Doel en opzet van de Statistiek Logiesaccommodaties Doel van de statistiek De Statistiek Logiesaccommodaties beoogt een cijfermatig inzicht te geven in aanbod en gebruik van logiesverstrekkende accommodaties in Nederland. Populatie De onderzoekspopulatie van de Statistiek Logiesaccom m odaties wordt in principe gevorm d door alle logiesverst rekkende accom m odaties in Nederland m et ten m inst e 5 slaapplaatsen in een hot el of pension of t enm inste 20 slaapplaatsen in een verblij fsrecreat ie-accommodatie: kampeerterrein,huisjescomplex,jeugd- of groepsaccom m odatie. De populatie wordt bepaald aan de hand van: de inschrijvingen bij het Bedrijfschap Horeca; het adressenbestand van het Nederlands Bureau voor Toerism e en Congressen (voorheen Toerism e Recreatie Nederland) voor verschillende vorm en van verblijfsrecreat ie. Alle exploitant en van de accom m odat ies behorend tot de onderzoekspopulat ie ont vangen eenmaal per jaar een inventarisatievragenlijst. Met deze vragenlijst wordt de tenaam st elling en adressering gecontroleerd en voorts worden hiermee de capaciteit van de accommodatie en de aard daarvan, de openstelling in de maanden van het jaar en de sterrenclassificatie van hotels vastgesteld. Aan de hand van de geregist reerde capaciteit wordt bepaald of de accom m odat ie in aanm erking kom t voor de m aandelij kse waarnem ing van het bezoek (aant al gast en en aantal overnachtingen). Alleen de volgende accommodaties komen hiervoor in aanmerking: hotels en pensions, jeugdherbergen en jeugdhotels met ten minste vijf slaapplaatsen; kampeerterreinen met ten minste 20 slaapplaatsen; huisjescomplexen met ten minste 20 slaapplaatsen; groepsaccommodaties met ten minste 20 slaapplaatsen. Bij com binaties van kam peerterreinen, huisjescom plexen en/ of groepsaccom m odaties behoren alleen die onderdelen tot de populatie, die over ten minste 20 slaapplaatsen beschikken. Waarneming Uit de bedrijven die tot de populatie behoren wordt in november voorafgaand aan het jaar van waarnem ing een st eekproef get rokken. Hierbij wordt gestratificeerd naar type bedrijf, aant al slaapplaatsen en regio (COROP-gebied). Alleen de getrokken bedrijven worden voor de m aanden waarin deze geopend zijn m et een m aandvragenlij st benaderd. Van de 6463 vest igingen van bedrij ven die in 2004 tot de populat ie behoren zijn er in tot aal 2279 getrokken. Met behulp van de m aandvragenlijst wordt het aant al in de desbetreffende m aand vertrokken gasten geregist reerd, onderscheiden naar land van woonplaat s. Ook wordt m et de maandvragenlijst het aantal overnacht ingen van de vert rokken gasten vast gelegd. De geregistreerde gasten en overnachtingen van de responderende bedrijven in de steekproef worden opgehoogd naar de totale populat ie, dus ook voor de bedrijven die buiten de steekproef zijn gevallen en voor optredende (partiële) non-respons. Het verst rekken van opgaven voor de Statistiek Logiesaccom m odaties is vanaf 3 januari 2004 verplicht volgens het Besluit gegevensverwerving CBS van 10 decem ber 2003 behorende bij artikel 33 van de Wet op het Centraal bureau voor de st atist iek van 20 novem ber 2003. Tot die datum was het verplicht ingevolge de Wet van 28 decem ber 1936, Stbl 639DD en bij beschikking van de Minister van 7 sept em ber 1971 no 971/ 390 E.P. I n schem a 2 zijn de kerngegevens
opgenom en per accom m odatievorm. Daarbij zijn bedrij ven die m eerdere accom m odat ievorm en om vatten gesplitst per accom m odatievorm. Hierdoor is de som van de delen (7080) hoger dan het aantal vestigingen van bedrijven (6463).
Lijst van gehant eerde begrippen Statistiek Logies Accomm odaties Gast Een bezoeker die één of m eer nacht en acht ereen in een logiesaccom m odatie verblijft. Bezoekers die m eer dan t wee m aanden in een hot el of pension verblijven worden als vast e gasten aangemerkt. Zij tellen niet mee voor de statistiek. Bezoekers die een vaste standplaats op een kam peert errein of een huisje voor langer dan twee m aanden hebben gehuurd, worden evenm in geregist reerd. Asielzoekers worden niet m eegeteld, ook niet als ze korter dan t wee m aanden in een accom m odatie verblijven. Per m aand worden de in die m aand vertrokken gasten waargenom en, ongeacht in welke m aand de gast aangekom en is. Het is m ogelijk dat een persoon twee of m eerdere m alen in een m aand in dezelfde accom m odatie of in verschillende accommodaties als gast wordt geteld. Overnachting (of nacht) Elke nacht die een gast doorbrengt in een logiesaccom m odatie, voor zover dit geen overnacht ing is van een vaste gast in een hotel of pension of van een vaste huurder van een huisje of vaste standplaats op een kampeerterrein. Logiesaccommodatie Ruim telijke eenheid die een onderdeel uitm aakt van een vest iging van een ondernem ing, welke eenheid best em d, ingericht en in gebruik is voor het overnachten door een verblij f van gasten (toerist en). Een accom m odatie kan m eerdere logiesvorm en aanbieden. I n deze publicat ie worden als logiesaccom m odatie aangem erkt: hotels en pensions, jeugdaccom m odaties ( jeugdhotels en -herbergen), groepsaccom m odaties, huisjescomplexen, kam peerterreinen en m engvorm en van deze accom m odat ies ( zie ook onderstaande beschrijvingen). Hotel en pension Een accom m odatie waarin logies wordt verstrekt en waar event ueel afzonderlijke maaltijden, kleine et enswaren en dranken worden verst rekt aan gast en en m ogelijk ook aan passanten (een gast overnacht en een passant niet). Logies overwegend in één- en t weepersoonskam ers. Ook appartem enten m et hoteldienstverlening behoren tot deze categorie. Het CBS hant eert zelf geen aparte criteria voor hotels en pensions. De accom m odat ie zelf bepaalt of er sprake is van een hotel of een pension. I n de praktijk onderscheidt een pension zich van een hot el door geen consum pties aan passanten te verstrekken. De gepresenteerde cij fers in hoofdstuk 2 en 3 hebben vanaf het jaar 1998 betrekking op hot els en pensions m et ten m inste vij f slaapplaatsen. In eerdere jaren ligt de ondergrens op 20 slaapplaatsen. Hoteldienstverlening Het gedurende het verblijf schoonhouden van kam er(s) en opm aken van bedden. Verder kunnen nog andere diensten ter beschikking worden gesteld zoals recept ie, room- en telefoonservice. Jeugd- en groepsaccommodaties Jeugdaccommodatie Jeugdhotels en j eugdherbergen. Jeugdhotels zijn hotels m et logiesverstrekking overwegend aan jeugdigen. Jeugdherbergen hebben eveneens overwegend jeugdige gasten. Hierin worden logies aangeboden zowel aan groepen als aan individuele personen m et slaapgelegenheid in kam ers en/ of zalen, die gasten m ogelijk m et vreemden m oeten delen. I n het algem een geen hoteldienstverlening. De gepresent eerde cij fers in hoofdstuk 2 en 3 hebben vanaf het jaar 1998 betrekking op jeugdhotels en jeugdherbergen m et ten m inste vijf slaapplaatsen. In eerdere jaren ligt de ondergrens op 20 slaapplaatsen. Groepsaccommodatie Een accom m odatie m et logiesverst rekking overwegend aan personen in groepsverband (geen gezinsverband zijnde) m et slaapgelegenheid in kam ers, zalen, huisjes, tenthuisjes,
appart em enten en/ of t ent en die gasten m ogelij k m et vreemden m oeten delen. Onder groepsaccom m odat ies worden verstaan: kam peerboerderijen, vakantiehuizen, kindervakantiehuizen, scoutinghuizen, natuurvriendenhuizen, tentenkam pen en logiesaccommodaties behorende tot watersportcentra en maneges. De gepresenteerde cij fers in hoofdstuk 2 en 3 hebben vanaf het j aar 1998 betrekking op groepsaccom m odat ies m et ten m inst e 20 slaapplaat sen. I n eerdere jaren ligt de ondergrens op 50 slaapplaatsen. Huisjescomplex (of huisjesterrein) Een com plex bestaande uit een aant al zom erhuisjes, ( vakantie)bungalows of (vakantie) appartem enten, voor zover deze verblijfseenheden hoofdzakelij k voor verhuur door de exploitant of beheerder van het com plex beschikbaar zijn. Complexen t weede woningen waarvan de individuele woningen in eigendom zijn van afzonderlij ke particulieren en die niet hoofdzakelijk beschikbaar zijn voor verhuur door de exploitant van het com plex behoren dus niet tot deze cat egorie. Com plexen appartem enten die verhuurd worden m et hoteldienstverlening (zie hotel) worden niet als huisj escom plex beschouwd, m aar als (appartementen)hotel. Ook appartem enten zonder hoteldienst verlening, die vaak deel uitmaken van een groter gebouw, worden beschouwd als een bungalow of zomerhuisje. De gepresenteerde cijfers in hoofdstuk 2 en 3 hebben vanaf 1998 bet rekking op huisjescomplexen met ten minste 20 slaapplaatsen. In eerdere jaren ligt de ondergrens op 50 slaapplaatsen. Kampeerterrein Een t errein of een deel van een terrein m et tenm inst e wasgelegenheid en toilet ten, waarop kan worden overnacht in t ent en, toercaravans, kam peerauto s, st acaravans, tenthuisjes of trekkershutten. De gepresenteerde cij fers in hoofdstuk 2 en 3 hebben vanaf 1998 bet rekking op kam peerterreinen m et ten m inste 20 toeristische slaapplaatsen. I n eerdere jaren ligt de ondergrens op 400 toeristische slaapplaatsen. Mengvormen I n de praktij kkom ende hierboven verm elde logiesvorm en vaak in com binat ie voor. Wordt een com binatie aangetroffen van hotel/ pension m et een andere logiesvorm, waarbij de slaapplaatscapaciteit in beide sect oren boven de gest elde waarnem ingsgrens ligt, dan wordt de accom m odat ie beschouwd en behandeld als t wee accom m odaties. Bij een m engvorm van kam peerterreinen, huisjescom plexen en/ of groepsaccom m odat ies worden vanaf 1998 alleen die onderdelen waargenom en die boven de waarnem ingsgrens liggen. Vóór 1998 werden alle toeristische gasten en overnacht ingen geregistreerd zodra één van de onderdelen t ot de populatie behoorden. Slaapplaats I edere eenpersoonsslaapplaats in een logiesaccom m odatie. Bij hot els, pensions, jeugdhotels en jeugdherbergen, huisjes, t rekkershutten en groepsaccom m odaties worden alle eenpersoonsbedden of andere eenpersoonsslaapplaatsen als één slaapplaat s geteld; t weepersoonsbedden worden als twee slaapplaatsen geteld. Bijzetbedden in hot els worden niet m eegeteld; bedden in dependances vanaf 1997 wel. Op kam peerterreinen telt vanaf 1998 een standplaats voor vij f slaapplaatsen; voorheen was dat vier. Vast verhuurde standplaatsen worden niet meegeteld. Slaapplaatsbezettingsgraad Het aant al overnacht ingen in een bepaalde periode gedeeld door het product van het aant al slaapplaatsen en het aantal dagen van de bet reffende periode (bruto slaapplaatsbezet tingsgraad). De net to bezettingsgraad gaat uit van de capaciteit in accom m odat ies die op dat m om ent geopend zijn voor gast en. Alleen de netto slaapplaatsbezettingsgraad wordt gepubliceerd. Ter illustratie: St el dat het aantal overnachtingen in januari, februari en m aart respect ievelij k 1 000, 1 200 en 1 800 bedraagt en het aantal slaapplaat sen in de geopende accom m odaties respectievelijk 100, 120 en 150, dan is de netto bezettingsgraad in het eerste kwartaal 0,36 (= (1 000 + 1
200 + 1 800)/ (31 * 100 + 28 * 120 + 31 * 150)), uitgedrukt als percentage: 36 procent. Bij het gebruik van de aldus berekende bezettingsgraad dient men zich te realiseren dat: de kam er-, huisjes- en standplaatsbezetting veelal aanm erkelij k hoger is dan de slaapplaatsbezet ting, om dat m eestal niet alle slaapplaatsen van deze verblijfseenheden benut worden; bezetting door vaste gasten in hotels en pensions niet inbegrepen is. Toeristische standplaats Een ruim t e ( kam peervak) voor het plaat sen van een kam peerm iddel niet bestem d voor vast e verhuur (= verhuur gedurende ten m inste 2 m aanden in het zom erseizoen aan een en dezelfde persoon).