordt een analyse van de gegevens gemaakt en worden risico s en kansen bekeken. Aan de hand van deze analyse wordt bepaald waar in Monster inzet gepleegd gaat worden, op welke domeinen en welke methodieken toegepast worden. 1.4 Samenvatting uitkomsten gebiedsprofiel Op 1 januari 2013 telde Monster 13.840 inwoners. De groene druk ligt in Monster lager (38%) dan in Westland (41%). De grijze druk bedraagt 29% ten opzichte van 28 % in Westland. Monster heeft iets meer alleenstaande huishoudens (32%) dan Westland (30%). Het aandeel niet-westerse allochtonen ligt met 4% onder het Westlands gemiddelde van 5%. Het gemiddelde opleidingsniveau in het Westland ligt lager dan het landelijke gemiddelde. Minder mensen volgen een VWO en/of HBO opleiding. Slechts een klein deel (2,2%) valt uit. Het aandeel achterstandsleerlingen op de basisscholen in Monster is 0,5% hoger dan het Westlands gemiddelde, maar ligt ook 3,5% onder het provinciaal gemiddelde. Wat betreft jeugdindicatoren scoort het Westland op alle fronten lager dan het provinciaal gemiddelde. Een opvallend positieve uitschieter is de indicator: Kinderen in achterstandswijken. De gemiddelde WOZ-waarde ligt in het Westland hoger dan het gemiddelde van Nederland. Van de woningen in Monster is 30% huur en 70% koop. Dit is gelijk aan het gehele Westland. 60% van de woningen in Monster is gebouwd in de periode 1945-1990. Daarvan is een derde gebouwd in de periode 1945-1970 en 30% in de periode 1971-1945. Arcade Wonen is de enige woningcorporatie in Monster. Het aantal huurwoningen van Arcade Wonen in Monster bedraagt 1333, hiervan zijn er 694 eengezinswoningen en 136 seniorwoningen. In Duingeest worden de komende jaren bijna 300 woningen gebouwd. In het algemeen zijn er in het Westland onvoldoende kansen op de woningmarkt voor jongeren om een wooncarrière binnen de eigen kern of het Westland te beginnen. Hierdoor vertrekken jongeren (tijdelijk) uit het Westland. Voor ouderen zijn binnen de kernen te weinig mogelijkheden om door te stromen naar een seniorenwoning. Van de inwoners van Monster woont 69% minimaal 5 jaar op hetzelfde adres (Westlands gemiddelde is 67%). In Westland hebben eenpersoonshuishoudens en eenouderhuishoudens gemiddeld het laagste inkomen. Sinds 2009 is het inkomen van deze groepen licht gedaald. Paren en meerpersoonshuishoudens hebben gemiddeld het hoogste inkomen. Dat inkomen is ten opzichte van 2009 iets toegenomen. Gemiddeld heeft 31% van de Westlandse huishoudens in 2011 een laag inkomen, dit is onder het landelijk gemiddelde van 40%. Gemiddeld heeft 27% van de Westlandse huishoudens in 2011 een hoog inkomen, dit is boven het landelijk gemiddelde van 20%. Pagina - 5
Het aantal WW-uitkeringen per 1.000 inwoners in Monster (15) is gelijk aan het aantal WWuitkeringen per 1.000 inwoners in Westland (15). Het aantal WWB-uitkeringen ligt in Monster iets lager (17) ten opzichte van Westland (20) per 1.000 huishoudens. Het aantal AO-uitkeringen bedraagt in Monster 86 ten opzichte van 50 in Westland per 1.000 inwoners. 25% van de inwoners van Monster ervaart moeite met rondkomen, dit is ruim boven het Westlands gemiddelde van 14%. Het percentage inwoners dat een financiële drempel ervaart bij een bezoek aan een arts ligt in Monster met 2% lager dan in de rest van Westland (4%). Het ervaren van een drempel bij ondersteuning hulp aanvragen in Monster is met 10 % hoger dan in Westland. 13 % van de inwoners in Monster ervaart een financiële drempel bij het lid worden of blijven van een sportvereniging. Dit is gelijk aan het percentage in Westland. Het aandeel werkzame personen in Monster is 76%. Werkloosheidsgegevens specifiek voor Monster zijn niet bekend. Het aandeel personen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering of WaJong ligt in het Westland aanzienlijk lager dan in Zuid Holland en Nederland. Ook de jeugdwerkloosheid in Westland ligt laag. De meeste werkgelegenheid zit in Monster in de sectoren Agrarisch, Bouwnijverheid, Groot- en detailhandel en Advies en onderzoek. Er is ook in Monster sprake van arbeiders uit de MOElanden. Exacte getallen zijn niet bekend, maar deze doelgroep neemt ook deel aan de Monsterse samenleving. Monster heeft diverse evenementen. Er zijn verschillende culturele centra en maatschappelijke accommodaties. De hokken hebben een belangrijke functie als ontmoetingsplek voor jongeren in Westland. De hoeveelheid en spreiding van de hokken is niet in kaart gebracht. 59% van de inwoners van Monster is betrokken bij een club of vereniging, ofwel door lidmaatschap of door vrijwilligerswerk. 31,5% is lid van een sportvereniging. Het ledenaantal van sportverenigingen loopt terug vanaf de leeftijdsgroep 15+. Monster heeft een gevarieerd sportaanbod, echter geen sportaanbod voor gehandicapten. 74% van de inwoners uit Monster is tevreden over het sportaanbod, tegenover 86% van het totale aantal Westlanders. In Monster zijn de inwoners relatief tevreden over het culturele aanbod (71%). Dit cijfer is vrijwel gelijk aan het Westlandse gemiddelde van 73%. 33% van de inwoners van Monster geeft aan dat er voor hun een rol is weggelegd voor de kerk. Bij de groep 65-plussers in Westland is sinds 2004 de eenzaamheid toegenomen van 36% naar 42%. Eenzaamheid bij ouderen scoort hoog, maar relatief ook bij de doelgroep 19-65 jaar (34%). Van de inwoners van het Westland ervaart 19% de eigen gezondheid als gaat wel tot zeer slecht. Pagina - 6
Overgewicht is een hardnekkig probleem in Westland. Het percentage 19 64 jarigen met overgewicht is van 43% in 2011 naar 48% in 2012 gestegen. Bij 13% is sprake van ernstig overgewicht. Het alcoholgebruik in het Westland is onder zowel volwassenen als de jeugd hoger dan gemiddeld in de regio Zuid-Holland West. Het percentage respondenten met beperkingen neemt sterk toe met de leeftijd. Mobiliteitsproblemen komen het meeste voor. 11% van de 65-plussers in Westland ondervindt beperkingen bij de algemene dagelijkse levensverrichtingen. 46 % ondervindt beperkingen bij het huishouden. Van de zelfstandig wonende senioren in Westland is 1 op de 6 kwetsbaar. Het percentage kwetsbaren neemt toe met de leeftijd en vrouwen zijn kwetsbaarder dan mannen. In Westland heeft 20% van de 5 - tot en met 11- jarigen en 10% van de 12 tot en met 18 jarigen een indicatie voor psychosociale problematiek. Het percentage 19 64 jarigen met een risico op een angststoornis/depressie is sinds 2009 afgenomen van 41% naar 34%. Bij 65-plussers is dit percentage nauwelijks veranderd. Per 1 juli 2013 hebben 865 inwoners van Monster een indicatie voor AWBZ-zorg. Het aandeel dat aanspraak maakt op AWBZ blijft stabiel door de jaren heen. Het aantal geaccepteerde aanmeldingen bij Bureau Jeugdzorg ligt in Westland in 2012 nipt hoger in vergelijking met een matig stedelijk gebied. In de bewonersenquête van 2013 geven de inwoners van Monster hun kern een 7,4 als rapportcijfer, gelijk aan het Westlands gemiddelde. De waardering voor de sociale samenhang en voorzieningen in Monster heeft een dalende lijn ingezet, die voor veiligheid en publieke ruimte een stijgende. De kentering hierin kwam in 2008, onduidelijk is waardoor. 81% geeft aan dat ze het eens zijn met de stelling dat er prettig met elkaar wordt omgegaan in de buurt, dit is gelijk aan het Westlands percentage. 74% voelt zicht thuis in de buurt. Op de stellingen mensen in de buurt vertrouwen, gezellige buurt waar men elkaar helpt, elkaar goed kennen in de buurt en betrokken en verantwoordelijk voor de buurt, scoort Monster onder het Westlands gemiddelde. 22% van de inwoners van Monster geeft aan deel te nemen aan activiteiten in de buurt, dit is ruim onder het Westlands gemiddelde van 34%. In de bewonersenquête van 2013 geven de inwoners van Monster hun kern een 7,4 als rapportcijfer, gelijk aan het Westlands gemiddelde. De waardering voor de sociale samenhang en voorzieningen in Monster heeft een dalende lijn ingezet, die voor veiligheid en publieke ruimte een stijgende. De kentering hierin kwam in 2008, onduidelijk is waardoor. 81% geeft aan dat ze het eens zijn met de stelling dat er prettig met elkaar wordt omgegaan in de buurt, dit is gelijk aan het Westlands percentage. 74% voelt zicht thuis in de buurt. Op de stellingen mensen in de buurt vertrouwen, gezellige buurt waar men elkaar helpt, elkaar goed kennen in de buurt en betrokken en verantwoordelijk voor de buurt, scoort Monster onder het Westlands gemiddelde. 22% van de inwoners van Monster geeft aan deel te nemen aan activiteiten in de buurt, dit is ruim onder het Westlands gemiddelde van 34%. Pagina - 7
In Monster vinden de meeste delicten in het centrum plaats. Door de komst van de buurtpreventie in 2007 liep de overlast met ongeveer 75% terug in Monster. De hotspots voor jongeren zijn het Kerkplein en de Choorstraat. In Monster zijn momenteel (2014) 2 hinderlijke groepen actief met een omvang van 31 jongeren. Monster heeft een divers aanbod van voorzieningen op het gebied van zorg, welzijn en onderwijs. Er zijn 5 basisscholen, 1 middelbare school en diverse zorginstellingen, waarvan Westerhonk de grootste is. In 2013 heeft het stiploket in Monster 1157 bezoekers gehad. De meeste vragen gingen over Welzijn, gevolgd door inkomensondersteuning en mobiliteit. In Monster hebben de welzijnsadviseurs 660 cliëntcontacten met 150 cliënten gehad. De voedselbank heeft 190 gebruikers, waarvan 10 afkomstig uit Monster. In Monster is 42% van de volwassenen actief als vrijwilliger. 39% is nog geen vrijwilliger maar geeft aan wel interesse te hebben. In 2013 heeft Vrijwillige Inzet 123 cliënten bemiddeld naar vrijwilligerswerk, waarvan het overgrote deel naar vrijwilligerswerk in de kern waar de cliënt afkomstig uit is. In 2013 zijn 6 matches gemaakt op hulpinjebuurt.nl. Deze site is halverwege 2013 online gegaan. In het Westland zijn 16.000 mantelzorgers, daarvan zijn er 732 geregistreerd waarvan er 106 in Monster en Ter Heijde wonen. De bereidheid om familie, vrienden of kennissen te helpen met 89% hoger is dan het Westlands gemiddelde. 76% van de inwoners van Monster geeft aan iemand te hebben voor hulp bij dagelijkse probleempjes. 93% geeft aan op iemand te kunnen terugvallen wanneer hulp nodig is. Pagina - 8
2 ALGEMENE INFORMATIE 2.1 Monster in het kort Monster heeft een ons-kent-ons sfeer en de sociale betrokkenheid is groot. De kern grenst aan het strand, een belangrijk recreatie- en natuurgebied. Er is een rijk verenigingsleven. De kerken met hun nevenzaaltjes vervullen een belangrijke rol in het huisvesten van clubs en verenigingen. Kinderen kunnen in Monster veilig en onbezorgd opgroeien. Monster kent weinig groen, mist uitstraling en heeft geen bruisend centrum. Het kerkplein is nu te klein en wordt niet benut voor de weekmarkt of terrassen. De winkels en voorzieningen volstaan, maar hebben geen ruimtelijke samenhang en uitgebreid winkelen is niet mogelijk. De kleine middenstander kan niet opboksen tegen de grote landelijk opererende winkelketens die ook oprukken in Monster. De verpaupering van het centrum heeft ertoe geleid dat de autochtone bevolking uit het centrum is weggetrokken. Ook jongeren kiezen er steeds vaker voor om Monster te verlaten. In een aantal woningen in het centrum wonen nu tijdelijke arbeidskrachten uit Polen. Daarbij zorgt de Westlandse Zoom voor instroom van buitenaf. Dit zet de dorpse cultuur onder druk, maar aan de andere kant zorgt de komst van koopkrachtige inwoners voor meer draagkracht voor het winkelaanbod en andere voorzieningen. Parkeren en doorstroming van verkeer geeft problemen. De Emmastraat is een gevaarlijke doorgaande weg. De ontsluiting met het openbaar vervoer kan beter. 1 1 Bron: Sociale ontwikkelingskaders voor de Westlandse kernen, december 2011 Pagina - 9
2.2 Wijken en buurten Het postcodegebied van Monster is 2681. Monster kan op wijk- of op buurtniveau worden ingedeeld. Indeling gemeente Westland 2 Centraal Bureau voor de Statistiek verdeelt Monster in 10 buurten; 1. Monster Centrumgebied 2. Kleine Geest en Molenwijk 3. Zwartenhoek 4. Grote Geest en Molenwijk 5. Polanen 6. Westlandse Zoom De Duinen 7. Buitengebied Monster 8. Westerhonk 9. Bedrijventerrein Vlotlaan 10. Kust Monster Woningbouwcorporatie Arcade 3 Arcade verdeelt Monster in 7 wijken en heeft in totaal 1500 woningen in bezit: 1. Centrum 2. Grote Geest 3. Molenwijk 4. Monster Noord 5. Monster West 2 Bron: CBS Statline 3 Bron: Sociale ontwikkelingskaders voor de Westlandse kernen, december 2011 Pagina - 10
6. Polanen 7. Zwartenhoek 2.3 Aantal inwoners De gemeente Westland telt in 2013 102.698 inwoners, waarvan 13.840 inwoners in Monster (13,5%). 4 2.4 Leeftijdsopbouw Tabel: Bevolking Monster in vergelijking met Westland en Nederland. 2013 5 Monster % Westland % Nederland % 0 t/m 19 3.135 22,0 24.784 24,1 3.870.773 23.1 20 t/m 64 8.275 59,8 60.740 59,1 10.084.457 60,1 65 jaar en ouder 2.430 17,6 17.174 16,7 2.824.345 16.8 Tabel: Bevolking Monster naar 10-jaars leeftijdsklassen 2013. Leeftijd 6 Mannen aantal Vrouwen aantal Mannen in % Vrouwen in % 0 t/m 9 667 708 4,9 5,2 10-19 974 931 7,1 6,8 20-29 775 647 5,6 4,7 30-39 638 698 4,7 5,1 40-49 1.118 1.196 8,2 8,7 50-59 1.087 1.010 7,9 7,4 60-69 853 848 6,2 6,2 70-79 511 531 3,7 3,9 80-89 148 294 1,1 2,1 90+ jaar 11 42 0,1 0,3 Totaal 6.835 7.017 49,7 50,3 Tabel: Demografische druk Monster in percentages, in vergelijking met het Westland en Nederland. 2012 7 Monster Westland Nederland Groene druk (-19 t.o.v. 20-64 jaar) [percentage] 37,9 40,8 38,4 Grijze druk (65+ t.o.v. 20-64 jaar) [percentage] 29,4 28,3 28,0 4 Bron: Westland in cijfers 2013 5 Bron: Westland in cijfers 2013 6 Bron: Westland in cijfers 2013 7 Bron: Westland in cijfers 2013 Pagina - 11
Grafiek: Ontwikkelingen percentage 0-17 jarigen in Westland. 8 Er is geen prognose op kernniveau beschikbaar. Grafiek: Ontwikkelingen percentage 75-plussers in Westland. 9 Er is geen prognose op kernniveau beschikbaar. 8 Bron: Tympaan.nl 2013 9 Bron: Tympaan.nl 2013 Pagina - 12
2.5 Etniciteit Etniciteit in 2013 10 % van allochtone afkomst % allochtonen westers % allochtonen niet-westers Monster 13 9 4 Monster Centrumgebied 15 12 3 Kleine Geest en Molenwijk 10 7 3 Zwartenhoek 11 6 5 Grote Geest en Molenwijk 9 6 3 Polanen 20 9 11 Westlandse Zoom De Duinen 27 26 1 Buitengebied Monster 21 20 1 Westerhonk 9 4 5 Bedrijventerrein Vlotlaan 17 16 1 Kust Monster x x x Westland 13 8 5 Nederland 21 9 12 2.6 Gezinssamenstelling 2013 11 Monster % Westland % Nederland % Alleenstaande huishoudens 1855 32.3 12.694 29,9 2.802.182 37.0 Huishoudens samenwonend 1.730 30,1 13.127 30,9 2.187.823 29,1 zonder kinderen Samenwonend met kinderen + eenoudergezinnen 2.160 37,6 16.628 39,2 2.547.727 33.9 De cijfers van Monster en het Westland in 2013 wijken nauwelijks af van elkaar maar t.o.v. Nederland valt op dat er procentueel meer huishoudens samenwonend met kinderen en eenoudergezinnen zijn en minder alleenstaande huishoudens dan gemiddeld in Nederland. 2.7 Burgerlijke stand 2013 12 Monster in % Westland in % Nederland in % ongehuwd 46 45 47 gehuwd 44 45 41 gescheiden 6 5 7 verweduwd 5 5 5 10 Bron: CBS Statline 11 Bron: Westland in cijfers 2013 12 Bron: CBS Statline Pagina - 13
2.8 Opleidingsniveau Het gemiddelde opleidingsniveau in het Westland ligt lager dan het landelijke gemiddelde. Uit de gegevens valt af te lezen dat er gemiddeld minder mensen een VWO en/of HBO opleiding volgen. 13 Over het opleidingsniveau zijn geen gegevens op kernniveau beschikbaar. Tabel: Aandeel achterstandsleerlingen in het basisonderwijs op het totaal aantal leerlingen in het basisonderwijs in 2013. Monster heeft 1212 basisschoolleerlingen Achterstandsleerlingen 14 Monster Westland Provincie Absolute aantallen 128 983 4436 Percentages 10,6% 10,1% 14,1% 13 Bron: CBS Statline 14 Bron: DUO, bewerking door Tympaan Instituut Pagina - 14
Grafiek: Percentage voortijdig schoolverlaters uit het voortgezet onderwijs en het MBO op het totaal aantal leerlingen in het voortgezet onderwijs en het MBO in 2012. 15 Van dit onderwerp zijn geen cijfers op kernniveau beschikbaar. 2.9 Jeugdindicatoren 2012 16 Monster % Westland % Nederland % 0 t/m 19 3315 24,3 25.320 25,4 3.894.754 23,3 Hierboven is te zien hoeveel jongeren van 0-19 jaar in respectievelijk Monster, Westland en Nederland wonen en welk percentage dat van de totale bevolking is. Dit is belangrijk om de volgende tabel over jeugdindicatoren in het juiste perspectief te plaatsen. Jeugdindicatoren geven aan hoeveel jongeren er lijden aan een bepaald jeugdprobleem. De cijfers zijn voor het Westland en worden direct vergeleken met heel Nederland. Van dit onderwerp zijn cijfers op kernniveau niet beschikbaar. Indicator 2012 17 Westland Zuid-Holland Nederland Kindersterfte (1-14 jaar; per 7,97 16,33 13,99 100.000) Zuigelingsterfte (0 jaar, per 1.000) 2,06 2,99 3,29 Jongeren met een delict voor de 2,14% 2,83% 2,57% rechter (12-21) Werkloze jongeren (16-22 jaar) 0,62% 1,31% 1,21% Kinderen in jeugdzorg 1,73% 1,95% 1,52% Kinderen in achterstandswijken 0,25% 20,31% 17,57% Kinderen in uitkeringsgezin 2,83% 7,63% 5,66% Gemelde mishandelde kinderen 0,67% 1,59% 0,91% 15 Bron: http://www.ris-zh.nl/sociale_barometer/barometer.php 16 Bron: Westland in cijfers 2012 17 Bron: Kinderen in Tel Databoek 2014 Pagina - 15
Achterstandsleerlingen (4-12 jaar) 10,56% 15,14% 11,61 Voortijdig schoolverlaters (12-22) 2,06% 3,67% 3,23 Tienermoeders (15-19 jaar) 0,36% 0,80% 0,60 Kinderen met handicap 1,24% 1,58% 1,96% 2.10 Samenvatting Op 1 januari 2013 telde Monster 13.840 inwoners. De groene druk ligt in Monster lager (38%) dan in Westland (41%). De grijze druk bedraagt 29% ten opzichte van 28 % in Westland. Monster heeft iets meer alleenstaande huishoudens (32%) dan Westland (30%). Het aandeel niet-westerse allochtonen ligt met 4% onder het Westlands gemiddelde van 5%. Het gemiddelde opleidingsniveau in het Westland ligt lager dan het landelijke gemiddelde. Minder mensen volgen een VWO en/of HBO opleiding. Het aandeel achterstandsleerlingen op de basisscholen in Monster is 0,5% hoger dan het Westlands gemiddelde, maar ligt ook 3,5% onder het provinciaal gemiddelde. Wat betreft jeugdindicatoren scoort het Westland op alle fronten lager dan het provinciaal gemiddelde. Een opvallend positieve uitschieter is de indicator: Kinderen in achterstandswijken. Pagina - 16
3 WONEN 3.1 Verdeling huur- en koopwoningen Tabel: Aantal woningen naar eigendom in 2012, de kolom Nederland is gemiddeld per gemeente. 2012 18 Monster % Westland % Nederland % Koop 3860 70,4 28337 70,1 4.363.272 60 Huur 1624 29,6 12086 29,9 2.903.023 40 Totaal 5484 100 40423 100 7.266.295 100 3.2 Woningen De gemiddelde WOZ-waarde bedraagt in Nederland in 2013: 223.000 euro. De gemiddelde WOZ-waarde van woningen in het Westland bedraagt in 2013: 259.000. 19 De gemiddelde koopsom van een woning lag in 2012 in het Westland op 236.049 en in Nederland op 226.650. 20 Tabel: Gemiddelde woningwaarde in Monster (x1.000 euro). Kern/buurt 21 2012 Monster Centrumgebied 236 Kleine Geest en Molenwijk 238 Zwartenhoek 245 Grote Geest en Molenwijk 318 Polanen 196 Westlandse Zoom De Duinen 416 Buitengebied Monster 409 Westerhonk 399 Bedrijventerrein Vlotlaan 371 Monster 261 60% van de woningen in Monster is gebouwd in de periode 1945-1990. Daarvan is een derde gebouwd in de periode 1945-1970 en 30% in de periode 1971-1945. 22 Woningstichting Arcade Arcade Wonen is de enige woningcorporatie in Monster, zij bezit en beheert bijna 7.000 woningen verdeeld over De Lier, Den Haag, Monster, Naaldwijk, Poeldijk, s-gravenzande, Heenweg en Ter Heijde. Het aantal huurwoningen van Arcade Wonen in Monster bedraagt 1333, hiervan zijn er 694 eengezinswoningen en 136 seniorwoningen. 18 Bron: Westland in cijfers 2012 19 Bron: Westland in cijfers 2013 20 Bron: Westland in cijfers 2012 21 Bron: CBS Statline 22 Bron: Westland in cijfers 2012 Pagina - 17
Woningtype 23 Aantal Benedenwoning 102 Bovenwoning 23 Eengezinswoning 694 Eenkamerwoning 45 Flat met lift 253 Flat zonder lift 20 Maisonette 60 Seniorenwoning 136 3.3 Ontwikkelingen woningmarkt In het algemeen zijn er in het Westland onvoldoende kansen op de woningmarkt voor jongeren om een wooncarrière binnen de eigen kern of het Westland te beginnen. Hierdoor vertrekken jongeren (tijdelijk) uit het Westland. Voor ouderen zijn binnen de kernen te weinig mogelijkheden om door te stromen naar een seniorenwoning. De bestaande seniorenwoningen en accommodaties van zorginstellingen voldoen in veel gevallen niet aan de moderne eisen. 24 Nieuwbouwwijk Duingeest In Duingeest worden in de komende jaren bijna 300 woningen gebouwd in allerlei soorten en maten. De nieuwbouwwijk wordt per fase van ongeveer 25 tot 30 woningen gerealiseerd. 25 Van Ostade In voorgaande jaren is onderzocht of dit complex geschikt zou zijn voor beschermd wonen of voor huisvesting van EU medewerkers. Dit is niet haalbaar gebleken. Er is onderzocht om twee eenkamerwoningen samen te voegen naar driekamerwoningen, dit bleek financieel niet haalbaar. In het tweede halfjaar is een nieuwbouwvariant onderzocht. Op basis hiervan is besloten op deze locatie negen sociale eengezinshuurwoningen te realiseren. 26 Ter Flats Monster Noord Dit project van totaal 176 woningen omvat de renovatie van de schil en een inpandige upgrade, zowel in technische als esthetische zin. In de zomer van 2013 is de uitvoering van start gegaan en de oplevering vindt naar verwachting plaats in het tweede halfjaar van 2014. Eind 2013 waren de woningen van het eerste blok gereed en werd de hand gelegd aan de afronding van de schil, trappenhuizen en galerijen. 27 3.4 Verhuisbewegingen In de periode 2008-2011 vertrok jaarlijks gemiddeld 2,7% van de inwoners uit Monster naar een plek buiten Westland (Westlands gemiddelde is 2,8%). Omgekeerd betrof het aandeel nieuwkomers van buiten Westland jaarlijks 2,7% van het inwonertal van Monster. Van die niet- Westlandse nieuwkomers was jaarlijks 48% afkomstig uit Den Haag (gemiddeld was dat 38% in Westland). Van de inwoners van Monster woont 69% minimaal 5 jaar op hetzelfde adres (Westlands gemiddelde is 67%). 28 23 Bron: http://www.arcadewonen.nl/over-arcade/woningbezit/ 24 Bron: Sociale ontwikkelingskaders voor de Westlandse kernen 2011 25 Bron: www.duingeest.nl 2013 26 Bron: Jaarverslag Woningstichting Arcade 2013 27 Jaarverslag Woningstichting Arcade 2013 28 Bron: Sociale ontwikkelingskaders voor de Westlandse kernen 2011 Pagina - 18
3.5 Samenvatting De gemiddelde WOZ-waarde ligt in het Westland hoger dan het gemiddelde van Nederland. Van de woningen in Monster is 30% huur en 70% koop. Dit is gelijk aan het gehele Westland. 60% van de woningen in Monster is gebouwd in de periode 1945-1990. Daarvan is een derde gebouwd in de periode 1945-1970 en 30% in de periode 1971-1945. Arcade Wonen is de enige woningcorporatie in Monster. Het aantal huurwoningen van Arcade Wonen in Monster bedraagt 1333, hiervan zijn er 694 eengezinswoningen en 136 seniorwoningen. In Duingeest worden de komende jaren bijna 300 woningen gebouwd. In het algemeen zijn er in het Westland onvoldoende kansen op de woningmarkt voor jongeren om een wooncarrière binnen de eigen kern of het Westland te beginnen. Hierdoor vertrekken jongeren (tijdelijk) uit het Westland. Voor ouderen zijn binnen de kernen te weinig mogelijkheden om door te stromen naar een seniorenwoning. Van de inwoners van Monster woont 69% minimaal 5 jaar op hetzelfde adres (Westlands gemiddelde is 67%). Pagina - 19
4 WERK EN INKOMEN 4.1 Inkomensgroepen Het gemiddelde gestandaardiseerd inkomen in het Westland is 24.600 29. Het inkomen varieert, afhankelijk van de samenstelling van het huishouden. Eenpersoonshuishoudens en eenouderhuishoudens hebben gemiddeld het laagste inkomen. Sinds 2009 is het inkomen van deze groepen licht gedaald. Paren en meerpersoonshuishoudens hebben gemiddeld het hoogste inkomen. Dat inkomen is ten opzichte van 2009 iets toegenomen. 1 Het gestandaardiseerde inkomen is het besteedbare inkomen van particuliere huishoudens (exclusief studenten), waarbij er is gecorrigeerd voor verschillen in grootte en samenstelling van het huishouden. Dat is gedaan om inkomens van huishoudens van verschillende grootte en samenstelling vergelijkbaar te maken. Het besteedbare inkomen is het bruto-inkomen minus betaalde inkomensoverdrachten, premies inkomensverzekeringen, premies ziektekostenverzekeringen en belastingen op inkomen en vermogen. 2 Alle CBS-gegevens in deze factsheet zijn van peildatum 31 december van het betreffende jaar. bron: CBS Statline; bewerkt door Tympaan Instituut (Nienhuis en Doelman-van Geest, 2014) Deze cijfers zijn niet voor de kern Monster beschikbaar. Gemiddeld heeft 31% van de Westlandse huishoudens in 2011 een laag inkomen. Landelijk is dit 40%. Gemiddeld heeft 27% van de Westlandse huishoudens in 2011 een hoog inkomen. Landelijk is dit 20% 30. 29 Bron: CBS Statline 30 Bron: CBS Statline Pagina - 20
Tabel: Overzicht soorten uitkeringen in 2012. Uitkeringen 31 Monster Westland Nederland Aantal WWB-uitkeringen 90 780 317.320 Aantal WWB-uitkeringen per 1.000 17 20 47 huishoudens Aantal AO-uitkeringen 790 3400 796.060 Aantal AO-uitkeringen per 1.000 inwoners van 86 50 72 15-64 jaar Aantal WW-uitkeringen 160 1070 294.650 Aantal WW-uitkeringen per 1.000 inwoners van 15-64 jaar 15 15 27 Grafiek: Aantal bijstandsuitkeringen per 100 jeugdigen van 15 24 jaar in 2013 32 Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. 31 Bron: CBS Statline 32 Bron: http://www.ris-zh.nl/sociale_barometer/barometer.php Pagina - 21
Grafiek: Aantal Wajong uitkeringen per 100 jeugdigen van 18 24 jaar in 2013 33 Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. In de sociale monitor is onderzocht hoe mensen kijken naar hun eigen financiële situatie. Tabel: Het ervaren van moeite hebben met rondkomen 2013 34 Monster Westland Ja 25% 14% Nee nog niet, maar de grens is wel bereikt 40% 42% Nee 35% 43% Tabel: Het ervaren van een financiële drempel (% ervaart zeker drempel) 2013 35 Monster Westland Naar een arts 2% 4% Ondersteuning hulp aanvragen 10% 8% Lid worden/ blijven sportvereniging 13% 13% 4.2 Arbeid Monster Westland Nederland Aandeel werkzame personen 36 76% 79% 74% 37 Aandeel personen werkzaam in land- en tuinbouw 14,4% 18% Werkloosheid (als % van bevolking 15-65) 38 2,9% 5,4% 33 Bron: http://www.ris-zh.nl/sociale_barometer/barometer.php 34 Bron: Sociale Monitor Westland 2013 35 Bron: Sociale Monitor Westland 2013 36 Bron: Sociale ontwikkelingskaders voor de Westlandse kernen, december 2011 37 Bron: CBSinuwbuurt, 2008 38 Bron: Westlandincijfers, 2009 Pagina - 22
Het aandeel werkzame personen in Monster is 6.006, dat is met 76% iets lager dan in het Westland (79%). Het aandeel zelfstandigen bedraagt 11%. Er zijn 1.050 bedrijven gevestigd. Het aandeel personen dat in de land- en tuinbouw en visserij werkt is 14,4% in (Westland 18%). Het aandeel dat buiten het Westland werkt is met 37% relatief hoog. Werkloosheid (als % van bevolking 15-64) is in 2013 2,9% in de gemeente Westland t.o.v. Nederland 5,4% Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. 39 Grafiek: Percentage jeugdigen (15-26) niet-werkende werkzoekenden in 2013. 40 Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. Grafiek: Percentage jeugdigen met kans op armoede in 2010. 41 Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. 39 Bron: Westland in cijfers 2013 40 Bron: http://www.ris-zh.nl/report/report.php 41 Bron: http://www.ris-zh.nl/sociale_barometer/barometer.php Pagina - 23
4.3 Bedrijven Monster heeft 1.035 bedrijven waarvan 214 in de agrarische sector, 206 in de bouwnijverheid en 164 in de groot- en detailhandel. Deze bedrijven zijn samen goed voor 6.031 banen, waarvan 957 in de agrarische sector, 768 in de bouwnijverheid en 838 in de groot- en detailhandel. Opvallend is dat de industriële sector met maar 41 vestigingen 598 arbeidsplaatsen creëert. Een groot deel is gevestigd op bedrijventerrein Vlotlaan. 2012 42 Vestigingen Vestigingen Banen Banen Sectoren Aantal Percentages Aantal Percentages Totaal [aantal] 1035 5933 A Agrarische sector 180 17,3 930 15,7 B Delfstoffenwinning x(x) x(x) x(x) x(x) C Industrie 36 3,5 543 9,2 D Energiesector x(x) x(x) x(x) x(x) E Watermanagement x(x) x(x) x(x) x(x) F Bouwnijverheid 225 21,7 754 12,7 G Groot- en detailhandel 165 15,9 804 13,6 H Vervoer en opslag 23 2,2 191 3,2 I Horeca 20 1,9 70 1,2 J Informatie en communicatie 27 2,6 123 2,1 K Financiële instellingen 19 1,8 62 1 L Onroerend goed sector 12 1,2 28 0,5 M Advies en onderzoek sector 125 12 236 4 N Overige zak. Dienstverlening 59 5,7 244 4,1 O Openbaar bestuur 3 0,3 157 2,6 P Onderwijs 27 2,6 139 2,3 Q Zorgsector 41 3,9 1451 24,5 R Vrije tijd sector 25 2,4 114 1,9 S Overige dienstverlening 51 4,9 86 1,4 4.4 MOE-landers Moe-landers zijn allochtonen van wie het land van herkomst in Midden- of Oost Europa ligt. De gemeente Westland is een belangrijke vindplaats van werk voor deze arbeidsmigranten. Er zijn geen cijfers te vinden over Midden- en Oost-Europeanen die werkzaam zijn in Monster en de voorzieningen die er zijn voor deze groep. Wel weten we dat er een Poolse supermarkt is in het dorpscentrum. 4.5 Samenvatting In Westland hebben eenpersoonshuishoudens en eenouderhuishoudens gemiddeld het laagste inkomen. Sinds 2009 is het inkomen van deze groepen licht gedaald. Paren en meerpersoonshuishoudens hebben gemiddeld het hoogste inkomen. Dat inkomen is ten opzichte van 2009 iets toegenomen. Gemiddeld heeft 31% van de Westlandse huishoudens in 2011 een laag inkomen, dit is onder het landelijk gemiddelde van 40% Gemiddeld heeft 27% van de Westlandse huishoudens in 2011 een hoog inkomen, dit is boven het landelijk gemiddelde van 20%. 42 Bron: Westland in cijfers 2012 Pagina - 24
Het aantal WW-uitkeringen per 1.000 inwoners in Monster (15) is gelijk aan het aantal WWuitkeringen per 1.000 inwoners in Westland (15). Het aantal WWB-uitkeringen ligt in Monster iets lager (17) ten opzichte van Westland (20) per 1.000 huishoudens. Het aantal AO-uitkeringen bedraagt in Monster 86 ten opzichte van 50 in Westland per 1.000 inwoners. 25% van de inwoners van Monster ervaart moeite met rondkomen, dit is ruim boven het Westlands gemiddelde van 14%. Het percentage inwoners dat een financiële drempel ervaart bij een bezoek aan een arts ligt in Monster met 2% lager dan in de rest van Westland (4%). Het ervaren van een drempel bij ondersteuning hulp aanvragen in Monster is met 10 % hoger dan in Westland. 13 % van de inwoners in Monster ervaart een financiële drempel bij het lid worden of blijven van een sportvereniging. Dit is gelijk aan het percentage in Westland. Het aandeel werkzame personen in Monster is 76%. Werkloosheidsgegevens specifiek voor Monster zijn niet bekend. Het aandeel personen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering of WaJong ligt in het Westland aanzienlijk lager dan in Zuid Holland en Nederland. Ook de jeugdwerkloosheid in Westland ligt laag. De meeste werkgelegenheid zit in Monster in de sectoren Agrarisch, Bouwnijverheid, Groot- en detailhandel en Advies en onderzoek. Er is ook in Monster sprake van arbeiders uit de MOElanden. Exacte getallen zijn niet bekend, maar deze doelgroep neemt ook deel aan de Monsterse samenleving. Pagina - 25
5 VRIJE TIJD 5.1 Vrijetijdsbesteding Er worden in Monster diverse evenementen georganiseerd zoals de Nieuwjaarsduik, Blues aan Zee, Monster Pop en diverse buurtfeesten en evenementen zoals: een braderie, een wielerronde, de kermis, een familiefietstocht en evenementen in Sporthal de Wielepet en het jaarlijks Sinterklaasfeest in gebouw Ojos. Er zijn verschillende culturele centra en maatschappelijke accommodaties, muziekgezelschappen, sportcomplexen en sportverenigingen en kerken. Daarnaast heeft Monster ook een bibliotheek met een beperkte collectie. 59% van de inwoners van Monster is betrokken bij een vereniging of club. 43 Monster kent geen overkoepelende sportraad. Sportverenigingen zijn gesloten bolwerken met een hoog ons kent ons -gehalte. Er bestaat geen aanbod voor gehandicapte sporters. 44 Westland kent een bijzonder fenomeen waar jongeren al een vorm van zelforganisatie ten toon spreiden; het bijeenkomen in zogenaamde hokken; veelal rondom kassen gelegen. De hokken hebben een belangrijke functie als ontmoetingsplek voor jongeren. Het vermoeden van overmatig alcoholgebruik in deze hokken bestaat. De hoeveelheid en spreiding van de hokken is niet in kaart gebracht. 45 Monster heeft een vijftal verschillende kerken, er zijn geen cijfers over het aantal leden. Tabel: Betrokkenheid vereniging of club 2013 46 Monster Westland Ja, door lid te zijn van een vereniging of club 39% 43% Ja, door bestuurslid te zijn van een vereniging of club 8% 7% Ja, door vrijwilligerswerk te doen voor een vereniging of club 19% 24% Ja, een vereniging of club financieel te steunen 9% 10% Ja, op een andere manier 7% 6% Nee, niet betrokken een vereniging of club 41% 39% 5.2 Culturele centra en maatschappelijke accommodaties Er zijn diverse culturele centra en maatschappelijke accommodaties in Monster zoals: Verenigingsgebouw Fata Morgana Verenigingsgebouw OJOS Verenigingsgebouw De Haven Kerkcentrum De Hoeksteen De Noviteit De Cultuurschuur Themapark de Westlandse Druif Bibliotheek Monster 43 Bron: Sociale Monitor Westland 2013 44 Bron: Sociale ontwikkelingskaders voor de Westlandse kernen, 3 januari 2011 45 Bron: Kadernota integraal jeugdbeleid 46 Bron: Sociale Monitor 2013 Pagina - 26
5.3 Cultuur Er zijn diverse culturele organisaties in Monster zoals: Koor Musica R.K. zangkoor Medea Gemengde zangvereniging Excelsior Dameskoor Vivace rouw en trouw Dames a cappellakoor Flower Sound Kinderkoor Mojeko R.k. gem. zangkoor Laus Deo Culturele Raad Monster Balletschool Papillion Tabel: Tevredenheid culturele aanbod 2013 47 Monster Westland Tevreden 71% 73% Niet tevreden/ niet ontevreden 21% 20% Ontevreden 8% 7% 5.4 Sportcomplexen en sportverenigingen en aantal leden Sportclub Monster Zwembad De Boetzelaer Monsterse Schietvereniging Smash Tafeltennisvereniging Tennispaviljoen MLTV90 DOS Gym- en turnvereniging Volleybalvereniging Monza Zaalvoetbalvereniging Doeltreffend Badmintonvereniging Verburgh Tabel: Aandeel van het totaal aantal inwoners dat lid is van een sportvereniging in 2011. Lidmaatschapspercentage 48 Lidmaatschappen Totaal Inwoners Totaal 31,5% 4295 13630 47 Bron: Sociale Monitor 2013 48 Bron: Gemeente Westland, Kiss gegevens, 2011 Pagina - 27
Grafiek: Aandeel van het totaal aantal inwoners dat lid is van een sportvereniging in 2011 verdeeld naar leeftijd: 49 Bovenstaande grafiek laat zien dat het aantal inwoners dat lid is van een sportvereniging hard daalt na het vijftiende levensjaar. Tabel: Tevredenheid sportaanbod 2013 50 Monster Westland Tevreden 74% 86% Niet tevreden/ niet ontevreden 22% 12% Ontevreden 5% 2% Tabel: Inventarisatie sportverenigingen Club/ vereniging 51 Aantal leden Aantal vrijwilligers Eigen accommodatie Badminton Verburg 75 15 Nee DOS Gym- en turnvereniging 30 Nee Sportclub Monster 1050 250 Ja TTVM Smash 65 15 Ja 5.5 Religie Hervormde Kerk Protestantse gemeente Maranatakerk Hersteld hervormde kerk R.k. Machutuskerk Tabel: mate waarin rol is weggelegd voor kerk/ moskee. 49 Bron: Gemeente Westland, Kiss gegevens, 2011 50 Bron: Sociale Monitor 2013 51 Bron: Verkennende gesprekken jeugdcoördinatoren Pagina - 28
2013 52 Mate waarin rol is weggelegd voor kerk/ moskee Monster 33% Westland 32% 5.6 Samenvatting Monster heeft diverse evenementen. Er zijn verschillende culturele centra en maatschappelijke accommodaties. De hokken hebben een belangrijke functie als ontmoetingsplek voor jongeren in Westland. De hoeveelheid en spreiding van de hokken is niet in kaart gebracht. 59% van de inwoners van Monster is betrokken bij een club of vereniging, ofwel door lidmaatschap of door vrijwilligerswerk. 31,5% is lid van een sportvereniging. Het ledenaantal van sportverenigingen loopt terug vanaf de leeftijdsgroep 15+. Monster heeft een gevarieerd sportaanbod, echter geen sportaanbod voor gehandicapten. 74% van de inwoners uit Monster is tevreden over het sportaanbod, tegenover 86% van het totale aantal Westlanders. In Monster zijn de inwoners relatief tevreden over het culturele aanbod (71%). Dit cijfer is vrijwel gelijk aan het Westlandse gemiddelde van 73%. 33% van de inwoners van Monster geeft aan dat er voor hun een rol is weggelegd voor de kerk. 52 Bron: Sociale Monitor 2013 Pagina - 29
6 GEZONDHEID EN ZORG 6.1 Eenzaamheid Eenzaamheid tast het welzijn ofwel het psychisch of sociaal welbevinden van mensen aan en is daarmee op zichzelf een gezondheidsprobleem. Eenzaamheid kan in allerlei opzichten ook ziekmakend zijn, zowel geestelijk als lichamelijk. De volgende cijfers zijn bekend en hebben betrekking op het Westland in 2012. Eenzaamheid Percentage 19 t/m 65 jaar 34% 65+ 42% 6% van de respondenten in 2012 is ernstig tot zeer ernstig eenzaam en 28% is matig eenzaam. Dit is minder dan gemiddeld in de regio Zuid-Holland West. Bij de groep 65-plussers is eenzaamheid sinds 2004 toegenomen van 36% naar 42%. Eenzaamheid bij ouderen scoort hoog, maar relatief ook bij de doelgroep 19-65 jaar. Van de doelgroep 0-18 zijn geen gegevens voorhanden. 53 Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. 6.2 Lichamelijke gezondheid De volgende cijfers zijn bekend en hebben betrekking op het Westland in 2012. Lichamelijke gezondheid Goed tot uitstekend Jongeren 12-18 jaar 98% Volwassenen 90% Ouderen 73% De ervaren gezondheid van inwoners van Westland is vergelijkbaar met de andere gemeenten in de regio. Uit het onderzoek Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Westland (najaar 2012) blijkt dat 81% van de respondenten (19+) de eigen gezondheid als goed tot zeer goed ervaart. 19% ervaart de eigen gezondheid als gaat wel tot zeer slecht. 54 Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. 6.3 Overgewicht Overgewicht is een hardnekkig probleem in het Westland. De volgende cijfers zijn bekend en hebben betrekking op het Westland in 2012. Overgewicht 03-06 jaar 10% 10-11 jaar 14% 13-14 jaar 14% 19-64 jaar (% BMI* 25 kg/m2) 43% 65+ jaar (% BMI* 25 kg/m2) 60% * BMI zie begrippenlijst 53 Bron: Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Westland (najaar 2012) 54 Bron: Gezondheid op Peil in Westland, kernboodschappen voor lokaal beleid (maart 2011) Pagina - 30
Ernstig overgewicht (obesitas) komt voor bij 11% van de volwassenen en 14% van de senioren. 55 Uit de cijfers van 2012 blijkt een stijging van het percentage 19-64-jarigen met overgewicht, van 43% in 2011 naar 48% in 2012, waarvan er bij 13% sprake is van ernstig overgewicht. Bij 4% van de 65-plussers is er sprake van ondervoeding. Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. 6.4 Alcoholgebruik Het alcoholgebruik in Westland is hoog. Ten opzichte van de regio Zuid-Holland West, wordt in het Westland door 19-64-jarigen vaker zwaar alcohol gedronken. Maar ook onder jongeren is het alcoholgebruik hoger dan het gemiddelde van de regio. 56 Alcoholgebruik 2011 (jong en oud) WL Regio ZHW Overmatig alcoholgebruik volwassenen * 16% 13% Overmatig alcoholgebruik ouderen * 16% 17% Alcoholgebruik 12-15 jarigen 21% 18% Alcoholgebruik 16-18 jarigen 84% 75% Binge-drinken 16-18 jarigen ** 62% 51% *overmatig alcoholgebruik mannen: meer dan 21 glazen alcoholische drank per week *overmatig alcoholgebruik vrouwen: meer dan 14 glazen alcoholische drank per week **Binge drinken: het drinken van 5 glazen alcohol of meer bij een gelegenheid in de afgelopen vier weken. Alcoholgebruik 2012 (19+) 57 WL ZHW NL Overmatig alcoholgebruik (19+) * 7% 7% 8% Zwaar alcoholgebruik (19+) ** 11% 9% 10% *overmatig alcoholgebruik mannen: meer dan 21 glazen alcoholische drank per week *overmatig alcoholgebruik vrouwen: meer dan 14 glazen alcoholische drank per week ** Zwaar alcoholgebruik: Mannen 6 of meer glazen per dag; vrouwen 4 of meer glazen per dag Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. 6.5 Drugsgebruik Van de 19-64-jarigen in Westland heeft 3% in de 12 maanden voorafgaand aan het onderzoek cannabis gebruikt (landelijk is dit 7%). 1% heeft in die periode harddrugs (amfetamine, XTC, LSD, cocaïne, heroïne of GHB) gebruikt. 58 Dit komt overeen met het landelijk gebruik van harddrugs. 59 Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. 55 Bron: Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Westland (najaar 2012) 56 Bron: Gezondheid op Peil in Westland, kernboodschappen voor lokaal beleid (maart 2011) 57 Bron: Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Westland (najaar 2012) 58 Bron: Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Westland (najaar 2012) 59 Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid, cijfers van 2009 Pagina - 31
6.6 Beperkingen Een op de acht respondenten heeft een functionele beperking. Mobiliteitsproblemen komen het meest voor. Het percentage respondenten met beperkingen neemt sterk toe met de leeftijd, deze trend is het sterkst voor de beperkingen in mobiliteit. 60 Functionele beperkingen (19+) 2012 WL ZHW NL Mobiliteit 8% 9% 10% Zien 6% 5% 6% Horen 4% 4% 6% Onder de groep 65-plussers is gevraagd naar de beperkingen in dagelijkse levensverrichtingen en het huishouden. 11% ondervindt beperkingen bij de algemene dagelijkse levensverrichtingen (traplopen, aankleden, zich wassen etc.), dit is minder dan gemiddeld in de regio Zuid-Holland West en minder dan in 2008 (16%). 46% ondervindt beperkingen bij het huishouden, dit percentage is vergelijkbaar met het gemiddelde in de regio. Beperkingen dagelijks levensverrichten (65+) 2012 WL ZHW Algemene dagelijkse levensverrichtingen 11% 14% Huishouden 46% 45% 6.7 Kwetsbare senioren Een op de zes zelfstandig wonende senioren is kwetsbaar. Het percentage kwetsbaren neemt toe met de leeftijd en vrouwen zijn kwetsbaarder dan mannen. Er zijn drie domeinen van kwetsbaarheid te onderscheiden: lichamelijke kwetsbaarheid (o.a. bewegen en beperkingen, komt voor bij 12%), psychische kwetsbaarheid (geheugenproblemen, somberheid, omgaan met problemen, komt voor bij 8%) en sociale kwetsbaarheid (alleenwonend, eenzaamheid en steun, komt voor bij 6%). Bij alle drie de domeinen neemt de kwetsbaarheid toe met de leeftijd, bij lichamelijke kwetsbaarheid het sterkst. 61 6.8 Psychosociale problemen Psychische problematiek belemmert het functioneren in het dagelijks leven en kan ernstige zelfdestructieve vormen aannemen. Bij een deel van de Westlandse jeugd komen psychosociale problemen voor. In Westland heeft 20% van de 5- tot en met 11-jarigen en 10% van de 12- tot en met 18-jarigen een indicatie voor psychosociale problematiek. Van de 12- tot en met 18-jarigen heeft 11% in 2011 gedacht aan suïcide. Aan deze gedachten gaan vaak: faalangst, gebrek aan sociale contacten/sociale vaardigheden, depressie, angststoornissen en echtscheiding vooraf. 62 Daarnaast blijkt dat sinds 2009 bij de groep 19-64-jarigen het percentage met een risico op een angststoornis/depressie is afgenomen van 41% naar 34%. Bij 65-plussers is dit percentage nauwelijks veranderd. 63 Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. Wel is bekend dat in Monster 5% van het totale aantal indicaties bestaat uit een AWBZ indicatie met psychische grondslag. 60 Bron: Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Westland (najaar 2012) 61 Bron: Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Westland (najaar 2012) 62 Bron: Gezondheid op Peil in Westland, kernboodschappen voor lokaal beleid (maart 2011) 63 Bron: Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Westland (najaar 2012) Pagina - 32
6.9 Aanspraak AWBZ In onderstaande tabel is te zien dat het totale aantal mensen dat aanspraak maakt op AWBZ zorg stabiel is gebleven. 64 Datum Monster Westland Nederland 1 juli 2012 890 3.725 791.865 1 januari 2013 865 3.670 787.465 1 juli 2013 865 3.645 799.540 In onderstaande tabel staat een overzicht van de cliënten met uitstaand recht op AWBZ-zorg op 1 juli 2012, 1 januari 2013 en 1 juli 2013, verdeeld over zeven leeftijdscategorieën. In de tabel is te zien dat op 1 juli 2013 de grootste groep AWBZ-cliënten in Monster in de leeftijdscategorie 18-49 jaar viel. 65 Leeftijd 1 juli 2012 1 januari 2013 1 juli 2013 0-11 jaar 15 15 15 12-17 jaar 25 25 25 18-49 jaar 260 265 270 50-64 jaar 200 195 190 65-74 jaar 120 120 115 75-84 jaar 140 125 140 85 jaar en ouder 125 125 115 Leeftijd onbekend x x x Totaal 890 865 865 Onderstaande tabel geeft de verdeling weer van AWBZ-cliënten ingedeeld naar dominante grondslag. Uit de tabel blijkt dat in Monster de groep cliënten met de dominante grondslag VG op 1 juli 2013 het grootste was. 66 Dominante grondslag 1 juli 2012 1 januari 2013 1 juli 2013 SOM 215 200 200 PG 70 65 70 PSY 45 30 40 LG 30 35 30 VG 525 530 525 ZG X X X Grondslag onbekend X X X Totaal 890 865 865 De inhoud van de rapportage is privacygevoelig. Om de privacy van cliënten te waarborgen, zijn de volgende maatregelen genomen: 1) In een tabel worden per cel aantallen vanaf de waarde vijf getoond. Bij de waardes nul tot en met vier staan kruisjes in de cellen. Als in een tabel over zorgomvang het aantal geldige cliënten is weggekruist, wordt het gemiddelde aantal uren of dagdelen zorg voor die categorie ook niet getoond; 2) Alle aantallen in deze rapportage worden afgerond op vijftallen. 64 Bron: CIZ basisrapportage 2013 65 Bron: CIZ basisrapportage 2013 66 Bron: CIZ basisrapportage 2013 Pagina - 33