M in O - erfgoedproject Koksijde DE ABDIJ TEN DUINEN 1138 Ik verrijs van onder het zand. De cultuurtoeristische revalorisatie van de voormalige abdijsite O.L.Vrouw ten Duinen Koksijde Abdij ten Duinen 1138 [ 1 / 5 ] MinO.be
Koksijde Abdij ten Duinen 1138 [ 2 / 5 ] MinO.be
ERFGOEDPROJECT Het ooit zo befaamde museum van de Duinenabdij met zijn park en abdijruïnes was in de late jaren 1990 duidelijk aan een dringende revalorisatie toe. Het museum was museologisch volledig achterhaald, de ruïnes waren dermate in verval dat restauratieve ingrepen zich opdrongen, en het park was bij gebrek aan beheer overwoekerd. Om de Duinenabdij opnieuw tot één van de grootste museale troeven aan de Vlaamse kust te maken ontwikkelde MONUMENT IN ONTWIKKELING in opdracht van de gemeente Koksijde het cultuurtoeristische project Ik verrijs vanonder het zand. Van meet af aan werden de aanwezige erfgoedwaarden van de gehele site vanuit een integrale én geïntegreerde visie benaderd. In een volledig vernieuwd binnenmuseum wordt de bezoeker ingewijd in het abdijleven in de middeleeuwen met als rode draad het unieke verhaal van de Duinheren in Koksijde. Tussen het park en de abdijruïnes werd de eenheid hersteld door de herinrichting van het park - op basis van het schilderij van de abdij door Pieter Pourbus uit 1580 - te enten op de inrichting van het 16 de -eeuwse abdijdomein. Door bij de inhoudelijke invulling van het buitenmuseum (park & ruïnes) verder te bouwen op thema s uit het binnenmuseum vormen park, ruïnes en museum Koksijde Abdij ten Duinen 1138 [ 3 / 5 ] MinO.be
voortaan een attractieve drie-eenheid met een duidelijk all weather-karakter. Omdat het buitenmuseum ruimtelijk echter geprangd zat tussen de Jean Luypaertlaan en de Van Buggenhoutlaan en met andere woorden een volwaardige contextuele benadering in de weg stond werd op initiatief van MONUMENT IN ONTWIKKELING een samenwerking aangegaan met de Vlaamse Landmaatschappij, waardoor niet alleen de gemeentelijke Luypaertlaan opgeheven werd maar binnen afzienbare tijd ook de gewestelijke Van Buggenhoutlaan deels opgebroken zal worden. De toeristisch herrezen abdij ten Duinen zal in de toekomst opnieuw in zijn historisch duinenlandschap liggen. In dit kader stond M IN O ook in voor de studie van de restauratie van de als monument beschermde abdijruïnes evenals van het als monument beschermde vissershuisje dat als horecabedrijf (de Gasterie) werd herbestemd. Om de abdijsite net zoals in het verleden ook als een poort naar het achterland te laten fungeren werd als het ware te paard tussen binnenmuseum en buitenmuseum (park met ruïnes) ook een regionaal bezoekerscentrum gerealiseerd. Behalve voor de ontwikkeling van het totale concept en de architecturale en inhoudelijke implementatie ervan en de opmaak van de uitvoeringsdossiers stond M IN O ook in voor de opmaak van de daarop geënte subsidie-aanvragen. Op basis van deze studies werden de Vlaamse en provinciale overheden bereid gevonden om voor dit project 6 mio. Euro cofinanciering vrij te maken. Tot slot begeleidde en controleerde Monument in Ontwikkeling de effectieve uitvoering. OPDRACHTGEVER(S) Gemeente Koksijde. UITVOERING Binnenmuseum + bezoekerscentrum: voltooiing in 2003. Buitenmuseum: voltooiing in 2007. Evenementenruimte: voltooiing in 2007. Vissershuisje De Gasterie : voltooiing in 2011. UITVOERINGSKOST LITERATUUR 11.000.940,00 EUR Becuwe F. 1998a Ik verrijs van onder het zand. Project ter valorisatie van de historische abdijsite Onze Lieve Vrouw ten Duinen in Koksijde. Bouwhistorische studie. De abdijkerk, Nieuwpoort, Monument-in-Ontwikkeling bvba, [pro manuscripto] Becuwe F. 1998b Ik verrijs van onder het zand. Project ter valorisatie van de historische abdijsite Onze Lieve Vrouw ten Duinen in Koksijde. Bouwhistorische studie. Het Grote Pand, Nieuwpoort, Monument-in-Ontwikkeling bvba, [pro manuscripto], 2 dln. Koksijde Abdij ten Duinen 1138 [ 4 / 5 ] MinO.be
Becuwe F. 2001, Ik verrijs van onder het zand. Een MinOerfgoedproject ter valorisatie van de voormalige abdij ten Duinen, in: Nova Monasterii, 1, 61-66. Van Royen H. 2003 Abdij Ten Duinen 1138, Openbaar Kunstbezit Vlaanderen, Brugge, 43 pp. Becuwe F. 2004a Vissershuisje Bij Baaltjes Kruis. Abdijsite ten Duinen. Koksijde. Bouwhistorische nota, Nieuwpoort, Monument in Ontwikkeling bvba, [manuscripto]. Becuwe F. 2004b Vissershuisje De Gasterie. Abdijsite ten Duinen. Koksijde. Bouwhistorische nota, Nieuwpoort, Monument in Ontwikkeling bvba, [manuscripto]. Nelissen N. 2006a De Duinenabdij van Sint-Idesbald, in: De Europese Gemeente, 41, 2006, 2, 17-20. Nelissen N. 2006b De Duinenabdij van Sint-Idesbald, in: N. Nelissen, Hart voor Architectuur in Europa. Een kleine tocht door de geschiedenis, Nijmegen, 172-177. [S.n.] 2009 Abdij Ten Duinen 1138. Bezoekersgids, Koksijde: 62 pp. Becuwe F. & Vereecke R. 2011 Monumenten-in-ontwikkeling. Erfgoedbehoud door ontwikkeling, Nieuwpoort, Monument in Ontwikkeling bvba. VOOR MEER INFORMATIE www.tenduinen.be Koksijde Abdij ten Duinen 1138 [ 5 / 5 ] MinO.be