Multiprobleemgezinnen: een onderdeel van de (participatie)samenleving?! Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) Afdeling Gezondheidswetenschappen Els Evenboer, Danielle Jansen, Menno Reijneveld
Inhoud sessie Deel 1 (± 30 minuten) MPGs: wie zijn dat nou eigenlijk? Aanleiding onderzoek Zelfredzaamheid COME-ON! Deel 2 (± 30 minuten) Participeren maar! Discussie & conclusie
De rekening van Catelijne
MPGs: wie zijn dat nou eigenlijk? Een gezin met minimaal één ouder en één kind (0-18 jaar) dat langdurig kampt met meerdere problemen op: op sociaaleconomisch gebied op psychosociaal gebied op het gebied van de opvoeding
Participatiesamenleving Een participatiesamenleving is een samenleving waarin iedereen die dat kan verantwoordelijkheid neemt voor zijn of haar eigen leven en omgeving, zonder hulp van de (landelijke) overheid
Zelf-red-zaam-heid Het zelf realiseren van een acceptabel niveau van functioneren op de belangrijke domeinen van het dagelijks leven. Indien nodig door de juiste hulp te organiseren op het moment dat een daling van je functioneringsniveau dreigt of plaatsvindt, die je niet zelf kan voorkomen of verhelpen Zelfredzaamheid is het vermogen van mensen om zichzelf te redden met zo min mogelijk professionele ondersteuning en zorg.
Zelfredzaamheid
Aanleiding Zelfredzaamheid en participatie van multiprobleemgezinnen (MPGs) ernstig belemmerd Meer zicht nodig op MPGs en de problemen die zij ondervinden op verschillende leefgebieden Overzicht van effectieve interventies en werkzame componenten van interventies voor MPGs ontbreekt
Literatuurstudie Zijn er (bewezen) effectieve interventies voor multiprobleemgezinnen? Wat zijn veel belovende elementen c.q. voorwaarden van interventies die zorgen voor een hogere effectiviteit?
Uitkomsten Er zijn weinig kwalitatief goede interventies Lange termijn effecten interventies vaak onbekend Momenteel is er géén evidence-based interventie om MPGs te helpen zodanig met hun problemen om te gaan dat het functioneren op de verschillende leefgebieden verbetert.
Maar Langdurige ondersteuning met wisselende intensiteit Gericht op het hele gezin Hulpverlening vindt plaats in thuissituatie gezin Praktische hulp en voorziet in materiële/financiële basisbehoeften Uitgaan van eigen kracht en zelfredzaamheid gezin Concrete haalbare doelen Betrekken sociale netwerk gezin Gedragsbeïnvloeding en vaardigheden Indien nodig specialistische hulp Lage caseload per hulpverlener
Dus. Opzetten en uitwerken van een vervolgonderzoek op basis van de uitkomsten van de literatuurstudie
COME-ON! Care offered to Multiproblem families: Effectiveness of an Organizational model in the Netherlands (2014-2019) In kaart brengen problemen op meerdere levensgebieden Evalueren van de effectiviteit van de MPG-werkwijze Het in kaart brengen van het implementatieproces en de daarbij ervaren bevorderende en belemmerende factoren
Deelnemende gemeenten Controle gemeenten Gemeente Amsterdam (Samen Doen) Gemeente Zaanstad (Hemelse Modder) MPG werkwijze Gemeente Oldambt Gemeenten Aalten, Oost Gelre & Winterswijk Gemeente Leeuwarden Gemeente Harlingen
Effectiviteit van MPG werkwijze Ingrediënten: Werkzame elementen (literatuurstudie) Flexible Assertive Community Treatment (FACT) Bereidingswijze (± 4 dagen/dagdelen): Men neemt de FACT werkwijze Voeg hier de werkzame elementen uit de literatuur aan toe Train de professionals (FACT-team) in de werkwijze Gebruik werkwijze in de praktijk en voer (indien nodig) kleine veranderingen door om de smaak te optimaliseren
Methoden Design Stepped wedge design Metingen T0 (direct na start) T1 (na een half jaar) T2 (na een jaar) T3 (na twee jaar) Respondenten Professionals Ouder(s)/verzorger(s) Jongeren (>12 jaar)
Uitkomstmaten Op basis waarvan bepaal je de effectiviteit van de werkwijze? Zelfredzaamheid Zorggebruik Psychosociale problematiek Gezinsfunctioneren Participatie Inkomen/schulden Cliënttevredenheid (+ kosteneffectiviteitsonderzoek)
Zijn we op de goede weg? Op dit moment veel gaande binnen gemeenten Zoeken naar manieren om deze zorg zo goed en efficiënt mogelijk vorm te geven Gebeurt binnen gemeenten op verschillende manieren Hoe staat het met de hulpverlening voor MPGs binnen gemeenten? Discussie Vijf stellingen Eens/oneens
Stelling 1 "De (sociale wijk)teams binnen de gemeenten zijn in staat om MPGs naar zorgzwaarte/zorgbehoefte te bedienen"
Stelling 2 "In de zorg aan MPGs kan door gemeenten en organisaties meer drang en dwang (melding AMHK, korten op kinderbijslag /uitkering)worden gebruikt"
Stelling 3 "Gemeenten hebben met hun inkoop/budgetten rekening gehouden met (langdurige) zorg/kosten voor MPGs"
Stelling 4 "Gemeenten werken nog te weinig met evidence based methoden wanneer het gaat om de zorg voor MPGs"
Stelling 5 "De nazorg (follow-up) die wordt geboden aan MPGs is vaak te kortdurend"
Is het nog ver? Gaan de goede kant op, maar we zijn er nog niet! In 71% van de gemeenten verloopt de regionale samenwerking met andere gemeenten en jeugdhulpaanbieders goed (Enquête VNG, 2015) COME-ON levert gemeenten meer kennis over problemen MPGs en over wat werkt (en wat niet) Focus op zelfredzaamheid en participatie MPGs een onderdeel van de (participatie)samenleving?!
Zijn er nog vragen?! Voor vragen: k.e.evenboer@umcg.nl