Hulpstoffen voor vlees en vleeswaren



Vergelijkbare documenten
Wat zit er in uw eten (Uittreksel)

Vergelijk E nummers Corinne Gouget / Medica Natura

(Niet-wetgevingshandelingen) VERORDENINGEN

Warenwetregeling Gebruik levensmiddelenadditieven. Soep, vleesextract en bouillon

(Voor de EER relevante tekst)

Nummer Naam Functie E100 Curcumine Oranje-gele kleurstof E100(ii) Turmeric Oranje-gele kleurstof E101 Riboflavine Gele kleurstof, vitamine B2

2008R0889 NL

Lijst van schadelijke E-nummers

Lijst van schadelijke E-nummers

De e-nummers zijn onderverdeeld in de volgende groepen: E : Kleurstoffen. E : Conserveermiddelen / Voedingszuren

Kleurcode: veiligheidsniveau

Publicatieblad van de Europese Unie L 137/9

RAAD VA DE EUROPESE U IE. Brussel, 19 juli 2011 (20.07) (OR. en) 13059/11 ADD 3 DE LEG 106 AGRI 540

RICHTLIJN 95/2/EG VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN VAN DE RAAD

Geconsolideerde TEKST

Rode E nummers volgens de lijst van Medica Natura

C.V.I Additieven en kleurstoffen

Combitray Portion Pack Vrije uitloop ei, Tonijn, Kip- Kerrie 3x4x50 gram (Johma)

Hierbij gaat voor de delegaties Commissiedocument Bijlage deel 1 D013273/03.

Dit document vormt slechts een documentatiehulpmiddel en verschijnt buiten de verantwoordelijkheid van de instellingen

Warenwetregeling Gebruik van additieven met uitzondering van kleurstoffen en zoetstoffen in levensmiddelen

Publicatieblad van de Europese Unie L 80/19

Vleeswaren: leidt het verbod op nitriet tot toename problemen thermofielen?

EUROPESE UNIE HET EUROPEES PARLEMENT PE-CONS 3662/1/03 REV 1 DENLEG 5 CODEC 1140

Specificatie Gourmet Sauzen & Salade Selectie

Specificatie Gourmet Sauzen & Salade Selectie

Vragen en antwoorden over levensmiddelenadditieven

Product Informatiegids v1.0. Introductie

Omzendbrief inzake toegelaten additieven in vleesbereidingen

Onderzoek naar conserveermiddelen van Noorse kreeft Nephros Norvegicus

Patisserie Unique New Business B.V. Nieuwerhoekplein 1a 3761 HD Soest T: F: E:

Eisalade zonder mayo. (Johma)

Huzarenschoteltje. (Johma)

Patisserie Unique New Business B.V. Nieuwerhoekplein 1a 3761 HD Soest T: F: E:

Tapenade Oude kaas (Oliva) Auteur informatie. Telefoon Versie , 16:04:13

Extra bij te bestellen: Gourmet

BIJLAGE VIII. plantaardige oorsprong

Leveringsprogramma Food Brenntag, Versie 2006/1 pagina 1

Patisserie Unique New Business B.V. Nieuwerhoekplein 1a 3761 HD Soest T: F: E:

Olijven konings knoflook op olie (G) (Oliva) Auteur informatie. Telefoon Versie , 14:10:30

AFVALLEN ZONDER ZWETEN

E-nummertabel. Praktische gids met alles over etiketten en E-nummers

Wijziging Warenwetregelingen Gebruik van additieven en Monsterneming

Behoudens het bepaalde in artikel 3 mogen niet-verwerkte visserijproducten geen kleurstoffen bevatten.

Patisserie Unique New Business B.V. Nieuwerhoekplein 1a 3761 HD Soest T: F: E:

Besluit van 24 mei 1996, houdende het Warenwetbesluit Toevoeging micro-voedingsstoffen aan levensmiddelen

Patisserie Unique New Business B.V. Nieuwerhoekplein 1a 3761 HD Soest T: F: E:

Patisserie Unique New Business B.V. Nieuwerhoekplein 1a 3761 HD Soest T: F: E: Artikelnummer 84001

Industriële Voeding ---- De E - nummers

Eindproductspecificatie

(Voor de EER relevante tekst)

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Patisserie Unique New Business B.V. Nieuwerhoekplein 1a 3761 HD Soest T: F: E:

Toverkaas prei (Oliva) Auteur informatie. Telefoon Versie , 10:39:41

Brussel, 31 juli 2003 (06.08) (OR. en) RAAD VAN DE EUROPESE UNIE 10810/1/03 REV 1. Interinstitutioneel dossier: 2002/0274 COD CODEC 885 DENLEG 35

Extra bij te bestellen: Gourmet

Patisserie Unique New Business B.V. T: E: W:

Patisserie Unique New Business B.V. Nieuwerhoekplein 1a 3761 HD Soest T: F: E:

Specificatie Gourmet Sauzen & Salade Selectie Royal

Patisserie Unique New Business B.V. Nieuwerhoekplein 1a 3761 HD Soest T: F: E:

Patisserie Unique New Business B.V. T: E: W:

Bewaren van voedsel. Biotechniek

Specificatie Gourmet Sauzen & Salade Selectie Royal

Specificatie Gourmet Sauzen & Salade Selectie Royal

Salade makreel paté (30126)

Artikelnummer: EAN: Surimi krab salade 50g

Artikelnummer: EAN: Tonijn broodsalade 1kg

Patisserie Unique New Business B.V. Nieuwerhoekplein 1a 3761 HD Soest T: F: E: Artikelnummer 8461

Fitness Natuur. I ngrediëntenlijst. Per portie (30 g met 125 ml magere melk) (30 g met 125 ml magere melk)

Food Information Regulation

Food Information Regulation

Patisserie Unique New Business B.V. Nieuwerhoekplein 1a 3761 HD Soest T: F: E:

Patisserie Unique New Business B.V. Nieuwerhoekplein 1a 3761 HD Soest T: F: E:

Patisserie Unique New Business B.V. T: E: W:

Patisserie Unique New Business B.V. Nieuwerhoekplein 1a 3761 HD Soest T: F: E: Artikelnummer 16202

Specificatie Gourmet Sauzen & Salade Selectie Royal

Zonder toegevoegde kunstmatige zoetstoffen, smaakstoffen of kleurstoffen. Bewaren op een koele, droge plek.

Professionele Bachelor Agro- en Biotechnologie Biotechnologie

Patisserie Unique New Business B.V. Nieuwerhoekplein 1a 3761 HD Soest T: F: E:

Patisserie Unique New Business B.V. Nieuwerhoekplein 1a 3761 HD Soest T: F: E: Artikelnummer 90620

Examenopgaven VMBO-KB 2004

Vernieuwde charcuterie voor de ambachtelijke slagerij. Workshop droge worst - salami

Patisserie Unique New Business B.V. Nieuwerhoekplein 1a 3761 HD Soest T: F: E: Artikelnummer 8422

Toverkaas pesto Italiano (Oliva) Auteur informatie. Telefoon Versie , 16:41:41

Wijziging Warenwetregeling Gebruik van additieven met uitzondering van kleurstoffen, zoetstoffen en meelverbeteraars in levensmiddelen

Patisserie Unique New Business B.V. Nieuwerhoekplein 1a 3761 HD Soest T: F: E: Artikelnummer 90614

Patisserie Unique New Business B.V. Nieuwerhoekplein 1a 3761 HD Soest T: F: E: Artikelnummer

Patisserie Unique New Business B.V. Nieuwerhoekplein 1a 3761 HD Soest T: F: E: Artikelnummer

Patisserie Unique New Business B.V. Nieuwerhoekplein 1a 3761 HD Soest T: F: E:

Patisserie Unique New Business B.V. Nieuwerhoekplein 1a 3761 HD Soest T: F: E:

Patisserie Unique New Business B.V. Nieuwerhoekplein 1a 3761 HD Soest T: F: E: Artikelnummer 8152

EDITIE 1 NITRIET IN VLEESPRODUCTEN: KAN HET WAT MINDER ZIJN?

Food Information Regulation

Patisserie Unique New Business B.V. Nieuwerhoekplein 1a 3761 HD Soest T: F: E:

Eindproductspecificatie CARRE CONFITUREN 22 g / stuk (diepvries)

Food Information Regulation

C.V.I. 7.5 Bereiding van droge worst: achtergronden en kwaliteitsaspecten 7.5 BEREIDING VAN DROGE WORST: ACHTERGRONDEN EN KWALITEITSASPECTEN

Food Information Regulation

Informatie over E-nummers

Patisserie Unique New Business B.V. Nieuwerhoekplein 1a 3761 HD Soest T: F: E: Artikelnummer 90617

Transcriptie:

INFORMATIEBLAD Hulpstoffen voor vlees en vleeswaren Blad IN-5 INLEIDING Hulpstoffen In het Warenwetbesluit Vlees, gehakt en Vleesproducten wordt aangegeven welke hulpstoffen toegevoegd mogen worden aan deze producten. Een hulpstof is een stof die in geringe hoeveelheden gebruikt wordt om een product de gewenste kenmerken te geven. Voorbeelden: zout, suiker, eiwit. In het ' Warenwetbesluit Levensmiddelenadditieven worden de additieven genoemd die aan gehakt, vleesproducten en vleesbereidingen mogen worden toegevoegd. Een additief is een stof die op zichzelf gewoonlijk niet als voedsel wordt geconsumeerd, maar wel om technische redenen aan een product wordt toegevoegd. Voorbeelden: antioxydant, conserveermiddel Levensmiddelenadditieven mogen alleen worden gebruikt als de consument er aantoonbaar voordeel van heeft en er geen schade van ondervindt. - Het moet nodig zijn voor de instandhouding van de voedselkwaliteit. - Het kunnen speciale additieven zijn voor een dieet. - De additieven verhogen de houdbaarheid of stabiliteit van het product, - De additieven vergemakkelijken de bewerking, bereiding, verpakking en vervoer/opslag van producten. - Additieven mogen niet gebruikt worden om ondeugdelijke grondstoffen of onhygiënische methoden te verhullen. De chemische namen en de E-nummers zijn niet voor iedereen duidelijk. Daarom worden in dit informatieblad de werking en het gebruik van de toegestane hulpstoffen toegelicht. Onderstaand een overzicht van de verschillende, veel gebruikte stoffen bij de bereiding van vleesproducten en vleesbereidingen. Noot: Aan Vlees mogen geen additieven worden toegevoegd. Aan Gehakt mag alleen worden toegevoegd: Citroenzuur, en Natrium-, Kalium-, en Calcium-citraten. De hoeveelheid is zo veel als nodig (in het algemeen is dat 0,5%). Aan voorverpakte bereidingen van vers gehakt vlees mogen alleen worden toegevoegd: Ascorbinezuur, Natrium- en Calcium-ascorbaat en Citroenzuur, en Natrium-, Kalium-, en Calcium-citraten. De hoeveelheid is zo veel als nodig (in het algemeen is dat 0,5%) Indeling Ter wille van de duidelijkheid zijn deze stoffen ingedeeld in de volgende groepen: 1. Antioxydanten. 2. Conserveermiddelen. 3. Voedingszuren. 4. Zuurteregelaar. 5. Smaakversterkers. 6. Stabilisatoren en verdikkingsmiddelen. 7. Suikers. Blad IN-5 pagina. 1

8. Overige stoffen (kleurstoffen, zoetstoffen, aroma s, starterculture) Ingrediënten, zoals meel, kruiden, specerijen en andere eetwaren worden niet besproken. Lijst De KNS is in het bezit van het overzicht van alle toegestane additieven De lijst bevat zowel een rangschikking op E nummer als op naam van het toegestane additief. Reden gebruik Ascorbinezuur 1. ANTIOXYDANTEN Zuurstof uit de lucht kan verkleuringen en smaakafwijkingen (ranzigheid) veroorzaken. Dit nadelige effect wordt versterkt door licht. Door het gebruik van antioxydanten kan deze ongunstige invloed worden tegengegaan. Toegestaan zijn ascorbinezuur en de natrium- en calciumzouten van dit zuur te weten: natriumascorbaat en calciumascorbaat. De werking van ascorbinezuur wordt versterkt door citroenzuur of citraat omdat citroenzuur onder andere ijzer bindt. Sporen ijzer versnellen verkleuring en oxidatie. Kleurbehoudende Ascorbinezuur en citroenzuur zijn dan ook de belangrijkste middelen bestanddelen van kleurbehoudende middelen voor gehakt en van middelen ter bevordering van de doorkleuring en de kleurstabiliteit van vleesproducten. Waarschuwing Omdat door zuren, dus ook door ascorbinezuur en citroenzuur, nitriet wordt ontleed, waarbij giftige nitreuze dampen vrijkomen, mag men zuur niet mengen met nitrietpekelzout. Ook bij de bereiding van pekels dient men geen ascorbinezuur resp. citroenzuur te gebruiken. De natrium- en calcium zouten van de zuren geven in pekels geen probleem, mits toegevoegd vlak voor gebruik; vooraf mengen met nitrietpekelzout is of te raden. 2. CONSERVEERMIDDELEN Reden gebruik Toegestaan Nitriet Nitriet Pekelzout Hygiene en koeling zijn belangrijke hulpmiddelen orn bederf door de groei van micro-organismen te voorkomen. In veel gevallen is dat echter onvoldoende om de noodzakelijke houdbaarheid en veiligheid voor de volksgezondheid te garanderen. In die gevallen mag men gebruik maken van conserveermiddelen, dit zijn stoffen die de houdbaarheid van levensmiddelen verlengen door deze te beschermen tegen bederf door micro-organismen. De volgende middelen zijn toegestaan - natriumnitriet en kaliumnitriet - kaliumnitraat (salpeter) en natriumnitraat - benzoezuur en sorbinezuur en de zouten ervan - natamycine; - voedingszuren - keukenzout. Natriumnitriet is het actieve bestanddeel van nitrietpekelzout, ook wel kleurzout genoemd, dat 0,6 % natriumnitriet (NaNO 2 ) bevat. Nitriet reageert met de rode vleeskleurstof myoglobine. Hierbij ontstaat nitrosomyoglobine dat eveneens rood gekleurd is. Bij verhitting blijft de (roze)rode kleur behouden, in tegenstelling tot myoglobine dat bij verhitting bruin wordt. De doorkleuring in vleeswaren verloopt alleen bij afwezigheid van zuurstof, vandaar dat ascorbinezuur de doorkleuring bevordert. Nitriet is een zeer giftige stof die alleen vermengd met keukenzout in vleesverwerkende bedrijven gebruikt mag worden. Voor het gebruik van een mengel welke meer dan 0,6 % nitriet bevatten is speciale toestemming nodig om de veiligheid te garanderen. Blad IN-5 pagina. 2

Kaliumnitraat Benzoëzuur Sorbinezuur Natamycine Zuren Zout Nederlands Centrum voor Vleestechnologie (NCV) (Nitriet is ook een conserveermiddel omdat het de groei van de meeste microorganismen remt. Dit is vooral van belang bij verhitte vleeswaren waarin bepaalde bacteriesporen kunnen overleven, zoals leverworstsoorten, gepasteuriseerde enkelvoudige producten en gesteriliseerde vleeswaren. Nog zeer kleine hoeveelheden nitriet kunnen voorkomen dat deze bacteriesporen weer uitgroeien en tot bederf of gevaar voor de volksgezondheid leiden. Kaliumnitraat (KN0 3 ) of salpeter kan ook gebruikt worden voor de kleurvorming in vleeswaren. Hierbij wordt het nitraat eerst door bepaalde bacteriën omgezet in nitriet. Deze omzetting verloopt langzaam en alleen bij volledige afwezigheid van zuurstof. Voor snelle bereidingsprocessen heeft de toevoeging van nitraat geen zin. Om de houdbaarheid van vleeswaren in pekel of in andere waterige oplossingen te verbeteren mag aan de vloeistof (dus niet aan de vleeswaar!) een conserveermiddel worden toegevoegd. Denk aan vleesproducten in opgiet. Toegestaan zijn: benzoëzuur en sorbinezuur alsmede hun zouten: natrium-, kaliumen calciumbenzoaat, respectievelijk -sorbaat. De som van deze additieven in de pekel mag niet hoger zijn dan 0,1 % (berekend als de zuren). De werking komt het best tot zijn recht in een lichtzuur milieu. Omdat de zuren dan slecht oplossen gebruikt men vaak de beter oplosbare zouten. Een soort bederf die regelmatig bij droge worstsoorten voorkomt is de groei van schimmels. Om dit te voorkomen mag men gebruik maken van het antibioticum natamycine dat specifiek tegen schimmels werkt. Bacteriegroei (smetten) wordt dus niet toegestaan. Alleen een uitwendige behandeling van worsten in darm is toegestaan door middel van dompelen, sproeien of verstuiven. Veel conserveermiddelen werken het optimaal in een (licht) zuur milieu. Daarom worden vaak voedingszuren, bijvoorbeeld azijn (zuur) en melkzuur gebruikt ter verbetering van de houdbaarheid. Daarnaast hebben sommige voedingszuren ook zelf een conserverende werking. Zout is bet oudst bekende conserveermiddel. In tegenstelling tot de reeds genoemde middelen, die reeds in zeer lage concentratie werkzaam zijn, werkt zout alleen in hoge concentraties (meer dan 1 %). De werking heeft dan ook een andere achtergrond: door de aanwezigheid van zout is het water in een vleeswaar minder goed beschikbaar voor micro-organismen, waardoor deze langzamer of bij hoge concentraties zout in bet geheel niet meer groeien. Ook andere in water oplosbare stoffen, bijvoorbeeld suikers, hebben in hoge concentraties hetzelfde effect. Men noemt de verminderde beschikbaarheid van water de verlaging van de aw waarde. Naast de conserverende werking heeft zout ook invloed op de stabiliteit van vleeswaren (onder andere waterbinding) en de smaak. Omdat zout als een natuurlijk ingrediënt wordt beschouwd, heeft zout geen E-nummer en behoeft het niet als conserveermiddel te worden aangeduid. Verder wordt zout ook gebruikt als drager voor andere ingrediënten. 3. VOEDINGSZUREN Reden gebruik: voedingszuren worden gebruikt om de zuurgraad van het product te verhogen en/of er een zure smaak aan te geven. Onder voedingszuren verstaan we een viertal in de natuur voorkomende zuren die veel in voedingsmiddelen worden gebruikt: azijnzuur, citroenzuur, melkzuur en wijnsteenzuur. Naast de zuren worden ook de natrium-, kalium en calciumzouten van de zuren gebruikt. Behalve vanwege de smaak worden voedingszuren en hun zouten vooral toegepast ter verbetering van de houdbaarheid. Hierbij kan de werking drieërlei zijn: - door het product zuurder te maken zullen andere conserveermiddelen, bijvoorbeeld nitriet, meer werkzaam zijn; Blad IN-5 pagina. 3

Azijnzuur Citroenzuur Melkzuur Lactaat Nederlands Centrum voor Vleestechnologie (NCV) - enkele voedingszuren, met name azijnzuur en melkzuur werken zelf als conserveermiddel; - Omdat de zouten van voedingszuren een vrij neutrale smaak hebben is het mogelijk om zout gedeeltelijk te vervangen c.q. aan te vullen met zouten van voedingszuren. Hierdoor wordt de houdbaarheid verbeterd, zonder dat een vleeswaar te zout wordt. Azijnzuur wordt vooral gebruikt om een product aan te zuren. Daarnaast kunnen de zouten, acetaten genoemd, gebruikt worden voor de verlaging van de a,-waarde. Doordat azijnzuur vluchtig is, is de geur van azijn vaak waarneembaar aan producten waarin azijnzuur of acetaten zijn verwerkt. Behalve om een product aan te zuren wordt citroenzuur, met name de zouten hiervan (citraten genoemd) vooral voor andere doeleinden gebruikt: net als fosfaat verhoogt citraat de waterbindende en vetemulgerende eigenschappen van vlees, het wordt dan ook als vervanger voor fosfaat gebruikt; natriumcitraat voorkomt de stolling van bloed en wordt gebruikt als antistollingsmiddel bij de bloedwinning; citroenzuur en citraten kunnen sporen van metalen binden, hierdoor worden ze vaak gebruikt als bestanddeel van kleurbehoudende of kleurbevorderende middelen. Voor het aanzuren (rijpen) van droge worst gebruikt men wel gecapsuleerd citroenzuur. Hierdoor komt het zuur langzaam vrij, hetgeen gunstig is voor de rijping. Melkzuur is een natuurlijk bestanddeel van vlees dat na het slachten uit de aanwezige spiersuiker of glycogeen wordt gevormd. Vlees dankt hieraan dat het een zekere houdbaarheid heeft. Daarnaast ontstaat melkzuur tijdens de rijping van rauwe (gefermenteerde) worstsoorten uit toegevoegde glucose, dat door de aanwezige of toegevoegde melkzuurbacteriën wordt omgezet. Deze langzame zuurvorming bevordert de snijdbaarheid en houdbaarheid van deze worstsoorten. De hiervoor gebruikte bacteriecultures noemt men startercultures. De zouten van melkzuur, lactaten genoemd, hebben evenals melkzuur een conserverende werking, bovendien wordt hierdoor de a.-waarde verlaagd. Omdat melkzuur niet vluchtig is, zijn de smaak en geur milder dan bij toepassing van azijnzuur of acetaten. Melkzuur wordt in geconcentreerde vorm als vloeistof in de handel gebracht. Ook is het verkrijgbaar in gecapsuleerde vorm, waarin de vloeistof is opgenomen door een drager. Wijnsteenzuur Wijnsteenzuur en tartraten, de zouten van wijnsteenzuur, worden niet of nauwelijks voor vleeswaren gebruikt. 4. ZUURTEREGELAAR Reden gebruik Zuurteregelaars zijn stoffen die de zuurtegraad of alkaliteit van levensmiddelen veranderen of regelen, hetgeen gewenst kan zijn in verband met structuurvorming of houdbaarheid. Toepassingen De volgende toepassingen zijn mogelijk: aanzuren (rijpen) van rauwe worstsoorten, door de langzame zuurvorming ontstaat een goed snijdbaar produkt. Een nadeel is dat gluconzuurverder kan worden omgezet in melkzuur waardoor een te zuur product ontstaat; voor rauwe worstsoorten is de dosering 0,5 tot 1,0 %; instellen van de juiste zuurgraad (phwaarde) van vacuümverpakte rookworst ter verbetering van de houdbaarheid; de dosering hiervoor is 0,3 tot 0,5 %; kleurverbetering van gekookte worstsoorten, daar de doorkleuring beter verloopt in een licht zuur milieu; voor deze toepassing is de dosering 0,1-0.2 %. GDL Glucono-delta-lacton (GDL) wordt wanneer het in aanraking komt met water langzaam omgezet in gluconzuur. Als zodanig is het zeer geschikt om de gewenste zuurgraad (ph-waarde) van vleeswaren in te stellen. Het GDL wordt niet beschouwd als maar als zuurteregelaar. Blad IN-5 pagina. 4

5. SMAAKVERSTERKERS Reden gebruik: In tegenstelling tot kruiden, specerijen, geur- en smaakstoffen hebben smaakversterkers slechts een zwakke eigen smaak maar kunnen in lage concentraties de smaak van andere ingrediënten duidelijk versterken. Toegestaan in vleeswaren zijn de volgende smaakversterkers: Glutamaat natriumglutamaat, glutaminezuur en de kalium- en calciumzouten hiervan; bij een te hoge dosering overheerst een zoetige smaak. Van nature komt in vlees circa 0,05 % glutaminezuur voor; Guanylzuur guanylzuur en de natrium-, kalium- en calciumzouten hiervan (guanylaten), dit is in lagere concentraties werkzaam dan glutaminezuur; Inosinezuur inosinezuur en de natrium-, kalium- en calciumzouten hiervan (inosinaten), ook dat is in lage concentraties werkzaam. Bovengenoemde smaakversterkers zijn deels ook verantwoordelijk voor de eigen smaak van vlees. Verder is glutaminezuur een belangrijk bestanddeel van vloeibare en poedervormige spijs- en soeparoma's. 6. STABILISATOREN EN VERDIKKINGSMIDDELEN Reden gebruik: en zijn stoffen die het mogelijk maken de fysisch-chemische toestand van een levensmiddel te handhaven; en omvatten stoffen die het mogelijk maken een homogene dispersie van twee of meer onmengbare stoffen in een levensmiddel te handhaven en voorts stoffen die een bestaande kleur van een levensmiddel stabiliseren, fixeren of intensifiëren. Verdikkingsmiddelen zijn middelen die de viscositeit van een levensmiddel vergroten. Fosfaten Gehalte De stabiliteit van vleeswaren (geen afzetting van vet of gelei) wordt vooral verkregen door de in vlees voorkomende eiwitten. Zout heeft hierbij een gunstige invloed doordat het de waterbindende eigenschappen en de oplosbaarheid van de eiwitten verhoogt. In die gevallen waarin deze eigenschappen tekort schieten kunnen fosfaten de werking versterken. Voor dit doel zijn speciale fosfaatmengsels samengesteld. Men onderscheidt twee typen: - cutterfosfaten, met een matige oplosbaarheid; - pekelfosfaten met een zeer goede oplosbaarheid, deze zijn duurder maar ook bruikbaar als cutterfosfaat. Het onderscheid tussen visceuze en niet-visceuze fosfaten heeft (behalve de oplosbaarheid) geen praktische betekenis. Daarnaast worden fosfaten toegepast als antistollingsmiddel bij de winning van bloed. Voor de meeste toepassingen is een dosering van 0,3 % fosfaten voldoende, hogere concentraties leiden vaak tot een stug product. Het gehalte aan fosfaten wordt uitgedrukt als % P 2 0 5. De gebruikelijke fosfaatmengsels bevatten circa 60 % P205. Het natuurlijke gehalte van mager vlees is circa 0,5 % P 2 0 5. Verdikkings- Diverse verdikkingsmiddelen zijn toegestaan in het hechtmiddel middelen (doorhaalvloeistof) voor paneermeel. Daarnaast mag CMC of natriumcarboxymethylcellulose worden gebruikt in kookworstsoorten met een afpelbare kunstdarm. CMC bevordert namelijk de pelbaarheid van cellofaan kunstdarmen. 7. SUIKERS Hoewel suikers en dergelijke stoffen geen additieven zijn worden ze wel vaak als hulpstof gebruikt. Blad IN-5 pagina. 5

Smaak Deels worden ze toegepast vanwege de (zoete) smaak, deels als substraat (voedingsstof) voor melkzuurbacteriën in rauwe, gefermenteerde, worstsoorten waarbij de vorming van melkzuur nodig is voor de stevigheid en de houdbaarheid. Dit geldt ook voor vacuümverpakte rookworst. Toepassingen Enkele toepassingen zijn: - toevoeging in kleine hoeveelheden om de groei van bacteriën kort te stimuleren, hierdoor wordt de aanwezige zuurstof verbruikt en ontstaat er een betere, stabiele kleur; - toevoeging aan mengsel met eiwit voor een uitwendige behandeling,waarna door verhitting op hoge temperatuur een mooie donkere kleur ontstaat, - toevoeging ter verbetering van de waterbinding, met name door de verhoging van de viscositeit; - toevoeging als drager voor andere ingrediënten. Het gebruik van honing is ook toegestaan,dit wordt beschouwd als een eetwaar die smaak geeft aan de waar. 8. OVERIGE STOFFEN Kleurstoffen Kleurstoffen mogen alleen in een aantal met name aangegeven producten gebruikt worden. Hieronder volgt het overzicht van genoemde producten waarbij alleen de aangegeven kleurstoffen mogen worden gebruikt. Als de naam tussen aanhalingstekens is weergegeven, betekent dit dat uitsluitend de als zodanig aangeduide waar de betreffende kleurstoffen mag bevatten. Tabel 1: overzicht toegestane E-nummers met hun beperkingen. productgroep E nummer Beperking Worst, paté's en terrines E 100 E120 E150a-b E 160c E 162 E 160a 20 mg/kg 100 mg/kg geen maximum 10 mg/kg geen maximum 20 mg/kg 'Luncheon' meat E129 25 mg/kg 'Breakfast Sausages' (met een min. graangehalte van 6 %) en hamburgervlees met een min.groente en/of graangehalte van 4 % E 129 E120 E150a-d 25 mg/kg 100 mg/kg geen maximum 'Chorizo' E 120 200 mg/kg 'Salchichon' E 120 E 124 200 mg/kg 250 mg/kg 'Sobrasade' E 110 E 124 135 mg/kg 200 mg/kg Bij de volgende vleesproducten zijn alleen de genoemde kleurstoffen toegelaten: productgroep E nummer Beperking 'Breakfast Sausages' (met een min. graangehalte van 6 %) en hamburgervlees met een minimaal groente en/of graangehalte van 4 % E 128 20 mg/kg 'Saucisses de Strasbourg' E 161g 15 mg/kg Blad IN-5 pagina. 6

Zoetstoffen Nederlands Centrum voor Vleestechnologie (NCV) Het gebruik van zoetstoffen is in vleesproducten niet toegestaan, wel in een aantal soepen en sauzen. Het gebruik van de hoeveelheid is ook aan voorwaarden gebonden. EG nummer E420 E421 E953 E965 E966 E967 Zoetstof Levensmiddel Maximale gebruiksdosis Sorbitol - Sauzen Quatum satis ( zo SorbitolstroopMannit veel als nodig is). ol Isomalt Maltitol Lactitol Xylitol E950 Acesulfaam K - Sauzen - Soep met verlaagde energiewaarde E951 Aspartaam - Sauzen - Soep met verlaagde energiewaarde E 954 1) Sacharine - Sauzen - Soep met verlaagde energiewaarde E 959 Neohesperidine - Sauzen - Soep met verlaagde energiewaarde - 350 mg/kg - 110 mg/kg - 350 mg/kg - 110 mg/kg - 160 mg/kg - 110 mg/kg - 50 mg/kg - 50 mg/kg 1) Voor stof E954, Sacharine, worden de maximale gebruiksdoses uitgedrukt in vrije imiden. Zoals hierboven aangegeven is, zijn in hetzelfde product meerdere zoetstoffen toegelaten. Zoetstofmengsels zijn dan geoorloofd, waarbij slechts met de maximum concentratie van de afzonderlijke zoetstof rekening behoeft te worden gehouden. Aroma s Bij het gebruik van vloeibare rook of rook aroma wordt dit beschouwd als een additief en moet het dus vermeld worden. Spijs en soep aroma s worden niet als hulpstof beschouwd en moeten als zodanig ook worden gedeclareerd. Starterculture Als ter bevordering van de rijping en sturing van het rijpingsproces een starterculture wordt toegevoegd, wordt dit gezien als een technologisch hulpmidden en behoeft het niet gedeclareerd te worden. 9. Totaal overzicht toegestane additieven. Totaal overzicht Onderstaand is een tabel samengesteld waarin alle toegestane additieven met hun functie en benaming van op het etiket vermeld zijn. Dit overzicht is samengesteld in 2010. Gedurende het voortschrijden van de tijd verandert er ook wetgeving. Controleer daarom altijd wat de meest relevante wetgeving is. Dit kan op vrij eenvoudig op het internet [http://wetten.overheid.nl/zoeken/] of bij de branche organisatie. Tabel 2: alle in vleesproducten toegestane additieven, hun functies en de categorie waarmee ze op etiketten moeten worden aangegeven. > Het principe is dat de functie waarvoor een additief gebruikt wordt moet worden vermeld (zie kolom 3); echter voor sommige additieven is de categorie wettelijk voorgeschreven (kolom 4). > Let op: niet alle functies in kolom-4 komen overeen met de wettelijk voorgeschreven categorieën voor etiketteringsdoeleinden uit tabel-2. Zie bijvoorbeeld bij E450 waar de Codex o.a. vermeldt. > Soms wordt ook wel (arbitrair) de categorie in kolom 5 gebruikt. Blad IN-5 pagina. 7

Overzicht op E nummer 1 2 3 4 5 E-nr. 1 additiefnaam technische functie(s), te etiketteren categorie verplichte etiketteercategorie EU als: Categorie (overige technische functie) voor etikettering 100 curcumine kleurstof kleurstof 110 zonnegeel FCF kleurstof kleurstof 120 cochenille, kleurstof kleurstof karmijnzuur, karmijn 124 poncheau 4R, kleurstof kleurstof cochenille rood A 128 rood 2G kleurstof kleurstof 129 allurarood AC kleurstof kleurstof 150a karamel kleurstof kleurstof 150b alkali-sulfietkaramel kleurstof kleurstof 150c ammoniakkaramel kleurstof kleurstof 150d sulfietammoniakkaramel kleurstof kleurstof 160a caroteen kleurstof kleurstof 160ai gemengd caroteen kleurstof kleurstof 160aii beta-caroteen kleurstof kleurstof 160c paprika-extract, kleurstof kleurstof capsanthine, capsorubine 161g canthaxanthine kleurstof kleurstof 162 bietenrood, betanine kleurstof kleurstof 200 sorbinezuur conserveermiddel conserveermiddel 202 kaliumsorbaat conserveermiddel conserveermiddel 203 calciumsorbaat conserveermiddel conserveermiddel 210 benzoëzuur conserveermiddel conserveermiddel 211 natriumbenzoaat conserveermiddel conserveermiddel 212 kaliumbenzoaat conserveermiddel conserveermiddel 213 calciumbenzoaat conserveermiddel conserveermiddel 214 ethyl-phydroxybenzoaat conserveermiddel conserveermiddel 215 ethyl-phydroxybenzoaat, conserveermiddel conserveermiddel natriumzout 216 propyl-phydroxybenzoaat conserveermiddel conserveermiddel 217 propyl-phydroxybenzoaat, conserveermiddel conserveermiddel natriumzout 218 methyl-phydroxybenzoaat conserveermiddel conserveermiddel 219 methyl-phydroxybenzoaat, conserveermiddel conserveermiddel natriumzout 220 zwaveldioxide conserveermiddel, conserveermiddel 221 natriumsulfiet conserveermiddel, conserveermiddel De Codex heeft de nummering van de EU overgenomen, en noemt het INS-numbers - International Numbering System Blad IN-5 pagina. 8

1 2 3 4 5 E-nr. 1 additiefnaam technische functie(s), te etiketteren categorie verplichte etiketteercategorie EU als: Categorie (overige technische functie) voor etikettering 222 natriumbisulfiet conserveermiddel, conserveermiddel 223 natriummetabisulfiet conserveermiddel, conserveermiddel bleekmiddel, 224 kaliummetabisulfiet conserveermiddel, conserveermiddel 226 calciumsulfiet conserveermiddel, conserveermiddel 227 calciumbisulfiet conserveermiddel, conserveermiddel 228 kaliumbisulfiet conserveermiddel, conserveermiddel 235 natamycine conserveermiddel conserveermiddel 249 kaliumnitriet conserveermiddel, kleurfixatief conserveermiddel 250 natriumnitriet conserveermiddel, kleurfixatief 251 natriumnitraat conserveermiddel, kleurfixatief 252 kaliumnitraat conserveermiddel, kleurfixatief 260 azijnzuur conserveermiddel, zuurteregelaar 261 kaliumacetaat conserveermiddel, zuurteregelaar 261i kaliumacetaat conserveermiddel, zuurteregelaar 261ii kaliumdiacetaat conserveermiddel, zuurteregelaar 262 natriumacetaten conserveermiddel, 262i natriumacetaat conserveermiddel, 262ii natriumwaterstofacetaat (natriumdiacetaat) conserveermiddel, 263 calciumacetaat conserveermiddel,, zuurteregelaar 270 melkzuur zuurteregelaar 290 kooldioxide carbonating agent, verpakkingsgas, koelmiddel 296 appelzuur zuurteregelaar 300 ascorbinezuur 301 natriumascorbaat 302 calciumascorbaat 304 vetzuuresters van ascorbinezuur 306 tocoferolrijke extracten Blad IN-5 pagina. 9

1 2 3 4 5 E-nr. 1 additiefnaam technische functie(s), te etiketteren categorie verplichte etiketteercategorie EU als: 307 alfa-tocoferol 308 gamma-tocoferol 309 delta-tocoferol 310 propylgallaat 311 octylgallaat 312 dodecylgallaat 315 erythorbinezuur (isoascorbinezuur) 316 natriumerythorbaat (natriumisoascorbaat) 320 butylhydroxyanisol (BHA) 321 butylhydroxytolueen (BHT) 322 lecithinen, emulgator 325 natriumlactaat synergist, bevochtigingsmiddel, vulstof 326 kaliumlactaat, synergist, zuurteregelaar 327 calciumlactaat meelverbeteraar 330 citroenzuur, 331 natriumcitraten 331i mononatriumcitraat 331ii dinatriumcitraat 331iii trinatriumcitraat 332 kaliumcitraten 332i monokaliumcitraat 332ii trikaliumcitraat 333 calciumcitraten verstevigingsmiddel, 334 L(+)-wijnsteenzuur, synergist Categorie (overige technische functie) voor etikettering, conserveermiddel, conserveermiddel Blad IN-5 pagina. 10

1 2 3 4 5 E-nr. 1 additiefnaam technische functie(s), te etiketteren categorie 335 natriumtartraten, 335i mononatriumtartraat, 335ii dinatriumtartraat, 336 kaliumtartraten, 336i monokaliumtartraat, 336ii dikaliumtartraat, 337 natriumkaliumtartraat, 338 fosforzuur synergist 339 natriumfosfaten, 339i mononatriumfosfaat, 339ii dinatriumfosfaat, 339iii trinatriumfosfaat, 340 kaliumfosfaten, 340i monokaliumfosfaat, verplichte etiketteercategorie EU als: Categorie (overige technische functie) voor etikettering Blad IN-5 pagina. 11

1 2 3 4 5 E-nr. 1 additiefnaam technische functie(s), te etiketteren categorie 340ii dikaliumfosfaat, 340iii trikaliumfosfaat, 341 calciumfosfaten meelverbeteraar, verstevigingsmiddel, 341i monocalciumfosfaat meelverbeteraar, verstevigingsmiddel, 341ii dicalciumfosfaat meelverbeteraar, verstevigingsmiddel, 341iii tricalciumfosfaat meelverbeteraar, verstevigingsmiddel, 343 tricalcium orthophosphate 343i magnesium phosphates 343ii monomagnesium orthophosphate 343iii dimagnesium orthophosphate 350 natriummalaten bevochtigingsmiddel 350i natriummalaat bevochtigingsmiddel verplichte etiketteercategorie EU als: Categorie (overige technische functie) voor etikettering Blad IN-5 pagina. 12

1 2 3 4 5 E-nr. 1 additiefnaam technische functie(s), te etiketteren categorie 350ii natriumwaterstofmalaat bevochtigingsmiddel 351 kaliummalaat zuurteregelaar 352 calciummalaten zuurteregelaar 352i calciummalaat zuurteregelaar 352ii calciumwaterstofmalaat zuurteregelaar 354 calciumtartraat zuurteregelaar 380 triammoniumcitraat zuurteregelaar 400 alginezuur 401 natriumalginaat, geleermiddel 402 kaliumalginaat 403 ammoniumalginaat 404 calciumalginaat, geleermiddel, antischuimmiddel 406 agar-agar geleermiddel, 407 carrageen geleermiddel, 407a verwerkt Euchemawier 410 johannesbroodpitmeel 412 guarpitmeel 413 tragacanth, emulgator 414 arabische gom 415 xanthaangom 417 taragom 418 gellangom, geleermiddel 420 sorbitol zoetstof, bevochtigingsmiddel, emulgator 421 mannitol zoetstof, 422 glycerol bevochtigingsmiddel, bodying agent 425 glycerol verdikkingsmiddel 440 pectinen, geleermiddel verplichte etiketteercategorie EU als: Categorie (overige technische functie) voor etikettering Blad IN-5 pagina. 13

1 2 3 4 5 E-nr. 1 additiefnaam technische functie(s), te etiketteren categorie 450 difosfaten, 450i dinatriumdifosfaat, 450ii trinatriumdifosfaat, 450iii tetranatriumdifosfaat, 450iv dikaliumdifosfaat, 450v tetrakaliumdifosfaat, 450vi dicalciumdifosfaat, 450vii calciumdiwaterstofdifo sfaat, 451 trifosfaten textuurverbeteraar 451i pentanatriumtrifosfaat textuurverbeteraar 451ii pentakaliumtrifosfaat textuurverbeteraar verplichte etiketteercategorie EU als: Categorie (overige technische functie) voor etikettering Blad IN-5 pagina. 14

1 2 3 4 5 E-nr. 1 additiefnaam technische functie(s), te etiketteren categorie 452 polyfosfaten, 452i natriumpolyfosfaat, 452ii kaliumpolyfosfaat, 452iii natriumcalciumpolyfosf aat, 452iv calciumpolyfosfaat, 460 cellulose dispergeermiddel 460i 460ii microkristallijne cellulose cellulose in poedervorm dispergeermiddel dispergeermiddel 461 methylcellulose 463 hydroxypropylcellulose 464 hydroxypropylmethylce llulose 465 ethylmethylcellulose, foaming agent 466 carboxymethylcellulose, natriumcarboxymethylc ellulose 469 enzymatisch gehydrolyseerde carboxymethylcellulose, emulgator verplichte etiketteercategorie EU als: Categorie (overige technische functie) voor etikettering Blad IN-5 pagina. 15

1 2 3 4 5 E-nr. 1 additiefnaam technische functie(s), te etiketteren categorie 470a natrium-, kalium- en calciumzouten van vetzuren 470b magnesiumzouten van vetzuren 471 mono- en diglyceriden van vetzuren 472a mono- en diglyceriden van vetzuren veresterd met azijnzuur 472b mono- en diglyceriden van vetzuren veresterd met melk-zuur 472c mono- en diglyceriden van vetzuren veresterd met citroenzuur 472d mono- en diglyceriden van vetzuren veresterd 472e 472f met wijnsteenzuur mono- en diglyceriden van vetzuren veresterd met mono- en diacetylwijnsteenzuur mono- en diglyceriden van vetzuren veresterd met mengsel van azijnzuur en wijnsteeenzuur,,,,,,,, 473 sucrose-vetzuuresters emulgator 474 sucroglyceriden emulgator 481 natriumstearoyl-2- lactylaat 482 calciumstearoyl-2- lactylaat 500 natriumcarbonaten 500i natriumcarbonaat 500ii natriumwaterstofcarbon aat 501 kaliumcarbonaten 501i kaliumcarbonaat 501ii kaliumwaterstofcarbon aat 503 ammoniumcarbonaten rijsmiddel 503i ammoniumcarbonaat rijsmiddel verplichte etiketteercategorie EU als: Categorie (overige technische functie) voor etikettering Blad IN-5 pagina. 16

1 2 3 4 5 E-nr. 1 additiefnaam technische functie(s), te etiketteren categorie 503ii ammoniumwaterstofcar rijsmiddel bonaat 504 magnesiumcarbonaten kleurbehoudend middel 504i magnesiumcarbonaat kleurbehoudend middel 504ii magnesiumhydroxideca rbonaat (=magnesiumwaterstof kleurbehoudend middel carbonaat ) 507 zoutzuur zuurteregelaar 508 kaliumchloride geleermiddel 509 calciumchloride verstevigingsmiddel 511 magnesiumchloride verstevigingsmiddel 513 zwavelzuur zuurteregelaar 514 natriumsulfaten zuurteregelaar 515 kaliumsulfaten zuurteregelaar 516 calciumsulfaat meelverbeteraar, verstevigingsmiddel 524 natriumhydroxide zuurteregelaar 525 kaliumhydroxide zuurteregelaar 526 calciumhydroxide verstevigingsmiddel 527 ammoniumhydroxide zuurteregelaar 528 magnesiumhydroxide kleurbehoudend middel 529 calciumoxide meelverbeteraar 530 magnesiumoxide 551 siliciumdioxide 552 calciumsilicaat 553ai magnesiumsilicaat dusting powder 553aii magnesiumtrisilicaat dusting powder 553b talk (vrij van asbest) dusting powder 554 natriumaluminiumsilica at 555 kaliumaluminiumsilica at 556 calciumaluminiumsilica at 559 Kaolin (=alumniumsilicaat) 570 vetzuren schuim, - middel, glansmiddel, antischuimmiddel 574 gluconzuur rijsmiddel verplichte etiketteercategorie EU als: Categorie (overige technische functie) voor etikettering Blad IN-5 pagina. 17

1 2 3 4 5 E-nr. 1 additiefnaam technische functie(s), te etiketteren categorie 575 glucono-delta-lacton rijsmiddel 576 natriumgluconaat 577 kaliumgluconaat 578 calciumgluconaat verstevigingsmiddel 620 glutaminezuur smaakversterker 621 mononatriumglutamaat smaakversterker 622 monokaliumglutamaat smaakversterker 623 calciumdiglutamaat smaakversterker 624 monoammoniumglutam smaakversterker aat 625 magnesiumdiglutamaat smaakversterker 626 guanylzuur smaakversterker 627 natriumguanylaat smaakversterker 628 kaliumguanylaat smaakversterker 629 calciumguanylaat smaakversterker 630 inosinizuur smaakversterker 631 dinatriuminosinaat smaakversterker 632 dikaliuminosinaat smaakversterker 633 calciuminosinaat smaakversterker 634 calcium-5'- smaakversterker ribonucleotiden 635 dinatrium-5'- smaakversterker ribonucleotiden 640 glycine en zijn natriumzout smaakveranderend middel 920 geoxideerde meelverbeteraar polyethyleenwas 938 argon verpakkingsgas 939 helium verpakkingsgas 941 stikstof verpakkingsgas, vriesmiddel 942 distikstofoxide drijfgas 949 zuurstof 953 isomalt (isomaltitol) zoetstof, vulstof, glansmiddel 959 neohesperidine-dc zoetstof 965 maltitol zoetstof,, emulgator 966 lactitol zoetstof, textuurverbeteraar 967 xylitol zoetstof, bevochtigingsmiddel,, verdikkingsmiddel 1103 invertase 1200 polydextrose vulstof,, bevochtigingsmiddel, textuurverbeteraar verplichte etiketteercategorie EU als: Categorie (overige technische functie) voor etikettering Blad IN-5 pagina. 18

1 2 3 4 5 E-nr. 1 additiefnaam technische functie(s), te etiketteren categorie 1404 geoxideerd zetmeel bindmiddel 1410 monozetmeelfosfaat, bindmiddel 1412 dizetmeelfosfaat, bindmiddel 1413 gefosfateerd dizetmeelfosfaat, bindmiddel 1414 geacetyleerd dizetmeelfosfaat verdikkingsmiddel 1420 geacetyleerd zetmeel, verdikkingsmiddel 1422 geacetyleerd dizetmeeladipaat, bindmiddel 1440 hydroxypropylzetmeel bindmiddel 1442 hydroxypropyldizetmee, lfosfaat verdikkingsmiddel 1450 zetmeelnatriumoctenyls, uccinaat 1451 geacetyleerd geoxideerd zetmeel bindmiddel, emulgator, bindmiddel verplichte etiketteercategorie EU als: Categorie (overige technische functie) voor etikettering Blad IN-5 pagina. 19

Overzicht op additief naam 1 2 3 4 5 additiefnaam E-nr. technische functie(s), te etiketeren categorie verplichte etiketteercategorie EU als: 2 agar-agar 406 geleermiddel, alfa-tocoferol 307 alginezuur 400 alkali-sulfietkaramel 150b kleurstof kleurstof alkali-sulfietkaramel 150b kleurstof kleurstof allurarood AC 129 kleurstof kleurstof allurarood AC 129 kleurstof kleurstof ammoniakkaramel 150c kleurstof kleurstof ammoniakkaramel 150c kleurstof kleurstof ammoniumalginaat 403 ammoniumcarbonaat 503i rijsmiddel ammoniumcarbonaten 503 rijsmiddel ammoniumhydroxide 527 zuurteregelaar Categorie (overige technische functie) voor etikettering ammoniumwaterstofcarbonaat 503ii rijsmiddel appelzuur 296 zuurteregelaar arabische gom 414 argon 938 verpakkingsgas ascorbinezuur 300 azijnzuur 260 conserveermiddel, zuurteregelaar benzoëzuur 210 conserveermiddel conserveermiddel beta-caroteen 160aii kleurstof kleurstof beta-caroteen 160aii kleurstof kleurstof bietenrood, betanine 162 kleurstof kleurstof bietenrood, betanine 162 kleurstof kleurstof butylhydroxyanisol (BHA) 320 butylhydroxytolueen (BHT) 321 calcium-5'-ribonucleotiden 634 smaakversterker calciumacetaat 263 conserveermiddel,, zuurteregelaar calciumalginaat 404, geleermiddel, antischuimmiddel calciumaluminiumsilicaat 556 calciumascorbaat 302 calciumbenzoaat 213 conserveermiddel conserveermiddel 2 De Codex heeft de nummering van de EU overgenomen, en noemt het INSnumbers - International Numbering System Blad IN-5 pagina. 20

calciumbisulfiet 227 conserveermiddel, calciumchloride 509 verstevigingsmiddel calciumcitraten 333 verstevigingsmiddel, calciumdiglutamaat 623 smaakversterker calciumdiwaterstofdifosfaat 450vii, calciumfosfaten 341 meelverbeteraar, verstevigingsmiddel, calciumgluconaat 578 verstevigingsmiddel calciumguanylaat 629 smaakversterker calciumhydroxide 526 verstevigingsmiddel calciuminosinaat 633 smaakversterker calciumlactaat 327 meelverbeteraar calciummalaat 352i zuurteregelaar calciummalaten 352 zuurteregelaar calciumoxide 529 meelverbeteraar calciumpolyfosfaat 452iv, conserveermiddel calciumsilicaat 552 calciumsorbaat 203 conserveermiddel conserveermiddel calciumstearoyl-2-lactylaat 482 calciumsulfaat 516 meelverbeteraar, verstevigingsmiddel calciumsulfiet 226 conserveermiddel, conserveermiddel calciumtartraat 354 zuurteregelaar calciumwaterstofmalaat 352ii zuurteregelaar canthaxanthine 161g kleurstof kleurstof canthaxanthine 161g kleurstof kleurstof carboxymethylcellulose, natriumcarboxymethylcellulos e 466, emulgator caroteen 160a kleurstof kleurstof caroteen 160a kleurstof kleurstof carrageen 407 geleermiddel, Blad IN-5 pagina. 21

cellulose 460 dispergeermiddel cellulose in poedervorm 460ii dispergeermiddel citroenzuur 330, cochenille, karmijnzuur, 120 kleurstof kleurstof karmijn cochenille, karmijnzuur, 120 kleurstof kleurstof karmijn curcumine 100 kleurstof kleurstof curcumine 100 kleurstof kleurstof delta-tocoferol 309 dicalciumdifosfaat 450vi, dicalciumfosfaat 341ii meelverbeteraar, verstevigingsmiddel, difosfaten 450, dikaliumdifosfaat 450iv, dikaliumfosfaat 340ii, dikaliuminosinaat 632 smaakversterker dikaliumtartraat 336ii, dimagnesium orthophosphate 343iii dinatrium-5'-ribonucleotiden 635 smaakversterker dinatriumcitraat 331ii dinatriumdifosfaat 450i, Blad IN-5 pagina. 22

dinatriumfosfaat 339ii, dinatriuminosinaat 631 smaakversterker dinatriumtartraat 335ii, distikstofoxide 942 drijfgas dizetmeelfosfaat 1412, bindmiddel dodecylgallaat 312 enzymatisch gehydrolyseerde carboxymethylcellulose 469 erythorbinezuur 315 (isoascorbinezuur) ethylmethylcellulose 465, foaming agent ethyl-p-hydroxybenzoaat 214 conserveermiddel conserveermiddel ethyl-p-hydroxybenzoaat, 215 conserveermiddel conserveermiddel natriumzout fosforzuur 338 synergist gamma-tocoferol 308 geacetyleerd dizetmeeladipaat 1422, bindmiddel geacetyleerd dizetmeelfosfaat 1414 geacetyleerd geoxideerd zetmeel verdikkingsmiddel 1451, bindmiddel geacetyleerd zetmeel 1420, verdikkingsmiddel gefosfateerd dizetmeelfosfaat 1413, bindmiddel gellangom 418, geleermiddel gemengd caroteen 160ai kleurstof kleurstof gemengd caroteen 160ai kleurstof kleurstof geoxideerd zetmeel 1404 bindmiddel geoxideerde polyethyleenwas 920 meelverbeteraar glucono-delta-lacton 575 rijsmiddel gluconzuur 574 rijsmiddel glutaminezuur 620 smaakversterker glycerol 422 bevochtigingsmiddel, bodying agent glycerol 425 verdikkingsmiddel glycine en zijn natriumzout 640 smaakveranderend middel guanylzuur 626 smaakversterker Blad IN-5 pagina. 23

guarpitmeel 412 helium 939 verpakkingsgas hydroxypropylcellulose 463 hydroxypropyldizetmeelfosfaa 1442, t hydroxypropylmethylcellulose 464 verdikkingsmiddel hydroxypropylzetmeel 1440 bindmiddel inosinizuur 630 smaakversterker invertase 1103 isomalt (isomaltitol) 953 zoetstof, vulstof, glansmiddel johannesbroodpitmeel 410 kaliumacetaat 261 conserveermiddel, zuurteregelaar kaliumacetaat 261i conserveermiddel, zuurteregelaar kaliumalginaat 402 kaliumaluminiumsilicaat 555 kaliumbenzoaat 212 conserveermiddel conserveermiddel kaliumbisulfiet 228 conserveermiddel, kaliumcarbonaat 501i kaliumcarbonaten 501 kaliumchloride 508 geleermiddel kaliumcitraten 332 kaliumdiacetaat 261ii conserveermiddel, zuurteregelaar kaliumfosfaten 340, kaliumgluconaat 577 kaliumguanylaat 628 smaakversterker kaliumhydroxide 525 zuurteregelaar kaliumlactaat 326, synergist, zuurteregelaar kaliummalaat 351 zuurteregelaar kaliummetabisulfiet 224 conserveermiddel, kaliumnitraat 252 conserveermiddel, kleurfixatief kaliumnitriet 249 conserveermiddel, kleurfixatief conserveermiddel conserveermiddel conserveermiddel, conserveermiddel Blad IN-5 pagina. 24

kaliumpolyfosfaat 452ii, kaliumsorbaat 202 conserveermiddel conserveermiddel kaliumsulfaten 515 zuurteregelaar kaliumtartraten 336, kaliumwaterstofcarbonaat 501ii Kaolin (=alumniumsilicaat) 559 karamel 150a kleurstof kleurstof karamel 150a kleurstof kleurstof kooldioxide 290 carbonating agent, verpakkingsgas, koelmiddel L(+)-wijnsteenzuur 334, synergist lactitol 966 zoetstof, textuurverbeteraar lecithinen 322, emulgator magnesium phosphates 343i magnesiumcarbonaat 504i kleurbehoudend middel magnesiumcarbonaten 504 kleurbehoudend middel magnesiumchloride 511 verstevigingsmiddel magnesiumdiglutamaat 625 smaakversterker magnesiumhydroxide 528 kleurbehoudend middel magnesiumhydroxidecarbonaa t (=magnesiumwaterstofcarbon aat ) 504ii kleurbehoudend middel magnesiumoxide 530 magnesiumsilicaat 553ai dusting powder magnesiumtrisilicaat 553aii dusting powder magnesiumzouten van vetzuren 470b, maltitol 965 zoetstof,, emulgator mannitol 421 zoetstof, melkzuur 270 zuurteregelaar methylcellulose 461 methyl-p-hydroxybenzoaat 218 conserveermiddel conserveermiddel methyl-p-hydroxybenzoaat, natriumzout 219 conserveermiddel conserveermiddel Blad IN-5 pagina. 25

microkristallijne cellulose 460i dispergeermiddel mono- en diglyceriden van 471 vetzuren mono- en diglyceriden van vetzuren veresterd met azijnzuur mono- en diglyceriden van vetzuren veresterd met citroenzuur mono- en diglyceriden van vetzuren veresterd met melkzuur mono- en diglyceriden van vetzuren veresterd met mengsel van azijnzuur en wijnsteeenzuur mono- en diglyceriden van vetzuren veresterd met monoen diacetylwijnsteenzuur mono- en diglyceriden van vetzuren veresterd met wijnsteenzuur 472a 472c 472b 472f 472e 472d,,,,,, monoammoniumglutamaat 624 smaakversterker monocalciumfosfaat 341i meelverbeteraar, verstevigingsmiddel, monokaliumcitraat 332i monokaliumfosfaat 340i, monokaliumglutamaat 622 smaakversterker monokaliumtartraat 336i, monomagnesium orthophosphate 343ii mononatriumcitraat 331i mononatriumfosfaat 339i, mononatriumglutamaat 621 smaakversterker Blad IN-5 pagina. 26

mononatriumtartraat 335i, monozetmeelfosfaat 1410, bindmiddel natamycine 235 conserveermiddel conserveermiddel natrium-, kalium- en calciumzouten van vetzuren 470a, natriumacetaat 262i conserveermiddel, natriumacetaten 262 conserveermiddel, natriumalginaat 401, geleermiddel natriumaluminiumsilicaat 554 natriumascorbaat 301 natriumbenzoaat 211 conserveermiddel conserveermiddel natriumbisulfiet 222 conserveermiddel, conserveermiddel natriumcalciumpolyfosfaat 452iii, natriumcarbonaat 500i natriumcarbonaten 500 natriumcitraten 331 natriumerythorbaat (natriumisoascorbaat) natriumfosfaten 339, natriumgluconaat 576 natriumguanylaat 627 smaakversterker natriumhydroxide 524 zuurteregelaar natriumkaliumtartraat 337, natriumlactaat 325 synergist, bevochtigingsmiddel, vulstof 316 natriummalaat 350i bevochtigingsmiddel natriummalaten 350 bevochtigingsmiddel natriummetabisulfiet 223 conserveermiddel, bleekmiddel, natriumnitraat 251 conserveermiddel, kleurfixatief conserveermiddel, conserveermiddel Blad IN-5 pagina. 27

natriumnitriet 250 conserveermiddel, kleurfixatief natriumpolyfosfaat 452i, natriumstearoyl-2-lactylaat 481 natriumsulfaten 514 zuurteregelaar natriumsulfiet 221 conserveermiddel, natriumtartraten 335, natriumwaterstofacetaat (natriumdiacetaat) 262ii conserveermiddel, conserveermiddel natriumwaterstofcarbonaat 500ii natriumwaterstofmalaat 350ii bevochtigingsmiddel neohesperidine-dc 959 zoetstof octylgallaat 311 paprika-extract, capsanthine, capsorubine paprika-extract, capsanthine, capsorubine pectinen 440, geleermiddel pentakaliumtrifosfaat 451ii textuurverbeteraar pentanatriumtrifosfaat 451i textuurverbeteraar polydextrose 1200 vulstof,, bevochtigingsmiddel, textuurverbeteraar polyfosfaten 452, 160c kleurstof kleurstof 160c kleurstof kleurstof poncheau 4R, cochenille rood 124 kleurstof kleurstof A poncheau 4R, cochenille rood 124 kleurstof kleurstof A propylgallaat 310 propyl-p-hydroxybenzoaat 216 conserveermiddel conserveermiddel propyl-p-hydroxybenzoaat, 217 conserveermiddel conserveermiddel natriumzout rood 2G 128 kleurstof kleurstof rood 2G 128 kleurstof kleurstof siliciumdioxide 551 sorbinezuur 200 conserveermiddel conserveermiddel Blad IN-5 pagina. 28

sorbitol 420 zoetstof, bevochtigingsmiddel, emulgator stikstof 941 verpakkingsgas, vriesmiddel sucroglyceriden 474 emulgator sucrose-vetzuuresters 473 emulgator sulfiet-ammoniakkaramel 150d kleurstof kleurstof sulfiet-ammoniakkaramel 150d kleurstof kleurstof talk (vrij van asbest) 553b dusting powder taragom 417 tetrakaliumdifosfaat 450v, tetranatriumdifosfaat 450iii, tocoferolrijke extracten 306 tragacanth 413, emulgator triammoniumcitraat 380 zuurteregelaar tricalcium orthophosphate 343 tricalciumfosfaat 341iii meelverbeteraar, verstevigingsmiddel, trifosfaten 451 textuurverbeteraar trikaliumcitraat 332ii trikaliumfosfaat trinatriumcitraat 340iii, 331iii trinatriumdifosfaat 450ii, Blad IN-5 pagina. 29

trinatriumfosfaat 339iii, verwerkt Euchemawier 407a vetzuren 570 schuim, - middel, glansmiddel, antischuimmiddel vetzuuresters van 304 ascorbinezuur xanthaangom 415 xylitol 967 zoetstof, bevochtigingsmiddel,, verdikkingsmiddel zetmeelnatriumoctenylsuccina at 1450, bindmiddel, emulgator zonnegeel FCF 110 kleurstof kleurstof zonnegeel FCF 110 kleurstof kleurstof zoutzuur 507 zuurteregelaar zuurstof 949 zwaveldioxide 220 conserveermiddel, zwavelzuur 513 zuurteregelaar conserveermiddel Blad IN-5 pagina. 30