Cursuhandleiding FBE Deeltijd Beleggen 2019-2020, semester 2-v1 1
Basisinformatie Cursus Beleggen (dtmbel) 1 Studiegidsnummer 6000MBEL14 2 Collegejaar 2019-2020 / semester 2 3 Faculteit Faculteit Business en Economie 4 Aanbiedende opleiding Finance & Control, opleidingsvariant Deeltijd 5 Minorcoördinator drs J.W. Landman / j.w.landman@hva.nl 6 Omschrijving inhoud De cursus Beleggen stelt cursisten in staat inzicht te verkrijgen in de werking van de beleggingsmarkt en welke krachten zich op deze markten manifesteren. Deze cursus stelt cursisten in staat om brede kennis en vaardigheden op te doen in het beleggen in zijn algemeenheid. In de cursus wordt inzicht verschaft in de analyse van koersen op de verschillende financiële markten, financiële situaties van bedrijven, financiële producten en hun werking. Tevens wordt er ook ingegaan hoe spelers op financiële markten zich (kunnen) gedragen, aan ethische aspecten alsmede aan de wet- en regelgeving die voor regulering op de financiële markten dient te zorgen. Cursisten worden geconfronteerd met complexe financiële situaties die zelfstandig dan wel in groepsverband tot een integraal beleggingsadvies dienen te worden opgelost. Cursisten zullen ook een integraal advies aan een natuurlijke persoon en bedrijven geven. Hierbij wordt ook aandacht gegeven aan de wijze waarop adviezen aan klanten dienen te worden gepresenteerd. In de minor wordt dan ook aandacht besteed aan communiceren, presenteren en studenten worden ook getraind in klantgerichtheid. De cursus Beleggen is voor cursisten dè cursus om zich te bekwamen in de beleggingspraktijk en een springplank voor een carrière in de financiële dienstverlening. Binnen de cursus wordt nauw samengewerkt met een groot aantal partijen in de beleggingswereld zoals Euronext, Alex, de Vereniging van Effectenbezitters, Stichting Amsterdam Capital, maar ook met het Financiële Dagblad. Zie ook www.minorbeleggen.nl. Aan de cursus zijn veel parttime docenten verbonden die hun hoofdfunctie binnen de Financiële Dienstverlening uitoefenen. 7 Voertaal Nederlands 8 Aanvullende toelatingseisen Toelaatbaar zijn tot hbo-onderwijs (mbo / havo / vwo). 9 Titels onderwijseenheden Zie toetsprogramma 10 Aantal EC s van de onderwijseenheden Zie toetsprogramma 11 Toetsvormen bij de onderwijseenheden Zie toetsprogramma 12 Aantal contacturen per week Zie toetsprogramma 13 Locatie Wibauthuis, Wibautstraat 3b, 1091 GH, Amsterdam 14 Lestijden Lessen worden op dinsdag- en donderdagavond gegeven 15 Literatuur Zie www.minorbeleggen.nl 2
Toetsprogramma dtmbel 2019-2020 / semester 2 Cursus Beleggen (dtmbel) Soort Omschrijving Studiegidsnr EC s Weging Rooster Centraal / College / (contact) decentraal toetsweken uren 1. Beleggen 1 6600BEL112 6 Hoorcollege Beleggen 1 - HC 6612BEL1HC Blok 3 7 x 3 Product Beleggen 1 - PD 6612BEL1OP 100 Decentraal Blok 3 H op afspraak 2. Beleggen 2 6600BEL212 6 Hoorcollege Beleggen 2 - HC 6616BEL2HC Product en presentatie Beleggen 2 - PD 6616BEL2OP 100 Decentraal Blok 3 Blok 4 Blok 3 H op afspraak 7 x 3 3 x 3 3. Beleggen 3 6600BEL314 6 Zelfstudie Beleggen 3 6613BEL3HC Blok 3 en 4 Toets schriftelijk Beleggen 3 TS 6614BEL3TS 100 Centraal Blok 4 H in blok 5 (eind augustus) 2 4. Beleggen 4 6600BEL414 6 Werkcollege Beleggen 4 - WC 6613BEL4WC Blok 4 Product Beleggen - PD 6614BEL4OP 100 Decentraal Blok 4 H op afspraak 7 x 3 4 x 3 5. Eindwerkstuk Beleggen Deeltijd 6600PBED14 6 Eindwerkstuk Begeleiding 6117BEL5WC Blok 3 en 4 Beleggen DT - BG Eindwerkstuk Blok 4 Paper 6617BEL5PA 100 Decentraal Beleggen DT - PA H op afspraak Beleggen-1 (7 colleges) Beleggen-2 (7 colleges) Onderwijsroostering dtmbel Blok 3 Blok 4 Beleggen-4 (11 colleges) Beleggen-2 ( 3 colleges) Paper Beleggen Deeltijd Toetsroostering dtmbel Blok 3 Blok 4 Beleggen-1 Toets blok 3; H op afspraak Beleggen-4 Toets blok 4; H op afspraak Beleggen-2 Toets blok 3; H op afspraak Beleggen-2 Toets blok 4; H op afspraak Eindwerkstuk Beleggen Deeltijd Toets blok 4; H op afspraak Beleggen-3 Toets blok 4; H blok 5 (eind augustus) 3
Beschrijving onderwijseenheden Afkortingen toetsvormen: Assessment = AS Paper = PA Presentatie = PE Product = PD Schriftelijke toets = TS 1 Naam Onderwijseenheid / module Beleggen-1 (BEL 1) / blok 3 2 Studiegidsnummer Zie toetsprogramma 3 Omschrijving Het onderkennen van de krachten die op lange termijn de waarde van de onderneming bepalen. Er zal aandacht worden besteed aan: Economische verschijnselen op macro-, meso- en microniveau, waarbij dit laatste zich richt op bedrijfsresultaten, omzetontwikkeling, cashflows, rendementen, kapitaal- en vermogensstructuur, de kwaliteit van het management, personeel en organisatie, alle denkbare bedrijfseconomische ratio s, de economische omgeving, politieke en sociale factoren, kansen en bedreigingen in bepaalde marktsectoren, alsmede internationale en technologische ontwikkelingen. 4 Werkvorm Hoorcolleges met de volgende onderwerpen: - basismodule - fundamentele analyse - advies en beheer WC 1: Van macro naar micro. Plus recente financiële/economische geschiedenis, vanaf crisis 2008 WC 2: Andere assetklasse: (coverteerbare) obligaties WC 3: Opties WC 4: Waarom aandeel van EUR 1 heel duur kan zijn en van EUR 100 heel goedkoop. Behandelen goedkoop en duur aandeel WC 5: Aandelen, idem WC 6: Aandelen, idem WC 7: Hedgefunds, beleggingsfondsen en herhalen 5 Toetsing en weging Toetsing: PD en weging: 100% 7 Aantal contacturen per week 3 8 Studiemateriaal / verplichte en aanbevolen literatuur en ander studiemateriaal Verplicht: - Van Micro naar Macro, Noordhoff Uitgevers, ISBN 978-90.01-82448-8 Aanbevolen literatuur: - Value Based Management, Eric Urff, Kluwer, ISBN 90-312-2008-6 9 Leerdoelen/competenties De cursist kan een fundamentele analyse maken van een onderneming en de sector waarin deze zich bevindt. 10 Relatie met beroepspraktijk De cursist verkrijgt inzicht in de wijze waarop middels de fundamentele analyse een waardering van de onderneming en het daaraan gerelateerde aandeel kan plaats vinden. 4
1 Naam Onderwijseenheid / module Beleggen-2 (BEL-2) / blok 3 en 4 2 Studiegidsnummer Zie toetsprogramma 3 Omschrijving Het onderkennen van de krachten die op lange termijn de waarde van de onderneming bepalen. Aan de orde komen: - Macro-economische omgeving - Rules and regulations - Risico en rendement (waaronder het opstellen van een risicoprofiel) - Invloed op de adviseur - Soorten adviseurs - Product analyse - Fiscale aspecten WC 1:Algemene inleiding Rules, regulations en ethiek BMO Ondernemingsvormen WC 2:Macro economische omgeving BMO Aandelen WC 3:Het beleggingsproces en de adviseur BMO De beurs incluis excursie WC 4:Beleggersgedrag BMO Obligaties WC 5:Risico en rendement BMO Opties WC 6:Productkennis 1 BMO Jaarverslaganalyse WC 7:Productkennis 2 BMO Bronnen van informatie Blok 2: WC 1: Presentaties beleggingsproduct WC 2: Presentaties beleggingsproduct WC 3: Presentaties beleggingsproduct 4 Werkvorm Hoorcolleges met het volgende onderwerp: - advies en beheer 5 Toetsing en weging Toetsing: PD en PE; weging: 100% 7 Aantal contacturen per week 3 8 Studiemateriaal / verplichte en aanbevolen literatuur en ander studiemateriaal Vijf syllabi Advies en Beheer Drie syllabi Basismodule 9 Leerdoelen/competenties De cursist inzicht laten verwerven in de wijze waarop beleggingsadvies kan worden en wordt uitgevoerd. 10 Relatie met beroepspraktijk De cursist wordt inzicht verschaft in de basis beginselen van kapitaal, ondernemingen en het beleggen waarna aandacht wordt geschonken aan de wijze waarop banken en financiële instellingen adviezen uitbrengen; aan welke regels zijn ze gebonden, hoe gaan ze daarmee om en hoe kan de cursist zelf een advies uitbrengen dat aan alle eisen van de regels voldoet. 5
1 Naam Onderwijseenheid / module Beleggen-3 (BEL-3) / blok 3 en 4 2 Studiegidsnummer Zie toetsprogrogramma 3 Omschrijving Middels deze toets wordt de kennis van de cursist die in de cursus is aangeboden getoetst 4 Werkvorm Werkcollege 5 Toetsing en weging Toetsing: TS en weging: 100% 7 Aantal contacturen per week nvt 8 Studiemateriaal / verplichte en aanbevolen literatuur Zie alle lesstof onder Beleggen 1,2 en 4 en ander studiemateriaal 9 Leerdoelen/competenties De cursist kan de theoretisch kennis die in de cursus wordt aangeboden weergeven en toepassen 10 Relatie met beroepspraktijk Toetsing van al hetgeen gedoceerd is. 1 Naam Onderwijseenheid / module Beleggen-4 (BEL-4) / blok 4 2 Studiegidsnummer Zie toetsprogramma 3 Omschrijving De cursist inzicht laten krijgen in enerzijds het gedrag dat aan de keuze van beleggers ten grondslag ligt, de zogenaamde gedragsanalyse, anderzijds inzicht laten verkrijgen in de wijze waarop technische analisten tot hun beleggingskeuzes komen. Wat is TA? Aandacht zal worden besteed aan: Theorie van Dow en Elliot. Barchart and Candle Sticks, Reversal patronen. Indicatoren: Moving Average, Bollinger Bands, MacD, Rate of Change, Relative Strength Index, Money Flow Index, Trendlijnen, Reversal patronen, Gaps, Grafieken, Indicatoren: SMA, EMA, MACD, Bollinger Bands, ROC, RSI, MFI, OBV, Volume 4 Werkvorm Werkcolleges: - Gedragsanalyse WC 1: Inleiding in de Behavioural Finance en lesstofoverzicht WC 2: Risicomangement bij banken WC 3: Geld en toepassingen; een uitstap naar bestaat niet landje WC 4: DNB en ECB versus FED=kapitaalmarkten WC 5: Het menselijk brein; Pavlov en aanverwanten WC 6: Mens versus machine...the Flashcrash WC 7: Behavioural Finance; de veelgemaakte fouten WC 8: Tradinggame Werkcolleges: - Technische analyse WC 9: Chartreading en trendvolgende indicatoren WC 10: Oscillatoren en trendindicatoren WC 11: Volume-indicatoren, compilatie lesstof en tentamentraining 5 Toetsing en weging Toetsing: PD en weging: 100% 7 Aantal contacturen per week 3 8 Studiemateriaal / verplichte en aanbevolen literatuur Beleggen met Technische Analyse ( H.J. Geels) en ander studiemateriaal alsmede materiaal verstrekt via de website GAN: Syllabus (verplicht) Prof. drs. H. Prast: De rol van psychologie op de financiële markten T. Debels: Behavioral Finance Motivatiepsychologie van beleggers 9 Leerdoelen/competenties De cursist kent een groot aantal gedragsvariabelen die een rol spelen bij de keuze die met name particuliere beleggers maken en kan de basisbeginselen van de technische analyse toe passen. De cursist kan eenvoudige modellen van chartreading toepassen. De cursist kan een aantal technische indicatoren berekenen en toepassen op koersdata. 6
De cursist kan met behulp van Technische Analyse koop en verkoopmomenten bepalen in koersverlopen. De cursist kan: - koersdata omzetten in grafieken (bars en candlesticks) - trendvolgende indicatoren toepassen op koersdata - oscillatoren toepassen op koersdata - trendindicatoren toepassen op koersdata - volume-indicatoren toepassen op koersdata - een analyse maken van de gebruikte indicatoren m.b.t. koop en verkoopmomenten GAN: cursist verkrijgt inzicht uit de (cognitieve) psychologie omtrent het gedrag van beleggers en toezichthouders. Cursist past de efficiënte markthypothese toe en verklaart deze aan de hand van koersdata uit de actualiteit. 10 Relatie met beroepspraktijk Hoe kan middels de technische analyse een waardering van het aandeel worden gemaakt en kunnen op grond hiervan koop en/of verkoop opdrachten worden gegeven. Daarnaast wordt in deze opdracht hetgeen bij gedragsanalyse is geleerd (hoe gedragen beleggers zich en waarom) tezamen met TAN getoetst. 1 Naam Onderwijseenheid / module Paper Beleggen Deeltijd / blok 3 en 4 2 Studiegidsnummer Zie toetsprogramma 3 Omschrijving Iedere cursist van de cursus Beleggen dient een paper te schrijven over een actueel beleggingsonderwerp. De door de cursist gekozen diepgang en breedte van de paper bepalen uiteindelijk het cijfer. Een paper over bijvoorbeeld De geschiedenis van het aandeel zal beduidend lager scoren dan een paper over Inflatierisico bij beleggingsportefeuilles De criteria op grond waarvan een beoordeling tot stand komt zijn: inhoudelijke beoordeling van de paper originaliteit van het onderwerp eventuele aanwezigheid van een probleemstelling aangebrachte diepgang en breedte van behandeling eventueel uitgevoerd onderzoek minimale omvang 30 pagina s (exclusief bijlagen) verwijzing naar literatuurbronnen oorspronkelijkheid van de tekst Om voor beoordeling in aanmerking te komen: 1. De paper wordt individueel geschreven. 2. Vóór een tijdens het college Beleggen-2 doorgegeven datum leveren je daartoe - per mail bij de coördinator van de cursus je onderwerpskeuze in (j.w.landman@hva.nl) 3. Een onderwerp kan worden afgekeurd, indien de coördinator van mening is dat het onderwerp onvoldoende mogelijkheden biedt tot het aanbrengen van de benodigde diepgang. 4. Inleveren van de paper bij de begeleider (in hard-copy in het postvak) op een nader mede te delen moment. 4 Werkvorm Zelfstudie 5 Toetsing en weging Toetsing: PA en weging: 100% 7 Aantal contacturen per week nvt 8 Studiemateriaal / verplichte en aanbevolen litera- Door cursist in overleg met de coördinator van de cursus te bepalen 7
tuur en ander studiemateriaal 9 Leerdoelen/competenties De cursist kan een actueel beleggingsthema bestuderen en hierover een samenhangend paper schrijven 10 Relatie met beroepspraktijk De cursist dient over een actueel onderwerp in de financiële sector een paper te schrijven. In de praktijk wordt men bij de beroepsuitoefening ook weleens gevraagd om een onderwerp c.q. beroepsvraagstuk uit te diepen en daarover voor collega s een interne notitie te schrijven. 8