directie Economie, Landbouw & Platteland, Europese en Internationale samenwerking dienst Economie, Europese & Internationale samenwerking dossiernummer:. 1404164 Verslag aan de Provincieraad betreft verslaggever INTERREG VA FRANKRIJK-WALLONIE-VLAANDEREN Goedkeuring ontwerp operationeel programma, partnerschapsovereenkomst en financiering technische bijstand Geert Versnick Mevrouwen en mijne Heren, 1. Inleiding De Provincie Oost-Vlaanderen is sinds INTERREG III (2000-2006) betrokken bij het beheer van het INTERREG-Programma Frankrijk-Wallonië- Vlaanderen. Sinds 1 januari 2014 is een nieuwe programmaperiode formeel gestart. Het programma is nu toe aan zijn 5 e termijn met INTERREG V Frankrijk-Wallonië-Vlaanderen voor de periode 2014-2020. In mei 2012 zijn de Franse, Waalse en Vlaamse autoriteiten van start gegaan met de voorbereiding van de nieuwe programmaperiode INTERREG V Frankrijk-Wallonië-Vlaanderen. Vanaf deze periode moeten de Europese programma s bijdragen tot de realisatie van de doelstellingen van de Europa 2020 strategie. Deze strategie is de langetermijnvisie van de Europese Unie. Ze bouwt voort op de Lissabonstrategie en moet voorwaarden scheppen voor een slimme, duurzame en inclusieve groei in de EU. 2. Europees beleid : de EU 2020 strategie Het programma schrijft zich in binnen de Europa 2020 strategie met een slimme, duurzame en inclusieve groei: Slimme groei: voor een op kennis en innovatie gebaseerde economie Duurzame groei: voor een groenere, competitievere economie waarin efficiënter met hulpbronnen wordt omgesprongen Inclusieve groei: voor een economie met veel werkgelegenheid en sociale en territoriale cohesie. In het cohesiebeleid 2014-2020 volgt de Europese commissie verder de weg van de inhoudelijke focus. De programma s waarbinnen die Europese middelen aan projecten besteed worden, moeten gericht zijn op de uitdagingen van de Europese strategische visie Europa 2020. Om dit te realiseren heeft de Europese Commissie een lijst van 11 thema s opgesteld die coherent zijn met de doelstellingen van de Europese
strategie. Om de impact van de Europese programma s te verhogen is elk programma verplicht zich te beperken tot een aantal van deze thema's. Slimme groei: 1. Versterken van onderzoek, technologische ontwikkeling en innovatie 2. Verbetering van de toegang tot en het gebruik van informatie- en communicatietechnologie 3. Verbetering van de concurrentiekracht van kleine en middelgrote ondernemingen Duurzame groei: 4. Steun voor de overgang naar een koolstofarme economie in alle bedrijfstakken 5. Bevordering van de aanpassing aan de klimaatverandering, risicopreventie en risicobeheer 6. Bescherming van het milieu en bevordering van efficiënt gebruik van hulpbronnen 7. Bevordering van duurzaam vervoer en opheffing van knelpunten in centrale netwerkinfrastructuren Inclusieve groei: 8. Bevordering van de werkgelegenheid en ondersteuning van de arbeidsmobiliteit 9. Bevordering van sociale inclusie en bestrijding van armoede 10. Investeringen in onderwijs, vaardigheden en een leven lang leren door het ontwikkelen van infrastructuur voor onderwijs en opleiding 11. Verbetering van de institutionele capaciteit en een efficiënt openbaar bestuur. 3. Uitwerking Interreg V Frankrijk-Wallonië-Vlaanderen Twee documenten vormen de basis van het Interreg V programma Frankrijk-Wallonie-Vlaanderen: De redactie van het operationeel programma: deze opdracht werd uitbesteed aan het consultancybureau Ernst & Young. De partnerschapsovereenkomst: deze overeenkomst bepaalt de rol en de opdrachten van de diverse partijen binnen de beheersmatige en uitvoerende structuren van het Interreg V programma Frankrijk- Wallonië-Vlaanderen (2014-2022) en de uitvoeringsmodaliteiten waarmee zij rekening moeten houden. 4. Operationeel programma : Strategie en prioriteiten van het Programma Het programma Frankrijk-Wallonië-Vlaanderen heeft als centrale doelstelling: Duurzame, gecoördineerde en geïntegreerde ontwikkeling van de grensregio bevorderen, in het voordeel van de grensbevolking.
Binnen het INTERREG V programma Frankrijk-Wallonië-Vlaanderen heeft men geopteerd voor de volgende vier thematische doelstellingen met bijbehorende investeringsprioriteiten: innovatie, concurrentiekracht van de kmo s, milieu en klimaat en sociale inclusie. Opbouw van het programma in prioritaire assen en specifieke doelstellingen De Europese commissie vraagt naar een onderverdeling van de programma s in prioritaire assen en specifieke doelstellingen met telkens een bepaald budget per specifieke doelstelling. Het toekomstige programma is één globaal programma dat opgebouwd is uit 4 prioritaire assen. Elk van deze assen is onderverdeeld in investeringsprioriteiten die verder gestructureerd zijn in één of meerdere specifieke doelstellingen. Deze prioritaire assen zijn in belangrijke mate conform met de doelstellingen van de Europa 2020 strategie. Inzake de opbouw van het programma is er een belangrijk verschil tussen Interreg IV en Interreg V, met name dat de deelprogramma s verdwijnen. Interreg IV bestond immers uit drie deelprogramma s: Frans- Waals, Frans-Vlaams en tripartiet. Elk deelprogramma had zijn apart budget. Dit heeft als gevolg dat er in Interreg V geen apart, specifiek budget meer beschikbaar is voor Frans-Vlaamse en tripartiete projecten. Het toekomstige programma wordt één globaal programma met één budget. Hieronder vindt u een overzicht van de opbouw van het programma. Prioritaire As 1: Verbeteren en ondersteunen van de grensoverschrijdende samenwerking op het vlak van onderzoek en innovatie. Versterken van de innovatiecapaciteit van de zone door de samenwerking tussen de publieke sector, de privésector en de kennis-, onderzoeks- /opleidings-/vormingscentra te verduurzamen en/uit te breiden. Bevorderen van de verspreiding van innovatie en best practices bij private en publieke stakeholders in de grensoverschrijdende regio. Prioritaire As 2: Versterken van het grensoverschrijdende concurrentievermogen van de KMO s De ondernemerszin gezamenlijk ontwikkelen en versterken. De startende en jonge ondernemingen gezamenlijk stimuleren en begeleiden. Specifieke doelstelling 3: Grensoverschrijdende voorzieningen creëren, opwaarderen en gemeenschappelijk maken voor de begeleiding van de KMO s op het vlak
van innovatie en/of op het vlak van toegang tot de regionale, nationale en internationale markten. Prioritaire As 3: Beschermen en valoriseren van het milieu door een geïntegreerd beheer van grensoverschrijdende hulpbronnen Innovatief en duurzaam opwaarderen van het cultureel, historisch en industrieel erfgoed en het natuur-en landschapspatrimonium in het grensgebied op toeristisch, economisch en ruimtelijk vlak. Ontwikkelen en implementeren van innoverende methodes voor een geïntegreerd en duurzaam beheer van landschappen, natuurlijke rijkdommen en ecosystemen. Specifieke doestelling 3: Beheren van de natuurlijke, technologische en industriële risico s alsook van de noodsituaties Prioritaire As 4: Bevorderen van de cohesie en de gemeenschappelijke identiteit in de grensregio s Versterken en bestendigen van de netwerking en van het dienstenaanbod voor de bevolking op sociaal en gezondheidsvlak. Ontwikkelen van grensoverschrijdende dienstverlening aan de bevolking en bevorderen van de toegankelijkheid ervan. Specifieke doelstelling 3: Bevorderen van de werkgelegenheid en de grensoverschrijdende arbeidsmobiliteit en integreren van de arbeidsmarkten. Prioritaire As 5: Technische Bijstand 5. Samenwerkingsgebied Ten opzichte van Interreg IV wijzigt de zone niet. Zoals de kaart hieronder aangeeft, blijven dezelfde departementen en arrondissementen betrokken. In het Interreg IV-programma werd er echter wel een onderscheid gemaakt tussen prioritaire zone (80% van het budget) en aangrenzende zone (20% van het budget). Binnen het Interreg V programma wordt dit onderscheid niet meer gemaakt. Alle departementen en arrondissementen hebben binnen het programma hetzelfde statuut. Voor de Provincie Oost-Vlaanderen blijven de arrondissementen Gent en Oudenaarde in aanmerking komen voor deelname aan dit programma.
6. Budget van het Programma De EU financiert de verschillende INTERREG Programma's uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) Het totaalbudget aan Europese middelen voor het INTERREG V programma Frankrijk-Wallonië-Vlaanderen bedraagt 169 977 045 EUR. Dit betekent een substantiële stijging van middelen ten opzichte van het INTERREG IV programma, dat 138.133.331 EUR aan middelen had. De enveloppe werd als volgt samengesteld: Vlaanderen stelt 28.281.879,00 EUR ter beschikking, Wallonië 46.451.283,39 EUR en Frankrijk 95.243 882,61 EUR. Voor de subsidiëring van projecten is er dus een enveloppe voorzien van 159.737.172,65 euro (dit is de totale enveloppe min 6% voor Technische Bijstand). De verdeling per as en per investeringsprioriteit kunt u in bijlage terugvinden. 7. Financiële gevolgen voor de provincie Oost-Vlaanderen Het INTERREG V programma Frankrijk-Wallonië-Vlaanderen voorziet volgende financiële engagementen voor de periode 2014-2020:
EFRO: 169 977 045 EUR Nationale overheidsfinanciering: 92 920 784,60 EUR Nationale private financiering: 20 397 245,40 De provincie West-Vlaanderen engageert zich om binnen het INTERREG VA-programma het steunpunt aan Vlaamse kant op zich te nemen. Nieuw tijdens deze programmeerperiode is dat het Agentschap Ondernemen een klein onderdeel van de Technische Bijstand voor haar rekening zal nemen en dat er nu ook een contactpunt in Oost-Vlaanderen halftijds zal aanwezig zijn. Naast de kosten voor het Vlaams steunpunt wordt zoals tijdens de vorige programmaperiode gevraagd een bijdrage te leveren aan de Gemeenschappelijke structuren (Beheersautoriteit, Certificeringsautoriteit en Gemeenschappelijk Secretariaat) van het programma. De totale Vlaamse bijdrage in het Vlaams steunpunt en de gemeenschappelijke structuren bedraagt 2 320 492,68 EUR, de bijdrage van de Provincie Oost-Vlaanderen zou 290 061,59 EUR bedragen. Dit komt neer op 12,5 % van de Vlaamse bijdrage. West-Vlaanderen betaalt 870 184,76 EUR en de Vlaamse overheid betaalt 1 160 246,34 EUR bovenop deze Vlaamse bijdrage draagt Europa nog eens 2 019 158,31 EUR bij. 8. Partnerschapsovereenkomst en beheer van het programma In de partnerschapsovereenkomst worden de opdrachten en de uitvoeringsmodaliteiten van de diverse partijen (waaronder de provincie Oost- Vlaanderen) binnen de beheersmatige en uitvoerende structuren bepaald, zoals die geïdentificeerd werden in het INTERREG IV Programma Frankrijk- Wallonië-Vlaanderen. Het uitvoeringssysteem van het INTERREG V programma Frankrijk-Wallonië-Vlaanderen volgt in grote mate het voorbeeld van het systeem dat werd opgezet voor het INTERREG IV programma Frankrijk-Wallonië-Vlaanderen. De partners waren immers van mening dat dit systeem doeltreffend functioneerde. Hierbij een overzicht van het uitvoeringssysteem: Een Beheersautoriteit, het Waalse Gewest werd opnieuw door alle partners aangesteld om de opvolging en de implementatie van het programma te coördineren. Een Certificeringsautoriteit, de provincie Oost-Vlaanderen beheert de fondsen die de Europese commissie stort en voert de betalingen van Europese steun uit aan de projectoperatoren. De auditautoriteit is verantwoordelijk voor het verifiëren van de goede werking van het beheers-en controlesysteem en voor een passende streekproef van concrete acties op basis van de bij de Commissie gedeclareerde uitgaven. Deze auditautoriteit moet nog worden vastgelegd. De drie leidinggevende Partnerautoriteiten verzorgen de coördinatie van de diverse partners van het betrokken gebiedsdeel. De drie partnerautoriteiten zijn: de regio Nord-Pas de Calais voor Frankrijk, de provincie West-Vlaanderen voor Vlaanderen en het Waalse Gewest voor Wallonië.
Het Gemeenschappelijk Secretariaat functioneert onder de verantwoordelijkheid van de Beheersautoriteit en staat in voor het operationele en administratieve beheer van het programma. Zij wordt gefinancierd door de Technische Bijstand van het programma. De INTERREG secretariaten of Technische Teams werken verspreid over het gehele gebied in samenspraak met de Partnerautoriteiten en met het Gemeenschappelijk Secretariaat. Zij hebben in het bijzonder de opdracht om te helpen bij het opzetten van grensoverschrijdende projecten en zodra die goedgekeurd zijn, om de implementatie ervan te begeleiden. Voor Vlaanderen bevindt zich deze lokale antenne in het provinciehuis Boeverbos te Brugge en in de volgende periode zal er tevens een contactpunt zijn in Gent. Zij worden ook gefinancierd vanuit Technische Bijstand. Hieronder volgt een overzicht van de beslissingsstructuren van het programma: Het Comité van Toezicht, de hoogste instantie met beslissingsbevoegdheid, omvat alle partners, evenals de Europese Commissie en vergewist zich ervan dat het programma op een efficiënte en degelijke manier wordt uitgevoerd conform de grote strategische doelstellingen. De stuurgroep staat in voor de bespreking/evaluatie van de voorprojecten, de projecten en de projectportefeuilles, en voor de toekenning (of weigering) van de Europese financiering van elk van deze projecten. 9. Timing Het Operationeel Programma werd tijdens de maanden mei/juni 2014 afgewerkt en voorgelegd aan het Comité van Toezicht van 11 juli 2014 en zal in de loop van de maand september 2014 worden ingediend bij de Europese Commissie. De Europese Commissie heeft een tijdsspanne van zes maanden vooropgesteld om dit Operationeel Programma goed te keuren. Het ligt in de lijn van de verwachtingen een eerste projectoproep te lanceren midden 2015. Advies aan uw raad is om het Operationeel Programma en Partnerschapsovereenkomst goed te keuren en de bevoegde gedeputeerde en de provinciegriffier te mandateren deze overeenkomst te ondertekenen. Gent,. namens de Deputatie: de provinciegriffier, Albert De Smet de bevoegde gedeputeerde, Geert Versnick