Inbreng debat Europese raad Dagelijks zien wij de trieste beelden van vluchtelingen die zich melden aan de poorten van Europa. En gelukkig zien wij in Nederland velen die zich voor de opvang van vluchtelingen inzetten. Dat is nodig, want wie bescherming nodig heeft, hoort dat in een rechtsstaat te krijgen. Tegelijkertijd is de tragische werkelijkheid dat Nederland en Europa dit zo niet vol kunnen blijven houden. Onze morele verplichting betekent niet dat de mogelijkheden onbegrensd zijn. En we zien dat het de spankracht van onze samenlevingen onder druk zet. Nationaal en Europees. De crisis die Europa treft is meer dan een tijdelijke vluchtelingencrisis. De crisis gaat over de toekomst van de waardengemeenschap Europa. De veilige plek in de wereld die Europa in 70 jaar is geworden staat onder druk. Europa is een wereldspeler als het om de economie gaat. 1
Maar als het om de veiligheid gaat is Europa een speelbal van de omgeving. Rusland zet ons openlijk te kijk in Oekraïne, en inmiddels in Syrië. En wordt Europa openlijk gechanteerd door Turkije. Europa moet de steven wenden. Óf we versterken het veiligheidsbesef van Europa, óf we zullen weer achtentwintig nationale veiligheidsstrategieën krijgen. Terug naar de Europese Raad van 15 oktober. Als een konijn uit de hoge hoed kwam daar een deal met Turkije. In ruil voor meer inzet van Turkije zal Europa het toetredingsproces van Turkije tot de EU met nieuwe energie tegemoet treden. Ondertussen is de werkelijkheid dat het aantal oversteken vanuit Turkije sinds de top verder is gestegen. Turkije houdt Europa aan het lijntje. En wat doet onze premier? Hij gaat akkoord! 2
Deze Mark Rutte is dezelfde man die in 2006, na wéér een kritisch rapport over de voortgang van de Turkse mensenrechteninspanning, heel stoer Turkije twee jaar gaf om de mensenrechten te verbeteren en Cyprus te erkennen. Zo niet, dan kan Turkije het EU-lidmaatschap op z n buik schrijven, aldus Rutte toen. Inmiddels zijn we niet twee, maar negen jaar verder. Cyprus is niet erkend, en de mensenrechtensituatie is alleen maar verslechterd. Als die belofte nu nog staat, dan kan de premier niet akkoord gaan met het met nieuwe energie tegemoet toetreden van het toetredingsproces zonder die belofte breken. De premier heeft zich de afgelopen weken vaker van zijn buigzame kant laten zien. Zo zei hij op de VVD bijeenkomst over Europa dat Griekenland moet worden geholpen als het er niet in slaagt om de maatregelen uit te voeren die gezamenlijk zijn besloten. 3
Maar Griekenland heeft al 500 miljoen euro Europees geld toegezegd gekregen om de grensbewaking en de opvang te verbeteren. In ruil zou het de grenscontrole op orde brengen. Waar is dat geld heengegaan? Als Griekenland het niet aan kan, en het land door de rechter niet als veilig derde land wordt beschouwd, moet Europa bereid zijn de grenzen met Griekenland te controleren. De huidige versnipperde grenscontrole werkt niet. Dus moet je op zijn minst bereid zijn om na te denken over het Europees maken van die controle. Maar premier Rutte wil dat niet, want dat is soevereiniteitsoverdracht. Dus de premier wil wel geld naar Griekenland, Wel onderhandelen met Turkije, Maar hij blokkeert Europese grensbewaking. Ondertussen wijst alles er op dat de stroom vluchtelingen alleen maar toe zal nemen. 4
Inmiddels komen steeds meer vluchtelingen uit Afghanistan en zelfs Pakistan. Is de premier bereid in Europees verband aan te dringen op het instellen van veilige zones in Afghanistan? Niet het hele land is in oorlog met de Taliban. Niet iedere Afghaan is een vluchteling. En is de premier bereid wijziging van het vluchtelingenverdrag op de agenda van de Europese raad te zetten? Ook het komend jaar zullen we met een groot aantal aanvragen moeten rekenen. Europa gaat inmiddels uit van een stijging van één naar anderhalf miljoen. Tot nu toe heeft het kabinet de ramingen niet willen aanpassen. Wat is de verwachting van de premier voor 2016 op dit moment voor Nederland? 5