" CEMENTTEGELS " TECHNISCHE NOTA EDITIE : Januari 2008 www.emeryetcie.com BRUSSEL Winkel : Gasthuisstraat 25, 27, 29 1000 Brussel - Tel. 02 513 58 92 - Fax. 02 513 39 70 ANTWERPEN Reyndersstraat 20-2000 Antwerpen - Tel : 03 231 30 84 - Fax : 03 234 38 26 PARIS - 18, passage de la Main d Or - 75011 Paris Tel : +33 1 44 87 02 02 Fax : +33 1 44 87 02 22
1. PLAATSINGSVOORSCHRIFTEN : Opgelet : onze technische nota s zijn altijd belangrijker dan de voorschriften op de verpakking van de plaatsingsproducten. Wij accepteren geen klachten na de plaatsing. De plaatsing geldt als aanvaarding van de goederen. Het is dus belangrijk deze voorschriften te lezen en te respecteren. 1. NOODZAKELIJKE PLAATSINGSVOORSCHRIFTEN PLAATSING RAND TEGEN RAND : Al onze tegels moeten bijna tegen elkaar geplaatst worden, dit met een voeg van +/-1mm. DUBBELE VERLIJMING EN GELIJKLEGGEN VAN DE TEGELS ten opzichte van elkaar. Tussen twee cementtegels die naast elkaar liggen, mag men niet meer dan 1mm niveauverschil hebben. DE TEGELS OLIËN : om te vermijden dat de voegmortel in het lichtporeuze oppervlak dringt en dat er een cementsluier, die onzichtbaar is wanneer het oppervlak nog nat is, opdroogt en het oppervlak een dof uitzicht geeft. Ongeveer 3 tot 4 uren voor het opvoegen, brengt men met behulp van een vod (geen borstel) een heel dun laagje (!!!) transparante plantaardige arachide- of zonnebloemolie aan. Vervolgens en net voor het voegen, DE TEGELS EN DE VOEGEN NAT MAKEN TOT ZE VERZADIGD ZIJN, met water. Dit is nodig voor het vullen van de smalle voegen. GEBRUIK EEN ZEER VLOEIBARE VOEGMORTEL, nooit een pasta. De tegels moeten bovendien zeer zorgvuldig schoongemaakt worden met water waaraan een beetje afwasmiddel of zeep zonder chloor of zuur is toegevoegd. Dit gebeurt na het voegen en voor het boenen. 2. BIJZONDERHEDEN - De productiemethode van de cementtegels impliceert dat er kleurverschillen kunnen zijn in éénzelfde doos of verschillende dozen. Wij raden dus aan om tijdens de plaatsing de tegels willekeurig uit de verschillende dozen te nemen om te vermijden dat er zones ontstaan die te sterk verschillen in kleur. - Er zullen ook altijd kleine foutjes zijn die afzonderlijk kunnen afschrikken maar die bijdragen tot het genuanceerde uitzicht van het geheel. Gezien het artisanale karakter van de productie moet men zelfs tot 5% grotere fouten (stukjes van de randen of barstjes van meer dan 0,5cm²) tolereren die de tegels ongeschikt maken voor plaatsing in zijn geheel. Er zal niettemin zeer weinig verlies zijn als men deze tegels gebruikt voor het versnijden van stukken voor de randen. Het zou tegenstrijdig zijn een artisanale tegel te willen die perfect uniform moet zijn. - Tegenwoordig hebben tegelzetters de gewoonte om tegels te plaatsen met een brede voeg. Maar dat is niet altijd zo geweest: vanaf de Delftse tegels, via de vloertegels die men al in de huizen aantreft sinds de 2 e helft van de XIX e eeuw, tot de afgeschuinde metrotegels, zijn de voegen zeer smal of zelfs haarfijn. Het zou echt jammer zijn de cementtegels op een andere manier te plaatsen want daar zijn ze niet voor gemaakt. Een bredere voeg zou hen een rustiek karakter geven. 3. TRADITIONELE PLAATSING Door middel van een dikke mortel op gestabiliseerd zand of op stijve ondergrond (beton-dekvloer). Deze plaatsing houdt meerdere nadelen in die deze methode niet uitsluiten, maar ze vereist bijkomende voorzorgsmaatregelen : Onderdompeling van de cementtegels gedurende 4 uur voorafgaand aan de plaatsing. Risico op breuk indien men een hamer gebruikt. Het gebrek aan flexibiliteit van de plaatsingsmortel kan soms leiden tot enkele scheurtjes in het geval van bewegen van de ondergrond. Mogelijke uitbloeiingen na de plaatsing (in water oplosbaar en verdwijnen uiteindelijk met het reinigen).
2. Lange droogtijd die een lange wachttijd voor het opvullen van de poriën tot gevolg heeft. Plaatsing door een ervaren vakman noodzakelijk. Uit ervaring raden wij u de gelijmde plaatsing aan die ongeveer zoals de traditionele plaatsing uitgevoerd wordt. 4. GELIJMDE PLAATSING : is aanbevolen. Deze moet gebeuren op een goed vlakke ondergrond, met zeer flexibele, witte lijmmortel, met dubbele verlijming : Wij bevelen aan de poederlijm OMNICEM PL85 (6 kg / m²) te gebruiken en voorafgaand de ondergrond te impregneren met OMNIBIND TP (0,2 liter / m²). Voor kleine muuroppervlakken is het mogelijk een gebruiksklare pastalijm te gebruiken, STABICOL TP2 ( 5 kg / m²). Het impregneermiddel OMNIBIND TP is dan overbodig. OPGELET: deze lijm verhardt langzaam. Men moet twee weken wachten alvorens te voegen. Deze lijm is niet papperig genoeg voor een plaatsing van cementtegels op de vloer : met de aanbevolen dosis (5 kg / m²) kan de tegel na het gelijkleggen verzakken door het gewicht van de cementtegel. Op een werf is er trouwens altijd een groot risico dat de tegel verzakt door erop te lopen vooraleer de lijm verhard is. Voor het betegelen van een douchebak, muren van een douche of bad, rondom het bad, wastafels of gootstenen, vloeren en aansluitboorden muur-vloer van kleine badkamers, keukenwerkbladen, en alle oppervlakken die in direct contact komen met water, is het onontbeerlijk ervoor te zorgen dat de ondergrond absoluut waterdicht is, zeker als deze gevoelig is voor water zoals hout of pleisterwerk. Breng met een brede borstel een dikke laag waterdichte pasta OMNIBIND COAT (3 kg / m²) aan na het impregneren met OMNIBIND TP. OPGELET: geen enkele lijm noch voegcement is volledig waterdicht, zelfs wanneer het opschrift dit vermeldt. Een niveaudraad spannen om de vertreklijn van de plaatsing aan te geven. Bij plaatsing van motieven in tapijten, moet men vertrekken van de assen van de te betegelen ruimte om het motief in de ruimte te centreren. Dubbele verlijming : De hoeveelheid lijm op de ondergrond en aan de achterkant van de tegels doseren om de tegels ten opzichte van elkaar te kunnen gelijkleggen. Gebruik een stevig pastamengsel: als de lijm te vloeibaar is, kan de tegel verzakken na het gelijkleggen. Een stevig pastamengsel is echter iets minder hechtend. Om de hechting te versterken is het dus essentieel om de achterkant van de tegel te in te strijken met lijm en de ondergrond te impregneren met OMNIBIND TP. Gebruik een kam van 8 tot 10 mm. De tegels langsheen de gespannen draad plaatsen en, wat HEEL BELANGRIJK is, DE TEGELS GELIJK LEGGEN TEN OPZICHTE VAN ELKAAR. Er mag geen niveauverschil van meer dan een millimeter zijn tussen een tegel en zijn rechtstreekse buren! Wij beschouwen belangrijke niveauverschillen als een zware fout, wat een weigering van de werken rechtvaardigt. Er kunnen nochtans dikteverschillen tussen tegels optreden van ± 1,5 mm. Zorgen dat het volledige oppervlak van de tegel in contact staat met de lijm (anders kan de tegel in de hoeken barsten). HEEL BELANGRIJK : DE TEGELS BIJNA TEGEN ELKAAR LEGGEN, MET EEN MINIMALE VOEG (+/-1 MM : «MARMERVOEG»), ZONDER ZICH ZORGEN TE MAKEN OVER DE REGELMAAT EN HET DOORLOPEN VAN DE VOEGEN. Onze cementtegels zijn gekalibreerd in lengte en breedte waardoor deze plaatsingswijze mogelijk is. Hoe smaller de voeg, hoe eleganter het resultaat. Wij beschouwen een bredere voeg als een zware fout, wat de weigering van de werken rechtvaardigt, behalve als de klant een bredere voeg verkiest. De tegels op het juiste niveau plaatsen door er met de handpalm op te drukken. Nooit met een hamer op de tegels kloppen (kans op barsten).
5. OPVOEGEN - Het opvoegen kan plaatsvinden 2 of 3 dagen na de plaatsing met lijmmortel OMNICEM PL85 en 14 dagen na de plaatsing met pastalijm STABICOL TP2. - Gebruik een gewone middengrijze voegmortel voor smalle voegen, op basis van cement met weinig of geen toeslagstoffen. - Wij bevelen OMNIFILL 102 (0,3 kg / m²) aan, een voegmortel voor smalle voegen die waterbestendig is. Zeer vloeibaar te gebruiken, hecht zich weinig vast aan het oppervlak van de cementtegels als dit verzadigd is met water voor het opvoegen en als de tegels enkele uren voordien geolied zijn. - DE TEGELS OLIËN : om te vermijden dat de voegmortel in het lichtporeuze oppervlak dringt en dat er een cementsluier, die onzichtbaar is wanneer het oppervlak nog nat is, opdroogt en het oppervlak een dof uitzicht geeft. Ongeveer 3 tot 4 uren voor het opvoegen, brengt men met behulp van een vod (geen borstel) een heel dun laagje (!!!) transparante plantaardige arachide- of zonnebloemolie aan. Opgelet : als de olie niet de tijd heeft om in de tegels de dringen, zal ze een klevende laag vormen met de voegmortel. Als er te veel tijd tussen het oliën en het voegen is, zal de olie het tegeloppervlak niet voldoende beschermen. Gebruik geen boenwas die de voegen kan dichtstoppen. - Vervolgens en net voor het opvoegen, HET OPPERVLAK EN DE VOEGEN VERZADIGEN met water, dit is noodzakelijk voor het vullen van de smalle voegen. GEBRUIK EEN ZEER VLOEIBARE VOEGMORTEL, nooit een pasta. Heel snel opvoegen, in kleine oppervlakken tegelijk, en onmiddellijk schoonmaken met water en dweil. De tegels moeten zorgvuldig schoongemaakt worden met water waaraan afwasmiddel of zeep zonder chloor of zuur is toegevoegd. Dit gebeurt onmiddellijk na het voegen en een tweede keer nadat de tegels volledig droog zijn. 3. Het is wenselijk om tussen de 2 schoonmaakbeurten af en toe met een natte dweil over de tegels te gaan om eventuele cementsluiers, die kunnen verschijnen tijdens het opdrogen, zo goed mogelijk te verwijderen. 6. PORIËNVULLING Cementtegels zijn, zoals ze uit het productieproces komen en zoals ze geleverd worden, mat en poreus. Vlekken kunnen gemakkelijk in de tegel dringen. Het poriënvullen van cementtegels na de plaatsing is dus noodzakelijk. Bescherm de tegels met karton (geen plastiek want dat verhindert het drogen) tot op het moment van het poriënvullen. Reinig de tegels grondig met water en afwasmiddel zonder chloor of zuur, voor het poriënvullen (elke vlek of sluier van voegcement die op dit moment niet wordt verwijderd, kan zichtbaar blijven tot de volgende grondige schoonmaakbeurt). Gebruik een schuursponsje (Scotch-Brite) of schuurpapier (maximum korrel 180) met water en zeep voor hardnekkige vlekken. Gebruik echter nooit chloorhoudend, bleekwater bevattend (risico van ontkleuring) of zuur (aantasting van het tegeloppervlak) product. De tegels nooit machinaal schuren. Een echt efficiënte poriënvulling kan ALLEEN GEBEUREN WANNEER DE TEGELS PERFECT DROOG ZIJN. Zoniet kan de boenwas niet voldoende in het tegeloppervlak dringen. Poriënvullen met een witte halfzachte boenwas : aanbrengen met een vod in twee zeer fijne lagen, wacht enkele uren voor het aanbrengen van de tweede laag, nadien opboenen met een propere en droge vod (voor grote oppervlakken kan een boenmachine gebruikt worden). Laat dan een druppel water vallen op het tegeloppervlak. Als het water er als een druppel blijft opliggen zonder een donker spoor van vocht achter te laten, zijn de tegels beschermd. Als dat niet het geval is, aarzel dan niet om een derde zeer fijne laag boenwas aan te brengen en opnieuw goed te boenen. Indien de tegels niet helemaal droog zijn en de ruimte desondanks al in gebruik wordt genomen, is het mogelijk om een tijdelijke laag boenwas aan te brengen. Men moet dan enkele weken of maanden later opnieuw boenen na een zeer grondige schoonmaakbeurt, wanneer de tegels en de dekvloer perfect droog zijn. Deze grondige reiniging zal gedeeltelijk de dunne laag oude boenwas wegnemen en zorgt ervoor dat de nieuwe boenwas dieper in het tegeloppervlak dringt. Wij raden onze BOENWAS EMERY & Cie aan voor het poriënvullen, een traditionele, ongekleurde, halfzachte was op basis van carnauba- en bijenwas met terpentijn. Ze is ook geschikt voor hout en parket, natuursteen en marmer. Breng 2 lagen aan voor een eerste poriënvulling (50g/m²).
7. GEWOON ONDERHOUD - Gebruik een vette zeep voor natuurstenen of terracotta vloeren. - Regelmatig boenen om de kleuren op te frissen en de tegels te beschermen. - Opboenen voor een glanzend uitzicht. - Reinigen met water na het boenen voor een gesatineerd effect. 8. DE VEROUDERING VAN DE CEMENTTEGELS Hoe meer u uw tegelvloer schoonmaakt met vette zepen, hoe meer u de tegels boent, hoe meer deze vloer een «levendig» patina, een zachtheid en warmte verkrijgt, hoe mooier deze satijnfilm wordt. Net als hout, parket, terracotta, natuursteen of marmer, zullen cementtegels hun volle schoonheid pas bereiken door veroudering. In tegenstelling tot geëmailleerde tegels, waarop de tand des tijds geen sporen nalaat, zit er echt leven in cementtegels. 9. NEUS VAN EEN TREDE Op het einde van een rij tegels die de neus van een trede vormen, gebruikt men een ijzeren «L» hoekprofiel van 2,5cm x 2,5cm als neus van de trede. De horizontale binnenkant van het «L»-ijzer ligt dan onder de tegel en het verticale deel bedekt de zijkant van de tegel. Dit resulteert in een stevigere buitenhoek en verstopt het gedeeltelijk ongekleurde stuk van de tegel. 10. PLAATSING VAN PLINTEN Hoeken met schuine kant : de zijkant van plinten in cement die in een hoek worden geplaatst, moeten versneden worden op 45 met een diamantzaag met water, en schuin geplaatst worden. Men moet de voeg opvoegen en de scherpe kantjes van de uitstekende hoekuiteinden opschuren met schuurpapier korrel 100. De voegen van de plinten niet op dezelfde lijn plaatsen als die van de vloertegels : dit is ingewikkeld en voegt niets toe aan het esthetische uitzicht van de vloer en leidt tot te veel en onlogische versnijdingen van plinten. De bovenkant van de plint moet opgevoegd worden tot tegen de muur en kan geschilderd worden in dezelfde kleur als de muur. 11. PLAATSING BUITEN De cementtegels kunnen het buitenleven verdragen op plaatsen die voldoende bescherming bieden, bijvoorbeeld in een stadstuin tussen muren, op een terras of in een mediterraan klimaat. Niettemin kunnen er zich barstjes voordoen in de poreuze tegels (zoals bij vele natuurstenen) in geval van vorst wanneer de tegels nat zijn. Om de nadelen die te wijten zijn aan vorst zo veel mogelijk te vermijden, moeten de volgende plaatsingsvoorschriften gerespecteerd worden. Deze zijn geldig voor alle soorten tegels buiten: De plaatsing moet gebeuren op een ondoorlatende of perfect waterdicht gemaakte dekvloer. De tegels moeten dubbel verlijmd worden, anders kunnen er waterbellen gevormd worden onder de tegels waardoor deze kunnen loskomen of waardoor er barsten ontstaan bij vorst. De lijm moet geschikt zijn voor buiten (OMNICEM PL85). De voegen moeten goed ingevuld en onderhouden worden om te vermijden dat er te veel water kan indringen. Men moet voldoende helling voorzien om het water snel te laten weglopen en plassen te vermijden. Het is aangeraden om de tegels regelmatig te boenen om het weglopen van het water te bevorderen. Opgelet! : onze tegels die buiten geplaatst worden, kunnen belangrijke verkleuringen vertonen door de zon of zure regen. In elk geval kunnen al deze kleine nadelen gewaardeerd worden door elkeen naargelang zijn tolerantie en smaak. Sommigen zullen in het bijzonder van dit gepatineerd of oud uitzicht houden. 4.
12. PRODUCTEN 5. PRIMER - IMPREGNEERMIDDELEN OMNIBIND TP : noodzakelijke primer. (droog in 12u). Lichtgroene vloeistof op basis van synthetische harsen in waterige oplossing. Verhoogt de kleefkracht van OMNIBIND COAT of OMNICEM PL85 op elke ondergrond. Niet nodig voor STABICOL TP2. Noodzakelijk op twijfelachtige ondergrond of elke ondergrond in pleisterwerk. Aanbrengen met een brede borstel. OMNIBIND COAT : voor perfect waterdichte ondergrond. (droog in 12u). Witte waterbestendige pasta,, blijvend elastisch op basis van latex in waterige oplossing. Noodzakelijk voor het waterbestendig maken van : douchebodem, muren van douches en baden, rondom de badkuip, gootstenen en wastafels, vloeren en aansluitboorden muur-vloer van kleine badkamers, keukenwerkbladen en alle oppervlakken die in direct contact komen met water. Aanbrengen in een dikke laag met een brede borstel, na het impregneermiddel OMNIBIND TP. Om zeker te zijn van een goede waterdichtheid moet de laag ongeveer 2 mm dik zijn. Twee of meer lagen aanbrengen indien nodig. OPGELET : de ondergrond moet absoluut waterdicht zijn,zeker als deze gevoelig is voor water zoals hout of pleisterwerk. Geen enkele lijm noch voegcement is volledig waterbestendig, zelfs wanneer het voorschrift dit vermeldt. Als het verbruik minder dan 3kg/m² bedraagt, kan de waterdichtheid onvoldoende zijn. LIJMEN 0,2 l / m² 3 kg / m² POEDERLIJM : OMNICEM PL 85 : zeer flexibel. Witte cementmortel in poedervorm op basis van cement en synthetische stoffen. Zeer flexibel en waterbestendig voor elke ondergrond (op vloerverwarming, op oude vloeren en op panelen). Voor binnen en buiten. De ondergrond eerst impregneren met OMNIBIND TP. Aanbrengen met een kam van 8 à 10 mm. 2 tot 3 dagen wachten voor het opvoegen. LIJMPASTA: STABICOL TP 2 : enkel voor kleine muuroppervlakken. Zeer gebruiksvriendelijk. Enkel voor kleine verticale muuroppervlakken binnen. Niet voor vloeren. Witte lijmpasta, klaar voor gebruik, op basis van synthetische harsen, zeer flexibel en zeer waterbestendig. Voor elke ondergrond, zonder impregneermiddel OMNIBIND TP. Aanbrengen met een kam van 8 à 10 mm. OPGELET : verhardt langzaam : 2 weken wachten voor het opvoegen. VOEGSEL 6 kg / m² 5 kg / m² OMNIFILL 102 : Waterbestendige voegmortel voor dunne grijze voegen. Zeer vloeibaar te gebruiken, hecht weinig aan het oppervlak van de cementtegels als deze verzadigd zijn met water voor het opvoegen en als de tegels enkele uren voordien geolied worden. Laat waterdamp van de muren door. PORIENVULLEN EN ONDERHOUD incl. BTW 1 liter 10,00 3 liter 21,00 5 kg 56,00 16 kg 152,00 incl. BTW 5 kg 9,00 25 kg 30,00 5 kg 21,00 17 kg 62,00 Incl. BTW 0,3 kg / m² 5 kg 6,00 BOENWAS EMERY & Cie. Traditionele, ongekleurde boenwas, halfzacht, op basis van carnauba- en bijenwas verdund met terpentijn. Gemakkelijk aan te brengen met een droge doek op kleine oppervlakken. Ook geschikt voor hout en parket, natuursteen en marmer. Aanbrengen in 2 lagen (50g/m²) voor een eerste poriënvulling. Na het poriënvullen regelmatig schoonmaken met een vette vloerzeep. De boenwas regelmatig gebruiken om de kleuren op te frissen en de tegels te beschermen. 100g / m² incl. BTW 1 kg 19,00 5 kg 77,00