VOORTGANG BELANGENBEHARTIGING UNIE KBO, JANUARI TOT HALF MAART 2013

VOORTGANG BELANGENBEHARTIGING UNIE KBO, JANUARI TOT HALF MAART 2013 Deze notitie geeft een overzicht van de activiteiten die de Unie KBO de eerste tweeëneenhalve maand van 2013 uitgevoerd heeft in het kader van landelijke belangenbehartiging. Koopkrachtverlies als gevolg van stapeling van bezuinigingen door Rutte II - Begin januari verschijnt het rapport van onderzoeksbureau Nyfer met de resultaten van een onderzoek naar koopkrachteffecten van Rutte II voor 65plussers. Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de Unie KBO, PCOB, NVOG en NOOM. Het rapport is aanleiding om ministers Asscher van Sociale Zaken en Schippers van VWS op te roepen in gesprek te treden met de ouderenorganisaties. - 10 januari is het televisieprogramma Meldpunt van Omroep Max (Ned.2) in zijn geheel opgebouwd rondom de bevindingen van dit rapport. Daarnaast wordt het rapport in diverse publicaties en gesprekken met de politiek over de bezuinigingen door de Unie KBO aangehaald om de verlaging in koopkracht te beargumenteren. - Op 14 januari schrijft de CSO een brief over het Nyferrapport aan premier Rutte met het dringende verzoek om de nodige aanpassingen aan het overheidsbeleid te doen en daarover met de CSO in gesprek te gaan. Behandel ouderen gelijk aan andere groepen, is het pleidooi. - 22 januari: overleg met staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken, waarin Uniebestuurder Beugelsdijk namens de CSO het koopkrachtverlies van ouderen via stapeling van kosten in de zorg, verhoging van huren, verhoging belasting en korting op pensioenen aan de kaak stelt en een messcherp statement afgeeft over het broodnodige herstel van vertrouwen in onze oudedagsvoorziening. - Op 24 januari besteedt het programma Meldpunt van Omroep MAX uitgebreid aandacht aan de dreigende bezuinigingen in de zorg en de gevolgen daarvan voor ouderen. CSOcoördinator Wim van Minnen voert, mede namens de Unie KBO, het woord. - Eind januari brengen de Unie KBO en CSO-partners een persbericht uit als reactie op de brief van minister Asscher van Sociale Zaken, waarin deze schrijft dat ouderen in gelijke mate meebetalen aan de crisis. Asscher spreekt onwaarheden, is de boodschap. - De Unie KBO stelt de resultaten van het rapport Nyfer aan de orde in alle overleggen met Tweede Kamerfracties: SP (Roemer) en CDA (Haersma Buma en Keijzer) op 6 februari, PvdA (Vermeij en van Dijk) op 7 februari, een (aanzienlijk) deel van de Tweede Kamerfractie CDA op 28 februari. - Op 27 februari heeft een CSO-delegatie, waaronder bestuurslid Joop Beugelsdijk overleg gevoerd met Samsom van de PvdA over koopkracht van ouderen en het magere sociale gezicht van de PvdA. Het werd een pittig gesprek, waarbij Samsom toegaf dat zijn generaliserende uitspraak over louter vermogende ouderen een ongelukkige was. Verder werden er diverse kabinetsmaatregelen doorgenomen, waaronder uiteraard ook de tot veel ophef leidende vermogenstoets. Samsom is in ieder geval bereid om samen met de ouderenorganisaties te kijken naar het wegwerken van ruwe randen van het huidige 2013 03 19 overzicht landelijke belangenbehartiging Unie KBO Pagina 1

ouderenbeleid van Rutte II. Er volgt daarom binnenkort een breed werkoverleg tussen deskundigen van de PvdA en deskundigen van de ouderenbonden. - De Unie KBO opende de website www.oudereninactie.nl voor informatie over bezuinigingen en acties; - De Unie KBO heeft samen met de CSO-partners en KNVG een manifest opgesteld waarin een pleidooi gehouden wordt om niet te spreken van een tegenstelling tussen jong en oud, en waarin een pleidooi gehouden wordt voor solidariteit met groepen die door een stapeling van bezuinigingsmaatregelen onevenredig hard getroffen worden. Het manifest noemt een aantal maatregelen waardoor ouderen onevenredig hard getroffen worden. Dit manifest wordt op 21 maart publiekelijk aangeboden aan vicepremier Asscher. - Aansluitend hieraan hebben de Unie KBO en andere ouderenorganisaties op 21 maart een gesprek met Asscher over de onverantwoorde stapeling van maatregelen die groepen ouderen te hard treft! Voor dit gesprek verzamelt de Unie KBO adhesiebetuigingen via haar website. - In de loop van dit voorjaar organiseert de Unie KBO - samen met de andere ouderenorganisaties - een hoorzitting (oftewel buitenparlementaire enquête) over de effecten van het regeringsbeleid voor 65-plussers. Een door ons samen te stellen commissie gaat zichtbaar maken hoe de stapeling van kosten in de dagelijkse praktijk van ouderen uitpakt. Hiervoor worden diverse deskundigen uit het veld (pensioenen, zorg, wetenschap, koepelorganisaties) opgeroepen voor verhoor. Het eindrapport wordt voor de zomer verwacht. Wet uniformering loonbegrip De Unie KBO oefent druk uit op staatssecretaris Weekers om de nadelige effecten voor 65-plussers van de Wet uniformering loonbegrip terug te draaien. Deze wet komt neer op verhoging van de eerste belastingschijf van 15,2 % naar 19,1 %. Werkenden worden gecompenseerd, gepensioneerden niet. - De Unie KBO schreef half januari - in CSO-verband - een brief op poten aan de staatssecretaris van financiën. Zonder resultaat. - Daarom startte de Unie KBO begin februari een handtekeningenactie. De CSO-partners hebben zich bij deze actie aangesloten. Op 14 maart hebben de ouderenorganisaties 20.000 handtekeningen en een petitie aangeboden aan de directeur directe belastingen van het ministerie van Financiën. - De petitie werd op 15 maart verzonden aan de leden van de vaste Kamercommissie Financiën. AOW-gat De Unie KBO vindt de door haar in 2012 bevochten overbruggingsregeling voor het AOW-gat veel te karig. Actie hierover wordt genomen in het kader van de stapeling van kosten. 2013 03 19 overzicht landelijke belangenbehartiging Unie KBO Pagina 2

Pensioenen - In het statement aan staatssecretaris Klijnsma op 22 januari (zie hierboven) hekelt Uniebestuurder Beugelsdijk tevens het uitblijven van de Wet versterking bestuur pensioenfondsen én de gebrekkige voorlichting van pensioenfondsen aan de deelnemers. - Dezelfde boodschap heeft Joop Beugelsdijk uitgedragen in een aantal andere hierboven genoemde overleggen met de politiek. - Pensioendeskundigen van de Unie KBO onderhandelen met het Ministerie van Financiën over de invoering van een nieuw pensoencontract en over de te hanteren rekenrente door pensioenfondsen - De Unie KBO heeft in CSO-verband aangedrongen op deelname van gepensioneerden in pensioenbesturen. Decentralisering van de zorg De beleidsadviseurs bij de Unie KBO nemen momenteel de hele operatie rondom de overheveling van AWBZ-onderdelen naar de WMO onder de loep. Deze gigantische decentralisatie, waarbij 16 miljard euro zijn gemoeid, baart ons grote zorgen. De Unie KBO wil van de landelijke overheid keiharde garanties vooraf. Zonder duidelijkheid vooraf is de kans groot dat de voorzieningen voor ouderen, chronisch zieken en gehandicapten (zoals dagbesteding, huishoudelijke hulp en het PGB) de komende jaren in hoog tempo zullen verschralen, zodat de gemeenten opgezadeld worden met het verdelen van schaarste in plaats van het bieden van goede zorg! - In het overleg met de CDA-fractie op 28 februari, waaronder CDA-prominent Mona Keijser, tevens woordvoerder ouderenzorg, is uitgebreid gesproken over de overheveling van zorgtaken naar de gemeenten. De toekomst van de extramurale ouderenzorg dus. De 12 garanties die de Unie KBO - vooraf - stelt als basis voor deze hele AWBZ/WMO-operatie, werden stuk voor stuk doorgelopen. Over nagenoeg alle punten werden we het eens. Daarnaast trokken de Unie KBO en het CDA de belangrijke conclusie dat de operatie voor ZZP (Zorgzwaartepakket) 3 met een jaar moet worden uitgesteld en dat ZZP 4 al helemaal buiten beschouwing moet blijven! Twee belangrijke lobbypunten waarbij we elkaar dus kunnen versterken. - Eind februari hebben de samenwerkende ouderenorganisaties Unie KBO, PCOB, NVOG en NOOM alle Nederlandse gemeenten opgeroepen om de decentralisatie AWBZ-WMO zonder harde waarborgen vooraf, niet uit te voeren op de wijze zoals nu is voorgesteld. Verhoging eigen bijdrage intramurale zorg Door toedoen van de vermogenstoets bij de vaststelling van de eigen bijdrage in de intramurale zorg stijgt deze eigen bijdrage in veel gevallen spectaculair en komen bewoners zelfs in financiële problemen. - De Unie KBO heeft de vermogenstoets en de stapeling van kosten in de zorg aan de orde gesteld in de hierboven genoemde overleggen met Tweede Kamerfracties. - De Unie KBO gaat een dezer dagen een brief schrijven aan het ministerie VWS met het verzoek goede voorlichting te geven over de gevolgen van de vermogenstoets. 2013 03 19 overzicht landelijke belangenbehartiging Unie KBO Pagina 3

Medicatiecheck Sinds enkele jaren pleit de Unie KBO voor een jaarlijkse medicatiecheck voor 65-plussers die per dag vijf of meer medicijnen gebruiken. De constante lobby begint vruchten af te werpen. - Radar besteedde 10 januari 2013 in een uitzending aandacht aan dit onderwerp. Unie KBO woordvoerder Heltzel riep apothekers, huisartsen en zorgverzekeraars op om de handen in elkaar te slaan. N.a.v. deze uitzending stellen SP-kamerleden Leijten en Van Gerven kamervragen. - Op 24 januari nam de Unie KBO deel aan een hoorzitting van de Tweede Kamer over prijsbeleid van medicijnen. Hierbij is het medicijngebruik van ouderen goed en duidelijk op de kaart gezet. De Unie KBO ging o.a. in op de onrust onder ouderen over de vele veranderingen en op de noodzaak voor een jaarlijkse medicijnbeoordeling. Het gezaghebbende Pharmaceutische Weekblad nam dit pleidooi over. - Op 21 maart zal voorzitter Hans Muis het standpunt van de Unie KBO over de medicatiecheck inbrengen in een ronde tafeloverleg over medicatiebeoordeling, georganiseerd door de KNMP, de brancheorganisatie voor apothekers. Wijkverpleegkundige als spil van de thuiszorg Thuiszorg moet weer terug naar de basis: in de wijk bij de wijkverpleegkundige. De Unie KBO wil dan ook dat het huidige kabinet de wijkverpleegkundige oude stijl overal en in volle glorie terug laat keren. - In het gesprek met CDA vond de Unie KBO Mona Keijzer aan haar zijde. Mona Keijzer brengt begin juni een werkbezoek aan de Unie KBO in Den Bosch. Seniorvriendelijke ziekenhuizen De lobby voor seniorvriendelijke ziekenhuizen in het gelijknamige project werpt vruchten af. In februari bestempelde minister Schippers in een brief aan de Tweede Kamer ons initiatief als een keurmerk dat voldoet aan de behoefte van de burger aan betrouwbare informatie over de kwaliteit van ziekenhuiszorg voor (kwetsbare) ouderen. Passende zorg rond het levenseinde De Unie KBO gaat namens de CSO een reactie schrijven op een studie van LASA (longitudinaal onderzoek naar veroudering) over de laatste levensmaanden van ouderen: waar ze wonen, welke zorg ze krijgen, hun voorkeur voor palliatieve zorg en naar eventuele doodswensen. Deze studie is geschreven op verzoek van VWS. VWS wil bij haar beleidsbepaling over palliatieve zorg ook de reactie van de ouderenorganisaties op de studie van LASA betrekken. Verspilling in de zorg In het kader van de bezuinigingen in de zorg, heeft de Unie KBO bij minister Schippers aangedrongen op een meldpunt verspilling in de zorg met een aanbod om dit te bemensen met vrijwilligers van de KBO. De minister van VWS laat weten dat we dit voorjaar van haar hand een plan van aanpak kunnen verwachten om verspilling in de zorg tegen te gaan. De Unie KBO heeft verzocht om bij het maken van dit plan betrokken te worden. 2013 03 19 overzicht landelijke belangenbehartiging Unie KBO Pagina 4

Participatie Op 12 maart heeft de Raad voor Volksgezondheid en Zorg (RVZ) een advies geschreven aan de overheid over solidariteit in de zorg. Daarin schetst de raad een beeld dat ouderen alleen geld kosten en niets doen. De raad houdt een pleidooi voor vrijwilligerswerk door ouderen. - Op 14 maart heeft het dagblad Trouw een ingezonden brief van de Unie KBO geplaatst, waarin de Unie laat zien hoeveel vrijwilligerswerk ouderen doen en wijst opnieuw op de noodzakelijke acties tegen verspilling in de zorg. - De Unie KBO gaat dit commentaar op het advies van RVZ ook melden aan het ministerie van VWS en aan de RVZ. Preventie Begin maart heeft de Unie KBO namens de CSO een brief geschreven aan het ministerie van VWS met uitvoerig commentaar op het zojuist verschenen Nationale Preventie Programma (NPP) van minister Schippers. Wij willen het NPP beïnvloeden en hebben daarom onze visie naar het ministerie gestuurd. De overheid laat namelijk heel wat kansen liggen als het gaat om gezondheidspreventie voor 65-plussers. En de Unie KBO kan daar - mits goed gefaciliteerd - een behoorlijke rol in spelen! Huurbeleid De woonbond en diverse maatschappelijke organisaties, waaronder de Unie KBO, hebben op 5 maart ruim 60.000 handtekeningen aangeboden aan een delegatie van de Eerste Kamer. De petitie Huuralarm die met de handtekeningen werd aangeboden, is mede ondertekend door de Unie KBO. In de petitie Huuralarm staat dat huren betaalbaar moeten blijven en dat de woningmarkt uit het slop moet worden gehaald. We hebben de Eerste Kamer opgeroepen om niet akkoord te gaan met de forse inkomensafhankelijke huurverhogingen en zich in te zetten voor een gematigder huurbeleid. Taskforce verzilveren De voorzitter van de Unieadviescommissie Wonen en Mobiliteit, Harrie Dirkx, neemt namens de CSO deel aan de taskforce verzilveren, die onderzoek doet naar de mogelijkheid om het eigen huis onderdeel te maken van een brede voorziening voor de oude dag. De Unie KBO is zeer kritisch over deze ontwikkeling en vindt het belangrijk dit kritische geluid in de taskforce in te brengen. Voortgang actieplan ouderenhuisvesting De Unie KBO levert input, namens de CSO bij het ministerie van BZK over de invulling van een actieplan Ouderenhuisvesting. Aanleiding is het groot tekort aan voor ouderen geschikte woningen. De Tweede Kamer heeft naar een actieplan gevraagd. Het actieplan wordt mede bepaald door de resultaten van het WoonOnderzoek. Het CBS voert dit onderzoek op dit moment uit. Het onderwerp is van groot belang in verband met het in gezette beleid scheiden wonen en zorg. Openbaar vervoer en OV-chipkaart De Unie KBO neemt deel in het overleg met de landelijke openbaar vervoerorganisaties en het ministerie van IenM. Belangrijk thema hierin het toegankelijk houden en maken van het openbaar 2013 03 19 overzicht landelijke belangenbehartiging Unie KBO Pagina 5

veroer. De komst van de OV-chipkaart heeft een grote impact hierop. De kaart is er op gericht het systeem voor reizigers eenvoudiger te maken. Veel ouderen hebben problemen met het OVchipkaartsysteem. Te denken valt aan check-in en check-uit, verkrijgbaarheid van de kaart, vindbaarheid van apparaten en het begrijpen van de informatie. Het zogenaamde papieren kaartje blijft voorlopig gehandhaafd. Voorlichting aan ouderen over de werking van het systeem wordt op verzoek door NS aangeboden. Veiligheid en criminaliteit De Unie KBO heeft bij het ministerie van Veiligheid en Justitie aangedrongen op meer aandacht voor ouderen in het beleid. Het ministerie heeft dit opgepakt. Dit heeft geresulteerd in een breed overleg met meerdere partijen over ouderen. Dit overleg staat opnieuw gepland in 2013, op dit moment wordt dit voorbereid met het ministerie. De Unie KBO heeft bovendien het project Integrale Veiligheid in en om het huis uitgerold. Hierin wordt voorlichting geboden aan groepen ouderen en is voorzien in een huisbezoek. Het onderwerp woningovervallen is hierin opgenomen. Recent kwam uit cijfers van VeiligheidNL naar voor dat het aantal dodelijke valongevallen de laatste jaren is gestegen. Ook dit onderwerp krijgt aandacht in de voorlichting. Verkeersveiligheid Een verkeerd gekozen scootmobiel levert gevaar op voor de bestuurder. De scootmobiel is te zwaar, niet stabiel, te klein of rijdt te hard. De Unie KBO heeft dit aangekaart bij het ministerie van Infrastructuur en Milieu en met ondersteuning van dit ministerie de Keuzewijzer Scootmobiel laten ontwikkelen. Deze wijzer helpt bestuurders om een scootmobiel te kiezen die geschikt is voor hen. Een uitkomst voor de verkeersveiligheid. Een scootmobiel die bij de bestuurder past draagt immers bij aan een betere en veiliger verkeersdeelname. De Unie KBO heeft dit gedaan in het kader van Blijf Veilig Mobiel (BVM). De keuzewijzer is zowel in digitale als papieren versie beschikbaar. En verder staat bij de Unie KBO nog op de politieke rol : arbeidsmarktpolitiek oudere werknemers; de invulling van de basisverzekering vanaf dit najaar; de gemeenteraadsverkiezingen 2014; het Actieplan VWS over extramuralisering van de zorg; de ontwikkeling van richtlijnen door de Orde van Medisch Specialisten, zoals de richtlijn over handelen bij duizeligheid; de huidige performance van de pensioenfondsen 2013 03 19 overzicht landelijke belangenbehartiging Unie KBO Pagina 6