RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK NTC COSTA BRAVA, SPANJE School : NTC Costa Brava, Spanje Plaats : PALAMÓS - SPANJE BRIN-nummer : 28KE Onderzoeksnummer : 109926 Datum schoolbezoek : 22 november 2008 Datum vaststelling : 12 januari 2009
INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING...5 2 KWALITEITSPROFIEL...7 3 BESCHOUWING...11 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT...15 Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek NTC Costa Brava, Spanje - 22-11-2008 3
1 INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs bezocht NTC Costa Brava, Spanje in het kader van een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de indicatoren van kwaliteitsaspecten op grond van het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs 2005. Bij dit PKO doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om indicatoren die betrekking hebben op de kwaliteitszorg, de voorwaarden voor kwaliteitszorg, het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve en zelfstandige rol van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen. In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de onderwijsinspectie: www.onderwijsinspectie.nl. Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alle indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school niet aan de orde geweest. Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Zo sluit de inspectie niet alleen aan bij de specifieke situatie van de school, maar wordt de school bovendien niet onnodig belast. Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan geen documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben. De opzet van het onderzoek Het periodiek kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van, indien beschikbaar, documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Schoolbezoek, waarbij de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal. Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de indicatoren gesprekken gevoerd met de leraar die tevens directeur is. Op uw school zijn verder gesprekken gevoerd met leerlingen en ouders. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met de directeur. Daarbij was geen vertegenwoordiging van het bestuur aanwezig. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek NTC Costa Brava, Spanje - 22-11-2008 5
De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt een beschouwing gegeven over de geconstateerde kwaliteit en wordt deze onder andere bezien in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken. In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek NTC Costa Brava, Spanje - 22-11-2008 6
2 KWALITEITSPROFIEL Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan indicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft. Het kwaliteitsprofiel van NTC primair onderwijs Costa Brava, Spanje Kwaliteitszorg 1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. 1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.5 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. Voorwaarden kwaliteitszorg 2.1 De schoolleiding/het NTC-bestuur stuurt de kwaliteitszorg aan. 2.2 De kwaliteitszorg is verbonden met de visie op leren en onderwijzen zoals geformuleerd in het schoolplan. Leerstofaanbod 3.1 De aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal zijn dekkend voor de kerndoelen. 3.4 De leerinhouden voor Nederlandse taal worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar 8. 3.6 De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. 3.8 De school biedt leerinhouden aan bij Nederlandse taal die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek NTC Costa Brava, Spanje - 22-11-2008 7
Tijd 4.1 De school heeft voldoende onderwijstijd gepland (120 uur per jaar). 4.2 De uitval van geplande onderwijsactiviteiten blijft beperkt. 4.3 De school heeft maatregelen genomen om ongeoorloofd verzuim tegen te gaan. 4.4 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. Pedagogisch handelen 5.3 De leraren zorgen ervoor dat leerlingen op een respectvolle manier met elkaar omgaan. Didactisch handelen 6.1 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 6.3 De leraren leggen duidelijk uit. 6.5 De leraren geven expliciet onderwijs in strategieën voor denken en leren. Afstemming 7.1 De leraren volgen de vorderingen van hun leerlingen systematisch. 7.3 De leraren stemmen de instructie en verwerking af op de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Actieve en zelfstandige rol leerlingen 8.1 De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. 8.3 De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau. Sfeer op school 9.3 De ouders/verzorgers tonen zich betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. Begeleiding 10.1 De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 10.2 De school gebruikt de informatie van scholen en instellingen waar de leerlingen vandaan komen voor de begeleiding van de leerlingen. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek NTC Costa Brava, Spanje - 22-11-2008 8
Zorg 11.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens, bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 11.3 De school voert de zorg planmatig uit. 11.4 De school gaat de effecten van de zorg na. 11.5 De school betrekt de ouders/verzorgers van leerlingen bij de zorg van hun kind. Resultaten 12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 5 Ontwikkeling van leerlingen 13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 13.2 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. 5 Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek NTC Costa Brava, Spanje - 22-11-2008 9
3 BESCHOUWING In dit hoofdstuk wordt een beschouwing gegeven over de kwaliteit van het onderwijs op de school. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk verbanden tussen verschillende indicatoren onderling en voor zover relevant, tussen de indicatoren en de context van de school en eerdere inspectiebezoeken. Algemeen beeld De school verkeert evenals twee jaar geleden, in een zorgelijke situatie. Destijds was er sprake van ongunstige contextfactoren en een moeizame communicatie tussen team en het bestuur. Hoewel de school nu in een andere plaats is gevestigd, er een andere leraar/directeur is benoemd en de samenstelling van het bestuur deels is gewijzigd, is de situatie niet wezenlijk verbeterd. De volgende contextfactoren hebben een negatieve invloed op de kwaliteit van het onderijs: De directeur geeft les aan een groep van 19 leerlingen, die bestaat uit leerlingen uit alle drie de taalsituaties en met een spreiding van groep 1 tot en met groep 6. Dit is een vrijwel onmogelijke opgave. De leraar wordt af en toe bijgestaan door een stagiaire of een ouder. Het bestuur reageert afwijzend op verzoeken van de leraar voor structurele ondersteuning. Deze aanvragen zijn tot op heden afgewezen, omdat er geen geld voor beschikbaar zou zijn. Uit het schoolplan blijkt dat aan de ouders een bijdrage van 250,- voor het eerste kind wordt gevraagd. In vergelijking met andere NTC-locaties is dit relatief weinig. De lessen worden verzorgd in de bovenzaal van een café. Deze ruimte is ten enenmale ongeschikt voor het geven van onderijs. De luchtkwaliteit is niet goed, er is onvoldoende licht en het meubilair is niet afgestemd op een schoolse situatie. Erger is dat de ruimte een onoverzichtelijke indeling heeft, waardoor de leraar geen overzicht kan houden. Leerlingen kunnen onopgemerkt via de trap naar beneden gaan, waar ze vervolgens meteen aan een drukke verkeersweg staan. Een deel van de ruimte wordt bovendien voor opslag gebruikt, hetgeen de veiligheid evenmin ten goede komt. De school beschikt niet over voldoende methodisch materiaal om de kerndoelen tot en met het niveau van groep acht te kunnen aanbieden. Ook ontbreekt het aan methodeonafhankelijke toetsen. De werkwijze van het bestuur vraagt de nodige aandacht. Voor een gesprek met de inspectie heeft het bestuur geen tijd ingeruimd. Tijdens het bezoek heeft de inspectie een verdergaand gesprek gevoerd met een bestuurslid, die ten behoeve van de oudergesprekken was uitgenodigd. Deze ouder maakt sinds kort deel uit van het bestuur. Daardoor is hij echter nog niet goed ingevoerd in het reilen en zeilen. Zijn voornaamste taak op dit moment is het zoeken van een geschikte onderwijslocatie. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek NTC Costa Brava, Spanje - 22-11-2008 11
Omdat het bestuur tijdens het inspectiebezoek geen tijd heeft voor een gesprek, heeft de inspectie telefonisch contact met de voorzitter opgenomen. Uit dit gesprek, dat ruim een week na het inspectiebezoek plaatsvond, blijkt dat een deel van het bestuur evenmin tevreden is met de gang van zaken. Sinds het inspectiebezoek zijn een aantal zaken in gang gezet en knopen doorgehakt. Zo heeft de penningmeester opening van zaken gegeven en hij heeft zijn fiat gegeven aan de bekostiging van een extra kracht. Daarnaast heeft er een ouderavond plaatsgevonden. Tijdens deze bijeenkomst hebben de ouders besloten dat er naast deze extra kracht twee vrijwilligers bij de lessen aanwezig zullen zijn. Daarnaast is de stagiaire op gezette tijden aanwezig. Voorts zullen de voorzitter en de penningmeester binnenkort aftreden. Uit de gesprekken met de bestuursleden en de directeur maakt de inspectie op dat er geen structureel overleg is tussen het bestuur en de directeur. Er is wel frequent contact tussen enkele afzonderlijke bestuursleden en de directeur, maar dit contact heeft geen formele status. Het opstellen van een directie- en bestuursstatuut is noodzakelijk om de taken en verantwoordelijkheden van iedereen helder te maken. Wat betreft het personeelsbeleid heeft het bestuur enkele zaken laten liggen. Het betreft in ieder geval het aanvragen van een ontheffing voor het geven van onderwijs door de directeur. Daarnaast werkt de directeur zonder contract en de communicatie hieromtrent verloopt moeizaam. Positief is de inzet van de directeur en de waardering van de ouders voor de wijze waarop zij de lessen verzorgt. De ouders zijn met name lovend over de stimulerende en positieve aanpak en de vorderingen die de leerlingen maken. Ook de inzet van een stagiaire en hulpouders is positief te noemen. Dat neemt niet weg dat de inspectie de situatie op school als uiterst zorgelijk beoordeelt, omdat er te veel van de leraar/directeur wordt gevraagd. Omdat de inspectie de kwaliteit van het onderwijs twee jaar geleden reeds als onvoldoende beoordeelde, dient het bestuur orde op zaken te stellen. De inspectie dringt erop aan dat het bestuur zich tot de Stichting NOB wendt voor ondersteuning en advies. Over twee jaar zal de inspectie van het onderwijs de kwaliteit op de school opnieuw beoordelen. Hieronder licht de inspectie haar oordeel toe. Toelichting op het kwaliteitsprofiel Opbrengsten De school kan in onvoldoende mate aannemelijk maken dat leerlingen zich 'naar verwachting' ontwikkelen. Voor dit laatste is namelijk nodig dat de school per doelgroep (R1, R2, R3) expliciet doelen stelt en bepaalt of deze zijn gerealiseerd. De school heeft deze doelen niet expliciet geformuleerd en bovendien gebruikt de school geen methodeonafhankelijke toetsen om de resultaten in beeld te brengen. Aan de hand van de methodegebonden toetsen, die de leraar consciëntieus afneemt, is echter wel te zien dat de leerlingen vooruit gaan. Of dit een vooruitgang is die overeenkomt met de mogelijkheden van de leerlingen, is echter niet vast te stellen. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek NTC Costa Brava, Spanje - 22-11-2008 12
Kwaliteitszorg Het bestuur voert geen kwaliteitsbeleid. Op het terrein van kwaliteitszorg is professionalisering van het bestuur derhalve hoogstnoodzakelijk. De directeur heeft op eigen initiatief het zelfevaluatie-instrument van de Stichting NOB ingevuld en bij een beperkte groep ouders die al wat langer bij school betrokken is, een oudertevredenheidsonderzoek uitgevoerd. In het schoolplan ontbreekt het aan beleidsvoornemens voor de komende periode. De directeur zou graag een aantal verbeteractiviteiten doorvoeren op het gebied van het leerstofaanbod en de toetsing van leerlingen. Omdat het bestuur geen duidelijke visie op onderwijs en de toekomst van de school heeft en de financiële situatie ondoorzichtig is, kan zij echter moeilijk bepalen wat eerst en wat laatst moet. Bij deze afwegingen ondervindt zij geen steun van het bestuur. Onderwijspraktijk Het leerstofaanbod is zoals gezegd nog niet op orde. De methode voor technisch lezen voldoet. Tot en met het niveau van groep vijf beschikt de school eveneens over een adequate taalmethode. Dit aanbod zal verder uitgebreid moeten worden, nu de oudste leerlingen in groep zes zitten. Voor begrijpend lezen is geen materiaal aanwezig. Dat is wel vereist. De school heeft voldoende onderwijstijd gepland. De verdeling van de tijd over de verschillende terreinen van Nederlandse taal en cultuur kan nog worden geëxpliciteerd. Het grote verschil in leeftijd tussen de leerlingen maakt het bijna onmogelijk om pedagogisch gezien, aan ieders behoeften tegemoet te komen. De inspectie heeft veel waardering voor de wijze waarop de leraar hier toch mee om weet om te gaan. Wat betreft het didactisch handelen is de consciëntieuze voorbereiding van de lessen opvallend. Alles is zodanig gepland dat de leraar afwisselend aan vier verschillende niveaugroepen instructie kan geven. Voor de eventuele hulpouder en de stagiaire, die tijdens dit bezoek beide aanwezig zijn, is nauwgezet uitgewerkt op welke wijze zij de leerlingen kunnen begeleiden. Tijdens de les streeft de leraar naar afwisseling in gezamenlijke activiteiten, individuele activiteiten en activiteiten in groepjes. De leraar geeft aan dat de voorbereiding voor zoveel leerlingen van verschillende niveaus een immense klus is. De voorbereiding voor de stagiaire en de hulpouder kost veel tijd. De leraar neemt de methodegebonden toetsen frequent af en zij maakt grondige foutenanalyses op basis waarvan het aanbod wordt aangepast. Deze aanpassingen worden echter niet verantwoordt, zodat niet duidelijk wordt waaruit deze bestaan. Daarnaast legt de leraar of de stagiaire, observaties van leerlingen vast. De school beschikt niet over methodeonafhankelijke toetsen om de vorderingen van de leerlingen te volgen. Op basis van de uitkomsten zou de school zonodig handelingsplannen dienen op te stellen. Dat gebeurt op dit moment niet. De leraar geeft aan dat ze dat in deze situatie, ook al zou ze het willen, niet kán realiseren. Vanwege het ontbreken van methodeonafhankelijke toetsen en handelingsplannen schiet de leerlingenzorg en leerlingenbegeleiding van de school ernstig tekort. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek NTC Costa Brava, Spanje - 22-11-2008 13
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek NTC Costa Brava, Spanje - 22-11-2008 14
4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Bij dit PKO heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet. De inspectie heeft met de voorzitter van het bestuur afgesproken dat het bestuur: onmiddellijk ontheffing voor de leraar zal aanvragen en een verbeterplan voor de komende twee jaar opstelt. De inspectie ontvangt dit plan vóór 1 mei 2009. De inspectie dringt er bij het bestuur op aan hiervoor advies en ondersteuning van de Stichting NOB te vragen. Daarnaast informeert het bestuur de inspectie vóór 1 juli 2009 over de stand van zaken. De bevindingen van dit PKO leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement): De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school wordt door de inspectie als zwak beoordeeld. In beginsel volgt over twee jaar opnieuw een periodiek kwaliteitsonderzoek. In het komend jaar vindt een digitaal onderzoek plaats. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek NTC Costa Brava, Spanje - 22-11-2008 15