De SEM-J in cijfers 12-18 jaar Wat is de SEM-J? individuele begeleidingscontext op eenvoudige en gebruiksvriendelijke manier: een ernstinschatting maken van het middelengebruik van de jongere & nood aan verdere alcohol- en drugspecifieke begeleiding inschatten Studiedag Zorgen voor morgen 2 oktober 2014 Vlaams Parlement, Brussel 1
Materiaal voor jongeren met een verhoogd risico op middelenproblemen & jongeren die riskant gebruiken selectieve & geïndiceerde preventie Iedereen drinkt, iedereen blowt? Doelgrp Focus Doelstelling Context 12-18 Alcohol en cannabis Back PAC 12-15 Alcohol en cannabis Bijsturen van de normen over A/C gebruik, bekrachtigen van niet-gebruik in casu motiveren om gebruik te veranderen, probleeminzicht verhogen. Inzicht geven in de persoonlijkheidsspecifieke copingstijl die een risico vormt voor middelenproblemen en alternatieven aanreiken, probleeminzicht verhogen. In het kader van een individuele begeleiding In het kader van een individuele begeleiding Pijler begeleiding Screening met de SEM-J 12-18 Alcohol, cannabis en andere illegale drugs Inschatten van ernst van A&D-gebruik en van de nood aan (A&D-specifieke) verdere begeleiding, verhogen van probleeminzicht bij de jongere. In het kader van een individuele begeleiding De SEM-J 40 vragen verdeeld over 5 schalen: Probleemernst Defensiviteit Onwaarschijnlijkheid Psychosociale indicatoren Gebruiksgeschiedenis Studiedag Zorgen voor morgen 2 oktober 2014 Vlaams Parlement, Brussel 2
Probleemernst Wat? een globale meting van de ernst van het middelenprobleem Hoe? mate van betrokkenheid van de jongere bij drugs en druggebruik nagaan: gebruik in meerdere contexten, controleverlies, structureren van activiteiten rond gebruik Voorbeeld Hoe vaak heb je alcohol of andere drugs gebruikt tijdens activiteiten georganiseerd door school? Hoe vaak heb je uitvluchten gezocht over je alcohol- of druggebruik tegenover je ouders of leerkrachten? Studiedag Zorgen voor morgen 2 oktober 2014 Vlaams Parlement, Brussel 3
Defensiviteit & onwaarschijnlijkheid Wat? meting van de betrouwbaarheid van de antwoorden Hoe? nagaan in welke mate de jongere de neiging heeft om sociaal wenselijk te antwoorden (defensiviteit) of te overdrijven (onwaarschijnlijkheid) Voorbeeld defensiviteit Als ik een fout maak, ben ik altijd bereid om dat toe te geven Ik ben altijd vriendelijk, zelfs tegen mensen die niet vriendelijk zijn tegen mij Studiedag Zorgen voor morgen 2 oktober 2014 Vlaams Parlement, Brussel 4
Voorbeeld onwaarschijnlijkheid Hoe vaak heb je alcohol of andere drugs gebruikt terwijl je een quad bestuurt? Hoe vaak heb je drugs gekocht van veiligheidsagenten? Psychosociale indicatoren Wat? kijkt of er persoonlijke problemen of problemen in de omgeving zijn die geassocieerd kunnen worden met druggebruik Hoe? nagaan of er een indicatie is voor de aanwezigheid van emotionele problemen, cognitieve problemen, fysiek en seksueel misbruik Studiedag Zorgen voor morgen 2 oktober 2014 Vlaams Parlement, Brussel 5
Voorbeeld Ik maak me vaak zorgen zonder reden of over kleine dingen Ik voel me vaak droevig, down of depressief Gebruiksgeschiedenis Wat? meting van de gebruiksfrequentie van alcohol, cannabis en andere drugs in de afgelopen 12 maanden Hoe? nagaan van de regelmaat van het gebruik, leeftijd van het eerste (regelmatig) gebruik, Studiedag Zorgen voor morgen 2 oktober 2014 Vlaams Parlement, Brussel 6
Scoring Indicatie problematisch gebruik: - Rode score probleemernst en/of - Rode score gebruiksgeschiedenis Indicatie niet-problematisch gebruik: - Groene score probleemernst en - Groene score gebruiksgeschiedenis Aanvullend: - psychosociale indicatoren - beginleeftijd 13 Afname Papier Online Analyse 1776 respondenten: 1235 (69.5%) volledig ingevuld 761 (42,8%) betrouwbaar Studiedag Zorgen voor morgen 2 oktober 2014 Vlaams Parlement, Brussel 7
Analyse van de resultaten Geslacht Vrouw 36% Man 65% Leeftijdscategorie 12 tot 15 23% 16 tot 18 77% Studiedag Zorgen voor morgen 2 oktober 2014 Vlaams Parlement, Brussel 8
Sector 37% 3% 19% 41% CLB BJZ JAC Andere Conclusies SEM-J meet wat het moet meten Probleemernst van middelengebruik Brengt mogelijke problemen in kaart Studiedag Zorgen voor morgen 2 oktober 2014 Vlaams Parlement, Brussel 9
Conclusies Gebruik: Diverse sectoren Jongens en meisjes Minder bij jongste leeftijdsgroepen Vaak rode vlaggen te laat gebruikt Conclusies: SEM-J bevordert deskundigheid: gebruik en functioneren in diverse levensdomeinen op een eenvoudige manier in kaart brengen beschermende en risicofactoren helder en in hun geheel bekijken subjectieve signalen en indrukken in zekere mate objectiveren alcohol en drugs eenvoudiger bespreken Studiedag Zorgen voor morgen 2 oktober 2014 Vlaams Parlement, Brussel 10
SEM-J bevordert deskundigheid: Onderbouwde keuze voor alcohol- en drugsspecifieke begeleiding Gerichte en meer efficiënte doorverwijzing Meer weten Nina.depaepe@vad.be Sectorverantwoordelijke onderwijs Studiedag Zorgen voor morgen 2 oktober 2014 Vlaams Parlement, Brussel 11