OPDRACHTFORMULIER Een hoog-laagbed afhalen en opmaken, de zorgvrager zit in bed en mag niet draaien Naam student: Datum: Voordat je gaat oefenen 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent. 2 Kijk in de bronnen welke informatie je kunt gebruiken bij het oefenen van deze vaardigheid. 3 Beantwoord onderstaande vragen. a In de thuissituatie heb je geen waskar. Waar laat je de vuile was en op welk moment leg je het in de wasmand? b Op welke gedragingen zul je letten bij de zorgvrager terwijl je het bed opmaakt? c Er is niet altijd een collega aanwezig wanneer je het bed opmaakt met de zorgvrager erin. Hoe waarborg je dan zijn veiligheid? Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen: Noordhoff Uitgevers bv 1
HANDELINGSFORMULIER Een hoog-laagbed afhalen en opmaken; de zorgvrager zit in bed en mag niet draaien Naam student: Naam observator: Datum: Beoordeling: Voor alle handelingen geldt: Raadpleeg het dossier; Zorg voor voldoende privacy; Was je handen volgens de WIP-procedure; Pas de voorschriften toe; Observeer en controleer de zorgvrager. De student: Goed Fout 1 Informeert: Vertel de zorgvrager dat je de zorgvrager dat je het bed komt afhalen en opmaken terwijl hij in bed ligt; Bespreek hoe de zorgvrager kan meewerken. 2 Zet alle benodigdheden klaar: Een waskar voor het vuile wasgoed; Twee lakens, waarvan één een hoeslaken kan zijn; Een steeklaken, als de zorgvrager een bedzeil in bed heeft; Indien nodig een molton; Een deken en eventueel een sprei; Twee of drie kussenslopen, afhankelijk van het aantal kussens dat de zorgvrager gebruikt. 3 Draag zorg om de omgeving: Breng het bed op juiste werkhoogte; Plaats de waskar aan het voeteneinde; Zorg voor voldoende werkruimte; Laat de ruggensteun zakken of verwijder de ruggensteun. 4 Voert handeling uit: Haal de bovenkant van het bed af en maak het op: Til vanaf het voeteneinde tot aan het hoofdeinde het matras iets op en maak al het beddengoed los, zodat dit gemakkelijk te verwijderen is; Pak de deken en eventueel de sprei in het midden op en schuif deze over het voeteneinde op de stoelen. Herhaal dit met het bovenlaken. Mochten ze vuil zijn, doe ze dan in de waskar; Help de zorgvrager omhoog om hem zo ver mogelijk naar het voeteneinde te schuiven. Eén van de zorgverleners ondersteunt de zorgvrager; Haal indien nodig de vuile kussenslopen van de kussens en doe ze in de waskar. Leg de kussens op de stoelen aan het voeteneinde; Noordhoff Uitgevers bv 3
Rol het steeklaken in de lengte op tot aan de stuit van de zorgvrager en duw deze richting matras onder de stuit. Laat je collega het zeil omhoog houden, rol het onderlaken op en stop het onder het zeil. Houd de rol zo plat mogelijk, zodat de zorgvrager gemakkelijk eroverheen kan wippen; Controleer de molton. Als deze verschoond moet worden, dan moet je hem ook oprollen. Trek hem anders glad en stop hem in; Pak een schoon laken en leg de middellijn aan het hoofdeinde van het matras en vouw het laken uit. Til het matras aan het hoofdeinde op en sla het laken om de korte kant van het matras en vorm een rechte hoek. Ondersteun daarna de zorgvrager en laat je collega aan de andere kant het laken instoppen. Trek het laken glad, let op de middellijn en stop om de beurt het laken aan de zijkanten in; Rol het onderste stuk van het laken op en duw dat onder het zeil, tegen de stuit aan; Haal het zeil over het onderlaken en stop het in. Pak een schoon steeklaken en leg dat in de lengte over het zeil achter de rug van de zorgvrager. Stop jouw kant in en daarna de zorgvrager. Je collega trekt het steeklaken glad en stopt de andere kant in. Denk aan de tenenplooi om spitsvoeten te voorkomen; Verschoon de kussenslopen en schud de kussens aan het voeteneinde; Plaats de ruggensteun eventueel terug in bed en leg de kussens in een gewenste schikking; Vraag de zorgvrager om over de rol heen te wippen. Geef de zorgvrager hierbij hulp als dat nodig is; Help de zorgvrager in de juiste houding en breng eventueel de ruggensteun omhoog. Controleer of de kussens goed aansluiten in de nek. Haal de onderkant van het bed af en maak het op: Haal samen met je collega het vuile steeklaken weg en deponeer het in de waskar; Houd het zeil omhoog en haal samen met je collega het vuile onderlaken weg en deponeer ook dit in de waskar. Trek de molton glad en stop hem aan het voeteneinde en vervolgens aan de zijkant goed in; Rol het onderlaken uit en trek dit glad (zonder plooien) en stop het op dezelfde wijze in; Haal het zeil hierover en stop het goed glad in. Rol daarna het steeklaken uit en stop dit ook glad in; Pak het bovenlaken bij de bovenpunten (de zoomkant van de brede zoom omhoog) en leg het over het voeteneinde over de zorgvrager; Pak hierna de sprei of de deken op dezelfde wijze en leg deze op het laken. Let op de middellijn. Stop daarna aan het voeteneinde van het matras het laken en de deken samen in en vorm een rechte hoek. Maak een tenenplooi om spitsvoeten te voorkomen; Loop samen met je collega naar het hoofdeinde. Trek het bovenlaken glad en trek hierover de deken en eventueel de sprei. Sla het laken om de deken en de sprei. Sla dit alles eventueel nog een keer om, als het te hoog ligt. Vraag aan de zorgvrager of hij de dekens hoog wil hebben en of je de zijkanten in moet stoppen of vrij moet laten hangen. Een omgeslagen deken is namelijk gemakkelijk voor het geval de zorgvrager zelf de deken wat hogerop wil trekken. Zorg ervoor dat je niet wappert met de lakens en de deken om stofverplaatsing te voorkomen; Als je de lakens en het steeklaken niet hoeft te verschonen, dan kun je op dezelfde wijze te werk gaan. Je moet dan alleen de mogelijke kruimels uit het bed schuiven, het goed glad trekken en goed instoppen. 4 Noordhoff Uitgevers bv
Goed Fout 5 Past juiste nazorg toe: Vraag of de zorgvrager goed ligt; Vraag of de zorgvrager tevreden is over het afhalen en opmaken van het bed; Breng de waskar met vuil goed weg. 6 Rapporteert de bevindingen: Noteer eventuele bijzonderheden. Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen: Noordhoff Uitgevers bv 5
TOETSFORMULIER Een hoog-laagbed afhalen en opmaken; de zorgvrager zit in bed en mag niet draaien Naam student: Naam beoordelaar: Datum: Beoordeling: Kruis aan hoe de handelingen zijn uitgevoerd. Kies uit: V = Voldoende; O = Onvoldoende Kruis aan door wie de beoordeling is gedaan. Kies uit: B = BPV; S = School Opdracht Je haalt met een collega een hoog-laagbed af en maakt het op. De zorgvrager mag niet uit bed, hij mag wel zitten maar niet draaien. Voorbereiding V O B S 1 Verzamelt de relevante gegevens, met name uit het zorgdossier. 2 Vertelt de zorgvrager wat ze komt doen. 3 Overlegt met de zorgvrager op welke wijze de handeling het beste kan worden uitgevoerd. 4 Zorgt voor privacy. 5 Zet alle benodigdheden klaar. 6 Wast de handen volgens de WIP-procedure. Uitvoering V O B S 7 Observeert en communiceert met de zorgvrager. 8 Draagt zorg voor de veiligheid. 9 Haalt de bovenkant van het bed volgens protocol af. 10 Helpt de zorgvrager om naar het voeteneinde te wippen. 11 Rolt het beddengoed op tot aan de rug van de zorgvrager. 12 Maakt de bovenkant van het bed volgens protocol op. 13 Vraagt of helpt de zorgvrager om over de rol heen te wippen. 14 Haalt het beddengoed aan het voeteneinde volgens protocol af. 15 Maakt het voeteneinde volgens protocol op. 16 Helpt de zorgvrager in een comfortabele houding. 17 Werkt ergonomisch, hygiënisch, kostenbewust en efficiënt. Noordhoff Uitgevers bv 7
Nazorg V O B S 18 Vraagt de zorgvrager of alles naar wens is. 19 Ruimt alles op de juiste plaats en wijze op. 20 Wast de handen volgens de WIP-procedure. 21 Rapporteert de relevante bijzonderheden in het zorgdossier. Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen: 8 Noordhoff Uitgevers bv