1 Opening van DE LINK vzw 01/04/2010. Geachte voorzitter, Geachte leden van de raad van bestuur, Geacht publiek, Ik ben verheugd en vereerd hier op de feestelijke voorstelling van de vzw De Link het woord te mogen voeren. In een periode waarin het financieel en economisch herstel de politieke agenda beheerst, begroet ik met heel veel genoegen dit bij uitstek sociaal initiatief. Juist drie jaar geleden keurde de gemeenteraad van de stad Mortsel de beleidsintenties voor de legislatuur goed onder de algemene titel: Mortsel, een stad met een hart. Dit kan op verschillende wijze begrepen worden, maar voor mij, als schepen voor welzijn en gezin, betekende dit in de eerste plaats: een groot hart voor zij die het minder makkelijk hebben in het leven. Mijn twee ankers om dit doel te bereiken zijn: 1. Het advies van de Vlaamse gezondsheidsraad van 2006. 2. Een nauwe samenwerking met de lokale sociale actoren. 1. Het advies van de Vlaamse gezondheidsraad van 2006. De patiënt als burger. Het lijkt een vanzelfsprekendheid. Een patiënt houdt immers niet op met burger te zijn maar het vraagt toch een bepaalde geesteshouding om dàt in al zijn consequenties in te zien en er naar te handelen als maatschappij. Men omschrijft dit ook wel eens als de vermaatschappelijking van de zorg. Volgens een advies van de Vlaamse gezondheidsraad uit 2006 betekent dit: - Dat men mensen met psychische of psychiatrische problemen zoveel mogelijk onderdeel van de samenleving laat worden of blijven; - Dat zij zoveel mogelijk gebruik maken van de diensten die voor iedere burger toegankelijk zijn; - Dat de samenleving weer plaats moet maken voor deze mensen. Als schepen voor welzijn en gezin van de stad Mortsel is dat advies voor mij richtinggevend. 2. Een nauwe samenwerking met de lokale sociale actoren:
2 Om dit op het terrein mogelijk te maken zijn we zeer actief op zoek gegaan naar een nauwe samenwerking met iedereen van het ruime sociale middenveld. In onze stad Mortsel hebben we een heel mooie waaier aan eerstelijnsgezondheidszorg. De uitdaging voor ons, als lokaal bestuur, was om de verschillende lokale actoren in kaart te brengen, elkaar en elkaars aanbod aan dienstverlening beter te leren kennen en daardoor kruisbestuiving te realiseren. De opmaak van het lokaal sociaal beleidsplan was een uitstekend hulpmiddel om alle lokale actoren rond de tafel te brengen en gezamenlijke acties op het getouw te zetten. 2.1.Vaststellingen: Hierbij stelden we vast dat in Mortsel heel wat instellingen en organisaties werkzaam zijn met personen met een beperking of met psychisch kwetsbare mensen. In de zorgverlening hebben we het psychiatrisch centrum St. Amadeus met 361 plaatsen in het ziekenhuis en 90 plaatsen in het psychiatrisch verzorgingstehuis. In het kader van het beschermd wonen staat Vzw De Link in voor 90 plaatsen beschut wonen. De thuishaven Ritmica, De Stappe, Katrinahome en De Ark zijn onze andere partners op het gebied van beschermd wonen. Wat betreft de tewerkstelling is vzw De Brug een beschermde werkplaats die 350 personen werk geeft waarvan 260 personen met een beperking en 65 personen omkadering. Daarnaast functioneerden nog de centra voor arbeidszorg t Nieuw Klavier en de W8zaal. De W8zaal, het sociaal restaurant, gehuisvest in het station aan de Deurnestraat, moest andere oorden opzoeken daar de NMBS de huishuur fiks opgetrokken had. De ruimte waar het Nieuw Klavier actief was, had nog potentieel. Vandaar na aardig wat puzzelwerk zowel wat betreft de huisvesting, de organisatie als de financiering ontsproot het nieuwe concept vzw DE LINK. Drie pijlers nl. Beschut wonen, activering en psychiatrische zorg in de thuissituatie onder één dak. Dat kunnen we enkel toejuichen!!!! 2.3.Visie: Graag vertrek ik van de visie van het lokaal sociaal beleidsplan. Deze spreekt voor zich: de stad Mortsel is voor haar inwoners een stad waar bruggen worden gebouwd tussen gemeenschappen, buurten, verenigingen en organisaties en waar door die ontmoeting een gemeenschappelijk cultureel beleven ontstaat. Elke inwoner van Mortsel krijgt vlot toegang tot alle sociale dienst- en hulpverlening zodat iedereen gelijke toegang verkrijgt tot het recht op menswaardig leven.
3 In deze missie wordt duidelijk weergegeven dat de vermaatschappelijking van de zorg één van onze kernopdrachten wordt. 2.4. Praktijkvoorbeelden: Een mooi praktijkvoorbeeld hiervan was A/ het theaterproject Het avontuur zonder Muts in 2007. Vanuit de dienst cultuur, jeugd en sport werden ernstige inspanningen geleverd naar het samenwerken met verschillende organisaties die werken met kansengroepen, mensen met een beperking en mensen in armoede. Beleidsmatig werd er gezocht naar manieren om deze inwoners impulsen te geven en te betrekken bij het culturele leven. Bovendien willen we onze burgers bewust maken en sensibiliseren voor de grote diversiteit die in onze stad aanwezig is, en meteen het anders zijn van deze mensen een stukje relativeren. Wat is de norm van normaal - zijn? Vandaar het project het avontuur zonder muts. Aan dit theaterproject namen 20 mensen uit onze doelgroep van psychisch kwetsbaar of met een beperking deel. Ze repeteerden en creëerden de voorstelling onder begeleiding van een professionele regisseur en in samenwerking met plaatselijke toneelverenigingen. De drie voorstellingen waarin dit proces resulteerde, lokten in totaal 600 meer dan tevreden toeschouwers. B/ In 2008 liep het tentoonstellingsproject Anders Gewoon, Te Gek!? Weerom dankzij het netwerk dat ontstaan is tussen het lokaal bestuur en de verschillende organisaties binnen Mortsel die actief bezig zijn met onze doelgroep. Via dit project anders gewoon, te gek!? wilden we de verschillende actoren laten samenwerken, maar uiteraard ook deze inwoners impulsen geven tot actieve deelname aan het culturele leven. Door als lokaal bestuur voor zichtbaarheid te zorgen in de publieke ruimte wat betreft de verschillen en het anders zijn, zo kregen deze verschillen en het anders zijn een plaats en creëerden we een sensibiliseringproces. C/ In 2009 liep de tentoonstelling Een Teken op een Deken. Dit is een sociaal artistiek project van Beja Van Dyck, ondersteund door de stad Mortsel en met medewerking van Thuishaven Ritmica, dagcentrum De Stappe, De Kobbe creatief atelier van vzw De Brug, dienst vrije tijd van sint Amadeus, de twee dienstencentra van het ocmw, werkgroep integratie migrantenvrouwen Mortsel en de scholen De Tandem en De Es. Deze originele, gepersonaliseerde dekens waren een tijdlang te bezichtigen in het hoofdfrontgebouw van Fort 4. Nadien kregen ze een geschikte bestemming in het Centrum voor algemeen welzijnswerk Metropool.( CAW )
4 Dit zijn maar enkele voorbeelden van ons projectmatig werken met de sociale actoren. 2.5. Participatiedecreet Zo was het ook niet moeilijk om met al deze partners rond de tafel te gaan zitten om een afsprakennota op te stellen rond vrijetijdsparticipatie van mensen in armoede en dit in het kader van het participatiedecreet. Personen in armoede wordt in Mortsel heel ruim bekeken: men spreekt hier van mensen in armoede, mensen met een lichamelijke of fysische beperking, mensen begeleid vanuit de geestelijke gezondheidszorg... Naast dit projectmatig werken startte de stad Mortsel met een onderzoek naar de fysische en mentale toegankelijkheid van onze culturele instellingen voor biezondere doelgroepen. En dit in de brede zin van het woord : prijsbepaling, duur van een voorstelling, manier van ticketreservering, bewegwijzering, programmaboekje, aanbod 2.6 vrijwilligerswerking: Binnen de stad en het ocmw is een degelijke vrijwilligerswerking uitgebouwd. Deze vrijwilligers zijn op verschillende terreinen actief. Mede door de goede ondersteuning en begeleiding zijn er mogelijkheden ontstaan zodat ook onze doelgroep ( personen met een beperking of psychisch kwetsbaren ) als vrijwilliger actief kunnen zijn.bijvoorbeeld: Zowel binnen de stad als bij het ocmw zijn bewoners van de thuishaven Ritmica actief. Hierdoor bieden we kansen tot verruiming van hun leefwereld en stijgt het zelfrespect. Samen met Vormingplus en een tiental enthousiaste vrijwilligers hebben we een lessenreeks de eerste stappen op de computer opgestart.in de aanvangsfase was de doelstelling om de digitale kloof te dichten specifiek voor de ouderen.op vraag van vzw De Brug hebben we ook een cursus georganiseerd voor een aantal van haar werknemers. Dit was een succesrijke, boeiende ervaring zowel voor de lesgevers als de leerlingen. 2.7 tewerkstelling en activering: De beschermde werkplaats De Brug is voor Mortsel een geschenk. Enerzijds omwille van de tewerkstelling gecombineerd met zorg maar anderzijds ook door de dynamische en ondernemende visie van de directie. Zij zijn één van de toonaangevende werkplaatsen in Vlaanderen. Dat is zelfs tot in de Vlaamse regering doorgedrongen. Sinds juni 2006 is de werkwinkel op de Antwerpsestraat 44 46 actief. Voor het zorggebied Mortsel Borsbeek Boechout is de dienstverlening van VDAB en RVA daar gebundeld. Dit jaar staat de opmaak van het strategisch
5 werkgelegenheidsplan op de agenda van alle betrokken partners,met speciale aandacht voor de sociale / diensteneconomie. Het college van Burgemeester en schepenen heeft in de zitting van 15 maart laatstleden de opdracht voor bindwerk voor onze bibliotheek Mortsel voor 2010 gegund aan t Nieuw Klavier, Antwerpsestraat 179 te Mortsel voor een minimum aantal van 350 boeken. 2.8. Dienstencentra: Anderzijds merken we tot onze voldoening dat naast de vrijwilligerswerking en de dienstverlening van de werkwinkel ook andere vormen van opvang overdag en zorg bloeien Naast een uitgebreid aanbod aan thuiszorgdiensten heeft het ocmw Mortsel ook twee goeddraaiende dienstencentra nl.meerminne en De Populier. De ene gevestigd op het gelijkvloers van het rusthuis Meerminne en de andere gevestigd in de Guido Gezellelaan. We merken dat traag maar zeker ook psychisch kwetsbare personen de weg naar deze centra vinden. Mortsel heeft beleidsmatig voor 2 dienstencentra gekozen. Deze zijn mede het middel om de vermaatschappelijking van de zorg te realiseren. 2.9.Beschermd wonen: In Mortsel is het aandeel beschermd wonen de laatste jaren flink gegroeid. Door deze leefvorm kunnen personen met een beperking de stap zetten naar zelfstandigheid. Door zulke kleinschalige projecten, een gewoon rijhuis in een gewone buurt, leren personen met een beperking, samenleven met personen zonder handicap en andersom. Hierdoor kunnen jongvolwassenen veel vlotter integreren in een buurt.ook richting de buurt heeft dit een leerfunctie. In samenwerking met Katarinahome en de sociale huisvestingsmaatschappij De Ideale Woning zijn vorig jaar twee rijwoningen omgevormd tot één woongelegenheid. Hierdoor hebben vier jongvolwassene met een beperking de stap naar zelfstandigheid kunnen zetten. 2.10. Laagdrempelig en efficient werken/ netwerken: Het ocmw Mortsel nam vorig jaar het initiatief om een speeddating te organiseren voor zijn medewerkers, de medewerkers van de stad en voor alle lokale partners die met lokaal sociaal beleid bezig zijn. Deze nieuwe vorm van netwerking was meer dan geslaagd. De aanwezigen legden vlot veel contacten, ze leerden elkaars hulp- en dienstverlening kennen en prikkelden elkaars interesse om verdere contacten uit te bouwen in de toekomst.
6 Het sluitstuk wat betreft de vermaatschappelijking van de zorg is voor mij het concept sociaal huis ingebed in de algemene dienstverlening van de stad Mortsel aan haar burgers. Daar moet elke hulpvraag die tijdens een intake wordt gesteld, een gerichte doorverwijzing kunnen krijgen. Op die manier kan het lokaal bestuur samen met de lokale partners meer zorg op maat realiseren. Geachte publiek, Ik ben blij en trots dat Mortsel de bakermat mag zijn van dit waardevol, mooi project. Ik wens de coordinator mevrouw Hilde Janssens, dhr. Wim Gijsels verantwoordelijk voor het beschut wonen, dhr Peter Mous verantwoordelijk voor activering en mevrouw Nele Sauviller voor de zorg en heel het team van meer dan 28 gemotiveerde medewerkers te feliciteren met de succesvolle opstart en ik wens jullie heel veel enthousiasme, creativiteit en plezier en voldoening toe bij het verwezenlijken van jullie doelstellingen.dan rond ik graag af met een applaus voor heel het team en de raad van bestuur dat door de realisatie van hun project een flinke dosis zuurstof levert aan het sociaal kloppend hart van de stad Mortsel. Dankjewel. Chris De Ridder Schepen welzijn en gezin Stad Mortsel 01/04/2010