Boekverslag Nederlands Nagelaten gedichten door Jan Arends Boekverslag door een scholier 1334 woorden 26 april 2004 4,2 21 keer beoordeeld Auteur Genre Jan Arends Poëzie Eerste uitgave 1975 Vak Nederlands De beschrijving van je leeservaring Primaire gegevens van het gelezen werk Auteur: Jan Arends Titel: Nagelaten gedichten Ondertitel: - Verschenen in: 1975 Aantal Bladzijden: 59 Leestijd: 20 min. Uitgelezen op: 3 Maart 2003 Verantwoording van de keuze Ik moest nog een boek lezen en dat was een gedichtenbundel dus die heb ik toen gezocht in de mediatheek. Dit boekje sprak me wel aan. Verwachtingen vooraf Nadat ik de titel had gelezen dacht ik al dat de schrijver al overleden moest zijn en dat dit zijn laatste gedichten waren die uitgebracht zijn. Eerste reactie achteraf Ik vond het op zich wel een goede bundel. Niet alle gedichten vind ik even goed maar er zitten wel een paar goede tussen. Korte samenvatting van de inhoud a. De bundel bevat 54 gedichten. b. De gedichten zijn niet in bepaalde hoofdstukken/groepen onderverdeeld. Pagina 1 van 6
c. De gedichten zijn allemaal heel erg verschillend qua omvang. Wel valt op dat alle gedichten uit zeer korte regels bestaan. Ook de vorm verschilt erg per gedicht. d. Het thema is bij de meeste gedichten de dood. De Verdieping 1. Ik leef uit de hand van een geleerde. Hij is van wit en hij denkt blauw. Aan zijn verstand ontleen ik mijn wangedrag. Hij weet wie ik ben. Hij is het oordeel van mijn daden. Ik doe gek op zijn bevel. Hij is de geleerde. Hij weet hoe goed het voor mij is om gek te zijn. Het gaat hier om een psychiatrische patient in een inrichting. De geleerde kan bepalen wat er mis is met de patient en niet andersom. De geleerde heeft de touwtjes in handen. Pagina 2 van 6
Er komt geen rijm voor in het gedicht. De patient leeft niet echt uit de hand van de geleerde. Er wordt bedoeld dat de geleerde bepaald wat er met de patient gebeurt. Dat de geleerde wit is komt door zijn jas, maar wat blauw denken is weet ik niet. Er wordt gebruik gemaakt van herhaling van het woord hij en het woord ik door het hele gedicht. Dit geeft de tegenstelling tussen de patient en de geleerde goed weer. 2. Ik zou willen dat ik mijn schaduw was. had ik die vetkwabben niet. waren mijn voeten niet vuil. was mijn geweten schoon. hoefde ik niet na te denken. De schrijver is niet tevreden met zijn lichaam en geweten. Hij is niet tevreden met zijn leven. Hij wil liever zijn schaduw zijn en dus niet meer leven en nadenken. Er is herhaling te zien van het woord dan aan het begin van de laatste 4 strofen. Dit zijn in zijn ogen positieve dingen die werkelijkheid zouden worden als hij niet meer leefde. De strofen zijn misschien een climax. Het laatste argument is het belangrijkst. 3. Ik sta op straat. Ik heb geen eten. Pagina 3 van 6
Ik heb geen onderdak. Ik zie een bedelaar. Ik schaam mij omdat ik geen kwartje heb. De schrijver heeft zelf niets maar schaamt zich toch omdat hij een bedelaar niets kan geven. Dit komt misschien omdat hij pas net zwerver is geworden. De laatste strofe geeft nadruk op het woord schaam omdat de tweede regel begint met de persoonsvorm en deze niet op de eerste regel staat zoals in de eerste vier stroven. Het woord ik wordt aan het begin van elke strofe herhaald om nadruk te geven op zichzelf en dat hij niets meer heeft. 4. Dit is de oudste dag van mijn leven. Het is de verjaardag van de tijd. Kijk maar op de klok. De tijd vooruit bestaat nog niet en het verleden is verstreken. En toch moet alles nog gebeuren. Pagina 4 van 6
Er zit niet echt een diepere betekenis in dit gedicht. Er wordt bedoeld wat er staat. Het zijn feiten op een leuke manier opgeschreven. Er komen geen beeldspraak of stijffiguren voor in het gedicht. 5. Al een jaar lang schrijf ik elke dag een brief. Altijd dezelfde brief. Altijd aan dezelfde man. Toch heb ik nooit die brief geschreven. Waarom niet? Een mens kan uit zijn woorden komen niet uit zijn schaamte. De schrijver heeft waarschijnlijk in het verleden iets aangedaan aan de man en schaamt zich hier nog iedere dag voor. In zijn hoofd schrijft hij dus elke dag een brief. Hij heeft de brief niet geschreven omdat de schaamte dan toch niet weg gaat. En een brief schrijven maakt toch geen verschil. Er wordt gebruik gemaakt van herhaling bij het woord altijd in de 2e en 3e strofe. Dit is gedaan om nadruk te geven aan deze zinnen en aan dat woord. Richtvragen a. Het zijn moderne gedichten. b. Veel van de gedichten hebben met de dood te maken in de bundel. c + d. De vorm van de gedichten in de bundel is op één gedicht na hetzelfde. Korte regels van 2-4 woorden Pagina 5 van 6
en de gedichten zelf zijn allemaal ook kort. e. Per gedicht wordt er vaak een zin of woord herhaald. Maar die komen dan niet meer voor in andere gedichten. f. 1. psychiatrische patient 2. de dood 3. schaamte 4. de tijd 5. schaamte g. de dood h. De titel luidt nagelaten gedichten omdat de gedichten pas zijn uitgebracht na de dood (zelfmoord) van de schrijver. Veel gedichten in de bundel gaan ook over de dood en vaak zelfmoord. Hulpvragen a. 1975 b. Jan Arends (1925 1974) heeft een uitzonderlijke plek in de literatuur. Hij had een religieuze jeugd (antroposofisch en een katholieke jongenskostschool), was o.a. schrijver, reclame-copywriter en huisknecht, voordat hij het tweede deel van zijn leven vooral in psychiatrische inrichtingen zou doorbrengen. De dichter heeft zelfmoord gepleegd in 1974 en heeft deze gedichten nagelaten met de bedoeling er een bundel van te maken. c. Het ijdvak en de stroming waarin de bundel uit is gekomen is dezelfde als het heden. d. Ik heb geen ander werk van de schrijver gelezen. e. De gedichten hebben geen metrum en rijm dus zijn modern te noemen. Dit komt overheen met het tijdvak en de stroming waarin hij is uitgekomen. Het Eindoordeel Van deze vijf gedichten heeft er geen een een positieve of negatieve uitwerking op mij. Wel vind ik ze alle goed en leuk om te lezen. Ik kan me goed in de gedichten vinden omdat ik dezelfde kijk op deze thema s heb. Er is niet echt sprake van problemen en oplossingen. De gedichten zetten mij wel aan het denken over de thema s. Gedicht 2 spreekt mij het meeste aan. Ik kan me hier wel in vinden. Pagina 6 van 6