Naam organisatie Evt. naam project Contactpersoon Functie Centrale Huisartsendienst Nijmegen Project Zorginformatie Nijmegen (ZEGEN) Mevrouw M.E. Borghuis Directeur Adres Gerard van Swietenlaan 3 Postcode en plaats 6525 GB NIJMEGEN Telefoon 024 35 23 581 E-mail Website m.borghuis@chn.umcn.nnl www.cihn.nl 1 Welk initiatief heeft in uw organisatie in 2009 een uitstekende prestatie met aantoonbare resultaten neergezet? In de meer dan tien jaar dat de CHN bestaat, hebben we altijd gezegd: áls we communiceren, doen we dat op een betrouwbare en veilige manier. Daarom zijn we als organisatie meer dan trots op het feit dat we in 2009, na een intensieve voorbereidingsfase, officieel zijn aangesloten op het Landelijk Schakelpunt (LSP) én de NEN-certificering volgens de 7511-norm hebben behaald, de norm voor de informatiebeveiliging in de zorg. Die aansluiting op het LSP betekent dat de CHN via beveiligde ICT inzage heeft in de professionele samenvatting van de patiënt. Van meet af aan is er echter niet alleen aandacht geweest voor de technische implementatie, maar ook voor gedragsverandering. Veilige uitwisseling van gegevens gaat immers voor 'slechts' tien procent om techniek en voor negentig procent om gedrag. Met het behalen van de NEN-certificering (nov. 2009) heeft de CHN de beveiliging van de beschikbaar gestelde informatie op betrouwbare en systematische wijze geïntegreerd in het management en de uitvoering van haar dagelijkse zorgtaken. Die combinatie van beschikbaarheid van patiëntengegevens in een technisch veilige omgeving en volgens de juiste gedragscodes, maakt de CHN uniek. ICT-projecten worden namelijk in de regel op een zeer smalle basis uitgevoerd. Wat binnen de CHN 'op schaal' is bereikt, zou feitelijk een doorbraak kunnen betekenen voor de gehele gezondheidszorg. Het heeft de uitrol van het EPD op landelijk niveau zowel wat betreft techniek als gedrag een boost gegeven.
2 Op welke wijze realiseert dit initiatief een verbetering voor de patiënt/ cliëntveiligheid? Patiënt/cliëntveiligheid m.b.t. aansluiting LSP Met de beschikbaarheid van de professionele samenvatting van de patiënt op de huisartsenpost krijgt de patiënt sneller de juiste zorg. De relevante medische gegevens en het medicatieoverzicht zijn snel oproepbaar/uitwisselbaar. Een huisarts die de actuele probleemlijst en de meest recente medicatielijst tot zijn beschikking heeft, is een arts die snel en accuraat kan handelen en zo nodig recepten kan uitschrijven met volledige medicatiebewaking. De invoering van het EPD en aansluiting op het LSP verbeteren ook op een meer indirecte manier de patiëntveiligheid. Ze bewerkstelligen een zekere vorm van continuïteit; de aansluiting van de dagzorg op de ANW-zorg en eventueel op de SEH verloopt zorgvuldiger, eenduidiger en betrouwbaarder. Daarmee gaat de kwaliteit van de zorg erop vooruit. Ondertussen is ook de cliëntveiligheid en privacy veiliggesteld. Het werken met een geverifieerd BSN zorgt ervoor dat de juiste medische gegevens van de juiste persoon opgevraagd worden. Met de UZI-pas is er de garantie dat alleen geautoriseerde zorgverleners toegang hebben tot de medische gegevens van een patiënt. Patiënt/cliëntveiligheid m.b.t. NEN-certificering De organisatie van de CHN is tijdens de audit voor de NEN-certificering in de meest brede zin getoetst op de beschikbaarheid van en integriteit en vertrouwelijkheid 1 rondom (medische) gegevens. Feitelijk ging het om álle vertrouwelijke gegevens, dus ook die van de afdeling financiën en personeelszaken. De certificering garandeert op alle fronten de juiste mindset; een cultuur waarin men zich bewust is van de privacy van de patiënt/cliënt én van elkaar. 1 Beschikbaarheid: waarborgen dat geautoriseerde gebruikers op het juiste momenten toegang hebben tot informatie en middelen. Integriteit: waarborgen van de correctheid en de volledigheid van informatie en verwerking. Vertrouwelijkheid: waarborgen dat informatie alleen toegankelijk is voor degenen die hiertoe geautoriseerd zijn. 3 Wat zijn de resultaten en op welke wijze worden deze resultaten gemeten? ICT Momenteel zijn er 3 huisartsenposten en 89 huisartsen van de 235 huisartsen (die verbonden zijn aan de CHN) aangesloten op het LSP. Wekelijks zijn er rapporten over de communicatie via het LSP. De logging-gevens worden maandelijks geanalyseerd. Daarnaast zijn 140 huisartsen aangesloten via de ELS/OZIS-koppeling. NEN-certificering Over het algemeen geldt dat er beter inzicht is in de risico's ten aanzien van kritische processen (telefonie, internet, patiëntenregistratiesysteem) en hoe deze risico's in te perken of acceptabel te maken zijn. Via feedback, functioneringsgesprekken, screening et cetera is er meer controle op medewerkers. Veiligheid zit nu in de genen van de organisatie. Om een voorbeeld te noemen: als medewerkers van de CHN tegenwoordig een waarnemend huisarts zien die ze niet kennen, aarzelen ze niet om naar een identificatie te vragen. In het verleden was dat not done. Alle onderdelen zijn in een informatiebeveiligingsplan vastgelegd waarvan de kwaliteitsfunctionaris jaarlijks de uitvoering evalueert. Halfjaarlijks vinden er, om aan de NEN-certificering te blijven voldoen, vervolgaudits plaats.
4 Wat heeft u gedaan om de interne organisatie (en eventuele externe partijen) mee te krijgen in uw aanpak? Door te motiveren, te inspireren, bestuurlijke commitment te tonen en te volharden in de samenwerking. Juist bij projecten als deze is het de crux iedereen te enthousiasmeren, draagvlak te creëren en sleutelfiguren bij de ontwikkeling te betrekken. Laten we als eerste de rol van Zorgbelang Gelderland niet vergeten. Die organisatie is, als vertegenwoordiger van de patiënten, vanaf het eerste uur bij het project betrokken geweest om haar visie te geven op de inhoud van de dossiers en de communicatie naar de patiënten. Kijken we naar de CHN, dan heeft informatiebeveiliging vanaf het begin hoog op de agenda gestaan bij het bestuur; het werd dan ook meegenomen in elke bestuurlijke verandering. Daarnaast zijn de plannen zoveel mogelijk afgestemd met huisartsenorganisaties zoals bijvoorbeeld de LHV huisartsenkring en beroepsverenigingen. Zonder steun, advies en medewerking van huisartsen lukt het niet ook maar iets van de grond te krijgen. Ook heeft de CHN zoveel mogelijk geprobeerd medewerkers als doktersassistenten en stafmensen van het bureau mee te krijgen in haar plannen. Door bijvoorbeeld (verplichte) informatieavonden te organiseren, mailingen te versturen en samen met de huisartsenkring (meer specifiek: de Werkgroep Deskundigheidsbevordering Huisartsen) cursussen te organiseren voor huisartsen over ADEPD-registratie. Wat betreft de NEN-certificering is het een bewuste keuze geweest de kwaliteitsfunctionaris binnen de CHN als projectleider van de certificering aan te wijzen. Ook hier weer: om draagvlak te creëren hebben medewerkers uit diverse geledingen plaatsgenomen in de projectgroep, te weten alle locatiemanagers, de personeelsfunctionaris en de ICT-adviseur. 5 Op welke wijze heeft u uw plannen, resultaten of aanpak voor de toekomst weten te borgen? Iedere week maakt het management uitdraaien die zicht geven op welke wijze het waarneemretourbericht van de patiënt naar de eigen huisarts is verzonden; via het LSP of OZIS. Bij problemen wordt er onmiddellijk actie ondernomen. Betrouwbaarheid, veiligheid en integriteit blijven speerpunten. Vandaar dat het management aan pro-actieve logging doet om te kijken of er geen misbruik wordt gemaakt van de inzage. Huisartsen en doktersassistenten zijn hier ook over geïnformeerd: 'neusgedrag' is na te gaan, bovendien verbindt de directie er consequenties aan. Er wordt gecheckt of professionals die een dossier inkijken op dat moment een zorgrelatie met de patiënt hebben. We zijn attent op patiëntencontacten die niet gefiatteerd zijn; er lijkt dan immers geen sprake te zijn van een zorgrelatie. Nog niet aangesloten huisartsen sporen we aan deel te nemen en op het gebied van ICT een inhaalslag te maken. De CHN voorziet hen van informatie en biedt ondersteuning. Huisartsen worden actief nagebeld en zonodig 'aan de hand meegenomen'. De CHN verzorgt zelfs voor de huisarts(enpraktijk) mailingen om patiënten te informeren over wijzigingen in informatievoorzieningen en gegevensbeheer. Waarom de CHN daar zo hard aan trekt? De organisatie is er zich ten sterkste van bewust dat hoe meer huisartsen op het LSP zijn aangesloten, hoe meer medische dossiers opvraagbaar zijn, hoe 'beter' het EPD werkt.
6 Indien u nog aanvullende opmerkingen heeft die het ingezonden initiatief versterken, kunt u deze hieronder kenbaar maken. De CHN heeft alle processen en stappen zorgvuldig beschreven en gedocumenteerd. De volgende documenten zijn opvraagbaar. 1. 20050530 ZEGEN. Zorginformatie Nijmegen: project e-waarneemdossier huisartsen. Plan van aanpak voor inzage vanuit de huisartsenposten bij huisartsen. 2. 20060907 Plan van aanpak pilot invoer BSN. Waarneemdossier huisartsen ZEGEN 3. 20070210 Coëxistente oplossing WDH Nijmegen. 4. 20070720 Evaluatie gebruiksfase Pilot BSN bij CHN Nijmegen. 5. 200708 Procedure UZI pas. 6. DOC 201 Informatiebeveiligingsbeleid CHN. Ook op de sites van de CHN en Stichting ZEGEN is e.e.a. na te lezen: www.cihn.nl en www.zegen-ict.nl. Plaats Nijmegen Datum 11 februari 2010 Contactpersonen: Handtekening inzender Mevrouw M.E. Borghuis, directeur CHN en directeur Stichting ZEGEN De heer J.L.M. Schreuder, huisarts, voorzitter LHV Huisartsenkring Nijmegen e.o., voorzitter Stichting ZEGEN De heer J.H. Levelink, huisarts, bestuurslid CHN, bestuurslid ZEGEN
Aanvullende documentatie Inleiding Van ordners vol patiëntgegevens op papier tot een betrouwbaar elektronisch patiëntensysteem dat volledig is ingebed in een veilige omgeving: het is een hele weg. De CHN begon in 1999 in het 'papieren' tijdperk. Nu, tien jaar later, is de interne automatisering volledig op orde. Daar zijn wel vele jaren van brainstormen, ontwikkelen, zoeken en uitproberen aan vooraf gegaan. Feitelijk is de CHN al vanaf 2005 via de Stichting ZEGEN 2 bezig aansluiting te zoeken op het LSP en een gedragsverandering te bewerkstelligen projecten die in 2009 met zoveel succes zijn gerealiseerd. Sinds 2005 heeft de CHN zich samen met drie zorgpartners 3 actief ingespannen de inzage te faciliteren in relevante medische gegevens van de patiënt tijdens de avond, nacht en weekenden op de huisartsenpost. Waarom? In de beleving van de CHN en haar partners verliep de uitwisseling van patiëntengegevens tussen zorgverleners (huisartsen, huisartsenpost, apothekers en specialist/ziekenhuis) niet optimaal in de regio Nijmegen. Doordat er geen inzage mogelijk was in de medische gegevens van patiënten van de eigen huisarts werd het de professionals in sommige gevallen moeilijk gemaakt de juiste zorg aan patiënten te verlenen. Ook voor een optimale medicatiebewaking leek het essentieel om inzage te hebben in het systeem van de apothekers. Bovendien was er verbetering mogelijk op het vlak van informatieuitwisseling tussen SEH en de CHN. De CHN onderkende al snel dat ICT een goed middel zou zijn bij de ondersteuning van de samenwerking tussen zorgverleners en voordelen zou opleveren voor patiënt en zorgverlener. Zo was er verbetering mogelijk op het gebied van kwaliteit en toegankelijkheid van de zorg. De doorlooptijd van zorgprocessen kon korter, administratieve lasten moesten worden verlicht worden, en het belangrijkst nog: de CHN streefde een verbetering van de patiëntveiligheid én vriendelijkheid na. Voor de CHN stond het als een paal boven water dat de invoering van een dergelijk patiëntensysteem veilig en op de meest betrouwbare manier moest gebeuren. Er is direct volop aandacht geweest voor het klimaat en de omgeving waarin vertrouwelijke gegevens beschikbaar zouden worden gesteld. Het omgaan met zeer persoonlijke gegevens van mensen vraagt immers om een optimale privacy-bescherming, zoals dat eigenlijk al 2500 jaar geleden omschreven is in de Eed van Hippocrates. Zorgverleners zijn met dat gedachtegoed al vanaf hun opleiding en tijdens hun hele carrière doordrenkt. De CHN was zich tot diep in de vezels ervan bewust dat e-communicatie in de zorg moest voldoen aan de hoogste beveiligingsstandaarden, zowel aan de harde infrastructurele kant als aan de zachte organisatorische kant. De twee projecten aansluiting op LSP en gedragsverandering, uiteindelijk vastgelegd in de NEN-certificering hebben dan ook altijd parallel gelopen. Graag schetsen we hieronder het tijdspad: e-communicatie en gedragsverandering binnen de CHN, door de jaren heen. Tijdspad April 2004 In het jaar dat de CHN haar eerste lustrum viert, wordt de huisartsenpost uitgeroepen tot de beste van het land. In een kwaliteitsvergelijking door IGZ komt de CHN als beste uit de bus. IGZ plaatst wel de kanttekening dat er geen dossierinzage is. De CHN was zich daar van bewust, maar de opmerking leidt tot interne discussie. De kritische noot prikkelt de CHN juist met die dossierinzage aan de slag te gaan; met het tweede lustrum moet die inzage er absoluut zijn! Januari 2005 De CHN ondertekent samen met de drie zorgpartners CWZ, regionale apothekers en de Huisartsenkring de intentieverklaring om in het belang van de patiënt patiëntgegevens efficiënt uit te wisselen. Stichting ZEGEN wordt in het leven geroepen met als doel de uitwisseling van gegevens sterk te verbeteren en versnellen door moderne internettechnologie die voldoet aan de nieuwste standaarden van het Nationaal ICT Instituut in de Zorg (NICTIZ). Het samenwerkingsproject tussen de CHN en haar drie zorgpartners bestaat uit vier onderdelen: toegang tot medische dossiers van patiënten van alle huisartsen die bij de 2 ZEGEN staat voor Zorginformatie Nijmegen, zie verder onder hoofdstuk 'Tijdspad'. 3 De drie andere zorgpartners zijn de Regionale Huisartsen Vereniging Nijmegen en omstreken (RHV), het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis (CWZ) en de regionale apothekers die participeren in de Stichting Open Zorg Informatiesysteem Rijk van Nijmegen (OZIS RN).
huisartsenpost zijn aangesloten; gegevensuitwisseling tussen de huisartsenpost en de spoedeisende hulp van het CWZ; raadpleging van het informatiesysteem met medicatiedossiers van de apothekers; verbetering van het berichtenverkeer tussen CWZ, huisartsen en apothekers. Januari 2005 Overleg met NICTIZ: de CHN is in de run voor het koploperschap van het Waarneem Dossier Huisartsen (WDH) en tegelijkertijd het Elektronisch Medicatie Dossier (EMD). Juni 2005 Tijdens het Nationaal EPD Congres geeft CHN directeur Marion Borghuis in een presentatie toelichting op de project ZEGEN. In haar betoog is er aandacht voor plan van aanpak, de professionele samenvatting van e-waarneming, maar ook al voor veiligheid en privacy (logging, UZI-passen, eisenbeheer, beveiligde back-up) en de noodzaak patiënten over de ontwikkelingen te informeren. Daarvoor zullen protocollen, ondersteunend informatiemateriaal en een PR-plan nodig zijn. Juli 2005 Het NICTIZ verkiest ZEGEN tot zowel koploper van het WDH als van het EMD. Deze 'koploper'projecten vormen de eerste hoofdstukken van de landelijke invoering van het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD). Nijmegen behaalt als enige in het land dit dubbele koploperschap. Bepaalde zaken komen erdoor in een stroomversnelling. Zo richt Stichting ZEGEN een projectorganisatie op, wordt er een projectleider aangesteld en komt er een stuurgroep waarin alle professionals vertegenwoordigd zijn. Zorgbelang Gelderland participeert bijvoorbeeld in die stuurgroep om de belangen van patiënten te behartigen. CHN-directeur Marion Borghuis is als directeur van ZEGEN eindverantwoordelijk voor de regionale activiteiten, communicatie en uitvoering. Augustus 2005 In augustus 2005 heeft stichting ZEGEN de prestatieovereenkomst met NICTIZ getekend. Hierin is vastgelegd wat de partijen van elkaar mogen verwachten. September 2005 In een kick-off geeft Stichting ZEGEN de formele aftrap voor de ontwikkeling van een Elektronisch Medicatie Dossier (EMD) en het Elektronisch Waarneem Dossier voor Huisartsen (WDH). Bij deze bijeenkomst zijn de zorgprofessionals, bestuurders, NICTIZ, Gemeente, Provincie, patiëntenorganisaties en ketenpartners aanwezig. Dit om het belang voor een ieder te bekrachtigen en draagvlak te creëren. Op de agenda staan onder meer beveiliging, vermindering van de administratieve rompslomp, doelmatigheid, kwaliteitsverbetering en het versterken van de professionele samenwerking. Ook is er oog voor de 'hobbels op de weg'. De aanwezigen spreken het vertrouwen uit die met het einddoel in het vizier gezamenlijk te zullen nemen. De projectorganisatie gaat inventariseren wat de benodigdheden zijn voor het op poten zetten van het EMD en WDH. Zo zullen leveranciers en huisartsenposten hun systemen moeten aanpassen en de invoering van BSN is noodzakelijk. De theorie moet in praktijk worden gebracht. Mei 2006 De CHN start als eerste zorginstelling in de eerstelijn met een pilot voor het Burger Service Nummer (BSN). Doel van de pilot is dat huisartsenpraktijken en huisartsenposten ervaring opdoen met: de initiële invoer van het BSN in de informatiesystemen; het opvragen en verifiëren van het BSN; de wettelijke identiteitscontrole. Maart 2007 De CHN vraagt haar patiënten om een geldig legitimatiebewijs en legt bovendien het BSN in de administratie vast om er zeker van te zijn dat de juiste medische gegevens aan de juiste persoon gekoppeld worden.
Mei 2007 Met ondersteuning en medewerking van Zorgbelang Gelderland en zorgverzekeraars VGZ en CZ, besluit de CHN om niet alleen via het landelijke LSP (Landelijk SchakelPunt) maar ook via een regionale LDAP-server met OZIS te gaan communiceren onder de vlag Eerste Lijns Server (ELS). De CHN kiest daarmee voor wat heet 'de coëxistente oplossing'. Deze oplossing houdt in dat de eigen applicatie (HAP-systeem) zowel op regionaal niveau als op landelijk niveau kan communiceren met andere Huisarts Informatie Sytemen (HIS-sen). Op deze manier kan de CHN communiceren met zorgaanbieders die op het LSP zijn aangesloten én met zorgaanbieders die alleen nog maar met een regionale communicatieserver werken. De CHN kiest voor deze coëxistente oplossing omdat technisch gezien niet alle huisartsensystemen met de HL7-techniek via het LSP kunnen communiceren. Via de beschikbare OZIS Edifact-techniek zijn toch ook hun dossiers te ontsluiten. Met de gekozen oplossing zijn ook voor regionale OZIS-techniek een goede logging en beveiligingsniveau gegarandeerd. April-november 2007 De implementatie van het gebruik van het EPD in het dagelijks werk van professionals en zorginstellingen is een grote klus. Het betekent aanpassing van werkprocessen, gedragsverandering en uiteindelijk een cultuurverandering in de organisatie met betrekking tot privacy en autorisatie. Het werken met het BSN en later de UZI-pas (zie punt hieronder) bevestigt eens te meer dat er een omslag moet plaatsvinden; met veranderingen op het gebied van techniek en procedures is ook ander gedrag gewenst. De CHN besluit voor de NEN7511-norm te gaan. Met behulp van een extern adviseur worden voorbereidingen voor de NEN-certificering getroffen. Er vindt een eerste risico-inventarisatie plaats van zeer kritische processen als telefonie, patiëntenregistratie, internetverkeer en ICT-applicaties. Ook de contracten met de leveranciers van elk van deze diensten gaan onder de loep. Maart-augustus 2007 Van gebruikersnaam/wachtwoord naar UZI-pas: de CHN speelt een belangrijke rol in de pilot met de UZI-pas, een persoons- en functiegebonden 'sleutel' tot het patiënteninformatiesysteem die niet overdraagbaar is. Er wordt gekeken naar hoe de professionals aan een betrouwbare pas kunnen komen; wie ervoor in aanmerking komt; hoe te handelen bij verlies of diefstal; wat te doen om je daadwerkelijk te registreren. De CHN werkt tot in detail de gehele aanvraagprocedure en het gebruik van de pas uit in een handleiding. Opvallend is dat de CHN in vergelijking met andere zorginstellingen die deelnemen aan de pilot de meest succesvolle aanvragen telt. De ervaringen van de CHN zijn dan ook waardevol geweest in de landelijke uitrol van de UZI-pas. Mei-oktober 2007 De CHN ontwikkelt samen met een leverancier een nieuw programma voor op de huisartsenpost dat nauw aansluit bij de techniek en procedures van het LSP en de daarbij behorende AORTA-architectuur. Nieuwe regels over privacy en een functionele en goede toegankelijkheid van de professionele samenvatting worden gerealiseerd. Met de implementatie van het pakket wordt de overschakeling op de UZI-pas volledig en definitief mogelijk gemaakt. Januari 2008 Tijd voor de eerste proef-audit voor de NEN-certificering: waar staat de CHN als het om bereikbaarheid, integriteit en vertrouwelijkheid gaat, op welke punten voldoet de CHN aan de norm, welke stappen moet de CHN zetten om voor certificering in aanmerking te komen? Oktober 2008 Vanaf nu kunnen de professionals bij de CHN alleen nog inloggen met de UZI-pas. De UZIpas wordt al snel ervaren als een belangrijke sleutel in privacybescherming. Oktober 2008 De CHN stuurt een nieuwsbrief naar huisartsen met als boodschap zoveel mogelijk huisartsenpraktijken aan te willen sluiten op het informatiesysteem van de CHN om de kwaliteit van zorg te kunnen garanderen. De nieuwe applicatie HAP totaal van Protopics, te benaderen met de UZI-pas, is dan net in gebruik genomen. Met dat systeem zijn de aangesloten systemen van huisartsenpraktijken te bevragen via zowel het LSP als de regionale communicatieserver. Tot dan toe heeft bijna 81% van de huisartsenpraktijken zich aangemeld of is aangesloten.
Augustus 2008 Eerste daadwerkelijke aansluiting op het LSP van een deel van de huisartsen. Een huisartsenpraktijk in Lindenholt gaat als eerste 'over'. Januari-september 2009 Voorbereiden NEN-certificering onder leiding van de kwaliteitsfunctionaris en projectgroep. De CHN inventariseert wat er nog nodig is of moet gebeuren om met vertrouwen de audits tegemoet te zien. Mei 2009 Voor medewerkers organiseert de CHN verplichte informatieavonden over de gevolgen van de aansluiting op het EPD, het gebruik van de UZI-pas en logging. Informatiebeveiliging is de verantwoordelijkheid van iedere medewerker of hij/zij nu doktersassistent, baliemedewerker of chauffeur is en lid van de CHN. Iedere medewerker of lid dient zich in het functioneren en het gedrag hiernaar te richten. Door middel van voorlichting wordt dit bewustwordingsproces opgestart, gestimuleerd en gecontinueerd. Juni 2009 Ongeveer drie jaar nadat de CHN met de eerste BSN-pilot startte en precies een jaar nadat de Wet gebruik burgerservicenummer in de zorg (Wbsn-z) van kracht is, wordt BSNregistratie verplicht gesteld. Het BSN waarborgt een veilige gegevensuitwisseling tussen zorgaanbieders en komt in de plaats van de verschillende persoonsnummers die worden gebruikt. Bij de invoering van het BSN worden strikte maatregelen genomen om de privacy te garanderen. Daarnaast blijven de Wet Bescherming Persoonsgegevens (WBP) en de Wet Geneeskundige Behandelings Overeenkomst (WBGO) van toepassing. Dit betekent onder andere dat alleen een bevoegde zorgaanbieder een BSN mag gebruiken. Juli 2009 De CHN houdt een informatiebijeenkomst over het EPD voor belangstellende burgers, vertegenwoordigers van samenwerkende partners (o.a. gemeenten) en belangstellende huisartsen. Oktober 2009 Een groot aantal huisartsen wordt aangesloten op het LSP en de regionale OZIS-server en daardoor worden de professionele samenvattingen van de patiënt bij de eigen huisartsen op de huisartsenposten beschikbaar. Oktober 2009 In samenwerking met ministerie VWS wordt de slotmanifestatie koploperschap WDH/EMD in Nijmegen gehouden. De CHN concludeert dat de organisatie voor de koploperprojecten WDH en EMD veel doorzettingsvermogen, incasseringsvermogen, optimisme, politiek gevoel en enthousiasme aan de dag heeft moeten leggen. Al die inspanningen hebben ertoe geleid dat de e-communicatie (voorlopig alleen nog) aan de zijde van de huisartsenpost is beveiligd volgens LSP-standaarden met UZI-passen. Huisartsen en apotheken die zijn aangesloten op het LSP hebben dezelfde beveiliging. Huisartsenpraktijken en apotheken die alleen zijn aangesloten op de ELS/OZIS-server zijn beveiligd volgens de bestaande technologie. Deze resultaten zijn bereikt door de inspanning van velen waarbij ieder zijn steentje heeft bijgedragen. Dank gaat uit naar de huisartsen en de doktersassistenten maar ook naar de Huisartsenkring Nijmegen e.o., bestuur CHN, ministerie VWS, NICTIZ, Zorgbelang Gelderland, LHV, VHN, Zorgverzekeraars CZ en VGZ, IGZ, Provincie Gelderland, ICT leverancier Uzorg, Protopics en Promedico en bureau Inview. Resultaten binnen het koplopertraject: Aangesloten op LSP In aansluitproces Totaal 2009 Doel project Huisartsenposten 3 3 3 Huisartsen 69 24 89 100 Apothekers 4 19 20 17 Ziekenhuizen 1 1 1
Resultaten aansluiting RSP (ELS) Aangesloten In behandeling Totaal Huisartsen 107 33 140 Huisartsenposten 3 3 Chronische zorginstelling 1 1 Apotheken*) *)andere server 17 20 September en november 2009 In een bestek van een paar maanden wordt de CHN in twee audits van respectievelijk twee en drie dagen volgens de NEN7511-norm op een groot aantal onderdelen getoetst. Beschikbaarheid, juistheid en vertrouwelijkheid van gegevens staan aan de basis. Er is veel aandacht voor de technische voorzieningen. Werken de telefoon- en internetlijnen optimaal? Maakt de geavanceerde hard- en software het onbevoegden onmogelijk het systeem in te gaan? Ook het bewustzijn en het gedrag van de medewerkers worden aan een kritische blik onderworpen. Is iedereen van de chauffeur en de baliemedewerker tot aan de doksterassistent en huisarts ervan doordrongen dat de patiëntengegevens vertrouwelijk zijn en dus ook als zodanig moeten worden behandeld? November 2009 Lloyd's Register Quality Assurance (LRQA) certificeert de CHN officieel voor de informatiebeveiliging van haar organisatie. Met de certificering toont de CHN aan dat zij de beveiliging van haar beschikbaar gestelde informatie op betrouwbare en systematische wijze heeft geïntegreerd in het management en de uitvoering van haar dagelijkse zorgtaken. De certificering betreft de voor zorginstellingen geldende NEN7511-norm. De CHN beschouwt de certificering als een kroon op jarenlang bezig zijn met beveiligde communicatie. Het informatiebeveiligingsbeleid krijgt hiermee definitief vorm en er volgt een plan van aanpak met verbeterpunten. Vanaf nu wordt de CHN regelmatig geaudit. December 2009 De CHN organiseert samen met de WDH nascholingen voor huisartsen en hun assistenten over registratie volgens ADPD-richtlijnen (Richtlijn Adequate Dossiervorming met het EPD). Aan de orde komen goede registratie in de huisartsenpraktijk en op de huisartsenpost, communicatie tussen HAP en HIS en beveiligings- en juridische aspecten. Succesfactoren en tegenvallers Bovenstaande mijlpalen zijn niet zonder slag of stoot bereikt. Waar bij de CHN soms het gevoel overheerste in een achtbaan te zijn beland, zo snel als het ineens leek te gaan, stokte op andere momenten de voortgang hopeloos. Succesfactoren Kenmerkend voor de CHN is de sterke focus op samenwerking met de Huisartsenkring (de belangenbehartiger van de huisartsen) en met de ketenpartners. De CHN heeft altijd een heldere communicatie met alle belanghebbenden nagestreefd. De CHN heeft veel bereikt door haar pragmatische, resultaatgerichte aanpak. Met de start van het project ZEGEN in 2005 was nauwelijks te overzien waar het allemaal zou eindigen of welke valkuilen er op het pad zouden komen. Door trial and error is de organisatie wijzer geworden. Het motto van de CHN van destijds: durf te beginnen, het is onmogelijk alle problemen te overzien. De CHN heeft, samen met de Huisartsenkring Nijmegen en omgeving, met succes de beroepsgroep weten te enthousiasmeren. Een kritische huisartsenkring, waarin huisartsen onderling solidair zijn en goed samenwerken, creëert een fors draagvlak voor nieuwe ontwikkelingen. De CHN heeft voortdurend de samenwerking opgezocht met regionale samenwerkingspartners, instellingen, beroepsverenigingen, patiëntenorganisaties, zorgverzekeraars, gemeente, provincie en ministerie van VWS.
De CHN heeft bewust aansluiting gezocht bij enerzijds bewezen technische oplossingen en anderzijds landelijke standaarden (NICTIZ). De CHN heeft altijd 'gehamerd' op transparantie; alle partijen moeten afgerekend kunnen worden op resultaten. De CHN heeft gebruik weten te maken van 'het moment' en goed doorgepakt. De CHN heeft met enthousiaste en innoverende ICT-leveranciers nieuwe ICToplossingen ontwikkeld die de processen ondersteunen. Tegenvallers Niet altijd ging het de CHN voor de wind. Er waren ook zeker diverse hindernissen te nemen. Zo was er soms een te sterke afhankelijkheid: van landelijke ontwikkelingen (Landelijk Schakelpunt), van diverse leveranciers van software, van beschikbaarheid van producten uit het OZIS project. Richtlijnen/standaarden met betrekking tot regionale/transmurale communicatie ontbraken grotendeels en moesten gaandeweg ontwikkeld worden. Steeds weer opnieuw bleek dat automatisering een taai dossier is waar vaak binnen en buiten de branche te licht over wordt gedacht. Alles duurt daardoor altijd minstens drie keer langer en kost drie keer meer geld dan oorspronkelijk begroot. Eindeloos veel technische, procedurele en beveiligingshobbels zijn geslecht door de inzet van veel mensen binnen en buiten de betrokken beroepsgroepen. Vertraging, besluiteloosheid en perfectionisme lagen op de loer. Technische en theoretische eisen waren soms lastig te vertalen naar de dagelijkse praktijk. Conclusie De CHN is er niet de organisatie naar om na gedane arbeid achterover te leunen. Zelfs na het realiseren van bovengenoemde, omvangrijke projecten zullen we de eersten zijn om te zeggen dat er nog veel te doen is. We zien in dat het noodzakelijk is de stabiliteit in de keten HIS-LSP-HAP te vergroten. Het succespercentage opvragen en verzenden van waarneemberichten kan omhoog. We zullen ons in blijven zetten voor schaalvergroting: meer en meer zorgverleners moeten zich aansluiten. Dat betekent dat we ook sterk moeten inzetten op scholing en dossiervorming. Bovendien ligt er voor de CHN nog een belangrijke taak weggelegd op het gebied van de praktische en juridische uitwerkingen van diverse aspecten. Laten we zeggen dat het op finetuning aankomt; de grote lijnen zijn uitgezet. Nu het gros van het werk achter de rug is, kunnen we een stapje terug doen om te overzien we wat in 2009 en al die jaren ervoor hebben bereikt. En dan wordt helder: ICT en een tot in detail uitgewerkt informatiebeveilingsbeleid zijn heel belangrijk, maar ze werken vooral ondersteunend en voorwaardenscheppend en zijn geen doel op zich. Waar het werkelijk om draait, is kwaliteit in de zorg. Dat die er qua veiligheid en privacy voor de patiënt op vooruit is gegaan, is voor de CHN misschien wel de mooiste prijs...