Camping Molenslag, Monster (gemeente Westland)

Vergelijkbare documenten
Nieuw Delft veld 3 en 8 (westelijk deel)

Waterberging Ackerdijksepolder in Pijnacker (gemeente Pijnacker-Nootdorp)

Nieuw Delft veld 6, 8 (oostelijk deel), 9 en kademuur Nieuwe Gracht Zuid

Archeologie Deventer Briefrapport 27. November Controleboringen Cellarius - De Hullu (project 494)

Bijlage IV. Plangebied Van Voorst tot Voorststraat te Vught Archeologisch inventariserend veldonderzoek (karterende fase)

Plangebied HOV Spooronderdoorgang Santpoort- Driehuis in Santpoort-Noord

6500 voor Chr. RAAP-NOTITIE 4478 Plangebied Noorderweg 27 te Noordwijk 3750 voor Chr. Gemeente Marum Archeologisch vooronderzoek: een verkennend veldo

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

RAAP-NOTITIE Plangebied De Botter te Hallum Gemeente Ferwerderadiel Archeologisch vooronderzoek: een bureau- en inventariserend veldonderzoek

Archeologisch booronderzoek voor het plangebied Ringbaan Noord-Maasstraat te Tilburg. Koen Hebinck

Beulakerweg 127 te Giethoorn, gem. Steenwijkerland (Ov.)

Bijlage 4 Archeologisch onderzoek

Archeologisch booronderzoek voor het plangebied Utrechtseweg 82 te Zeist. K oen Hebinck

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Figuur 1. Resultaten onderzoek geprojecteerd op het Actueel Hoggtebestand Nederland (AHN).

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Plangebied Wytsmastraat te Burdaard Gemeente Ferwerderadiel Archeologisch vooronderzoek: een bureau- en inventariserend veldonderzoek

Plangebied kapschuur aan de Holte 17 te Onstwedde

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Bedrijventerrein Emerald te Delfgauw (gemeente Pijnacker-Nootdorp)

Delftse Archeologische Notitie 129. Markt 85, Delft. Een archeologische begeleiding. Jorrit van Horssen

Plangebied Nieuwelaan-Oost te Limmen

Plangebied Kreater, Rotterdam-Overschie

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Gemeente Ede Plangebied Kerkhoflaan te Bennekom

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Plangebied Van de Spiegelstraat 23 en 23a in Den Haag

Bijlage 11 bij toelichting Bestemmingsplan Verbreding N444 en reconstructie Nagelbrug, Voorhout

Plangebied Ljouwerterdyk 7 te Hallum

Rotterdamseweg 202 in Delft

Ruimtelijke onderbouwing archeologie Vijf Akkers-Noord, Moordrecht (gemeente Zuidplas). Notitie TML554

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

30 sept OU

Heemsteedsekanaaldijk/Overeindse weg

Plangebied Volkstuinencomplex Arentsburgh te Voorburg

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

RAAP-NOTITIE Plangebied Kotmanpark-Oost Gemeente Enschede Archeologisch vooronderzoek: een bureau- en inventariserend veldonderzoek

Verkennend archeologisch booronderzoek voor Koningin Julianalaan 19 te Waalre. Koen Hebinck

Archeologisch veldonderzoek Hoogheemraadschap van Delfland

Plan van Aanpak. Archeologisch vooronderzoek, bureau- en inventariserend veldonderzoek. gemeente Nieuwkoop

Chrysantenstraat 9, Naaldwijk (gemeente Westland)

Plangebied Kleihoogt 9, Berkel en Rodenrijs

Gemeente Bernheze Plangebied Ter Weer te Heeswijk-Dinther

Plangebied Hengelosestraat/Noordsingel Gemeente Haaksbergen Archeologisch vooronderzoek: een bureau- en inventariserend veldonderzoek

Plangebied Sportterrein te Lippenhuizen

RAAP-NOTITIE Plangebied Burloseweg Gemeente Winterswijk Archeologisch vooronderzoek: een bureau- en inventariserend veldonderzoek

Plangebied Groenzoom Berkel en Rodenrijs

Pagina 1 van 8 Archeologie West-Friesland, Nieuwe Steen 1, 1625 HV Hoorn, Postbus 603, 1620 AR Hoorn

Verbetering watersysteem polder t Hoekje

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Bureau voor Archeologie Rapport 273

RAAP-NOTITIE 4626 Plangebied De Cloese Gemeente Lochem Archeologisch vooronderzoek: een inventariserend veldonderzoek (karterende fase)

Adviesdocument 768. Oranjerie landgoed Mattemburgh, gemeente Woensdrecht. Project: Projectcode: HOOM2. Opdrachtgever: Brabants Landschap

Plangebied Blokhoeve 7 te Nieuwegein

Archeologisch booronderzoek Burgemeester De la Saussaye Briëtweg, De Wijk, gemeente De Wolden

Ede, Roekelse Bos (gem. Ede)

Archeologische Quickscan

Transect-rapport Sevenum, Vinkepas 16. Gemeente Horst aan de Maas (L)

memo Locatiegegevens: Inleiding

Bureau voor Archeologie Rapport De Duynkant, Castricum, gemeente Castricum: booronderzoek

RAPPORT A I Archeologisch onderzoek aan de Graafweg 2c te Lopik, gemeente Lopik

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Heenvliet, Steenhoeck-Welleweg Gem. Bernisse (ZH.) Een Inventariserend Archeologisch Veldonderzoek. Steekproefrapport /11Z

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

boring: 2016J187_ Lier Ygo

4 Archeologisch onderzoek

Plangebied Grijssloot 13 in Leens

Plangebied Rosinkweg noord

Gemeente Rucphen Plangebied Koekoekstraat ong. te Sprundel

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Verkennend booronderzoek Kornelis van Tollaan 26-34, te Rotterdam. P. van de Geer. Archol. Archol

Plangebied De Hullen 4 te Drijber

Herstructurerings- en ontwikkelingsplan Burdaard Gemeente Ferwerderadiel Archeologisch vooronderzoek: een inventariserend veldonderzoek

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Plangebied Zwembad de Vijf Heuvels te Markelo

Ballumerweg 23 in Nes

Plangebied Tolhuispark in Dokkum

Plangebied Verkeersknooppunt NS station Voorburg

Oude Amersfoortseweg 99 te Hilversum rapport 2022

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Plangebied Achterweg-Zuid 62 in Lisse

Archeologisch onderzoek te Macharen Kerkstraat

xxx Archeologisch Inventariserend Veldonderzoek door middel van verkennende boringen voor de locatie Oogenlust aan de Hees te Eersel, gemeente Eersel.

Plangebied Zijtak OZ 104 te Nieuw Amsterdam Gemeente Emmen Archeologisch vooronderzoek: een bureau- en inventariserend veldonderzoek

Archeologisch onderzoek t Zand Noord

Plangebied H.W. Iordensweg te Twello

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

VDL Nedcar de heer K. Engelen Dr. H. van Doorneweg RD Born

Plangebied Natuurspeeltuin de Weijver

Quickscan Archeologie. Forellenvisvijvers De Huif Aan de Uilenweg 2 Lelystad, gemeente Lelystad

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Transcriptie:

Delftse Archeologische Notitie 42 Camping Molenslag, Monster (gemeente Westland) Karterend booronderzoek ten behoeve van natuurherstel Anja van de Meer Opdrachtgever: Dunea Duin & Water Pompstationweg 351 2597 JV Den Haag Contactpersoon: Dhr. J.J.J.M. Lucas 06-53861202 h.lucas@dunea.nl Bevoegde overheid: Gemeente Westland Beheer documentatie: Provincie Zuid-Holland Type onderzoek: Karterend booronderzoek Periode van uitvoer: Januari 2014 Aanleiding: Natuurherstel Locatie: Gemeente Westland, Monster, camping Molenslag Coördinaten: 71802 x 450140 CIS-code: 60047 Projectcode: WL078 Projectleider: drs. J.P.L. Bakx Projectmedewerker: B. Penning (MA), drs. A. van de Meer Status: Definitieve versie, februari 2014 Autorisatie: ISSN: 1879-9590 2014 Erfgoed Delft en Omstreken Drs. J.P.L. Bakx Postbus 78 2600 ME Delft 015-2602358 archeologie@delft.nl www.archeologie-delft.nl

Samenvatting Archeologie Delft heeft in opdracht van Dunea Duin & Water in januari 2014 een archeologisch booronderzoek uitgevoerd op de locatie Camping Molenslag in Monster (gemeente Westland). Doel van het karterend inventariserend veldonderzoek was om het plangebied door middel van grondboringen systematisch te onderzoeken op de aanwezigheid van archeologische vondsten, sporen en/of lagen. Uit de resultaten van het onderzoek volgt een advies over de omgang met eventueel aanwezige archeologische waarden in het plangebied. De natuurlijke bodemopbouw in het plangebied bestaat uit een relatief dun pakket duinzand van de Laag van Den Haag (voorheen Jong Duinzand), op duinzand van de Laag van Voorburg (voorheen Oud Duinzand), met aan de basis schelphoudend zand van de voormalige strandvlakte met strandwallen (Laag van Rijswijk). In de Laag van Voorburg zijn twee niveaus waargenomen waarop duidelijk bodemvorming heeft plaatsgevonden. Op een dieper niveau is in twee boringen een veenlaag aangetroffen op de Laag van Voorburg, die gevormd kon worden onder bescherming van de strandwallen in de achterliggende lagunes. In één boring zijn enkele fragmenten puin aangetroffen, die mogelijk behoren tot de voormalige boerderij Geesterwijk. Er is echter in geen van de boringen een oud maaiveldniveau of akkerlaag aanwezig, die de baksteen in een context van bijvoorbeeld een erf kunnen plaatsen. Verder zijn in de aangeboorde stratigrafische niveaus geen archeologische indicatoren aangetroffen die kunnen duiden op de aanwezigheid van een vindplaats in het plangebied. Op basis van het karterend inventariserend veldonderzoek wordt de kans zeer gering geacht dat met de geplande werkzaamheden in het plangebied archeologische waarden verstoord zullen worden. De aanbeveling voor het plangebied Camping Molenslag te Monster (gemeente Westland) luidt dan ook dat zonder verder archeologisch onderzoek kan worden gestart met de voorgenomen werkzaamheden. De uiteindelijke beslissing hierover ligt bij het bevoegd gezag, in deze de gemeente Westland.

Inhoudsopgave 3 Samenvatting 7 1 Inleiding 1.1 Kader en doelstelling 1.2 Ligging van het plangebied 1.3 Onderzoeksopzet en richtlijnen 9 2 Resultaten bureauonderzoek 11 3 Veldonderzoek 3.1 Onderzoeksmethoden 3.2 Resultaten veldwerk 15 4 Conclusies en aanbevelingen 4.1 Conclusies 4.2 Beantwoording onderzoeksvragen 4.3 Selectieadvies 17 Bibliografie 17 Gebruikte afkortingen 17 Overzicht van afbeeldingen & bijlagen 19 Bijlage 1 Boorbeschrijvingen

1 Inleiding 1.1 Kader en doelstelling De camping Molenslag in het duingebied Solleveld moet in het kader van het Natura 2000 beheerplan wijken voor natuurherstel, waarbij op de locatie een kalkarm Grijs Duin zal worden ontwikkeld.1 Een combinatie van een dergelijk duin met kampeerfunctie is niet mogelijk. In 2014 dient camping Molenslag uit het duingebied te zijn verwijderd en moet het plangebied zijn afgeplagd en het reliëf hersteld. Bij de geplande werkzaamheden kunnen archeologische waarden in het geding zijn. Directe schade kan ontstaan door aansnijding van de eventuele archeologische waarden door afplagging van de bovenlaag. Voor een deel zal er sprake zijn van mogelijke schade op de lange termijn, omdat het zand opnieuw moet gaan stuiven. Door deze zandverstuiving kunnen archeologische vindplaatsen aan het oppervlak komen te liggen en degraderen. 1 Dunea 2013 2 Bakx 2013 3 Kerkhof 2012 Op verzoek van Dunea heeft Archeologie Delft een bureauonderzoek uitgevoerd om voor het plangebied een gespecificeerde, archeologische verwachting op te stellen.2 Voor het bureauonderzoek is gebruik gemaakt van de beleidskaart van de gemeente Westland3 en informatie over bodemverstorende activiteiten in de afgelopen decennia. Op de archeologische beleidskaart ligt het plangebied in verwachtingszone II en IV. In verwachtingszone II bestaat een hoge kans op het aantreffen van archeologische vindplaatsen uit het Neolithicum, de Bronstijd, de IJzertijd, de Romeinse tijd, de Late Middeleeuwen en de Nieuwe tijd. In het geval van onderhavig plangebied bestaat deze zone uit een buffer rondom de locaties van de duinafzettingen van de Laag van Voorburg, 71820 450162 450162 j Legenda Afbeelding 1.1: ligging van het plangebied. camping Molenslag 0 25 50 75 100 Meter 71820 7

die gunstige bewoningsmogelijkheden boden vanaf het Neolithicum. Verwachtingszone IV bestaat hier uit buitendijks gebied waarvoor geen archeologische verwachting geldt. Hier is een zeer lage trefkans voor archeologische vindplaatsen. Volgens het bestemmingsplan voor de kustreep van de gemeente Westland is sprake van een dubbelbestemming Waarde Archeologie. 4 Bodemverstorende ingrepen dieper dan 35 cm mv en over een oppervlakte van meer dan 100 m 2 zijn vergunningplichtig. Op basis van de resultaten van het archeologisch bureauonderzoek en bekende waarnemingen in de directe omgeving is geadviseerd om de archeologische verwachting te toetsen door middel van een karterend archeologisch veldonderzoek. Het onderzoek is uitgevoerd door middel van grondboringen, gecombineerd met een oppervlaktekartering. Het primaire doel van het onderzoek is bepalen in hoeverre de bodem binnen het plangebied nog intact is en of er sprake is van eventuele archeologische waarden. Om de archeologische verwachting te kunnen toetsen, zijn de volgende onderzoeksvragen opgesteld: Hoe ziet de stratigrafie van het plangebied er uit en is de bodemopbouw intact? Zijn er aanwijzingen voor archeologische vindplaatsen binnen het plangebied, en zo ja, wat is de diepteligging, stratigrafische positie en omvang van de vindplaats(en)? Wat is het advies ten aanzien van eventueel archeologisch vervolgonderzoek? 1.2 Ligging van het plangebied Het plangebied Camping Molenslag bevindt zich ten noordoosten van het dorp Ter Heijde (onderdeel van Monster), direct ten westen van de weg Molenslag en ten noorden van de Slaperdijk. Het is gelegen in het zuidwestelijke gedeelte van het duingebied Solleveld. Het plangebied staat afgebeeld op kaartblad 30d van de topografische kaart van Nederland en ligt tussen de coördinaten 71795 x 450295, 71916 x 450170, 71808 x 450032 en 71676 x 450178. Het plangebied heeft een oppervlakte van circa 3 tot 3,5 ha. Ten tijde van het karterend inventariserend veldonderzoek was de camping reeds verwijderd. Het plangebied bestond grotendeels uit grasland met daarbinnen enkele repacpaden. 1.3 Onderzoeksopzet en richtlijnen Het veldonderzoek bestond uit een karterend booronderzoek en is uitgevoerd volgens de eisen zoals deze zijn opgesteld in de Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie (KNA), versie 3.2, van de Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer (SIKB; http://www.sikb.nl). Het booronderzoek is gecombineerd met een oppervlaktekartering 4 Konijnenburg Groep 2010 (vastgesteld 21 september 2010) 8

2 Resultaten bureauonderzoek De archeologische verwachting in het plangebied wordt in hoge mate bepaald door de geologische ondergrond. Volgens de geologische kaart van Nederland (schaal 1:50.00) 5 en de Nieuwe geologische kaart van Den Haag en Rijswijk 6 bestaat de bodemopbouw binnen het plangebied van onder naar boven (van oud naar jong) uit oude zandafzettingen van de Laag van Voorburg (voorheen Oude Duinen genoemd) met daarboven Hollandveen en met name in het noordelijke deel van het plangebied daarboven weer zandafzettingen van de Laag van Den Haag die hier dikker is dan 2 m (voorheen Jonge Duinen genoemd). 5 Van Staalduinen 1979 6 Vos et al. 2007 De strandwallen en de daarop gelegen Laag van Voorburg boden al vanaf de Vroege Prehistorie tot in de Middeleeuwen en Nieuwe tijd goede bewoningsmogelijkheden. In de kuststrook bevinden de archeologische niveaus zich voor het merendeel tussen 0,5 en 3,5 m +NAP. Uit historisch-geografisch onderzoek is gebleken dat de locatie van boerderij Geesterwijk, waarvan het ontstaan tenminste teruggaat tot in de 15 e eeuw, is gelegen binnen het plangebied. De boerderij zou rond 1850 gesloopt zijn om de huidige Slaperdijk ten behoeve van de versterking van de zeewering aan te kunnen leggen. Resten van de boerderij en bijbehorend erf kunnen nog in het plangebied aanwezig zijn. Deze resten zullen zich in de top van de later door verstuivingen gevormde Laag van Den Haag bevinden. Direct ten zuiden en zuidoosten van het plangebied ligt het Monsterse Geestje. Bij het afgeesten van dit duin werden in de jaren zestig bewoningssporen uit de late Nieuwe Steentijd, Bronstijd en IJzertijd aangetroffen op verschillende vegetatieniveaus binnen de Laag van Voorburg. Aan de oostzijde grenst het plangebied aan een langgerekt terrein van hoge archeologische waarde (AMK terrein 4028). De oriëntatie en omvang van dit terrein komt overeen met de ligging van de Laag van Voorburg, al dan niet afgedekt met de Laag van Den Haag. De waardering van dit terrein is op basis van meerdere waarnemingen van bewoningssporen vanaf de Midden-IJzertijd tot in de Late Middeleeuwen (circa 1200), maar zeker ook vanwege de nabijheid van de rijke vindplaatsen van het Monsterse Geestje. In het zuidoostelijk deel van het AMK-terrein bevindt zich een verstoring door een zandwinningsput. Door latere egalisatiewerkzaamheden is de precieze ligging van deze verstoring verloren gegaan. 9

3 Veldonderzoek 7 Bakx 2013 3.1 Onderzoeksmethoden Bij een karterend inventariserend booronderzoek worden, conform de richtlijnen van de Provincie Zuid-Holland, ca. 10 boringen per hectare gezet. Er wordt geboord in een grid van 30 bij 30 meter, waarbij de boringen in een raai telkens 15 meter verspringen ten opzichte van de boringen in de er naast gelegen raai. Hiermee wordt de geo(morfo)logische en bodemkundige opbouw goed in kaart gebracht, maar wordt ook de trefkans op een archeologische vindplaats zo groot mogelijk gemaakt (Leidraad inventariserend veldonderzoek; karterend booronderzoek). De exacte coördinaten van de boringen zijn ingemeten met een GPS. In totaal zijn 28 boringen gezet (afbeelding 3.2). De diepte van de boringen bedraagt 3,0 m - maaiveld. In de middelste raai in het plangebied is getracht de boringen door te zetten tot 4,0 m - maaiveld, waarbij een maximale boordiepte van 3,70 m - maaiveld is behaald. De eerste 1,0 tot 2,0 meter is geboord met behulp van een Edelmanboor met een diameter van 7 cm. Dieper is er gestoken met een zuigerboor met een diameter van 6 cm. De boorprofielen zijn beschreven in een hiervoor ontwikkeld computerprogramma. Dit is gedaan volgens de Archeologische Standaard Boorbeschrijvingsmethode, samengesteld door de Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer (SIKB). Hierbij worden onder andere de textuur van de bodemlagen, de kleur en de diepte genoteerd. Bovendien worden de eventuele archeologische indicatoren (scherven, bot, steen, houtskool etc.) vermeld. Andere aanwijzingen voor de aanwezigheid van oude bewoning, zoals in de grond aanwezige fosfaten, worden ook gedocumenteerd. Tijdens onderhavig onderzoek is door middel van een zoutzuuroplossing bij de verschillende zandlagen een toets uitgevoerd of er sprake was van kalkrijk, kalkarm of kalkloos zand. De maaiveldhoogten zijn achteraf bepaald aan de hand van een AHN-bestand met een rasteropname van 5x5 m. Bij aanvang van de veldwerkzaamheden zijn de mogelijkheden voor de oppervlaktekartering zoals opgenomen in het Plan van Aanpak verkend. 7 Het plangebied bleek echter niet geschikt voor een oppervlaktekartering en deze heeft derhalve geen resultaten opgeleverd. Afbeelding 3.1: uitvoering van het veldonderzoek. 11

3.2 Resultaten veldwerk 8 Bodemopbouw Het bovenste deel van de bodemopbouw bestaat uit een geroerde bouwvoor, die overgaat in een lichtbruin tot lichtbruingrijs, matig humeus, kalkarm zand. Deze matig humeuze laag dekt een meer gelige stuifzandlaag af met daarin ijzeroxidevlekken. Naar beneden toe neemt de ijzer in het pakket af en varieert de kleur van lichtgelig grijs tot lichtbruingrijs. Het zandpakket bestaat grotendeels uit duinzand van de Laag van Voorburg, dat afgedekt is met een zandafzettingen van de Laag van Den Haag. De overgang tussen de oude en jonge zandafzettingen was, zonder tussenliggend veen, niet duidelijk vast te stellen. In twaalf boringen (boring 4 t/m 6, 10, 11, 13, 17, 20 t/m 23 en 28) is tussen 0,39 m + NAP en 0,95 m + NAP een goed ontwikkelde vegetatiehorizont aanwezig, bestaande uit een sterk humeus zand met plantenresten waaronder hout en riet. Een tweede vegetatieniveau, met een minder sterk ontwikkelde bodemvorming, bevindt zich tussen 1,23 m + NAP en 2,60 m + NAP (in de boringen 3, 4, 7, 9, 16 t/m 19 en 22 t/m 24). In de raai met boringen tot 4 m mv is in de twee meest zuidoostelijke boringen een sterk zandige veenlaag aangetroffen, met daarin schelpresten. De veenlaag dekt in deze boringen een ietwat grover grijs zandpakket met schelpresten af, dat onderdeel uitmaakt van de voormalige strandvlakte. De overgang van de Laag van Voorburg naar het onderliggende strandwallencomplex (Laag van Rijswijk) is zonder tussenliggende veenlaag of vegetatiehorizont moeilijk waar te nemen in het veld, maar kan mogelijk afgelezen worden aan de overgang van kalkloos naar kalkrijk zand, gecombineerd met het voorkomen van schelpresten. Deze overgang varieert in diepte van 0,55 m + NAP tot 1,63 m + NAP. 8 Zie voor indivuduele boorbeschrijvingen bijlage 1. 71700 j 72000 1!. 23!. 24 18!. 12!. 25!. 19!. 13!. 26 7!. 20!.!. 14!. 27 2 8!. 21!.!.!. 15!. 28 3 9!. 22!.!.!. 16!. 4 10!.!.!. 17 5 11!.!.!. 6!. 450000 450000 450300 450300 Legenda Camping Molenslag Repac!. Boring 71700 0 25 50 75 100 Meter 72000 Afbeelding 3.2: plangebied en de locatie van de boringen. 12

Archeologie In boring 5 is zijn op een diepte van 2,96 m + NAP (0,50 m - mv) fragmenten rose-oranje puin aangeboord, die mogelijk uit de 18 e eeuw dateren en verband kunnen houden met de voormalige boerderij Geesterwijk in het plangebied. In de overige stratigrafische niveaus zijn geen archeologische indicatoren aangetroffen. Wel zijn ten minste twee vegetatiehorizonten waargenomen, die een periode van non-depositie kenmerken waarin het landschap goed toegankelijk moet zijn geweest voor de prehistorische mens. 13

4 Conclusies en aanbevelingen 4.1 Conclusies De natuurlijke bodemopbouw in het plangebied bestaat uit een relatief dun pakket jong duinzand (Laagpakket van Den Haag), op oud duinzand (Laagpakket van Voorburg), met aan de basis schelphoudend zand van de voormalige strandvlakte met strandwallen (Laagpakket van Rijswijk). In het Laagpakket van Voorburg zijn twee niveaus waargenomen waarop duidelijk bodemvorming heeft plaatsgevonden. Op een dieper niveau is in twee boringen een veenlaag aangetroffen op het Laagpakket van Voorburg, die gevormd kon worden onder bescherming van de strandwallen in de achterliggende lagunes. 4.2 Beantwoording van de onderzoeksvragen Om de archeologische verwachting verantwoord te kunnen toetsen, zijn de volgende onderzoeksvragen opgesteld: Hoe ziet de stratigrafie van het plangebied er uit en is de bodemopbouw intact? Het Laagpakket van Den Haag bevindt zich onder een geroerde bouwvoor op een minimale diepte van 3,5 m - NAP. Deze zogenaamde jonge zandafzettingen gaan over in de Laag van Voorburg. Een duidelijke grens tussen de Laag van Voorburg en de Laag van Den Haag was in het veld niet waar te nemen. Van boven naar beneden gaat het zand van kalkloos over naar kalkhoudend tot kalkrijk. Deze opeenvolging doet vermoeden dat de de Laag van Voorburg relatief dicht aan het oppervlak ligt in het plangebied. Het kalkrijke en schelphoudende zand behoort in dit beeld tot de voormalige strandvlakte met strandwallen (Laag van Rijswijk) waarop de Laag van Voorburg is gevormd. Achter de strandwallen kon in de lagunes veenvorming plaatsvinden, waarvan een restant is aangetroffen in twee boringen op een diepte van respectievelijk 0,04 m - NAP en 0,28 m - NAP. In de Laag van Voorburg zelf zijn tenminste twee vegetatiehorizonten aangetroffen, die duiden op een periode van non-depositie waarin bodemvorming kon plaatsvinden. De bodemsequentie van de Laag van Voorburg naar de oudere strandvlakte met lokale veenvorming in de lagunes achter de strandwallen is intact. Zijn er aanwijzingen voor archeologische vindplaatsen binnen het plangebied, en zo ja, wat is de diepteligging, stratigrafische positie en omvang van de vindplaats(en)? In één boring zijn enkele fragmenten puin aangetroffen die mogelijk behoren tot de voormalige boerderij Geesterwijk. Er is echter in geen van de boringen een oud maaiveldniveau of akkerlaag aanwezig die de baksteen in een context van bijvoorbeeld een erf kunnen plaatsen. Verder zijn in de stratigrafische niveaus geen archeologische indicatoren aangetroffen. Wel zijn ten minste twee vegetatiehorizonten aangeboord in de Laag van Voorburg, die periodes van non-depositie markeren waarin het gebied goed toegankelijk moet zijn geweest voor de prehistorische mens. Wat is het advies ten aanzien van eventueel archeologisch vervolgonderzoek? Op basis van de resultaten uit het karterend inventariserend veldonderzoek hoeven geen voorzieningen getroffen te worden om archeologische waarden 15

te behouden of te ontzien. De kans dat binnen het plangebied archeologische waarden verstoord zullen worden met de voorgenomen werkzaamheden wordt zeer gering geacht. 4.3 Selectieadvies De aanbeveling voor het plangebied Camping Molenslag te Monster (gemeente Westland) luidt dat zonder verder archeologisch onderzoek kan worden gestart met de voorgenomen werkzaamheden. De uiteindelijke beslissing hierover ligt bij het bevoegd gezag, in deze de gemeente Westland. Mocht tijdens de geplande werkzaamheden blijken dat binnen het plangebied toch archeologische waarden aanwezig zijn, dan dienen deze in het kader van de Monumentenwet 1988 (artikel 53) te worden gemeld bij de minister van OCW. In de praktijk komt dit erop neer dat archeologische toevalsvondsten worden gemeld bij de bevoegde overheid, in deze de adviseur Archeologie van de gemeente Westland, mevrouw J. Blom (06-53986564 of jmblom@gemeentewestland.nl). 9 Deze algemene meldingsplicht is altijd van toepassing en dus ook in gebieden die bij voorbaat zijn vrijgesteld van archeologisch onderzoek en gebieden die na archeologisch (voor)onderzoek zijn vrijgegeven voor ontwikkeling. Het is mogelijk dat na melding blijkt dat het om een vondst gaat waarvoor het bevoegd gezag (in deze de gemeente Westland) nader onderzoek vereist. Indien er geen melding wordt gemaakt van het aantreffen van oudheden is er sprake van een strafbaar feit. 9 Toevalsvondsten die worden gedaan in Westland kunnen het best worden gemeld aan Archeologie Delft dat, middels een lichte gemeenschappelijke regeling, optreedt als gemeentelijk adviseur archeologie voor Westland. 16

Literatuur Bakx, J.P.L., 2013: Camping Molenslag, Monster, gemeente Westland. Een archeologisch bureauonderzoek, DAN 39. Dunea, 2013: Plan van Aanpak. Natuurherstel Camping Molenslag, Solleveld, versie I, intern rapport. Kerkhof, M., 2012: Toelichting bij de archeologische beleidskaart van de gemeente Westland, DAN 20. Konijnenburg Groep, 2010: Bestemmingsplan Kust. Bestemmingsplan voor de kustreep van de gemeente Westland, vastgesteld 21 september 2010. Staalduinen, C.J. van, 1979: Toelichting bij de geologische kaart van Nederland 1:50.000. Blad Rotterdam West (37W), Haarlem. Vos, P.C., E.C. Rieffe & E.E.B. Bulten, 2007: Nieuwe geologische kaart van Den Haag en Rijswijk, Den Haag. Gebruikte afkortingen AHN Algemeen Hoogtebestand Nederland AMK Archeologische Monumentenkaart DAN Delftse Archeologische Notitie KNA Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie Mv Maaiveld SIKB Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer Overzicht van afbeeldingen en bijlagen Afbeelding 1.1 (blz. 7) Ligging van het plangebied. Afbeelding 3.1 (blz. 11) Uitvoering van het veldonderzoek. Afbeelding 3.2 (blz. 12) De boorlocaties. Bijlage 1 (blz. 19) Boorbeschrijvingen. 17

Bijlage 1 Boorbeschrijvingen boring: WL078-1 beschrijver: BP/AVDM, datum: 20-1-2014, X: 71.713, Y: 450.197, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 37E, hoogte: 3,44, precisie 0 cm -Mv / 3,44 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, donkerbruin, matig fijn Bodemkundig: interpretatie: bouwvoor 10 cm -Mv / 3,34 m +NAP 230 cm -Mv / 1,14 m +NAP, aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, zwak humeus, lichtbruin, matig fijn 250 cm -Mv / 0,94 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, bruin, matig fijn Opmerking: humeus laagje, mogelijk bodem 255 cm -Mv / 0,89 m +NAP Einde boring op 300 cm -Mv / 0,44 m +NAP boring: WL078-2 beschrijver: BP/AVDM, datum: 20-1-2014, X: 71.733, Y: 450.175, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 37E, hoogte: 3,50, precisie 0 cm -Mv / 3,50 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, donkerbruin, normaal (alleen zand en veen), matig fijn 10 cm -Mv / 3,40 m +NAP Bodemkundig: enkele Fe-vlekken 280 cm -Mv / 0,70 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, bruingrijs, matig fijn Einde boring op 300 cm -Mv / 0,50 m +NAP 19

boring: WL078-3 beschrijver: BP/AVDM, datum: 20-1-2014, X: 71.753, Y: 450.153, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 37E, hoogte: 3,59, precisie 0 cm -Mv / 3,59 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, donkerbruin, normaal (alleen zand en veen), matig fijn 10 cm -Mv / 3,49 m +NAP Bodemkundig: enkele Fe-vlekken 100 cm -Mv / 2,59 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, lichtbruin, matig fijn 120 cm -Mv / 2,39 m +NAP Einde boring op 300 cm -Mv / 0,59 m +NAP boring: WL078-4 beschrijver: BP/AVDM, datum: 20-1-2014, X: 71.773, Y: 450.130, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 37E, hoogte: 3,60, precisie 0 cm -Mv / 3,60 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, donkerbruin, normaal (alleen zand en veen), matig fijn Archeologie: fragmenten bouwpuin (onbepaald) 50 cm -Mv / 3,10 m +NAP Bodemkundig: enkele Fe-vlekken 100 cm -Mv / 2,60 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, lichtbruin, matig fijn 120 cm -Mv / 2,40 m +NAP 250 cm -Mv / 1,10 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, grijsbruin, matig fijn, spoor plantenresten 255 cm -Mv / 1,05 m +NAP 290 cm -Mv / 0,70 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, sterk humeus, donkerbruin, matig fijn, spoor hout Opmerking: restveen? 305 cm -Mv / 0,55 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, lichtgrijs, matig grof, schelpengruis Opmerking: strandvlakte? Einde boring op 315 cm -Mv / 0,45 m +NAP 20

boring: WL078-5 beschrijver: BP/AVDM, datum: 20-1-2014, X: 71.793, Y: 450.108, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 37E, hoogte: 3,46, precisie 0 cm -Mv / 3,46 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, donkerbruin, normaal (alleen zand en veen), matig fijn Archeologie: fragmenten bouwpuin (onbepaald) 50 cm -Mv / 2,96 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, zwak humeus, bruin, matig fijn Bodemkundig: enkele Fe-vlekken Archeologie: veel fragmenten bouwpuin (onbepaald) Opmerking: veel puin, rose-oranje gemarmerd 100 cm -Mv / 2,46 m +NAP 275 cm -Mv / 0,71 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, sterk humeus, donkerbruin, matig fijn, spoor hout 290 cm -Mv / 0,56 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, lichtgrijs, matig grof, schelpengruis Einde boring op 300 cm -Mv / 0,46 m +NAP boring: WL078-6 beschrijver: BP/AVDM, datum: 20-1-2014, X: 71.813, Y: 450.085, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 37E, hoogte: 3,32, precisie 0 cm -Mv / 3,32 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, grijsbruin, kleibrokken, normaal (alleen zand en veen), matig fijn 50 cm -Mv / 2,82 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, zwak humeus, bruin, matig fijn Bodemkundig: enkele Fe-vlekken Archeologie: veel fragmenten bouwpuin (onbepaald) Opmerking: veel puin, rose-oranje gemarmerd 90 cm -Mv / 2,42 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, lichtgrijs, matig fijn 250 cm -Mv / 0,82 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, sterk humeus, donkerbruin, matig fijn, spoor hout Opmerking: restveen? 270 cm -Mv / 0,62 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, lichtgrijs, matig fijn Einde boring op 300 cm -Mv / 0,32 m +NAP 21

boring: WL078-7 beschrijver: BP/AVDM, datum: 20-1-2014, X: 71.749, Y: 450.201, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 37E, hoogte: 3,49, precisie 0 cm -Mv / 3,49 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, lichtbruin, matig fijn 80 cm -Mv / 2,69 m +NAP, aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Bodemkundig: enkele Fe-vlekken 145 cm -Mv / 2,04 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, bruin, matig fijn 150 cm -Mv / 1,99 m +NAP 210 cm -Mv / 1,39 m +NAP, schelpengruis 250 cm -Mv / 0,99 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, grijsbruin, matig fijn, spoor plantenresten 255 cm -Mv / 0,94 m +NAP, schelpengruis Einde boring op 300 cm -Mv / 0,49 m +NAP boring: WL078-8 beschrijver: BP/AVDM, datum: 20-1-2014, X: 71.769, Y: 450.178, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 37E, hoogte: 3,55, precisie 0 cm -Mv / 3,55 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, lichtbruin, matig fijn 100 cm -Mv / 2,55 m +NAP, kalkloos Bodemkundig: enkele Fe-vlekken 220 cm -Mv / 1,35 m +NAP, schelpengruis, kalkrijk 270 cm -Mv / 0,85 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, grijsbruin, matig fijn, spoor plantenresten 275 cm -Mv / 0,80 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, lichtgrijs, matig fijn, kalkrijk 280 cm -Mv / 0,75 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, bruingrijs, matig fijn 290 cm -Mv / 0,65 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, lichtgrijs, matig fijn, schelpengruis Einde boring op 300 cm -Mv / 0,55 m +NAP 22

boring: WL078-9 beschrijver: BP/AVDM, datum: 23-1-2014, X: 71.789, Y: 450.156, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 37E, hoogte: 3,54, precisie 0 cm -Mv / 3,54 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, lichtbruin, matig fijn 50 cm -Mv / 3,04 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, donkergrijsbruin, matig fijn Archeologie: fragmenten bouwpuin (onbepaald) 60 cm -Mv / 2,94 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, lichtbruin, matig fijn 100 cm -Mv / 2,54 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, lichtbruingrijs, matig fijn Bodemkundig: veel Fe-vlekken 125 cm -Mv / 2,29 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, zwak humeus, bruingrijs, matig fijn Opmerking: bruiner, geen bodem 135 cm -Mv / 2,19 m +NAP 230 cm -Mv / 1,24 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, zwak humeus, lichtbruin, matig fijn 260 cm -Mv / 0,94 m +NAP, kalkrijk Einde boring op 300 cm -Mv / 0,54 m +NAP boring: WL078-10 beschrijver: BP/AVDM, datum: 23-1-2014, X: 71.809, Y: 450.134, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 37E, hoogte: 3,44, precisie 0 cm -Mv / 3,44 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, lichtbruin, matig fijn 90 cm -Mv / 2,54 m +NAP Bodemkundig: veel Fe-vlekken 230 cm -Mv / 1,14 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, zwak humeus, bruingrijs, matig fijn 240 cm -Mv / 1,04 m +NAP, kalkrijk 280 cm -Mv / 0,64 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, sterk humeus, donkerbruin, matig fijn, spoor hout en riet Einde boring op 300 cm -Mv / 0,44 m +NAP 23

boring: WL078-11 beschrijver: BP/AVDM, datum: 23-1-2014, X: 71.829, Y: 450.111, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 37E, hoogte: 3,29, precisie 0 cm -Mv / 3,29 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, lichtbruin, matig fijn 60 cm -Mv / 2,69 m +NAP Bodemkundig: veel Fe-vlekken 90 cm -Mv / 2,39 m +NAP 250 cm -Mv / 0,79 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, zwak humeus, bruingrijs, matig fijn, spoor plantenresten 260 cm -Mv / 0,69 m +NAP, schelpengruis 280 cm -Mv / 0,49 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, sterk humeus, donkerbruin, matig fijn, spoor hout en riet 295 cm -Mv / 0,34 m +NAP, schelpengruis Einde boring op 310 cm -Mv / 0,19 m +NAP boring: WL078-12 beschrijver: BP/AVDM, datum: 20-1-2014, X: 71.760, Y: 450.234, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 37E, hoogte: 3,42, precisie 0 cm -Mv / 3,42 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, lichtbruin, matig fijn 80 cm -Mv / 2,62 m +NAP, kalkloos Bodemkundig: enkele Fe-vlekken 220 cm -Mv / 1,22 m +NAP, schelpengruis, kalkrijk 280 cm -Mv / 0,62 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, grijsbruin, matig fijn Einde boring op 360 cm -Mv / 0,18 m -NAP 24

boring: WL078-13 beschrijver: BP/AVDM, datum: 20-1-2014, X: 71.780, Y: 450.212, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 37E, hoogte: 3,54, precisie 0 cm -Mv / 3,54 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, lichtbruin, matig fijn 100 cm -Mv / 2,54 m +NAP 200 cm -Mv / 1,54 m +NAP, schelpengruis 260 cm -Mv / 0,94 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, grijsbruin, matig fijn 270 cm -Mv / 0,84 m +NAP, aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm), schelpengruis 315 cm -Mv / 0,39 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, sterk humeus, donkerbruin, matig fijn, spoor hout 320 cm -Mv / 0,34 m +NAP, schelpengruis Opmerking: iets grover Einde boring op 360 cm -Mv / 0,06 m -NAP boring: WL078-14 beschrijver: BP/AVDM, datum: 20-1-2014, X: 71.800, Y: 450.190, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 37E, hoogte: 3,55, precisie 0 cm -Mv / 3,55 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, lichtbruin, matig fijn 100 cm -Mv / 2,55 m +NAP, aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) 250 cm -Mv / 1,05 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, grijs, matig grof, schelpengruis Einde boring op 360 cm -Mv / 0,05 m -NAP 25

boring: WL078-15 beschrijver: BP/AVDM, datum: 20-1-2014, X: 71.820, Y: 450.167, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 37E, hoogte: 3,51, precisie 0 cm -Mv / 3,51 m +NAP Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, bruin, matig fijn 40 cm -Mv / 3,11 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: niet benoemd, niet benoemd, rood Bodemkundig: interpretatie: verstoord Archeologie: ondoordringbaar bouwpuin (onbepaald) Opmerking: recent puin Einde boring op 45 cm -Mv / 3,06 m +NAP boring: WL078-16 beschrijver: BP/AVDM, datum: 20-1-2014, X: 71.840, Y: 450.145, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 37E, hoogte: 3,34, precisie 0 cm -Mv / 3,34 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, bruin, matig fijn Archeologie: enkel fragment bouwpuin (onbepaald) 80 cm -Mv / 2,54 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, zwak humeus, lichtbruingrijs, matig fijn 210 cm -Mv / 1,24 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, grijsbruin, matig fijn 225 cm -Mv / 1,09 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, zwak humeus, lichtbruingrijs, matig fijn 250 cm -Mv / 0,84 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, grijsbruin, matig fijn 260 cm -Mv / 0,74 m +NAP, aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, zwak humeus, lichtbruingrijs, matig fijn, schelpengruis 285 cm -Mv / 0,49 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, grijsbruin, matig fijn, schelpengruis, weinig hout en riet 330 cm -Mv / 0,04 m +NAP Lithologie: veen, sterk zandig, bruin, veen (niet gedifferentieerd), schelpfragment, weinig plantenresten 350 cm -Mv / 0,16 m -NAP Lithologie: zand, matig siltig, zwak humeus, donkergrijs, matig fijn, weinig riet Einde boring op 360 cm -Mv / 0,26 m -NAP 26

boring: WL078-17 beschrijver: BP/AVDM, datum: 20-1-2014, X: 71.860, Y: 450.123, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 37E, hoogte: 3,48, precisie 0 cm -Mv / 3,48 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, bruin, matig fijn 90 cm -Mv / 2,58 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, zwak humeus, lichtbruingrijs, matig fijn 210 cm -Mv / 1,38 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, grijsbruin, matig fijn Opmerking: geen duidelijke bodem 225 cm -Mv / 1,23 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, zwak humeus, lichtbruingrijs, matig fijn 245 cm -Mv / 1,03 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, grijsbruin, matig fijn Opmerking: bodem 260 cm -Mv / 0,88 m +NAP, aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, zwak humeus, lichtbruingrijs, matig fijn, schelpengruis 275 cm -Mv / 0,73 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, sterk humeus, grijsbruin, matig fijn, schelpengruis, weinig hout en riet Opmerking: bodem, venig 290 cm -Mv / 0,58 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, bruingrijs, matig fijn, schelpengruis, spoor riet 320 cm -Mv / 0,28 m +NAP Lithologie: veen, sterk zandig, bruin, veen (niet gedifferentieerd), schelpfragment, weinig plantenresten Opmerking: riet 330 cm -Mv / 0,18 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, grijs, matig grof, schelpengruis 350 cm -Mv / 0,02 m -NAP Lithologie: zand, matig siltig, zwak humeus, donkergrijs, matig fijn, weinig riet 360 cm -Mv / 0,12 m -NAP Lithologie: zand, matig siltig, grijs, matig grof, schelpengruis Opmerking: strandvlakte Einde boring op 370 cm -Mv / 0,22 m -NAP boring: WL078-18 beschrijver: BP/AVDM, datum: 23-1-2014, X: 71.791, Y: 450.245, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 37E, hoogte: 3,50, precisie 0 cm -Mv / 3,50 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, lichtbruin, matig fijn 55 cm -Mv / 2,95 m +NAP Bodemkundig: veel Fe-vlekken 120 cm -Mv / 2,30 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, zwak humeus, lichtgrijsbruin, matig fijn 125 cm -Mv / 2,25 m +NAP 150 cm -Mv / 2,00 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, lichtgrijs, matig fijn, kalkrijk 265 cm -Mv / 0,85 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, bruingrijs, matig fijn, kalkrijk 270 cm -Mv / 0,80 m +NAP, kalkrijk Einde boring op 315 cm -Mv / 0,35 m +NAP 27

boring: WL078-19 beschrijver: BP/AVDM, datum: 23-1-2014, X: 71.811, Y: 450.222, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 37E, hoogte: 3,57, precisie 0 cm -Mv / 3,57 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, lichtbruin, matig fijn 50 cm -Mv / 3,07 m +NAP Bodemkundig: veel Fe-vlekken 120 cm -Mv / 2,37 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, zwak humeus, lichtgrijsbruin, matig fijn 125 cm -Mv / 2,32 m +NAP 150 cm -Mv / 2,07 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, lichtgrijs, matig fijn, kalkloos 265 cm -Mv / 0,92 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, bruingrijs, matig fijn, kalkloos 270 cm -Mv / 0,87 m +NAP, kalkloos Einde boring op 300 cm -Mv / 0,57 m +NAP boring: WL078-20 beschrijver: BP/AVDM, datum: 23-1-2014, X: 71.831, Y: 450.200, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 37E, hoogte: 3,53, precisie 0 cm -Mv / 3,53 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, lichtbruin, matig fijn 40 cm -Mv / 3,13 m +NAP Bodemkundig: enkele Fe-vlekken 50 cm -Mv / 3,03 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, zwak humeus, donkerbruingrijs, matig fijn 55 cm -Mv / 2,98 m +NAP Bodemkundig: veel Fe-vlekken 120 cm -Mv / 2,33 m +NAP, kalkloos 200 cm -Mv / 1,53 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, lichtgrijs, matig fijn, kalkrijk 275 cm -Mv / 0,78 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, sterk humeus, bruingrijs, matig fijn, spoor hout en riet 295 cm -Mv / 0,58 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, grijs, matig grof, kalkrijk Einde boring op 300 cm -Mv / 0,53 m +NAP 28

boring: WL078-21 beschrijver: BP/AVDM, datum: 23-1-2014, X: 71.851, Y: 450.177, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 37E, hoogte: 3,43, precisie 0 cm -Mv / 3,43 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, lichtbruin, matig fijn 40 cm -Mv / 3,03 m +NAP Bodemkundig: veel Fe-vlekken 100 cm -Mv / 2,43 m +NAP 230 cm -Mv / 1,13 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, lichtgrijs, matig fijn 245 cm -Mv / 0,98 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, zwak humeus, bruingrijs, matig fijn Opmerking: zwart gevlekt 260 cm -Mv / 0,83 m +NAP 270 cm -Mv / 0,73 m +NAP, aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, grijs, matig fijn, schelpfragment 280 cm -Mv / 0,63 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, sterk humeus, zwart, matig fijn Opmerking: slibachtig Einde boring op 300 cm -Mv / 0,43 m +NAP boring: WL078-22 beschrijver: BP/AVDM, datum: 23-1-2014, X: 71.871, Y: 450.155, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 37E, hoogte: 3,35, precisie 0 cm -Mv / 3,35 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, lichtbruin, matig fijn 70 cm -Mv / 2,65 m +NAP Bodemkundig: veel Fe-vlekken 100 cm -Mv / 2,35 m +NAP 220 cm -Mv / 1,15 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, zwak humeus, bruingrijs, matig fijn, spoor plantenresten 230 cm -Mv / 1,05 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, lichtgrijs, matig fijn 240 cm -Mv / 0,95 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, donkerbruingrijs, matig fijn, spoor plantenresten 280 cm -Mv / 0,55 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, bruingrijs, matig fijn, spoor hout en riet 290 cm -Mv / 0,45 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, donkerbruingrijs, matig fijn, spoor plantenresten 295 cm -Mv / 0,40 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, zwak humeus, grijsbruin, matig fijn Einde boring op 300 cm -Mv / 0,35 m +NAP 29

boring: WL078-23 beschrijver: BP/AVDM, datum: 24-1-2014, X: 71.800, Y: 450.275, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 37E, hoogte: 3,48, precisie 0 cm -Mv / 3,48 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, lichtbruin, matig fijn 25 cm -Mv / 3,23 m +NAP, aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Bodemkundig: veel Fe-vlekken 90 cm -Mv / 2,58 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, zwak humeus, bruingrijs, matig fijn 95 cm -Mv / 2,53 m +NAP, aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) 160 cm -Mv / 1,88 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, sterk humeus, bruin, matig fijn 170 cm -Mv / 1,78 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm), kalkloos 210 cm -Mv / 1,38 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, lichtgrijs, matig fijn, schelpengruis, kalkrijk 260 cm -Mv / 0,88 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, donkerbruingrijs, matig fijn, kalkrijk 270 cm -Mv / 0,78 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, bruingrijs, matig fijn, spoor hout en riet Einde boring op 300 cm -Mv / 0,48 m +NAP boring: WL078-24 beschrijver: BP/AVDM, datum: 24-1-2014, X: 71.820, Y: 450.253, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 37E, hoogte: 3,48, precisie 0 cm -Mv / 3,48 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, lichtbruin, matig fijn 40 cm -Mv / 3,08 m +NAP, aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Bodemkundig: veel Fe-vlekken 100 cm -Mv / 2,48 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) 180 cm -Mv / 1,68 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, donkergrijs, humusvlekken, matig fijn 185 cm -Mv / 1,63 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm), kalkrijk Opmerking: iig kalkrijk va 250 275 cm -Mv / 0,73 m +NAP, aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, zwak humeus, bruingrijs, matig fijn, kalkrijk 280 cm -Mv / 0,68 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), kalkrijk Einde boring op 300 cm -Mv / 0,48 m +NAP 30

boring: WL078-25 beschrijver: BP/AVDM, datum: 24-1-2014, X: 71.840, Y: 450.231, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 37E, hoogte: 3,52, precisie 0 cm -Mv / 3,52 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, lichtbruin, matig fijn 40 cm -Mv / 3,12 m +NAP, aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Bodemkundig: veel Fe-vlekken 120 cm -Mv / 2,32 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm), kalkloos 225 cm -Mv / 1,27 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, lichtgrijs, matig fijn, kalkrijk 270 cm -Mv / 0,82 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, zwak humeus, bruingrijs, matig fijn, kalkrijk 280 cm -Mv / 0,72 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, lichtgrijs, matig fijn, kalkrijk Einde boring op 300 cm -Mv / 0,52 m +NAP boring: WL078-26 beschrijver: BP/AVDM, datum: 24-1-2014, X: 71.860, Y: 450.208, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 37E, hoogte: 3,46, precisie 0 cm -Mv / 3,46 m +NAP Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, lichtbruin, matig fijn 50 cm -Mv / 2,96 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, donkergrijs, matig fijn 60 cm -Mv / 2,86 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm), kalkloos 100 cm -Mv / 2,46 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm), kalkloos Bodemkundig: enkele Fe-vlekken 120 cm -Mv / 2,26 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm), kalkloos 240 cm -Mv / 1,06 m +NAP, schelpengruis, kalkrijk 290 cm -Mv / 0,56 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, lichtbruingrijs, matig grof, schelpengruis, kalkrijk Einde boring op 300 cm -Mv / 0,46 m +NAP 31

boring: WL078-27 beschrijver: BP/AVDM, datum: 24-1-2014, X: 71.880, Y: 450.186, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 37E, hoogte: 3,32, precisie 0 cm -Mv / 3,32 m +NAP Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, lichtbruin, matig fijn 50 cm -Mv / 2,82 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, donkergrijs, matig fijn 70 cm -Mv / 2,62 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, zwak humeus, bruingrijs, matig fijn, kalkloos 80 cm -Mv / 2,52 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm), kalkloos Bodemkundig: enkele Fe-vlekken 120 cm -Mv / 2,12 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm), kalkloos 250 cm -Mv / 0,82 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, zwak humeus, grijs, matig fijn, schelpengruis, kalkrijk Einde boring op 300 cm -Mv / 0,32 m +NAP boring: WL078-28 beschrijver: BP/AVDM, datum: 24-1-2014, X: 71.900, Y: 450.164, precisie locatie: 1 m, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 37E, hoogte: 3,26, precisie 0 cm -Mv / 3,26 m +NAP Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, lichtbruin, matig fijn 40 cm -Mv / 2,86 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm), kalkloos Bodemkundig: enkele Fe-vlekken 120 cm -Mv / 2,06 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm), kalkloos 225 cm -Mv / 1,01 m +NAP, aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm), kalkrijk 255 cm -Mv / 0,71 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, sterk humeus, bruin, matig fijn, spoor plantenresten, kalkrijk Opmerking: venig 275 cm -Mv / 0,51 m +NAP Lithologie: zand, matig siltig, zwak humeus, grijs, matig fijn, schelpengruis, kalkrijk Einde boring op 300 cm -Mv / 0,26 m +NAP 32