Gastroscopie Onderzoek van de slokdarm, maag en twaalfvingerige darm Maag-, darm- en leverziekten
De gastroscopie vindt plaats op: Op..dag..om.uur Wij verwachten u op: 0 Endoscopie behandelcentrum, route 174, locatie Veldhoven 0 Endoscopie afdeling MDL, route 200, locatie Eindhoven Belangrijk! Op de dag voorafgaand aan het onderzoek mag u vanaf 24.00 uur 's avonds niets meer eten en drinken! Kleding We raden u aan om makkelijk zittende (niet knellende) kleding te dragen. Denkt u eraan om uw servicepas met de correcte gegevens mee te nemen? Inleiding Uw arts heeft voorgesteld om bij u een gastroscopie te laten doen. Dit is een onderzoek waarbij de binnenkant van uw slokdarm, maag en twaalfvingerige darm bekeken wordt. In deze brochure krijgt u meer informatie over: het onderzoek welke aandoeningen kunnen worden opgespoord de voorbereiding op het onderzoek wat u na afloop kunt verwachten De functie van slokdarm, maag en twaalfvingerige darm De slokdarm, maag en twaalfvingerige darm zijn het bovenste deel van het spijsverteringsstelsel (zie tekening bladzijde 2). Het voedsel wordt eerst in de mond fijngekauwd en met speeksel vermengd. Daarna komt het via de slokdarm (A) in de maag (B). 1
Aan het einde van de slokdarm zit een sluitspier. Die laat voedsel de maag in gaan, maar voorkomt het terugstromen ervan in de slokdarm. De maag is een verzamelplaats van voedsel. Hier wordt het voedsel gekneed en vermengd met zuur maagsap. A = Slokdarm B = Maag C = Lever D = Dunne darm E = Dikke darm F = Endeldarm Aan de uitgang van de maag, richting twaalfvingerige darm bevindt zich ook een sluitspier, pylorus genaamd. De pylorus laat de voedselbrij met kleine porties tegelijk door richting twaalfvingerige darm. De twaalfvingerige darm is het eerste deel van de dunne darm, daar wordt het zure maagsap geneutraliseerd en er worden gal en andere spijsverteringssappen vanuit de alvleesklier aan de voedselbrij toegevoegd. In de dunne darm wordt voedsel opgenomen in het lichaam. Wanneer de dunne darm niet voldoende voedsel op kan nemen kunnen er klachten ontstaan van langdurige diarree, bloedarmoede en gewichtsafname. 2
Wat is een gastroscopie? Met een gastroscopie kunnen we bepaalde afwijkingen aan uw slokdarm, maag of twaalfvingerige darm opsporen. Het onderzoek wordt gedaan met behulp van een kijkinstrument, de endoscoop. Hierdoor kan de arts de binnenkant van holle organen goed bekijken. In de endoscoop bevindt zich een kleine videocamera, waardoor het onderzoek op een televisiescherm te volgen is. Via de endoscoop kunnen we ook kleine ingrepen doen. De arts kan bijvoorbeeld een stukje weefsel wegnemen voor verder onderzoek. Dit noemen we een biopsie. Ook kan men een bloeding stoppen of een vernauwing in de slokdarm oprekken. Welke aandoeningen kunnen worden opgespoord? Hieronder volgen enkele aandoeningen die we via een gastroscopie kunnen opsporen. Slokdarmontsteking Deze ontsteking, ook wel refluxziekte genoemd, kan ontstaan als de wand van de slokdarm lange tijd door maagzuur wordt aangetast. Dit kan onder andere gebeuren als de sluitspier tussen slokdarm en maag niet meer goed sluit, waardoor het maagzuur de slokdarm instroomt. Men spreekt hier dan over een breukje in het middenrif ofwel hernia diaphragmatica. De opening in het middenrif, waar de slokdarm doorheen gaat, is dan aan de wijde kant. De klachten die hierdoor kunnen optreden zijn zuurbranden, en een branderig gevoel achter het borstbeen,wat naar boven uitstraalt. Blijft de ontsteking lange tijd bestaan, dan kunnen ook slokdarmvernauwingen ontstaan. Gastritis Gastritis is een ontsteking van het maagslijmvlies. Het gebruik van bepaalde medicijnen of een bacterie kunnen de veroorzaker zijn. Klachten kunnen zijn; een onbehaaglijk gevoel in de bovenbuik, misselijkheid,en braken. In de meeste gevallen 3
duurt een gastritis kort, maar bij ouderen kan de ziekte langdurig aanhouden. Maagzweer of zweer in de twaalfvingerige darm Een zweer is een kleine, ondiepe krater in de maag- of darmwand. De oorzaken voor het ontstaan van zweren zijn dezelfde als die voor het ontstaan van een gastritis. Mogelijke klachten die kunnen wijzen op een maagzweer zijn: scherpe pijn die na het eten vaak verdwijnt of soms juist erger wordt, misselijkheid, braken, brandend maagzuur en veelvuldig boeren. Wordt een zweer niet behandeld, dan treedt soms een bloeding op. De verschijnselen hiervan kunnen zijn: zwarte ontlasting met of zonder bijmenging van vers bloed, stekende pijn die uitstraalt naar de rug en veel braken na het eten. Voorbereidingen op de gastroscopie Medicijngebruik Omdat we tijdens de gastroscopie soms kleine ingrepen doen die een bloeding veroorzaken, is het van belang dat de arts weet welke medicijnen u gebruikt. Dit betreft vooral bloedverdunnende middelen zoals Acenocoumarol (sintromitis), Fenprocoumon (marcoumar) en Ascal, maar ook antireumamiddelen, aspirine en andere pijnstillers. Overleg vóóraf met uw arts hoe u uw medicijngebruik moet of kunt aanpassen. Hebt u diabetes, overleg dan over het gebruik van voedsel, medicijnen en het spuiten van insuline. De avond voor het onderzoek Om het onderzoek goed te kunnen uitvoeren, moeten uw slokdarm, maag en twaalfvingerige darm leeg zijn. Daarom mag u op de avond voorafgaand aan het onderzoek vanaf 24.00 uur niets meer eten of drinken. 4
Het onderzoek Op de dag van het onderzoek meldt u zich op de afgesproken tijd bij de endoscopie afdeling. Nadat u zich heeft gemeld, kunt u in de wachtkamer plaatsnemen. Een verpleegkundige komt u daar ophalen. Zonodig krijgt u een drankje voor het onderzoek dat schuimvorming in de maag tegengaat (dit is geen verdoving). Heeft u losse gebitsdelen, dan moet u deze uit doen. Daarna vraagt men u om op uw linkerzij op de onderzoektafel te gaan liggen. De verpleegkundige doet een ring tussen uw kaken of tanden die de endoscoop en uw kaken of tanden beschermt. De endoscoop is een soepele en bestuurbare slang van ongeveer 1 centimeter dik. De arts brengt de slang door de ring in uw keel en vraagt u te slikken. Daarbij wordt de slang door de keel in de slokdarm gebracht. Vervolgens wordt de slang opgeschoven naar de maag. Dit gaat het beste als u zich zo goed mogelijk ontspant. Tijdens het onderzoek blaast de arts via de endoscoop lucht in om de slokdarm, maag en twaalfvingerige darm te laten ontplooien en het beter te kunnen bekijken. Het kan zijn dat u van de ingeblazen lucht moet boeren. Dit is heel normaal, dus niet iets om u voor te schamen. Ook kokhalzen tijdens het onderzoek is een veelvoorkomend verschijnsel. Door rustig te ademen kunt u dit soms onderdrukken. Zodra het onderzoek klaar is, verwijdert men de endoscoop weer. Duur van het onderzoek Als er alleen wordt gekeken tijdens het onderzoek duurt het slechts enkele minuten, wanneer er biopten worden genomen of behandeling uitgevoerd dan neemt het onderzoek meer tijd in beslag. De gemiddelde tijdsduur van het onderzoek is met de voorbereiding inbegrepen 5 tot 10 minuten. Een roesje Bij hoge uitzondering geeft men, in overleg met u, een roesje. Als u hiervan gebruik wilt maken, moet u dit een paar dagen 5
vóór het onderzoek bespreken met uw arts of de maag- darmleververpleegkundige. Dit kunnen we niet meer regelen als u zich meldt voor het onderzoek. Aanvullende informatie over het roesje wordt verstrekt door middel van een inlegvel. Na het onderzoek Na het onderzoek kan uw keel een tijdje wat rauw en gevoelig zijn, vooral als u veel hebt moeten boeren. Dit gevoel verdwijnt vrij snel. U mag meteen na het onderzoek weer eten en drinken. De uitslag van het onderzoek Uw behandelend arts ( die het onderzoek aangevraagd heeft) bespreekt de resultaten van het onderzoek en de eventuele verder behandeling met u. De arts die het onderzoek heeft verricht bespreekt met u direct na afloop van het onderzoek kort de bevindingen. De uitslag van het eventuele weefselonderzoek is echter niet meteen beschikbaar. Complicaties Een gastroscopie is een veilige onderzoeksmethode. Complicaties komen gelukkig zelden voor maar wij willen u hierover toch informeren. Luchtweginfectie of longontsteking Een luchtweginfectie of een longontsteking ontstaat soms wanneer u zich tijdens het onderzoek hebt verslikt in de maaginhoud. Dit komt vaker voor als u keelverdoving of een roesje krijgt toegediend. Ook bij spoedonderzoeken kan dit optreden, bijvoorbeeld bij een maagbloeding. Dit omdat sommige patiënten voor een spoedonderzoek niet nuchter zijn, of door opgeven van bloed vanuit de maag. Beschadiging van de slokdarm of maag Door krachtig opboeren tijdens het onderzoek kan een beschadiging optreden in het laatste deel van de slokdarm. Zeer zelden ontstaat een scheurtje in de slokdarm; nog minder vaak ontstaat dit in de maag. Dit komt voor wanneer er 6
vernauwingen in de slokdarm zijn. Als er tijdens het onderzoek ook een behandeling wordt toegepast, bijvoorbeeld het oprekken van vernauwingen of het inspuiten van een bloedvat, neemt het risico op complicaties toe. Voor verder uitleg over de behandelingen wordt u verwezen naar de behandelend arts. Belangrijk Neem contact met ons op als: uw temperatuur hoger wordt dan 38 C; bloedverlies optreedt. Tijdens kantooruren kunt u contact opnemen met de endoscopie afdeling. Buiten kantooruren kunt u bellen met de afdeling spoedeisende hulp (eerste hulp) op locatie Veldhoven. De telefoonnummers vindt u hieronder. Heeft u vragen? Heeft u voorafgaande aan het onderzoek nog vragen, dan kunt u contact opnemen met de arts die het onderzoek voor u heeft aangevraagd, de endoscopie afdeling of de maag-, darm-, en leververpleegkundige. Handige telefoonnummers Eindhoven Veldhoven Endoscopie afdeling (040) 888 63 50 (040) 888 63 50 tot 17.00 uur Keuze 2 Keuze 2 Spoedeisende hulp (040) 888 88 11 Maag-, darm- en leververpleegkundige (040) 888 63 50 Keuze 1 (040) 888 63 50 Keuze 1 Polikliniek maag-, darm,- en leverziekten Verpleegafdeling MDL/Chirurgie, afdeling 2B (040) 888 63 50 Keuze 1 (040) 888 63 50 Keuze 1-040 888 9410 7
Wilt u niet vergeten: Bij ieder bezoek en/of behandeling uw servicepas mee te nemen met uw juiste gegevens? Bij verhindering contact op te nemen met de endoscopie afdeling en/of secretaresse van de aanvragend arts? 8
Enkele vragen over uw medische conditie Wilt u bij onderstaande vragen aankruisen hetgeen van toepassing is? Ja Nee Heeft u een afwijking aan het hart of de bloedvaten, waarbij u het advies heeft gekregen om bij ingrepen van tevoren antibiotica te gebruiken? Bent u momenteel onder behandeling van de trombosedienst of gebruikt u bloedverdunnende medicijnen? Gebruikt u aspirinebevattende geneesmiddelen zoals Ascal of Acetosal? Heeft u een stoornis van de bloedstolling? Heeft u suikerziekte? Heeft u kwetsbare, niet te verwijderen gebitsdelen (b.v. een jacket)? Heeft u na het lezen van de folder nog vragen aan de arts, die het onderzoek gaat doen? 9
Hoe tevreden bent u over uw arts, specialist of ziekenhuis? Geef uw mening over MMC op ZorgkaartNederland.nl Máxima Medisch Centrum www.mmc.nl Locatie Eindhoven: Locatie Veldhoven: Ds. Th. Fliednerstraat 1 de Run 4600 Postbus 90 052 Postbus 7777 5600 PD Eindhoven 5500 MB Veldhoven De informatie in deze folder is van algemene aard en is bedoeld om u een beeld te geven van de zorg en voorlichting die u kunt verwachten. In uw situatie kunnen andere adviezen of procedures van toepassing zijn. Deze folder is dan ook slechts een aanvulling op de specifieke (mondelinge) voorlichting van uw specialist of behandelaar. MMC.115.202_10_15