Gedichtbespreking Literatuurkunde Marco Borsato - De Speeltuin (Onderweg) Gedichtbespreking door een scholier 1383 woorden 3 maart 2003 6,4 110 keer beoordeeld Vak Methode Literatuurkunde Eldorado Speeltuin Door kapotgeschoten straten zonder vader, zonder land loop je hulpeloos verlaten aan je moeder's warme hand Als een schaap tussen de wolven naar bestemming onbekend en niemand ziet hoe klein je bent niemand ziet hoe klein je bent Morgen zal het vrede zijn en zal de zon je strelen zal de wereld weer een speeltuin zijn en kun je rustig spelen Na de winter komt de lente wordt de grijze lucht weer blauw maar al ben je uit de oorlog gaat die oorlog ook uit jou? Mooie ogen zijn vergiftigd zijn aan het geweld gewend en niemand ziet hoe klein je bent niemand ziet hoe klein je bent Zakelijke gegevens Pagina 1 van 5
Speeltuin J. Ewbank en H. Kooreneef Onderweg CD1, Marco Borsato, 2002. Liedje komt uit 1998 Eerste reactie Dit gedicht werd altijd gezongen in de reclame van Amnesty (war child). Je ziet in die reclame kinderen in de oorlog. Elke keer als ik die reclame zag kreeg ik weer medelijden. Dat we ons bewust moeten zijn dat we heel goed hebben hier. Het gedicht past erg goed bij de beelden en roept een bepaalde sfeer op. Ik vind dit gedicht erg gevoelig. Het roept bij mij wel een beetje medelijden op. Het gedicht is erg realistisch, het beschrijft het vreselijke leven van een kind in de oorlog. De zanger brengt het liedje heel mooi. De dichter heeft met weinig woorden iets neergezet wat veel verdere betekenissen heeft. Maar ik denk dat iedereen die wel begrijpt. Verdieping a) De zanger Er komt een jongetje/meisje die aan zijn/haar moeders hand loopt. Jongetje/meisje loopt met zijn/haar moeder door het oorlogsgebied. De zanger denkt aan de toekomst van hem/haar dat de oorlog ooit wel zal stoppen maar of de oorlog ooit geestelijk uit hem/haar gaat. Ja, dat de oorlog maar iets nutteloos is en erg grootte impact heeft, vooral op kinderen. Als je dat eenmaal hebt meegemaakt raak je het nooit meer kwijt. Loop je hulpeloos verlaten aan je moeders warme hand. Het is eigenlijk een paradox. De jongen/meisje heeft eigenlijk niks meer, geen vader, geen land geen huis. Maar toch is er nog die warme hand van zijn moeder die hem toch nog een klein beetje liefde kan geven. b) Regel 2 à zonder, zonder à herhaling Regel 3 à hulpeloos verlaten à climax Regel 3,4 à loop je hulpeloos verlaten aan je moeders warme hand à paradox Regel 5 à als een schaap tussen de wolven à paradox Regel 7, 8,19,20 à niemand ziet hoe klein je bent à herhaling van dezelfde zin Regel 11 à zal de wereld weer een speeltuin zijn à hyperbool Regel 15, 16 à maar al ben je uit de oorlog gaat de oorlog ooit uit jou? à retorische vraag Regel 17 à mooie ogen zijn vergiftigd à paradox Regel 10 à zal de zon je strelen à personificatie Regel 11 à zal de wereld weer een speeltuin zijn à metafoor Regel 14 à wordt de grijze lucht weer blauw à metafoor Regel 17 à mooie ogen zijn vergiftigd à synesthesie (smaak + gezicht,ogen) Regel 1 t/m 4 ABAB à gekruist rijm Pagina 2 van 5
Regel 1, 3 à glijdend rijm Regel 2, 4 à mannelijk rijm Regel 5 t/m 8 AAA à slagrijm, onbekend, bent, bent Regel 9 t/m 12 ABAB à gekruist rijm Regel 9, 11 à mannelijk rijm Regel 10,12 à glijdend rijm Regel 10 à alliteratie à Zal de Zon je Strelen Regel 13 t/m 16 AA à slagrijm Regel 14, 16 à assonantie à blauw, jou Opmerking Het gebruik van komma s is erg ongebruikelijk. Ik denk dat het hier zo vaak gebruikt wordt omdat de tekst ook als liedje gebruik wordt. Regel 17 t/m 20 AAA à slagrijm, gewend, bent, bent Regel 18 à alliteratie à geweld gewend Modern gedicht, Niet steeds hetzelfde rijm schema. Wisselende lengtes van zinnen. niet volgens een bepaald schema. Dit gedicht is een lied. Het is een sociaal lied, een soort protestsong tegen de oorlog. Kinderen raken vooral geestelijk beschadigd door de oorlog en de gevolgen zijn onuitwisbaar. Zie 5 ABAB AAA ABAB AA AAA Geen tijds en plaats verschillen Regel 15, 16 à Maar al ben je uit de oorlog gaat de oorlog ooit uit jou à Kinderen worden geconfronteerd Pagina 3 van 5
met de oorlog zonder dat ze hiervoor kunnen kiezen. Ze horen en zien dingen die ze niet kunnen verwerken. Maar daar houd niemand rekening mee. Zie 8 Dat de wereld zonder oorlog een speeltuin is. Mensen die niet in een oorlog leven beseffen dat niet en ook niet dat ze het eigenlijk zo goed hebben. Beoordeling Dit gedicht spreekt mij echt heel erg aan omdat er zo goed word beschreven dat kinderen zo kwetsbaar zijn en vooral in de oorlog. Door de woorden zie je de situatie al helemaal voor je. Ook doordat ik de beelden ken van de reclame kan ik me goed in dit gedicht verplaatsen. Het is een goed voorstelbare situatie. Ik vind het een erg ontroerend gedicht vooral de eerste vier zinnen. Zo n kind in de oorlog heeft niks meer en zal in zijn toekomst altijd hinder ondervinden van deze oorlogsperiode. Hij heeft geen vader meer, geen huis, geen land hij is maar eenzaam. 1 lichtpuntje is nog zijn moeder. Dit gedicht is niet vergezocht dat vind ik makkelijk om te lezen. Je hoeft niet drie keer over een zin na te denken wat bedoelt de schrijver eigenlijk. Er is wel beeldspraak maar die is erg begrijpbaar. Wij die het zo goed hebben weten niet eens hoe het is om een oorlog mee te maken. Wij staan er ook nooit bij stil wat voor dingen het allemaal kapot maakt. Het zijn niet alleen huizen en straten die vernield worden. Ook mensen worden vernield, lichamelijk en geestelijk. Geestelijk kom je er nooit overheen. Ik denk dat de bedoeling van het gedicht is om mensen aan het denken te zetten. Nu ik alles over dit gedicht heb uitgezocht snap ik hem ook beter en ik vind dit zeker een erg mooi gedicht. Gedichtenbundel Verdieping a) De CD bevat 16 liedjes (gedichten) Nee, ze zijn niet in bepaalde hoofdstukken of groepen onderverdeeld. Het zijn allemaal moderne gedichten. Geschreven in lied vorm. Bijna alle gedichten gaan over het gevoel van de zanger voor een vrouw. En dat zijn zeer uiteenlopende gevoelens. b) Het zijn allemaal moderne gedichten. Het zijn allemaal sociaalliederen. Zie 2 Alle gedichten hebben een refrein. In de meeste gedichten wordt gebruik gemaakt van eindrijm. Ook wordt er vaak assonantie gebruikt. Meestal wordt er 1 woord in een gedicht vaak herhaald. Bijvoorbeeld in het gedicht binnen het woord binnen. In het gedicht wat is mijn hart? steeds het woord hart. Ja, meestal komt de titel vaker voor in het gedicht. Dat is zeg maar de kernzin en het lijkt net of daarom Pagina 4 van 5
heen het gedicht is gemaakt. vertrouwen op een ander Iemand confronteren met zijn gedrag Iemand in je hart sluiten Geen wederzijdse liefde Vechten voor een relatie Lust Iemand zeggen dat hij/zij je kwijtraakt De ware gevonden hebben Onzeker zijn Oorlogstrauma Wachten op iemand die niet meer komt Vrij willen zijn Geborgenheid, troosten Verdriet om een persoon die je verlaat Toch iemand niet kunnen vergeten Dat liefde soms net een droom lijkt Het gaat vaak om de liefde. En de gevoelens die de zanger/dichter heeft op dat moment. De titel van de CD is onderweg. Deze CD is een verzamelbundel van alle toppers van Marco Borsato. Ik denk dat de titel onderweg slaat op de liedjes die Marco Borsato in de loop (onderweg) van zijn carrière heeft gemaakt. De titel heeft verder niks te maken met de gedichten op zich. Ik heb geprobeerd informatie te zoeken over J. Ewbank en H. Kooreneef maar het is me niet gelukt. Je krijgt alleen maar informatie over Marco Borsato zelf en niet over de schrijvers van de liedjes. Beoordeling Ik vind de meeste gedichten van deze CD wel mooi. Vooral de thema s spreken mij heel erg aan. Denk ook wel dat het komt door de muziek die erbij hoort. Ik vind de liedjes binnen, je hoeft niet naar huis vannacht, zij, het water en dromen zijn bedrog iets mindere liedjes. Ze spreken mij niet zo aan. Komt denk ik door de thema s en misschien ook wel door de manier waarop ik ze ken als liedje. Vaak zijn deze liedjes saai en met veel herhalingen. De rest van de liedjes spreekt me wel heel erg aan. Ik vind deze gedichten ook heel realistisch en vaak zetten ze mij aan het denken. Ik kan me ook goed verplaatsen in de gedichten. Het zouden dingen kunnen zijn die ik of iemand anders mee zou kunnen maken. Toch blijf ik het liedje de speeltuin het mooist vinden. Het liedje is kort maar krachtig! Ik hou niet snel van Nederlandstalige liedjes maar ik vind deze CD echt super en ik luister er vaak naar. Pagina 5 van 5