Stemmen Verkiezingen Europees Parlement 2019

Voorwoord Dit boek gaat over de verkiezingen voor het Europees Parlement op 23 mei 2019. Het boek is gemaakt door de medewerkers van Leren & Ontwikkelen Cliënten. In dit boek staat eerst een algemene uitleg over de Europese Unie en het Europees Parlement. Hierna staat informatie over de Europese politieke partijen en hoe je kunt stemmen op 23 mei. Als laatste staat er aangegeven waar je extra informatie op internet kunt vinden. In het boek en op websites staan soms moeilijke woorden. We raden aan om hulp te vragen als je het niet begrijpt. Samen komen we er vast uit. Veel succes met bedenken op wie je wilt stemmen op 23 mei 2019. Voor de teksten in dit boek is gebruik gemaakt van materiaal van Prodemos. https://prodemos.nl & https://www.stemjijook.nu 3

Inhoudsopgave Bladzijde Voorwoord 3 Inhoudsopgave 4 Verkiezingen in Europa 5 De Europese Unie 6 Het Europees Parlement: hoe werkt het? 8 Europese partijen 9 De Fracties van het Europees Parlement 10 Wat doet het Europees Parlement precies? 11 Tolken 12 Verkiezingen van het Europees Parlement 13 De Nederlandse politieke partijen die meedoen aan de Europese verkiezingen 14 De verkiezingsdag 17 Uw gedrag in het stemlokaal 19 Uw gedrag in het stemhokje 20 Stemwijzers op internet 21 4

Verkiezingen in Europa Van 23 tot en met 26 mei 2019 zijn de Europese verkiezingen. In Nederland gaan we op 23 mei 2019 naar de stembus. De inwoners van de Europese Unie (EU) mogen dan stemmen voor de nieuwe samenstelling van het Europees Parlement. Het Europees Parlement is de enige instelling van de EU die burgers direct kunnen kiezen. Door te stemmen hebben burgers dus invloed op de besluiten van de Europese Unie. Elke vijf jaar mogen de inwoners van de EU vanaf 18 jaar stemmen voor het Europees Parlement. Behalve in Oostenrijk, daar mogen jongeren al vanaf hun 16e naar de stembus. In enkele Europese landen, zoals België en Luxemburg, zijn de inwoners verplicht om te gaan stemmen. In Nederland heb je het recht om te stemmen. Op 23 mei kan je tussen 7.30 en 21.00 uur stemmen. Neem je stempas en identiteitsbewijs mee naar het stembureau. Op de stempas staat welk stembureau het dichts bij je huis is. 5

De Europese Unie De Europese Unie bestaat uit 28 landen, die ook wel lidstaten worden genoemd. Het Verenigd Koninkrijk wil uit de EU. Dat heet de Brexit. Ze doen nu waarschijnlijk nog één keer mee met de verkiezingen. Om de EU goed te kunnen besturen, is er een aantal instellingen opgericht. De 4 belangrijkste instellingen zijn: Europese Raad, de Europese Commissie, de Raad van Ministers, en het Europees Parlement. De Europese Raad is de naam voor de vergadering van 28 staatshoofden en regeringsleiders van de Europese Unie. Van elke lidstaat 1. De regeringsleiders bepalen het algemene politieke beleid. Ze bespreken hoe de EU er in de toekomst uitziet. De Europese Commissie wordt ook wel de Commissie genoemd. Zij is een soort regering van de EU. Zij is het dagelijks bestuur en kan als enige instelling wetsvoorstellen indienen. Bij het opstellen van wetsvoorstellen houdt de Commissie altijd rekening met de beleidslijnen van de Europese Raad. De Commissie wordt gevormd door 28 commissarissen. Van elke lidstaat 1. Elke Commissaris, ook wel Eurocommissaris genoemd, is verantwoordelijk voor een bepaald beleidsterrein. Dit noemen we een portefeuille. Voorbeelden van portefeuilles zijn vervoer, milieu, handel en gezondheid. Dan is er de Raad van Ministers, die bestaat uit nationale ministers van alle verschillende landen. De Raad van Ministers heeft een wisselende samenstelling. Die hangt af van het onderwerp dat besproken wordt. Als het onderwerp bijvoorbeeld onderwijs is, komen de ministers van Onderwijs uit alle lidstaten bijeen. Gaat het over landbouw? Dan komen de ministers van Landbouw bij elkaar. Het Europees Parlement is de enige instelling waarbij je de politici direct kunt kiezen om jou te vertegenwoordigen. Het Europees Parlement heeft 751 leden. Zij worden gekozen door kiezers uit 28 landen. De mening van de kiezers is belangrijk. De leden van het Parlement willen een beslissing die past bij de mening van hun kiezers. 6

Het Europees Parlement: hoe werkt het? Net als het Nederlandse Parlement bestaat het Europees Parlement uit vertegenwoordigers van verschillende politieke partijen. Deze vertegenwoordigers noemen we leden van het Europees Parlement of Europarlementariërs. De EU bestaat uit 28 verschillende landen. Er zijn in het Europees Parlement ook 28 verschillende nationaliteiten. Burgers stemmen op mensen van hun eigen land. Ga jij stemmen? Dan stem je op een kandidaat van een Nederlandse partij. De partij van wie jij denkt dat die de juiste politieke kleur heeft. Of omdat die partij jou heeft overtuigd dat hij of zij jou het beste vertegenwoordigt. Deze regel geldt voor elke burger in de EU. Een Duitser stemt dus op een kandidaat van een Duitse partij. Een Fransman die in Frankrijk woont, kan dus niet stemmen op een kandidaat van een Spaanse partij. Zetels Het Europees Parlement heeft 751 zetels. Omdat er grote en kleine landen zijn, zijn zetels naar verhouding van het aantal inwoners verdeeld. In Duitsland wonen 80 miljoen mensen. Dit land heeft recht op 96 zetels. In Nederland wonen 17 miljoen mensen. Wij hebben recht op 26 zetels. Een klein land als Estland heeft 6 zetels. 7

Europese partijen In de Tweede Kamer zijn verschillende politieke partijen. Zo zijn er ook fracties in het Europees Parlement. Leden van een fractie zitten bij elkaar. De Europarlementariërs zitten niet als Nederlanders of als Fransen bij elkaar. Ook in het Europees Parlement zijn er bijvoorbeeld liberale, socialistische, christelijke en groene fracties. Net als in de Nederlandse politiek. In de Europese fracties zitten alle liberale partijen uit de verschillende landen bij elkaar. Ze vormen samen één Europese fractie. Een groep van politieke partijen die samen één Europese partij in het Europees Parlement vormt, heet een Europese fractie. Een fractie is een groep die bestaat uit politieke partijen van dezelfde politieke stroming. Naast deze fracties is er in het Europees Parlement ook nog een groep niet-fractiegebonden leden. In deze groep zitten Europarlementariërs die zich niet willen aansluiten bij een van de fracties. Tolken In het Europees Parlement worden er 24 verschillende talen gesproken. Iedereen mag in zijn eigen taal een toespraak houden, een vraag stellen of commentaar geven. Omdat niemand al deze talen beheerst, werken er veel tolken in het Europees Parlement. Zij vertalen direct wat iemand zegt, terwijl de spreker nog aan het woord is. Iedereen kan via een koptelefoon naar de vertaling in zijn of haar nationale taal luisteren. 8

De Fracties van het Europees Parlement Hieronder staan de fracties die nu in het Europees parlement zitten. In het oranje staat de Nederlandse politieke partij die in die fractie zit. Fractie van de Europese Volkspartij (EVP) Christen Democratisch Appèl (CDA) Fractie van de Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten in het Europees parlement (S&D) Partij van de Arbeid (PvdA) Fractie Europese Conservatieven en Hervormers (ECR) ChristenUnie-SGP Fractie Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa (ALDE) Democraten 66 (D 66) Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) Confederale Fractie Europees Unitair Links / Noords Groen Links (GUE/NGL) Socialistische Partij (SP) Fractie De Groenen / Vrije Europese Alliantie (Groenen / EFA) GroenLinks Van de Regio & Piratenpartij Fractie Europa van Vrijheid en Directe Democratie (EFDD) Fractie Europa van Naties en Vrijheid (ENV) Partij voor de Vrijheid (PVV) 9

De Nederlandse politieke partijen die meedoen aan de Europese verkiezingen Lijst 1 Democraten 66 https://d66.nl Lijst 2 CDA Europese Volkspartij https://www.cda.nl Lijst 3 PVV https://www.pvv.nl Lijst 4 VVD https://www.vvd.nl/europeseverkiezingen Lijst 5 SP https://www.sp.nl Lijst 6 PvdA / Europese Sociaaldemocraten https://www.pvda.nl Lijst 7 ChristenUnie-SGP https://www.eurofractie.nl Lijst 8 GroenLinks https://verkiezingen.groenlinks.nl 10

De Nederlandse politieke partijen die meedoen aan de Europese verkiezingen Lijst 9 Partij voor de Dieren https://partijvoordedieren.nl Lijst 10 50PLUS https://50pluspartij.nl/europa Lijst 11 Jezus Leeft https://www.jezusleeft.nl/europeseverkiezingen Lijst 12 Denk https://www.bewegingdenk.nl Lijst 13 De Groenen https://www.degroenen.nl Lijst 14 Forum voor Democratie https://forumvoordemocratie.nl Lijst 15 Van de Regio & Piratenpartij https://piratenpartij.nl Lijst 16 Volt Nederland https://www.voltnederland.org 11

De verkiezingsdag Neem je legitimatiebewijs en stempas mee naar het stembureau. Je ziet op de bordjes waar je heen moet. Bij het stembureau aangekomen, ga je naar binnen. Binnen geef je je stempas af aan de mensen achter de tafel. Deze mensen kijken je stempas en legitimatiebewijs na. 12

Dan krijg je een stembiljet. Je gaat naar een stemhokje. Soms moet je even wachten. Houd dan genoeg afstand van de stemhokjes. Ben je aan de beurt? Ga dan alleen in het stemhokje staan. Vouw je stembiljet open. De namen van de politieke partijen staan bovenaan op het stembiljet. Daaronder staan de namen van de mensen waaruit je kunt kiezen. Zoek de persoon op wie je wilt stemmen. Voor de naam staat een leeg vakje. Dat kleur je rood. Let op: maak maar 1 vakje rood. Heb je een fout gemaakt? Vraag dan een nieuw stembiljet. Vouw het stembiljet dubbel en stop het in de stembus. 13

Stemwijzers op internet www.stemwijzer.nl Op deze site staat een stemwijzer. Je kunt over 30 stellingen je mening geven. Aan het eind berekent de stemwijzer welke politieke partij het best bij jou past. De stemwijzer is in geschreven taal. 16