Hoe vind je laaggeletterde bijstandsgerechtigden? Hannah Oostendorp (gemeente Elburg) & Anna van den Boogaard (L&S)
Voorstellen Voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid. Agenderen. Ondersteuningsprogramma voor lokale samenwerking ter bevordering van een breed aanbod. Gemeente Elburg 13 juni 2019 2
13 juni 2019 3
Ervaren Wat heeft u vandaag gedaan (buiten uw werk), waarvoor u moet kunnen lezen, schrijven of rekenen? Hoeveel procent van een tekst moet u kunnen lezen om de inhoud te begrijpen? 13 juni 2019 4
60% Als u door ** extra * moet * die u niet van uw * kunt *, dan kunt u * een * *. Die * wordt * als * *. Deze is er * voor de meest * *. Soms zijn * een goede *. Zo * u voor * geld een * * voor uw *. En * u niet * met een * *, die u moet *. 5
75% Als u door * * extra * moet maken die u niet van uw * kunt *, dan kunt u daarvoor een * aanvragen. Die * wordt verstrekt als * *. Deze is er alleen voor de meest * kosten. Soms zijn * een goede *. Zo heeft u voor * geld een goede * voor uw *. En blijft u niet * met een hoge *, die u moet *. 6
90% Als u door * omstandigheden extra kosten moet maken die u niet van uw * kunt betalen, dan kunt u daarvoor een * aanvragen. Die vergoeding wordt verstrekt als bijzondere *. Deze is er alleen voor de meest * kosten. Soms zijn * een goede optie. Zo heeft u voor minder geld een goede oplossing voor uw situatie. En blijft u niet * met een hoge schuld, die u moet terugbetalen. 7
100% Als u door bijzondere omstandigheden extra kosten moet maken die u niet van uw inkomen kunt betalen, dan kunt u daarvoor een vergoeding aanvragen. Die vergoeding wordt verstrekt als bijzondere bijstand. Deze is er alleen voor de meest noodzakelijke kosten. Soms zijn tweedehandsartikelen een goede optie. Zo heeft u voor minder geld een goede oplossing voor uw situatie. En blijft u niet zitten met een hoge schuld, die u moet terugbetalen. 8
Feiten & cijfers In Nederland hebben 2,5 miljoen volwassenen grote moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. Zij zijn laaggeletterd. Vaak hebben zij ook beperkte digitale vaardigheden. Meer dan de helft van de groep laaggeletterden is autochtoon. 57% van de laaggeletterden die moeite heeft met taal werkt. Hoe hoger de opleiding, hoe lager het percentage laaggeletterden. (Bron: Feiten & Cijfers, 2018)
Uitgelicht: Laaggeletterdheid en armoede
Kenmerken doelgroep Met name kenmerken voor de autochtone doelgroep: Schaamte Taboe zowel bij de verwijzer als de doelgroep zelf Onzichtbaar, door compensatiegedrag of ontwikkelde strategieën Onbewust onwetend Onwetend over de mogelijkheden Onzekerheid 13 juni 2019 11
Winst aanpak laaggeletterdheid Uit onderzoek blijkt dat de aanpak van laaggeletterdheid impact heeft op het leven van de laaggeletterde zelf. 70% ervaart betere taalvaardigheden. 21% heeft een betaalde baan gevonden of een stap gemaakt binnen de huidige betaalde baan. 56% is assertiever geworden. 53% voelt zich psychisch gezonder. 39% voelt zich fysiek gezonder. 56% ervaart een afname in sociaal isolement. (Bron: Feiten & Cijfers, 2018) 13 juni 2019 12
13 juni 2019 13
Motiveren 13 juni 2019 14
Mobiel screeningsteam Waarom? Het vinden van een grote groep NT1-ers Het bieden van hands-on training voor klantmanagers van gemeenten Het motiveren van gemeenten om over te gaan op het structureel screenen op laaggeletterdheid 13 juni 2019 15
Doelgroep Bijstandsgerechtigden Maximaal opleidingsniveau t/m MBO 3 NT1 Niet verstandelijk beperkt of niet belastbaar wegens andere redenen 13 juni 2019 16
Samenwerking L&S Mobiel screeningsteam bemannen + organiseren Adviseren omtrent selectie en uitnodigingsbrief Gemeente Faciliteiten beschikbaar stellen (ruimte, computers, spreekkamers, etc) Commitment om na pilot door te gaan met aanpak laaggeletterdheid Taalhuis en/of ROC Aanwezig op dag zelf voor koppelen aan taalaanbod 13 juni 2019 17
Werkwijze Uitnodiging per brief Taalmeter (www.basismeters.nl) Indien indicatie laaggeletterd gesprek Algeheel welbevinden klant staat central Motiveren; wat wil iemand leren? Warme overdracht naar taalaanbod 13 juni 2019 18
Resultaten tot nu toe Gemeente Aantal Aantal Totaal Aantal Aantal doorverwezen % klanten klanten na afmelding aanwezig indicaties Dalfsen 50 39 39 28 19 68% Brummen 140 101 43 31 16 52% Zutphen 100 70 33 24 12 50% Elburg 149 132 56 37 17 46% SDOA 64 54 24 8 4 50% Olst-Wijhe 80 60 28 18 7 39% Zwartewaterland 120 105 61 40 13 33% Meppel 192 141 77 37 11 30% UWV Twente 120 80 50 19 12 63% Rijssen-Holten 150 120 66 27 10 37% Twenterand 100 80 68 37 21 57% Totaal 1265 982 545 306 142 46%
13 juni 2019 20
De praktijk - Gemeente Elburg Waarom deelgenomen? - Een tijd weinig tot niet structureel gekeken naar het taalniveau van bijstandgerechtigden. - Moeite met het vinden en bereiken van de NT1-doelgroep, terwijl we zeker weten dat ze er zijn. - Moeite bij de consulenten om het onderwerp bespreekbaar te maken. - Overtuiging bij de consulenten dat iemand het taalniveau wel beheerst. - Beheersen taal is voorwaarde voor toewerken naar meedoen/meewerken in de maatschappij. 13 juni 2019 21
Resultaten tot nu toe 1. Van de 37 laaggeletterden, stonden 17 open voor een vervolg. Van deze groep is uiteindelijk een handvol in traject gestart. 2. Taalpunt heeft een passend laagdrempelig groepsaanbod ontwikkeld, waar men met een eigen leerwens aan de slag gaat. 3. Met veel mensen is gesproken over taal en moeite met basisvaardigheden, zij weten wat er is en dat ze ergens terecht kunnen. 13 juni 2019 22
1. Meer begrip van de doelgroep en daarmee kennis over de nodige ondersteuning: bij veel laaggeletterden is sprake van psychische problemen, financiële problemen schaamte of gebrek aan motivatie. 2. Met de kennis vanuit het Taalmeterproject hebben we met de lokale partners een plan opgesteld hoe we de NT1-doelgroep structureel weten te vinden en bereiken. 3. Bewustwording onder consulenten en draagvlak voor invoering Taalmeter in het reguliere intakeproces. 13 juni 2019 23
Geleerde lessen Inzet van de Taalmeter heeft vooral zin als het geïmplementeerd wordt in het standaard werkproces. Het is belangrijk om direct bij start van de bijstandsuitkering zicht te hebben op het taalniveau/basisvaardigheden en dit op te nemen in het plan van aanpak re-integratie. Bij het project Taalmeter ging het om mensen die al langere tijd in de uitkering zitten. We ondervonden veel weerstand en onbegrip over het feit dat ze nu ineens een Taalmeter moesten maken. 13 juni 2019 24
Geleerde lessen Het is maar zeer de vraag of deze mensen geholpen zijn met een formele taalcursus, iets wat onze gemeenten nog wel steeds vanuit de WEB aanbieden. Dus het Taalpunt heeft een laagdrempelig groepscontactmoment ontwikkeld, waar steeds meer mensen van gebruik maken. Het vinden, bereiken en in beweging krijgen van de NT-1 doelgroep vergt een lange adem! 13 juni 2019 25
Toekomst plannen We voegen de Taalmeter in in het reguliere intakeproces. We proberen extra middelen vrij te maken om het Taalpunt uit te breiden met een netwerker die netwerken gaat leggen met lokale partners op het gebied van: > Geld en administratie > Gezin en onderwijs > Gezondheid Vanuit deze netwerken gaan we samen met de lokale partners op zoek naar welke ondersteuning nodig is en hoe we taal/basisvaardigheden daarin een plek kunnen bieden: contextgericht leren. 13 juni 2019 26
Wat neem je mee? 13 juni 2019 27
Contact Heeft u na het bijwonen van deze workshop nog vragen, dan kunt u contact opnemen met Naam: Hannah Oostendorp Organisatie: gemeente Elburg E-mailadres: hannah.oostendorp@elburg.nl Naam: Anna van den Boogaard Organisatie: Stichting Lezen & Schrijven E-mailadres: annavandenboogaard@lezenenschrijven.nl www.taalvoorhetleven.nl