Proefstation voor de Bloemisterij ISSN 09-70X Linnaeuslaan a JV Aalsmeer 0977 - BOTRYTISGEVOELIGHEID VAN ROOS Proef 0-7 Rapport Prijs flo, A. Hazendonk M. ten Hoope T. van der Wurff april 99 Rapport wordt u toegezonden na storting van f0,- op gironummer 78 van Proefstation Aalsmeer onder vermelding van: 'Rapport gevoeligheid van roos'.
INHOUDSOPGAVE pag..inleiding.methodiekontwikkeling.doel.werkwijzeenresultaten. Conclusie 0. Uitvoeringsvoorschrift.Toetsenvanrassenopgevoeligheid Literatuurlijst 6 Bijlage.Experiment : matevanaantasting 7 Experiment : matevanaantasting
INLEIDING Indena-oogstfasekunnenrozenaangetastwordendoorcinerea. Hierbijontstaanbruinevlekken,ookwelpokkengenoemd.Pokkenopde bloemblaadjesvanroosverminderendesierwaarde.ditis, ondanks chemischebestrijding,nogsteedseen probleem.bekendis weldater verschilleningevoeligheid zijntussenderassen.zostaatsoniabekend als gevoeligvoor pokken.overeenrasalsfriscokomen 'nooit' klachten overpokkenbinnen. Voorveredelaars,telersenhandelishetgewenst dezeverschillentekunnen aantonen. OphetProefstationvoordeBloemisterijin Aalsmeeris eentoetsmethode ontwikkeldwaarmeerasverschillenkunnenwordenaangetoond.de methodiekontwikkeling staatinhoofdstuk vanditverslagbeschreven.in het derdehoofdstuk staathetuitvoeringsvoorschriftvande toets. Hetverslageindigtmeteenoverzichtvandegevoeligheid van rassen,getoetstvolgensdeontwikkelde methode.
.METHODIEKONTWIKKELING.Doel - Nagaanhoelangdebespotenrozen bij00% RV moetenstaanomzo duidelijkmogelijkerasverschillente krijgen. -Nagaanofhetaantal pokkendirectnade00% RV-periodeeen maatvoor de gevoeligheid isofdatdematevanaantasting (doorgroei van in bespotenbloemblad) weeknahetbespuitenbepalend is. - Beschrijvenvandebeoordelingswijzevanrassenopgevoeligheid..Werkwijze enresultaten Bijdemethodiekontwikkeling vandemethodeis uitgegaanvandehieronderbeschrevenbasismethode.dezeis gebaseerdopde methode,die A. Kerssiestoepastbijonderzoeknaardeepidemiologievanbij roos 'Sonia'enGerbera 'Terrafame' [], Basismethode : -rozenwordenteruggeknipt opeenlengtevancm.bladen kelkblaadjeswordenverwijderd. - opderozen wordt ml vaneen oplossingmeteen concentratievan-.0 sporenpermlgespotenmetbehulp vaneenspuittoren.deneveldieopderozenterechtkomt iszodanig fijndatdebloemenbinnenenkeleminutenweer droogzijn. -nahetbespuitenwordenderozenin plasticbakken gestoken.de stelenstekendoordebodemvandebakenwordenbijhet wegzetten in gehangen.opdebodemvandebakligt vochtig filtreerpapier. Debakkenwordenafgeslotenmeteen deksel,waardoordervindebakken00% kan worden. De bakkenwordenweggezet ineen0 C-cel,waarcontinutl-verlichting brandt. (0 Cisdeoptimaletemperatuurvoordeontwikkelingvan ). - na uurkanhetaantal pokkengeteld worden. Nahet pokkentellenzijndebloemenopreageerbuizenmetin de uitbloeiruimte (0 C, 60% RV) gezet.eén weeknahetbespuitenisde mate vanaantastingbepaald. Perbloemisop cmhetaantalpokkengeteld.ditisgemiddeld naarhetaantalpokkenper cm.alshetaantalpokkenniettelbaar is, devlekkenzijnvergroeid,danstaatditindetabelweergegevenmethet teken >>>. Bijde matevanaantasting staatperklassehetaantalbloemenvermeld datin dezeklassevalt. Deklasse-indeling isals volgt: = geenaantasting = pokken = doorgroei in bespotenbloemblad = doorgroei totinbloembodem = bloemvaltuit
Proef en In proef en isdelengtevandetijd,datdebespotenbloemenin de plasticbakkenbij0 C,00% RVhebbengestaan,gevarieerd.De behandelingsduurbij00% RVbedroeg0,,, of dagen. Proef isuitgevoerdop6 maart; proef op maart.in proef zijn derassenfriscoencarambolegetoetst;in proef derassen Madeionen Mercedes.Perras perbehandeling zijn bloemenbespotenmeteensuspensievansporen; bloem (controlebloem)is bespotenmet.waargenomenishetaantalpokkennadeperiodevan00% RVende matevanaantasting weeknahet bespuiten. Resultaten Intabel staathetaantalpokkenpercm nade periodenvan00% RVop de petalenvanfriscoencarambole.intabel staatditvoorderassen Madeionen Mercedes. Intabel isdematevanaantastingweergegevenvoorderassenfrisco encarambole;intabel voorderassenmadeionen Mercedes. Tabel. Aantalpokkenpercm oppetalenvanfriscoencarambolenaeen periodevan0,,, of dagenbij0 C,00% RV ras aantaldagen bij 00% RV aantalpokkennabespuitenmet Frisco 0 7..9 6.0 6. 6.6 Carambole 0..0.9..
Tabel. Aantalpokkenpercm op petalenvan Madeionen Mercedesnaeen periodevan0,,, of dagenbij0 C,00% RV ras aantal dagen bij 00% RV aantal pokken na bespuiten met Madeion 0.0.6.. >>> >>> >>> >>> Mercedes 0.8...0 7.6..8 Tabel. MatevanaantastingvanderassenFriscoenCarambole, week nahetbespuitenbepaald,weergegeveninhetaantalbloemen peraantastingsklasse ras aantal dagen 00% RV i aantastingsklasse-» aantasting na bespuiten met Frisco 0 Carambole 0
Tabel. MatevanaantastingvanderassenMadeionen Mercedes, week nahetbespuitenbepaald,weergegeveninhetaantalbloemen per aantastingsklasse ras i aantal dagen 00% RV i aantastingsklasse-» aantasting na bespuiten met Madeion Mercedes Uitdetabellen (resultatennabespuitenmet)komtnaarvoren dateenperiodevanminimaal dagbij00% RVnodigisomaantasting indebloementekrijgen.tussende perioden,, en dagen zijn perrasdeverschillenin matevanaantastingklein.erzijn bij Caramboleen Madeionwelverschillen in hetaantalpokkenpercm.de verschillen inaantasting tussenderassen (Frisco,Caramboleen Mercedesenerzijdsen Madeionanderzijds) zijn groter.dezeverschillenzijn alna dagbij00% RVtezien.In devolgendeproevenzullenalleen en dagenbij0 C, 00% RVworden meegenomen. Eenaantastingnahetbespuitenmetgeefteenideevandeinfectiedrukvanmeegenomenvanuitdekasen vandegevoeligheidvan het ras. Proef en In proef en hebbendebespotenbloemen of dagen bij0 C, 00% RVgestaan.Proef is uitgevoerdop mei; proef op8 mei.in beide proevenzijnderassenfrisco, Mercedes, MadeionenSoniagebruikt.In proef isookhetrascarambolemeegenomen.perrasperbehandeling zijn bloemenbespotenmeteensuspensievansporen; bloem (controlebloem)is bespotenmet. Waargenomenishetaantalpokken nadeperiodevan00% RVendematevanaantasting weeknahet bespuiten.
Resultaten Intabel staathetaantalpokkenpercm nade perioden van00% RVop de petalenvanfrisco, Mercedes, MadeionenSonia.Intabel 6staatdit voordezelfderassenen voorhetras Carambole. Intabel 7isdematevanaantastingweergegevenvoorderassen Frisco, Mercedes,MadeionenSonia;intabel 8 voordezerassenen voorhetras Carambole. Tabel. Aantalpokkenpercm op petalenvanfrisco, Mercedes, Madeion ensonianaeen periodevan of dagenbij0 C,00% RV ras aantal dagen 00% RV aantal pokken na bespuiten met Frisco.9.0 9.9 Mercedes. 9.8. 0. Madeion 8.0 6.8 >>> >>> Sonia 0..8 6.0.8
Tabel6. Aantalpokken percm oppetalenvanfrisco, Mercedes, Madeion, SoniaenCarambolenaeen periodevan of dagenbij0 C, 00%RV ras aantal dagen 00% RV aantal pokken na bespuiten met Frisco.0.6 6. Mercedes 0. 0. 9.6 MadeIon 0..0.0.0 Sonia 0...0 >>> Carambole 8.8. >>> Tabel 7. MatevanaantastingvanderassenFrisco, Mercedes, Madeionen Sonia, weeknahetbespuitenbepaald,weergegeven in het aantalbloemenperaantastingsklasse ras i aantal dagen 00% RV i aantastingsklasse- aantasting na bespuiten met Frisco Mercedes Madeion Sonia
Tabel8. MatevanaantastingvanderassenFrisco, Mercedes, Madeion, SoniaenCarambole, weeknahetbespuitenbepaald, weergegeveninhetaantalbloemenperaantastingsklasse ras i aantal dagen 00% RV aantastingsklasse-» aantasting na bespuiten met Frisco Mercedes Madeion Sonia Carambole Uitdetabellenkomtnaarvorendathetaantalpokkenopdemet bespotenbloemengetelddirectnade00% RV-periodegeengoedemaat voordegevoeligheidvaneenrasis. Hetaantalpokkenverschiltper proef (Ditwordto.a.veroorzaaktdoorverschilinconcentratievan de gebruiktesuspensie). Bovendienisdezichtbaarheidvande pokkenafhankelijkvandecombinatiebloemkleur/aantastingsstadium. Het eerstestadiumvanaantasting iszichtbaaralseenwitte vlek. Ditisopeenlichtgekleurdebloem (wit, crèmeofroze) moeilijkzichtbaar.hetrottingsstadiumvandeaantastinggeeftbruinevlekken;ditis veelduidelijker tezien.hetaantalpokkenis verderafhankelijkvan hetstadiumvandebloem.bijrauwgesnedenbloemenishetaantalpokken kleinerdanbijrijper gesnedenbloemen (bv. bij Madeion). Dematevanaantasting (na bespuitenmet)geefteenveelduidelijkerbeeldvandegevoeligheidvaneencultivarvoor. De matevanaantastingnaeenperiodevan dag00% RV bij0 C, gevolgd door 6 dagen bij 60% RVbij0 C, geefteen goedbeeld vande rasverschillen. Vanderassendieinde praktijkbekend staanalsgevoelig (bv. Sonia)zijndemeestebloementerugtevindeninaantastingsklasse en; vanderassendiebekendstaanalsmindergevoelig (bv.frisco) zijndemeestebloementerugte vindenindeaantastingsklasse, en. Langerdan dagbij00% RV maaktdeverschillenniet groter. Hetaantalpokkenopdebloemblaadjesbespotenmetendematevan aantastinggevenenerzijdseenbeeldvandeinfectiedruk ophetbedrijf enanderzijdseenindicatievoordegevoeligheidvanhet ras. Erisenigespreiding indeuitkomsten.ditwijsteropdatherhalingen nodigzijnomrassengoedtekunnen beoordelen.
Beschrijven van de beoordelingswij ze van rassen op gevoeligheid Opbasisvanhetaantalbloemenperaantastingsklasse (na bespuitenmet ),krijgteenraseen beoordelingscijfer voor -gevoeligheid.deomrekening isals volgt: Elkebloeminklasse krijgt 0 punten,inklasse punt,in klasse punten,inklasse punten eninklasse punten.deformuleluidt: p = (nl0) + (nl) + (n) + (n) + (n) waarin p = beoordelingscijfer nl =aantalbloemeninaantastingsklasse n =aantalbloemeninaantastingsklasse n = aantalbloemeninaantastingsklasse n =aantalbloemeninaantastingsklasse n = aantalbloemeninaantastingsklasse Hetbeoordelingscijfervanderassengetoetst inde proeven t/m staatintabel 9 vermeld.een betekentniet getoetst. Tabel9. Beoordelingscijfer voordegevoeligheid van Frisco, Madeion, Mercedes,SoniaenCarambole ras proef proef proef proef gemiddelde Frisco 0 6.7 Mercedes.7 MadeIon 6 8.0 Sonia 6 6.0 Carambole 8 6. Hetbeoordelingscijferwordtalsvolgtvertaald inde beschrijvingvan degevoeligheid vanhet ras: beoordelingscij fer 0 > 0 - < a - < beschrijving resistent weinig zeer
Intabel0staatdebeschrijvingvandegevoeligheid vande getoetsterassen. Tabel 0. Beschrijvingvandegevoeligheid van Frisco, Mercedes,Madelon,SoniaenCarambole ras Frisco Mercedes Madelon Sonia Carambole gevoeligheid weinig zeer zeer. Conclusie Rassenkunnenalsvolgtopgevoeligheid getoetst worden: Vierbloemenperraswordenbespotenmeteensuspensievan sporen.hiernawordendebloemenvoor dagweggezetbij0 C,00% RV. Vervolgenswordende bloemenovergezetnaar0 C, 60% RV. Na 6 dagen wordendebloemenbeoordeeldopmatevanaantasting.dezebestaatuitde volgendeklassen: geenaantasting pokken doorgroei in bespotenbloemblad doorgroeigeheelbloemblad totinbloembodem bloemvaltuit Opbasisvanhetaantalbloemenperaantastingsklasse (na bespuitenmet ),krijgt eenraseenbeoordelingscijfervoorgevoeligheid.deomrekening isals volgt:elkebloem inklasse krijgt 0 punten,in klasse punt,inklasse punten,inklasse puntenen in klasse punten. Hetbeoordelingscijfer wordtalsvolgtvertaald in debeschrijvingvan degevoeligheid vanhet ras: beoordelingscij fer 0 > 0 - < s - < a beschrijving resistent weinig zeer 0
Erisenigespreiding indebeoordelingsresultaten.naastde gevoeligheidvanhetrasspelenookderijpheid,dealaanwezigehoeveelheid sporenopdebloemvoorhetbespuiten (basisbesmetting) ende stevigheidvandebloemeenrol. Omeen goedinzichtinde basisbesmettingtekrijgen,is hetbeterom pertoets controlebloemente gebruiken.controlebloemengevennaastinzichtin basisbesmettingook indicatievangevoeligheidvanhetras. Omrassengoedtekunnen beoordelen,zijnminimaal toetsen nodig.
UITVOERINGSVOORSCHRIFT Klaarmaken rozen Voordetoets zijn 8 rozennodig ( bloemen,diebespotenworden meten controle-bloemen), dieinhetveilingrijpe stadium zijn gesneden. Derozenwordendirectnadeoogstdroogaangeleverd;zehebbennade oogstdusnietopgestaan.nahetvoorenwordenderozenop eenlengte vancm geknipt. Hetbladen dekelkblaadjesworden verwijderdenderozenwordenineenreageerbuismet gezet. Bereiding van de sporenoplossing Sporenvaneenreincultuurvan (stam6;leeftijd-weken) wordenvandevoedingsbodemgehaalddoorhandwarm sterieldemiop devoedingsbodem te gieten,depetrischaalvoorzichtigteschuddenen de suspensieoverte gietenineen bekerglas.desuspensie inhetbekerglas wordt secondengetrildopeenultrasoontriller.deconcentratiewordt bepaaldmetbehulpvaneentelkamer.indiennodigwordtdesuspensie verdund. Toetsen van de rozen Derozenwordenéénvooréénonderdespuittorengelegden bespotenmet mlvaneenoplossingvansporen (concentratie-.0" sporen/ml) ; decontrolebloemen wordenbespotenmet. Nahetbespuitenwordenderozenin plasticbakkengestoken,waarinop debodemvochtig filtreerpapierligt. Debakkenwordengeslotenmeteen deksel.debakkenwordenineen0 C-celbovenreageerbuizenmet gezet;destelenvanderozendiedoordebodemstekenhangenin het. Nauurwordenderozenuitdeplasticbakkengehaald;op cm vaneen bloemwordthetaantalpokkengeteld.hiernawordenderozenopde buis indeuitbloeiruimtegezet (0 C, 60% RV) Eénweeknahetbespuitenwordtdemate vanaantastingbepaald.deze bestaatuitdevolgendeklassen: geenaantasting pokken doorgroei in bespotenbloemblad doorgroeigeheelbloembladtotin bloembodem bloemvaltuit Opbasisvanhetaantalbloemen peraantastingsklasse (na bespuitenmet ),krijgteenraseenbeoordelingscijfer voorgevoeligheid. Deomrekening isals volgt: Elkebloemin klasse krijgt 0 punten,inklasse punt,inklasse punten,in klasse puntenen inklasse punten. Deformuleluidt: p = (nl0) + (nl) + (n) + (n) + (n) waarin p = beoordelingscijfer nl = aantalbloemeninaantastingsklasse n =aantalbloemen inaantastingsklasse n =aantalbloemen inaantastingsklasse n = aantalbloemeninaantastingsklasse n =aantalbloemeninaantastingsklasse
Hetbeoordelingscijferwordtalsvolgtvertaald indebeschrijvingvan degevoeligheid vanhetras : beoordelingscij fer 0 > 0 - < - < beschrijving resistent weinig zeer Elkrasdientminimaal keergetoetstte worden.
.TOETSENVANRASSENOPBOTRYTISGEVOELIGHEID Indithoofdstuk staanderesultatenvan experimentenwaarinrassen zijn getoetstvolgenshetin hoofdstuk beschrevenuitvoerings-voorschrift. Inheteersteexperiment zijn 8 rassengetoetstafkomstiguitde sortimentsopplantingophetpbn;inhettweedeexperimentzijnrassen getoetstafkomstigvanverschillendepraktijkbedrijven.elkrasis minimaal keer getoetst. Intabelstaatperraspertoetshetbeoordelingscijferendegevoeligheidvanexperiment vermeld.intabelstaande resultaten vanexperiment.inbijlage is perraspertoetsde matevan aantastingvermeld. Tabel. Beoordelingscijferen beschrijving gevoeligheid experiment ras i toetsnr-» beoordelingscij fer gem gevoeligheid Chique 6 6. zeer Lambada 6 6. Manhattan Blue 6 6 6. zeer Meiperol 0 7 Ruisteenka 0.7 zeer Sugar Baby.7 weinig Super Disco 6 6.0 Tina. weinig
Tabel. Beoordelingscijferenbeschrijving gevoeligheid experiment ras i toetsnr-» beoordelingscij fer gem gevoeligheid Madeion 6 6. zeer Jacaranda 6 6 6 6.0 zeer Vivaldi 6.0 zeer Sonia 6 6 6 6.0 zeer Tineke 6 6 6 6.0 zeer First Red 6 6. zeer Prophyta 6 6.0 zeer Frisco 9 7 6 6. Mercedes 6.0 weinig Europa. zeer Gabriëlle 6 8.0 Escimo.0 weinig Lambada 7 6 8 7.0 i Uitdetabellenkomtnaarvorendaterduidelijkerasverschillen zijnin de matevandoorgroeivandeaantasting.ongevoeligerassen kwamennietvoor; wel zijnerrassendiezeergevoelig zijn (bv. Sonia, Jacaranda,Europa)enrassendieduidelijkmindergevoelig zijn (bv. Tina,SugarBaby, Mercedes, Escimo).
Literatuurlij st Kerssies, A.,Bosker-vanZessen, A.I. &Frinking,H.D., 99. Effects oftemperature, vapourpressuredeficitandradiationoninfectivity ofconidiaofcinereaandsusceptibilityofgerbera petals. EuropeanJournalofPlantPathology 00: -. 6
Bijlage. Experiment: mate vanaantasting ras i Chique Lambada Manhattan Blue Meiperol Ruisteenka Sugar Baby Super Disco Tina toets doorgroei na bespuiten met 7
Bijlage. Experiment : matevanaantasting ras MadeIon Jacaranda Vivaldi Sonia Tineke First Red Prophyta toets. doorgroeina bespuiten met 8
Bijlage Vervolgexperiment: matevanaantasting ras Frisco Mercedes Europa Gabriëlla Escimo Lambada toets doorgroei na bespuiten met 9