Onkruidbestrijding in grasland in het najaar
Inhoud Pag. 3 Pag. 10 Pag. 14 Pag. 15 Veel en goed ruwvoer Voordelen van een onkruidbestrijding in het najaar Middelen voor een onkruidbestrijding in het najaar Advies voor een onkruidbestrijding in het najaar 2
Veel en goed ruwvoer De productie van veel en kwalitatief goed ruwvoer op eigen grond is belangrijk voor een rendabele melkproductie. In deze brochure wordt toegelicht wat de rol van onkruidbestrijding hierin kan zijn. Onkruidbestrijding heeft invoed op drie belangrijke zaken in het grasland: De grasproductie De kwaliteit van het gras De levensduur van het grasland 3
Invloed van de onkruidbestrijding op de grasproductie De laatste drie jaar werd in proeven met een redelijke tot zware onkruidbezetting, de laatste jaren meeropbrengsten van 20-30% gemeten, tussen niet en wel behandelde veldjes. Wat dit financieel betekent, kan worden berekend aan hand van volgend voorbeeld: Gemiddeld bevat gras 950 VEM en 85 DVE per kg droge stof. Voor de prijzen wordt uitgegaan van de gegevens van Wageningen UR Livestock Research van de week van 30 juli 2013: 9,6 ct per kvem en 137 per kg DVE toeslag. Voor de voederwaarde van het gras betekent dit per kg droge stof: waarde energie: 950/1000 X 9,6 = 9,12 en waarde eiwit: 85/1000 X 137= 11,65 De theoretische voederwaarde van het gras is aldus 9,12 + 11,65 = 20,77 Eurocent per kg droge stof. De drogestof productie van een grasland is sterk afhankelijk van de uitbating, de bemesting en de botanische samentstelling. Gemiddeld schommelt de opbrengst van een intensief praktijkperceel tussen 10 en 14 ton DS/ha. 4
Proefveld opbrengstbepaling weiland Opbrengst bij Drogestofproductie in kg/ha per jaar Proefvelden van graszaadfirma s 14.000 20% boeren met beste graslandproductie 12.000 Gemiddelde graslandproductie 9.000 Bij een voederwaarde van vers gras van 20,77 Eurocent per kg droge stof en een gemiddelde opbrengst van 12 ton DS/ha, wordt bij een 20% hogere opbrengst door een onkruidbestrijding volgende financiële surplus per hectare behaald: 20% X 12000 kg droge stof/ha X 20,77 Eurocent = 498 per ha Hoewel bij dit bedrag nog de kosten voor de onkruidbestrijding moeten in rekening worden gebracht (70-100 / ha), blijft een onkruidbestrijding heel rendabel. Bovendien blijft de behandeling ook de volgende jaren renderen. 5
Invloed van de onkruidbestrijding op de kwaliteit van het gras Het afgelopen jaar werden zowel vers gras als onkruid geanalyseerd op voederwaarde door BLGG (zie onderstaande tabel). Onkruid is hier een mengsel van de gangbare onkruiden in weiland zoals paardebloem, muur, ridderzuring, distel en brandnetel. Veel en goed ruwvoer produceren op eigen bedrijf is belangrijk voor een gezonde bedrijfsvoering Onkruid Vers gras Verschil Energie - VEM 732 941 + 29% Eiwit - DVE 85 76 + 31% Structuur 1.0 1.94 + 94% Vers gras bevat 29% meer VEM, 31 % meer eiwit en 94% meer structuur. Een hoge voederwaarde van het ruwvoer is belangrijk omdat gedurende een deel van de lactatie sprake is van een negatieve energiebalans. Dit betekent dat de koe meer energie en eiwit in de melk steekt dan dat er via het voer wordt opgenomen. Dit heeft negatieve gevolgen voor de gezondheid en levensduur van de koe. Een hoge voederwaarde in het gras is daarom erg belangrijk. 6
7
Invloed van de onkruidbestrijding op de levensduur van het grasland Als de onkruiden goed afgestorven zijn, ontstaat er vaak een kleine kale plek in het grasland. Normaal zal het raaigras via uitstoeling de kale plek doen dichtgroeien. Dit proces begint reeds wanneer de onkruiden aan het afsterven zijn. Of dit slaagt is vooral afhankelijk van hoe groot de onkruidplant is. Een kale plek van enkele cm doorsnede, wordt goed opgevuld door het omliggende gras. Bij een grote kale plek wordt dit veel moeilijker. De kans bestaat dat in deze grotere kale plekken nieuwe onkruiden zoals paardebloem of zuring opnieuw gaan kiemen. Maar ook kweek en straatgras kunnen in dergelijke plekken kiemen waardoor de grasmat uiteindelijk van minder goede kwaliteit zal zijn. Laat de onkruiden daarom niet te groot worden zodat de grasmat langer kwalitatief hoogwaardig blijft en graslandvernieuwing minder snel noodzakelijk is. Onkruid kiemt op kale plek in weiland 8
9
Onkruidbestrijding in het najaar Voordelen onkruidbestrijding in het najaar Een onkruidbestrijding vanaf half augustus tot eind september heeft een aantal belangrijke voordelen: ü Een vollere grasmat in het volgende voorjaar ü Goede klimaatomstandigheden voor de werking van de onkruidbestrijdingsmiddelen ü Onkruiden met een sterk wortelstelsel zijn goed te bestrijden door de neerwaartse sapstroom 10
Een vollere grasmat in het volgende voorjaar Na een onkruidbestrijding is het de bedoeling dat het gras de plekken waar het onkruid heeft gestaan via uitstoeling doet dichtgroeien. In het najaar is het gras van nature in zijn uitstoelingsfase. Dit betekent dat een onkruidbestrijding in deze maanden ervoor zal zorgen dat de uitstoelingsperiode optimaal kan worden benut. Dit zal het volgend voorjaar leiden tot een perceel grasland met een hogere droge stofproductie en met een hogere voederwaarde. Paardebloem Paardebloem in bloei Kruipende boterbloem 11
Goede klimaatsomstandigheden voor de onkruidbestrijding Veel gangbare onkruiden in grasland zoals paardebloem, ridderzuring, distels en boterbloem hebben ondergrondse delen zoals penwortels of wortelstokken. Een goede afdoding van de ondergrondse delen is cruciaal om de plant volledig te doden. Hiervoor worden het best systemische herbiciden gebruikt (Bofix, Primstar, Trevistar, Primus). Deze middelen worden opgenomen door het blad en dan in de plant naar de wortelstokken of penwortel verplaatst. Het is dan ook belangrijk dat de middelen goed worden opgenomen door het blad. Daarom wordt het best gespoten bij een hoge luchtvochtigheid. Eind augustus en september is er vaker sprake van een hogere luchtvochtigheid. Het transport van de middelen naar de ondergrondse delen gebeurt het best wanneer er nog een actieve sapstroom is. Samen met de hogere temperaturen in augustus-september en de neerwaartse Ridderzuring bestrijden in dit stadium, veel bladmassa en nog geen bloeiwijze 12
sapstroom van veel onkruiden, zorgt dit ervoor dat de middelen goed naar de ondergrondse delen worden getransporteerd. Koeien willen ridderzuring niet eten Om bovenstaande redenen is het ook sterk aan te raden om oude planten met een zwakke sapstroom eerst te maaien, gedeeltelijk te laten hergroeien en daarna pas te gaan bestrijden voor een perfecte afdoding. Ridderzuring kan de kwaliteit van het weiland flink verminderen Ridderzuring, een lastig te bestrijden onkruid 13
Welke middelen kunnen gebruikt worden voor een onkruidbestrijding in het najaar? Primus: dosering 100 ml/ha. Primus heeft een werking tegen o.a. muur, boterbloem, herderstasje, kamille, paardebloem, zwarte nachtschade,... Primus kan reeds gebruikt worden zodra het niet meer vriest. Primstar: dosering 1-2L/ha. Primstar is een combinatie van Primus en Starane. Hierdoor bestrijdt het niet enkel muur, boterbloem, herderstasje, kamille, paardebloem en zwarte nachtschade maar ook varkensgras, zwaluwtong en jonge zuring. Primstar kan gebruikt worden vanaf 10 C. Trevistar: dosering 1,5 l/ha. Trevistar is een combinatie van Primus, Starane en Matrigon. Hierdoor bestrijdt het niet enkel muur, boterbloem, herderstasje, kamille, paardebloem en zwarte nachtschade maar ook varkensgras, zwaluwtong, distels en jonge zuring. Trevistar kan gebruikt worden vanaf 10 C. Bofort: dosering 2 l/ha. Bofort is de ideale oplossing tegen oude distels, oude zuring, Jacobskruiskruid en grote brandnetels. Ook wanneer de bloemknoppen verschijnen, biedt Bofort nog een goede bestrijding. Bofort mag vollevelds enkel worden toegepast op permanente graasweiden zonder aansluitende stal! Bofort kan gebruikt worden vanaf 10 C. Garlon super: dosering 2 l/ha. Garlon super is hét middel tegen probleemonkruiden. Het bestrijdt uitstekend oude distels, oude zuring, klaverzuring, akkerpaardestaart maar ook half-houtachtige planten zoals bramen, oude grote brandnetels en Japanse duizendknoop worden bestreden vooral op plaatsen waar ze al jaren woekeren. Garlon super mag net als Bofort vollevelds enkel worden gebruikt in permanente graasweiden zonder aansluitende stal! Garlon Super kan worden toegepast bij temperaturen tussen 15 en 25 C. Bofix: dosering 6 l/ha. Bofix bestrijdt zeer goed akkerdistel, boterbloem, grote brandnetel, muur, paardebloem en zuring. Bofix moet toegepast worden op planten die nog geen bloemstengel hebben gevormd en op planten die een goede sapstroom hebben. Bofix kan worden toegepast zolang de temperaturen tussen 15 en 25 C zijn. 14
Advies voor een onkruidbestrijding in het najaar Nieuw ingezaaid grasland: kamille, muur, nachtschade,... en melganzevoet Primus 100mL of Primstar 1L of Trevistar 1L + MCPA 1L Bestaand weiland:paardebloem, boterbloem, grote muur, herderstasjes,... Primstar 2L of Trevistar 1,5L + MCPA 1,5L Bestaand weiland: akkerdistel, brandnetel, muur, paardebloem,zuring,... Bofix 6L Bestaand weiland: grote zuring, oude akkerdistel, speerdistel, Jacobskruiskruid,... Bofort 2L Ruige vegetatie: brandnetel, distel, zuring + houtachtigen, bramen, bereklauw,... Garlon super 2L Bofort en Garlon Super bevatten beide aminopyralid. Daarom mogen deze producten enkel toegepast worden op permanente graasweiden zonder aansluitende stal omwille van de kans op residu in het gras en de mest. Vermijd U liever het gebruik van Aminopyralid, dan kunnen ook volgende kombinaties goede resultaten geven: Indien Jacobskruiskruid, schermbloemigen, duizendblad, speerdistel Bofix 6L + Primus 100mL of Trevistar 1,5L + MCPA 2L Indien grote zuring of grote bossen brandnetels Bofix 6L + Starane 1L Hou er rekening mee dat groeistoffen een goede sapstroom nodig hebben. Oude planten met een zwakke sapstroom worden beter eerst gemaaid, laat daarna de planten hergroeien en pas dan de onkruidbestrijding toe! Vermelde producten, samenstelling en erkenningsnummer: BOFIX: fluroxypyr 40 + clopyralid 20 + MCPA 200 g/l erk.nr. 8171P/B BOFORT: fluroxypyr 100 + aminopyralid 30 g/l erk.nr. 9612P/B MATRIGON: clopyralid 100g/L 8200P/B MCPA: MCPA 750g/L PRIMUS: florasulam 50 g/l erk. nr. 9074P/B PRIMSTAR: florasulam 2,5 + fluroxypyr 100 g/l erk. nr. 9327P/B STARANE: fluroxypyr 180 g/l erk.nr. 8292P/B TREVISTAR: florasulam 2,5 + fluroxypyr 100 + clopyralid 80 g/l - erk.nr. 9799P/B 15
BE- 08/2013-7.000 Tel.: +32 3 450 27 00 E-mail: dowagro@dow.com Website: www.dowagro.be BELGIË