KONTAKT MET MANAUS Stichting Zending Amazones 38e jaargang - maart 2011 TEKST nr. 148 Betty Smit en Josè Pimenta Uitgelicht Cora Tienstra l Ook het jaar 2011 betekent voor Betty en José weer een jaar van nieuwe ontwikkelingen in het werk. U kunt hierover lezen in bijgaande nieuwsbrief. l Door de steeds hogere eisen die aan het herstel van drugsverslaafde jongelui worden gesteld, wil Betty overgaan naar een ander systeem van opvang. Recanto da Paz krijgt twee verschillende afdelingen: een afdeling voor kortdurende opvang en een andere afdeling voor opvang met een langere duur, maar dan alleen voor jongelui die ook echt hebben getoond van de drugs af te willen komen. l Verder schrijft Anna iets over de tijd dat zij met Betty samenwerkt. Ze is een gouden kracht voor Betty, trouw en bekwaam. l En ten slotte vertelt Ilse u over het bezoek dat zij aan Betty bracht. Haar oma had Ilse aangeraden bij Betty in Manaus langs te gaan. Ilse reist vaker in verband met haar werk naar Brazilië. Ze vertelt u enthousiast over haar belevenissen bij Betty en José. maart 2011 l 1 l Kontakt met Manaus
Brief van Betty Smit Februari 2011 Maart 1986, Recanto da Paz Maar elk wapen dat tegen jou wordt gesmeed, zal machteloos zijn en ieder die jou in een geding belastert zal zelf veroordeeld worden, Jesaja 54 :17. Zoek de Heer nu Hij zich laat vinden, Jesaja 55:6. De situatie op Recanto da Pax voordat de slaapplekken hier gemaakt werden. Het riviertje vroeger. De situatie voordat de kerkhal hier werd gemaakt. Wij danken de Heer dat zijn woord waar is en ook in de praktijk wordt bevestigd. Het jaar 2010 was een jaar waarin wij doorlopend op alle mogelijke manieren werden aangevallen. Het werd zelfs zo erg dat we op een gegeven moment zeiden: Heer en nu, wat wilt U dat wij nu gaan doen? Doorgaan of stoppen? Op dat moment kwam er per email een heel duidelijk antwoord. We hoorden van het bestuur in Nederland dat iemand een buitengewone gift aan ons had overgemaakt. Van de strijd die we moesten voeren wist deze persoon niets af. De Heer gebruikte hem om ons te bemoedigen. Dit was als een omarming van Gods liefde. Alsof Hij hier mee wilde zeggen: Ga door! Ik zorg voor jullie. Zo begonnen wij, na een gezegende tijd van rust rond de jaarwisseling, weer vol goede moed aan een nieuwe periode. Omdat er iedere keer zwaardere voorwaarden worden gesteld aan subsidieverlening, willen we fundamentele veranderingen doorvoeren. We hebben hiervoor met alle medewerkers veel gebeden in de afgelopen tijd. Laatst, na een goede vergadering met alle medewerkers, werd voor ons allen heel duidelijk dat het werk dat we doen, Gods werk is. We zijn er dan ook van overtuigd dat Hij tegen ons zegt: Ga door! Het is Mijn werk, Ik ben met jullie. Nieuwe opnames in januari De nieuwe opnames zijn weer begonnen. Bijna alle jongelui die in 2010 zijn opgevangen, zijn zodanig hersteld dat zij niet voor een nieuwe periode opgevangen hoeven te worden. De ouders zijn daar maart 2011 l 2 l Kontakt met Manaus
natuurlijk heel blij mee. Wel was nog voor de meesten een nabehandeling nodig. Die nabehandeling duurde 10 dagen. De kinderen gingen voor die periode terug naar, of Recanto da Paz, of Ester. In die 10 dagen kregen zij voorlichting over studie en werk. Maar bovenal werden zij bemoedigd om dichtbij de Heer te blijven. Gelukkig kennen we veel voorgangers die bereid zijn om voor deze kinderen met hun families te zorgen. Daarna kregen wij een nieuwe groep jongeren, die voor het eerst opgenomen werden. Ieder jaar krijgen we vanuit de overheid jongelui naar ons toegestuurd om verplicht te herstellen. Willen zij dat niet, dan moeten ze de gevangenis in. Dit zijn jongelui die eigenlijk helemaal niet van de drugs af willen. Ze hebben dan ook een negatieve invloed op de groep, met als gevolg dat er allerlei goedwillende jongens en meisjes afhaken. We hebben ons programma nu anders ingericht. In de eerste week vindt een soort zeef plaats. Alleen degenen die echt door willen gaan, gaan door met de behandeling die dan drie maanden duurt. Als het nodig is komen daar nog eens drie maanden bij. Op die manier kunnen we gerichte aandacht geven in twee afzonderlijke groepen: de beginnersgroep waarin iedereen afzonderlijk veel aandacht vraagt en een gevorderde groep met jongelui die echt van de drugs willen af komen. Na verloop van tijd stromen er kinderen van de beginnersgroep bij de andere groep in. Wij bidden om wijsheid van de Heer in alle veranderingen. We hebben deze veranderingen ingevoerd omdat de eisen die aan subsidieverlening werden gesteld steeds hoger werden. Door deze veranderingen hebben wij wat meer armslag om het programma te blijven inrichten zoals we steeds hebben gedaan. In de afgelopen jaren hebben we gezien hoe de reddende kracht van het evangelie velen in staat heeft gesteld een nieuw leven op te bouwen. Marcelo Toen Marcelo (22 jaar) verleden jaar bij ons kwam was hij totaal uitgeblust als gevolg van het drugsgebruik. Hij had allerlei soorten drugs gebruikt. Driemaal een overdosis gehad. Verschillende keren had hij in de gevangenis gezeten wegens inbraak en geweld. Alles wat maar van waarde was bij hem thuis had hij geruild voor drugs. Zijn moeder kwam hem bij ons brengen: Ik De voorzijde van Recanto da Paz. Recanto da Paz vandaag de dag. Het riviertje vandaag de dag. De kerkhal van nu. maart 2011 l 3 l Kontakt met Manaus
De situatie voordat Ester gebouwd werd. De situatie voordat Ester gebouwd werd. Hier werden de kamers gemaakt Voederbakken werden plantenbakken en binnen kwamen de bedden. weet het niet meer. Kijk maar of er nog iets te redden valt met hem. Ik geef het op. Hij was opstandig en agressief toen hij aan de opvang begon. Hij hield zich al helemaal niet aan de orde en regelmaat in Recanto. Er werd heel veel voor hem gebeden. En langzamerhand begon er iets in hem te veranderen. Er begon iets nieuws in hem te leven. Hij begon mee te zingen in de samenkomsten en al heel snel zong hij ook wanneer hij alleen was in de tuin. Na een maand kwam zijn moeder op bezoek. Het eerste wat hij deed was haar om vergeving vragen. Hij huilde als een kind. Zijn moeder vertrouwde het niet: Zuster Betty is dit echt of is het weer een nieuwe truck om hier weg te komen?. Ik kon haar geruststellen. Er was echt iets aan het veranderen in Marcelo. Hij wilde niet weg van Recanto da Paz. Er was een lichtje in hem gaan branden, hij was echt aan het veranderen. In december ging Marcelo naar huis, een blijde gezonde man met maar één verlangen: anderen een nieuwe weg uit de drugs te wijzen. Samen met zijn moeder ging hij het binnenland in, naar zijn geboorteplaats. Daar zocht hij jonge kinderen op die aan drugs verslaafd waren. Hij ging met ze voetballen en vertelde hun hoe de Heer hem had bevrijd van zijn drugsverslaving. Samen met zijn moeder zocht hij ook contact met de ouders. Hij gaf voorlichting over de gevolgen van drugsgebruik en hij vertelde ouders hoe de kinderen vrij van drugs konden komen. Zijn moeder bad voor hem om wijsheid en liefde, terwijl hij met de ouders en de kinderen sprak. Er werden vergaderingen gehouden met de ouders, de moeders zorgden voor eten en drinken, de vaders gingen mee doen met voetballen en luisterden naar de verhalen van Marcelo. Na twee maanden was het dorp helemaal veranderd. Daarvan getuigde de moeder in één van onze diensten. Daarop zijn nog twee moeders samen met hun zoons naar het binnenland gegaan, naar plaatsjes die ver af liggen van Manaus, waar de jeugd kapot gaat door drugsgebruik. Vanuit ons werk sturen we nu regelmatig mensen om in deze dorpen steun te bieden. Samuel Ik wil u ook vertellen over Samuel. Hij was één van de eerste kinderen die door ons is opgevangen. Hij was toen 8 jaar. Nu is hij 34 jaar en getrouwd met een lieve vrouw Ester bij de opening. maart 2011 l 4 l Kontakt met Manaus
die samen met hem actief is in de kerk. Ze hebben samen drie kinderen die allemaal naar school gaan. Hij heeft een goede baan, hij monteert brommers. Hij heeft een eigen huis en een tweedehands auto. Begin dit jaar kwam hij ons opzoeken om te vertellen hoe het met hem ging. Heel blij vertelde hij hoe het hem was vergaan nadat hij bij ons hersteld was in Recanto. Eerst kwam hij in het gezinsvervangend tehuis van de zending. Met 16 jaar kreeg hij werk bij een bakker. Zes jaar later trouwde hij. Hij wilde ons bedanken dat we hem en zijn twee broertjes en drie zusjes van straat hadden gehaald. De twee zusjes zijn hersteld op Ester. Het derde zusje was mishandeld door een bende en overleed als gevolg van de verwondingen. Gelukkig gaat het met de anderen heel goed. Ze zijn allemaal op de weg van de Heer gebleven. Allen hebben een gezin. Raimundo Ook Raimundo kwam ons opzoeken. Hij is een prachtige forse neger. Hij straalt altijd van blijdschap. Hij is bewaker in een groot hotel. Hij is getrouwd, heeft één zoontje en woont in zijn zelf gebouwd huisje. Dan kan ik u ook vertellen over nog een andere Marcelo. Hij is gehandicapt aan beide voeten. Al jaren is Marcelo bij ons werkzaam als klusjesman. Ook kan ik u vertellen over Riquinho, die al totaal verslaafd was toen hij nog maar 3 jaar oud was. We hebben hem met heel veel moeite van de straat gehaald. Hij werkt nu al jaren op een boerderij en komt af en toe langs om op Recanto met andere jongens te voetballen. Hij zit op een voetbalclub met de naam Hollanda van Rio Prèto da Eva. Steeds zegt hij tegen zijn vrienden: Ik heb een Hollandse moeder en een Hollandse voetbalclub. Arlison doet het ook heel goed. Hij heeft een belangrijke functie als toezichthouder van alle buslijnen die langs Rio Prèto komen. Zijn baas zei onlangs tegen mij dat hij nog nooit zo n goede controleur had gehad. Ook Arlison is getrouwd. Hij heeft drie kinderen. De laatste werd enkele maanden geleden geboren, in december 2010. De kamers met badkamer op Ester. Vroeger de geitenhokken, vandaag de handerarbeidzaal. Dit waren vroeger de paardenstallen. De samenkomstzaal op Ester. maart 2011 l 5 l Kontakt met Manaus Het zwembad bij Ester.
Ondanks alle stormen en teleurstellingen zijn er heel wat vruchten aan de boom van de Heer gegroeid en gerijpt. Deze vruchten mogen nu op hun beurt ook weer vruchten voortbrengen voor het Koninkrijk van God. We prijzen de Heer voor alle zegeningen, maar ook voor alle strijd waardoor we dagelijks nieuwe dingen van Gods koninkrijk mogen leren. We danken de Heer voor u allen, zonder uw gebed en hulp al die jaren lang zouden we dit werk nooit hebben kunnen doen. We blijven onder alle omstandigheden doorgaan. Want Hij geeft ons kracht, Hij is elk moment een toevlucht voor ons. Voor u geldt dezelfde belofte. We wensen u voor dit jaar heel veel zegen en we blijven de Heer danken voor u, die zoveel jaar trouw met ons meeleeft in de strijd. Hartelijke groet, Josè, Betty en alle medewerkers. Anna Feirara (46 jaar en oma van twee kleinkinderen 1 en 3 jaar oud) Al 12 jaar lang werk ik voor Sevico Missionario do Amazonas. De laatste 5 jaar als vervangster van zuster Betty, wanneer zij tot rust moet komen aan de kust. In al die jaren heb ik gezien hoe de Heer dr. Josè en zendelinge Betty gebruikte om honderden levens te veranderen. Voor mij is het een eer om met hen samen te mogen werken, om de wonderen te zien van herstel van levens die eerst kapot waren. Wat geweldig om te zien hoe God levens vernieuwd en hoe jongelui weer een gezond leven gaan leiden. Ik heb diep respect voor haar trouwe toewijding aan dit werk, nu al 45 jaar lang. In al die jaren heb ik zoveel van zuster Betty mogen leren. Eén van die dingen die ze mij heeft geleerd is dat je eten niet moet weggooien. Als we fruit e.d. over hebben, wordt het allemaal ingevroren. Dat is niet gebruikelijk bij ons, maar op die manier gaat zij wel heel verantwoordelijk om met de giften die vanuit Nederland komen. Haar slogan is: maak alles opnieuw bruikbaar. Samen met al mijn collega s ben ik u heel dankbaar. U, die zich zo inzet voor de bevolking van de Amazones. Belevenissen in de Amazones / Ilse Roskam Ilse, als je dan toch naar de Amazones gaat, ga dan ook even op bezoek bij Betty Smit. Met dit compacte reisadvies gaf mijn oma een onverwachte draai aan mijn Brazilië-reis dit jaar. Sinds januari 2008 heb ik bijna ieder jaar een bezoek gebracht maart 2011 l 6 l Kontakt met Manaus
aan dit prachtige land, maar dan vooral aan de sertão, een vrij droog gebied in noordoostelijk Brazilië. De reis 2011 bestond uit een samenwerking met organisatie Sal da Terra (Zout der Aarde) en een avontuur in de Amazones. Met Sal da Terra zong ik op traditionele noordoostelijke ritmes over de liefde van Jezus, waarbij mijn accordeon als onafscheidelijk reisgezel diende. Wat een contrast om in de sertão dag in dag uit te bidden om regen voor de gewassen, om daarna te belanden in de Amazones, waar ik stiekem weleens bad of God niet iets minder hemelwater kon laten neerdalen. Dit gebed werd niet altijd verhoord, maar wel mijn gebed om veel van Betty te kunnen leren en in de Amazones ook iets te kunnen betekenen. Op 29 januari om 18:00 stapte ik wat onwennig de taxi uit in Manaus. Zou hier de missiepost van Betty en José zijn? Zat ik op het goede adres? Er waren slechts enkele mailtjes over en weer gegaan en de telefoonnummers die in de mail stonden werkten niet... De twijfel duurde echter niet lang, want daar hoorde ik voor het eerst in weken een onvervalst Hollands welkom! Vanaf dat moment was ik deel van de grote familia Smit / Pimenta. Betty nam ruim de tijd om verhalen te vertellen over haar zendingservaringen in Brazilië. Over hoe ze door bijna iedereen verlaten, toch Gods roep achternaging. Hoe God haar vertrouwen op Hem telkens weer beantwoordde en uiteindelijk een grote groep Brazilianen en Nederlanders haar werk begon te waarderen en te steunen. Over hoe ze bijna met een indianenhoofdman was getrouwd, als God dit niet op ludieke wijze had verhoed. De wonderen regen zich aaneen tot één prachtig kralensnoer: Een hemels sieraad! Eén van de belangrijkste dingen die ik heb geleerd is echter ook, dat het leven van een zendelinge vooral keihard werken is. Betty en José maken dagen van zo n 13-15 uur, als het niet meer is en met name Betty heeft meer energie dan alle jongeren die ik ken. Haar strakke dagschema varieert van het controleren van de voedselleveringen voor Recanto en Esther, tot het coachen van medewerkers een wekelijkse controle op de aanwezigheid van de talrijke leidinggevenden uit de kerk. Hoewel de Braziliaanse gastvrijheid haar volledig eigen is, stroomt ook het Hollands bloed haar nog door de aderen, gezien de handige lijsten en schema s die overal verspreid hangen. Mijn planning voor het Amazonegedeelte van de reis was om vooral uit te rusten van het werk in de sertão. Daar sitio Esther zich midden in de prachtige natuur bevindt en bovendien over een zwembad beschikt, leek me dat een bij uitstek geschikte maart 2011 l 7 l Kontakt met Manaus
plek. Wist ik veel, dat God me zoveel van zichzelf zou laten zien in het meisjes/ vrouwenwerk en me ook aan het werk zou zetten. Op de eerste aanbiddingsavond zag ik de door het leven beschadigde meiden in tranen hun nood bij God uitstorten en gaf één van hen zich voor de eerste keer over aan Jezus. De medewerkers waren een voorbeeld van toewijding en liefde. Ze gaven mij ook de mogelijkheid om een theaterstuk en een aanbiddingslied in te studeren met de meiden. Op donderdagavond ging het stuk in première ;) op de wekelijkse dankdienst in de missiepost. Daar waren niet alleen de meiden aanwezig, maar ook de jongens van Recanto, hun ouders en verschillende inmiddels afgekickte jongeren. Eén beeld blijft mij altijd bij: De vader van Izak, een jongen die net klaar was op Recanto, die spontaan vertelde hoe ongelofelijk dankbaar hij was, dat hij zijn geliefde zoon weer terug had. Op een bepaald moment beletten de tranen hem om verder te spreken en stokte zijn stem. Met vaste tred kwam zoon Izak aangelopen van achter uit de kerk en sloeg een arm om zijn schouder. Daar stonden ze een tijdje zonder woorden uit te spreken: Vader en zoon, eindelijk herenigd! Op vrijdag en zaterdag had Betty een avonturenreis voor me weten te regelen. Samen met Rai, één van de trouwe medewerksters, trok ik de binnenlanden van de amazone in. We verbleven in een huis op palen, waar Andreía woonde met haar man en kinderen, die zelf jaren geleden in Esther was hersteld. In een aluminium bootje, compleet met accordeon en gitaar, voeren we van woonboot tot woonboot om de bewoners op muzikale wijze te vertellen over Gods reddingsplan en om hen uit te nodigen voor de huisgroep. Die avond voer het bootje nogmaals uit, maar dit keer om de genodigden op te halen in het pikkedonker. Om half acht zat het huis vol jongeren en enkele ouderen, die vrolijk meededen met de hebreeuwse dans die ik aanleerde en aandachtig luisterden naar het verhaal van de schepping. De avond werd afgesloten met cake en frisdrank, waarna de hele club thuis werd afgezet. Concluderend heb ik zeker geen spijt van deze korte jungle-ervaring. Natuurlijk had ik ook mijn momenten, dat ik me eenzaam voelde en me zorgen maakte, maar God heeft telkens weer laten zien, dat Hij voor me zorgt! Laten we bidden, dat het werk van Betty en José door zal kunnen gaan, want er is veel tegenwerking. Ik vraag ook gebed voor Andreía, die als jonge christen de huisgroep en een nieuw op te zetten kinderclub, zal leiden. BETTY SMIT ADMINISTRATIE VOOR GIFTEN Caixa Postal 79 Stichting Zending Amazones St. Zending Amazones Manaus A.M. 69-010-110 Postbus 602-8000 AP Zwolle ING 2711351 Brasil Telefoon 038 465 80 28 Zwolle www.zending-amazones.nl info@zending-amazones.nl Klara melkproject: ING 80 77 14 t.n.v. Stichting Zending Amazones te Zwolle. Lid Evangelische Zendings Alliantie (EZA) ANBI (Algemeen Nut Beogende Instelling) erkend maart 2011 l 8 l Kontakt met Manaus