Kostenverhogende omstandigheden in de bouw Robert de Vries en Laurens Vermeulen Advocaten bouw- en vastgoedrecht
Wat komt vanmiddag aan de orde? Kostenverhogende omstandigheden en de UAV 2012 Kostenverhogende omstandigheden en het BW Praktijkvoorbeelden Tips
Kostenverhogende omstandigheden en de UAV 2012 47 UAV 2012, lid 1: Onder kostenverhogende omstandigheden worden in deze paragraaf verstaan (i) omstandigheden die van dien aard zijn dat bij het tot stand komen van de overeenkomst geen rekening behoefde te worden gehouden met de kans dat zij zich zouden voordoen, die (ii) de aannemer niet kunnen worden toegerekend en die (iii) de kosten van het werk aanzienlijk verhogen.
Kostenverhogende omstandigheden en de UAV 2012 (i) omstandigheden die van dien aard zijn dat bij het tot stand komen van de overeenkomst geen rekening behoefde te worden gehouden met de kans dat zij zich zouden voordoen Lage waterstand? RvA 25 juni 1981, BR 1981, 689 en RvA 13 juni 1995, BR 1995, 794 Stijging staalprijzen? RvA 9 juni 2015, nr. 35.130 Wijziging bouwbesluit? RvA 20 augustus 2012, nr. 71.588
Kostenverhogende omstandigheden en de UAV 2012 (ii) de aannemer niet kunnen worden toegerekend Op grond van de aard van de overeenkomst, de wet of de verkeersopvattingen behoort de omstandigheid niet voor rekening van de aannemer te komen Abnormale risico s: niet te berekenen en niet tegen te verzekeren
Kostenverhogende omstandigheden en de UAV 2012 (iii) de kosten van het werk aanzienlijk verhogen Geen vaste normen, wel vuistregels Kostenverhoging van ongeveer 5% of hoger van de aanneemsom Na aftrek eigen risico aannemer 10% Prijsstijging hoger dan 10% tot 20% Gerelateerd aan het gehele werk (verschil hoofdaannemer / onderaannemer). RvA 9 december 2004, 26.658
Kostenverhogende omstandigheden en de UAV 2012 Hoe te handelen wanneer kostenverhogende omstandigheden zijn ingetreden? 47 UAV 2012, lid 3: Zo spoedig mogelijk schriftelijk melden bij opdrachtgever ( directie, zie lid 4) Verplicht overleg tussen opdrachtgever en aannemer
Artikel 7:753 Burgerlijk Wetboek Belangrijkste verschillen t.o.v. 47 UAV: 1) Niet vereist: omstandigheden die de kosten van het werk aanzienlijk verhogen; 2) Waarschuwing (aan opdrachtgever) hoeft niet schriftelijk; 3) Beëindiging: redelijkheid & billijkheid versus artikel 7:764 BW. NB. Tussenkomst van rechter/arbiter vereist
47 UAV & art. 7:753 BW beperken en uitsluiten? (I) - Prijsvastbeding: prijsvast tot einde werk Nee. Zie Hof Den Haag 15 maart 2013: Een prijsvastbeding behoort tot de prijs en ziet [niet] op risico s waarmee de aannemer bij het bepalen van de prijs juist geen rekening mee heeft behoeven te houden.
47 UAV & art. 7:753 BW beperken en uitsluiten? (II) - Risicoregeling: risico van wijzigingen in prijzen, lonen en sociale lasten komen voor rekening van opdrachtnemer Nee. Zie bijv. RvA 13 juli 2004, Nr. 26.658: De in de overeenkomst opgenomen risicoregeling beoogt immers niet de effecten van onvoorziene omstandigheden te regelen.
47 UAV & art. 7:753 BW beperken en uitsluiten? (III) - Afkoopsom: bedrag X tot afkoop van loonstijgingen Nee. Zie bijv. RvA 30 augustus 2006, Nr. 70,981: In geval zich loon- of prijsstijgingen voordoen die het in de risicoregeling of afkoopsom gedekte risico te boven gaan, kan voor het meerdere een beroep op 47 UAV worden gedaan.
47 UAV & art. 7:753 BW beperken en uitsluiten! (IV) - Toepasselijkheid beperken: Bijv. alleen van toepassing bij ultieme risico s ; Zie RvA 31 mei 2006, Nr. 26.978 - Toepasselijkheid uitsluiten: Zie bijv.: RvA 26 juli 2017, Nr. 35.977
Onvoorziene omstandigheden (art. 6:258 BW) - Dwingend recht! - Vereisten: 1) Onvoorziene omstandigheid; 2) Wederpartij mag geen instandhouding verwachten; 3) Niet voor rekening komt van degene die zich hierop beroept. NB. Zeer grote terughoudendheid NB. Rechtsgevolg: aanpassing van de overeenkomst
Tips Denk na over kostenverhogende omstandigheden en maak het bespreekbaar. Voor opdrachtgever: sluit 47 UAV 2012 & art. 7:753 BW uitdrukkelijk uit. Voor aannemer: waarschuw tijdig, waarschuw schriftelijk, zorg dat 47 UAV 2012 en art. 7:753 BW niet zijn uitgesloten door bijv.: De overeengekomen prijs is vast voor zover uit de wet of de UAV niet anders voortvloeit.
Contact Robert de Vries Advocaat bouwrecht en vastgoed T 053-480 42 81 M 06-253 103 00 E robert.devries@kienhuishoving.nl Laurens Vermeulen Advocaat bouw- en aanbestedingsrecht T 053-480 42 05 M 06-215 967 92 E laurens.vermeulen@kienhuishoving.nl www.kienhuishoving.nl Pantheon 25 Postbus 109 7500 AC Enschede T +31(0)53 480 42 00 F +31(0)53 480 42 99