Stromingen in vogelvlucht Grieken en Romeinen (Klassiek Erfgoed) 500 v. Chr. tot 400 n. Chr. Middeleeuwen (Goddelijke Orde) 500 tot 1500 Renaissance (Homo Universalis) 1500 tot 1600 Barok en Rococo (Verleiding door Pracht en Praal) 1600 tot 1750 Neoclassicisme 1750-1800 e.v. Examenonderwerpen VWO 2013: 1 Kunst van de kerk, Hofcultuur (Hst. 2 t/m 6 de bespiegeling + handboek) 2 Modern (Hst. 11 t/m 14 de bespiegeling + handboek) 3 Massacultuur (Hst. 15 en 16 de bespiegeling + handboek)
Expressionisten zoeken naar oorspronkelijke en oprechte culturen omdat ze geïnteresseerd zijn in het ongecultiveerde, het directe en primitieve, wat ontbreekt in de eigen burgerlijke cultuur. Ze willen instincten en emoties rechtstreeks uitdrukken. Ze reizen naar Marokko en Tunesië of gaan primitieve niet-europese kunst verzamelen. Het brede publiek krijgt meer belangstelling voor neger -kunst na 1918. In Amerika gaan blanken de zwarte jazz imiteren en in Parijs wordt de Revue Nègre (uit Amerika overgewaaid) een succes. Negerkunst wordt echter eenzijdig bekeken. Er is nauwelijks aandacht voor andere aspecten dan de veronderstelde ongeraffineerdheid en directheid. Vandaar de naam primitieve kunst.
Eind 19 e eeuw zet Duitse filosoof Nietzsche kanttekeningen bij de kunst die de westerse beschaving heeft voortgebracht. De muzen van de Kunsten der schijn verbleken voor een kunst die in haar roes waarheid spreekt Dit citaat van Nietzsche klinkt door in het manifest dat Ernst Ludwich Kirchner in 1905 schreef voor kunstenaarsgroep. Iedereen die direct en onvervalst weergeeft wat hen tot scheppen drijft, hoort bij ons. Kirchner laat zich inspireren door de collectie van het volkenmuseum in Dresden. Waar zgn. primitieve kunst te zien is. In hun eenvoud en kracht van vorm drukken die beelden volgens hem oerdriften uit die schuilgaan achter het zichtbare. Deze inspiratie is duidelijk te zien in zijn werk. Ernst Ludwich Kirchner, Fünf koketten 1914
ERNST LUDWICH KIRCHNER
D I E B R Ü C K E
Picasso: Les Demoiselles d Avignon, 1907. Afrikaans masker. Picasso liet zich hier inspireren door Afrikaanse maskers zoals in enkele gezichten duidelijk te zien is. Hij vond daarin de vereenvoudiging in geometrische vormen die hij zocht, en ook de rauwheid die paste bij het driftmatige van het erotische onderwerp (een bordeel). Ook elders in het schilderij zijn al scherfachtige geometrische vormen te zien: de eerste stappen naar het kubisme.
Picasso: Femme en vert, 1909. L. Hoofd v.e. vrouw (Fernande), 1909, brons. R. Behalve schilderijen maakt Picasso ook wat beelden in de stijl van het kubisme. De vorm is opgedeeld in losse hoekige fragmenten die vrij in elkaar gezet zijn. In het schilderij zijn achtergrond en vorm amper te onderscheiden. Meerdere aanzichten zijn tot één nieuw totaalbeeld gemaakt.
Picasso, Le violon, 1912 Achtergrond en vorm zijn haast niet te onderscheiden. De viool herkennen we aan enkele fragmenten. Echte schaduwen zijn er niet. Er is sprake van sterke abstrahering, maar nog niet van abstract. Picasso bereidde wel de weg voor die naar geometrisch abstracte kunst zou leiden (o.a. Mondriaan).
Picasso laat zich door Afrikaanse maskers inspireren om rauwe emoties en driften uit te drukken. Maar ook om de geometrische, scherfachtige vormgeving te bereiken die voor- en achtergrond laat versmelten, net als de diverse aanzichten in één beeld. Hoekige en gefragmenteerde weergave van de werkelijkheid is kenmerkend voor de nieuwe stroming: kubisme
In 1971 ontwerpt Picasso het decor en de kostuums voor het ballet van Les Ballets Russes. Sommige kostuums zijn bijna decorstukken die tot leven komen. Voor de dansers is het dansen van de choreografie in de kubistische kostuums geen gemakkelijke opgave. Klik op de afbeelding voor fragment van
Eric Satie componeert de muziek voor. Het is modern klassieke muziek met jazz invloeden. Opvallend zijn de alledaagse geluiden die aan de muziek zijn toegevoegd zoals; ratelende typemachines en loeiende sirenes. Later componeert hij Musique d Ameubelement (meubelmuziek). Bedoeld om juist niet naar te luisteren maar bij te werken bijvoorbeeld. Klik op de afbeelding voor fragment parade van Satie
Opvallend is dat Satie in zijn meubelmuziek fragmenten verwerkt van componisten waar hij een hekel aan heeft. In zijn manifest Le coq et l arlequin zet de schrijver Cocteau Satie (de harlekijn) af tegen de zwaarwichtige en meer traditionele muziek van Ravel en Debussy (de Hanen). De uitgangspunten uit dat manifest hebben veel invloed op latere componisten. Klik op afbeeldingen hieronder voor fragmenten ; Satie Musique d Ameubelement en Trois Gymnopedies. Klik op afbeelding fragment Debusy, claire de lune klik op afbeelding fragment Ravel, Bolero