Nederlandse Mededingingsautoriteit BESLUIT Nummer 104039 / 34 Betreft zaak: Bezwaar ChipSoft Besluit houdende een beslissing op bezwaar van de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit tegen het besluit van 6 april 2012 als bedoeld in artikel 51 van de Elektriciteitswet 1998. I. Verloop van de procedure 1. De Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (hierna: de Raad ) heeft op 6 april 2012 beslist op de aanvraag van ChipSoft B.V. (hierna: ChipSoft ) tot beslechting van het geschil met Liander N.V. (hierna: Liander ) op grond van artikel 51 van de Elektriciteitswet 1998 (hierna: de E-wet ). Voornoemd besluit wordt hierna aangeduid als het bestreden besluit. 2. Bij brief van 15 mei 2012, door de Raad ontvangen op 16 mei 2012, heeft ChipSoft bezwaar gemaakt tegen het bestreden besluit. 3. ChipSoft en Liander zijn uitgenodigd voor een hoorzitting op 14 augustus 2012. Beiden hebben gebruik gemaakt van de mogelijkheid om te worden gehoord. Van de hoorzitting is een verslag gemaakt, dat op 29 augustus 2012 aan partijen is verzonden. II. Wettelijk kader 5. Het wettelijk kader luidt, voor zover hier van belang: E-wet: Hoofdstuk 3 Transport van elektriciteit 1
(. ) 2 Taken en verplichtingen van de netbeheerder Artikel 16, eerste lid: De netbeheerder heeft in het kader van het beheer van de netten in het voor hem krachtens artikel 36 of 37 vastgestelde gebied tot taak: a. de door hem beheerde netten in werking te hebben en te onderhouden; b. de veiligheid en betrouwbaarheid van de netten en van het transport van elektriciteit over de netten op de meest doelmatige wijze te waarborgen; c. de netten aan te leggen, te herstellen, te vernieuwen of uit te breiden, waarbij in overweging worden genomen maatregelen op het gebied van duurzame elektriciteit, energiebesparing en vraagsturing of decentrale elektriciteitsproductie waardoor de noodzaak van vervanging of vergroting van de productiecapaciteit ondervangen kan worden; e. op de grondslag van artikel 23 derden te voorzien van een aansluiting op de netten; n. ervoor zorg te dragen dat een afnemer als bedoeld in artikel 95a, eerste lid, voor elke aansluiting beschikt over een geïnstalleerde meetinrichting, tenzij die afnemer blijkens de voorwaarden, bedoeld in artikel 31, eerste lid, onderdelen a of b, beschikt over een onbemeten aansluiting; o. zorg te dragen voor het beheer en onderhoud van de bij een afnemer als bedoeld in artikel 95a, eerste lid, geïnstalleerde meetinrichting; p. afnemers, niet zijnde afnemers als bedoeld in artikel 95a, eerste lid, desgevraagd een meter ter beschikking te stellen. 4 Aansluiting op het net en transport van elektriciteit Artikel 23: 1. De netbeheerder is verplicht degene die daarom verzoekt te voorzien van een aansluiting op het door hem beheerde net tegen een tarief en tegen andere voorwaarden die in overeenstemming zijn met de paragrafen 5 en 6 van dit hoofdstuk. De netbeheerder verstrekt degene die om een aansluiting op het net verzoekt een gedetailleerde en volledige opgave van de uit te voeren 2
werkzaamheden en de te berekenen kosten van de handelingen, onderscheiden in artikel 28, eerste lid. 5 Tariefstructuren en voorwaarden Artikel 27: 2. In de tariefstructuren wordt in ieder geval opgenomen dat: a. een afnemer recht heeft op een aansluiting op het door hem gewenste spanningsniveau, tenzij dit om technische redenen redelijkerwijs niet van de netbeheerder kan worden verlangd; b. een afnemer recht heeft op een vergoeding van de netbeheerder, indien op zijn aansluiting een aansluiting ten behoeve van een derde wordt gemaakt; c. een afnemer die beschikt over een aansluiting met meerdere verbindingen aangesloten op één of meer spanningsniveaus die vallen binnen dezelfde tariefcategorie voor de berekening van het transportafhankelijk transporttarief wordt geacht te beschikken over één aansluiting; d. iedere afnemer recht heeft te worden aangesloten op het dichtstbijzijnde punt in het net met een bij zijn aansluiting behorend spanningsniveau, met dien verstande dat een afnemer die een aansluiting op het net wenst met een aansluitwaarde groter dan 10 MVA, wordt aangesloten op het dichtstbijzijnde punt in het net waar voldoende netcapaciteit beschikbaar is; e. aanpassingen in het net die verband houden met het maken van een aansluiting komen voor rekening van de netbeheerder die het betreffende net beheert; f. een afnemer, niet zijnde een afnemer die een aansluiting op het net wenst met een aansluitwaarde groter dan 10 MVA, recht heeft op een standaardaansluiting, waarbij de aansluitcapaciteit van deze aansluiting is gerelateerd aan de standaard gebruikte nominale aansluitspanning; g. het aansluittarief wordt gebaseerd op de grootte van de aansluitcapaciteit. 3
Artikel 28: 1. Het tarief waarvoor afnemers zullen worden aangesloten op een net heeft uitsluitend betrekking op: a. het verbreken van het net van de desbetreffende netbeheerder om een fysieke verbinding van de installatie van een afnemer met dat net tot stand te brengen, b. het installeren van voorzieningen om het net van de desbetreffende netbeheerder te beveiligen en beveiligd te houden en c. het tot stand brengen en in stand houden van een verbinding tussen de plaats waar het net verbroken is en de voorzieningen om het net te beveiligen. 2. Het tarief, bedoeld in het eerste lid, wordt in rekening gebracht bij iedere afnemer die door een netbeheerder wordt aangesloten op een net dat wordt beheerd door een netbeheerder. Artikel 36: 1. De raad van bestuur van de mededingingsautoriteit stelt de tariefstructuren en voorwaarden vast : Tarievencode Elektriciteit (hierna: TC): Artikel 1.2.5: In deze regeling worden de volgende definities voor netvlakken gehanteerd: - EHS (extra hoogspanning) 380 /220 kv - HS (hoogspanning) 150 / 110 kv - TS (tussenspanning) 50 / 25 kv - MS (middenspanning) 1 20 kv - LS (laagspanning) 0,4 kv Artikel 2.1.5: Een afnemer heeft recht op een aansluiting op het door hem gevraagde spanningsniveau, tenzij dit om technische redenen redelijkerwijs niet van de netbeheerder kan worden verlangd (sub a art 27). Artikel 2.2.1: Het aansluittarief dient ter bestrijding van de kosten die de netbeheerder in verband met de onder 2.1.2 genoemde werkzaamheden maakt, en voor zover deze geen deel uitmaken van de transportkosten. Deze kosten zijn te onderscheiden in: 4
a. initiële investeringskosten; b. kosten voor het in stand houden van de aansluiting. Artikel 2.2.2: Met betrekking tot de in 2.2.1 sub a genoemde kosten geldt dat slechts de kosten van rechtstreeks met de totstandbrenging van de aansluiting gemoeide investeringen in aanmerking worden genomen, waarbij de netbeheerder voor de standaardaansluitingen, zoals aangegeven in de tabel in 2.3.3.C en nader omschreven in bijlage A bij deze TC, uitgaat van gemiddelden. Bijlage A.2, gewenste aansluitcapaciteit 3*25A tot en met 60 kva (figuur 2): De standaard aansluitmethode voor aangeslotenen tot 60 kva is op de laagspanningskabel. De knip bestaat uit de aftakmof waarmee een aftakking wordt gemaakt op de laagspanningskabel. De verbinding bestaat uit de laagspanningskabel die loopt vanaf de aftakmof tot aan de beveiliging. De beveiliging bevindt zich in de aansluitkast in de meterkast van de afnemer. De aansluitkast en het meterbord worden nog gerekend tot de aansluitdienst van de netbeheerder. Ook het elektrisch aansluiten van de meter behoort tot de aansluitdienst van de netbeheerder. De afnemer kan in de categorie tot 3*25 A bij sommige netbeheerders kiezen tussen bijvoorbeeld 3*25 A, 1 *35 A of 1*25 A. De lengte van de verbinding die wordt gehanteerd bij het berekenen van het aansluittarief is de afstand gemeten over het hart van de openbare weg van het overdrachtspunt tot de dichtstbijzijnde laagspanningskabel, die deel uitmaakt van het net van de netbeheerder. 5
Bijlage A.3, gewenste aansluitcapaciteit 60 kva tot en met 0,3 MVA (figuur 3): De standaard aansluitmethode voor aangeslotenen vanaf 60 kva tot en met 0,3 MVA is op het dichtstbijzijnde algemene LS-voedingspunt in het net van de netbeheerder (MS/LStransformatorstation). De knip ligt in het transformatorstation en begint vanaf de strook op het laagspanningsrek. De verbinding bestaat uit een laagspanningskabel die loopt vanaf het transformatorstation tot aan de beveiliging binnen de onroerende zaak van de afnemer. Het overdrachtspunt (beveiliging en scheiding) bevindt zich in de aansluitkast in de meterkast van de afnemer. Het meterbord wordt nog toegerekend aan de beveiliging op de onroerende zaak van de afnemer. De meettransformatoren dienen vergoed te worden middels het gereguleerde aansluittarief. Ook het elektrisch aansluiten van de meter behoort tot de aansluitdienst van de netbeheerder. De lengte van de verbinding die wordt gehanteerd bij het berekenen van het aansluittarief is de afstand gemeten over het hart van de openbare weg van het overdrachtspunt tot het dichtstbijzijnde MS/LStransformatorstation, dat deel uitmaakt van het net van de netbeheerder. Artikel 2.3.3: Met inachtneming van de tabel genoemd in 2.3.3.C wordt het aansluittarief bepaald door de aansluitcapaciteit die de aangeslotene wenst. Het is de netbeheerder toegestaan om voor zijn gebied afwijkende grenzen vast te stellen. Deze afwijkende grenzen liggen ter inzage bij de netbeheerder en worden, ook bij wijzigingen ervan, schriftelijk gemeld bij de Raad van Bestuur van de mededingingsautoriteit. 6
Artikel 2.4.3: Bij wijziging van een aansluiting op verzoek van aangeslotenen geldt een tarief gebaseerd op de voorcalculatorische projectkosten met betrekking tot een dergelijke wijziging tot het maximum van het aansluittarief dat geldt voor de nieuwe aansluiting volgens de tabel genoemd onder 2.3.3C plus eventueel de eenmalige bijdrage conform artikel 2.4.1. voor het verwijderen van de oude aansluiting. III. Bestreden besluit 6. In het bestreden besluit heeft de Raad zich bevoegd geacht om het geschil op grond van artikel 51 van de E-wet te beoordelen. De Raad heeft in het bestreden besluit verklaard dat Liander bij de berekening van het aansluittarief voor de aansluiting, alsmede bij de voorgestelde wijze van aansluiten van ChipSoft niet in strijd heeft gehandeld met de bepalingen uit de E-wet en de TC. IV. Bezwaren ChipSoft Bezwaargronden ChipSoft 7. ChipSoft is het niet eens met de conclusie van de Raad dat Liander gerechtigd is voor de aansluiting een bedrag te vragen alsof het een nieuwe aansluiting betreft, dat wil zeggen de volledige bekabeling in rekening te brengen terwijl naar het oordeel van ChipSoft de huidige bekabeling tot en met het gebouw aan de specificaties van 200 A voldoet en deze bekabeling naar haar mening onveranderd kan blijven bestaan. Er is volgens ChipSoft geen sprake van een verzwaring van de aansluiting, maar van een aanpassing. 8. Indien de Raad van oordeel is dat de huidige bekabeling technisch niet voldoet aan de 200 A norm, dan zou deze huidige installatie volgens ChipSoft niet voldoen aan de specificaties en zou Liander sowieso gehouden zijn deze op haar kosten aan te passen. 9. ChipSoft erkent daarentegen dat het redelijk is om de installatiekosten in haar pand tegen werkelijke kosten door te berekenen. Daarbij verwijst ChipSoft naar artikel 2.2.1 en artikel 2.2.2 van de TC. 10. Voor het overige verwijst ChipSoft naar haar standpunt, zoals verwoord in de (aanvulling van haar) aanvraag tot geschilbeslechting. 7
V. Beoordeling 11. Liander heeft bij ChipSoft eenmalige kosten van EUR 9.198,62 in rekening gebracht voor de wijziging van de huidige zes standaard kleinverbruik LS-aansluitingen in het pand van ChipSoft in één grootverbruikaansluiting, waarbij de totale capaciteit ongewijzigd blijft op 200 A. De vraag die in bezwaar voorligt is of Liander hierbij in overeenstemming met de E-wet en de TC heeft gehandeld. 12. In het bestreden besluit heeft de Raad gemotiveerd uiteengezet dat Liander met haar offerte een bedrag heeft geoffreerd aan ChipSoft dat in overeenstemming is met artikel 2.4.3 van de TC. Voorts heeft de Raad gemotiveerd aangegeven dat Liander de door ChipSoft gewenste aansluiting technisch gezien dient te realiseren conform bijlage A.3 van de TC. Liander zou in strijd met de wet- en regelgeving handelen op het moment dat zij de aansluiting realiseert op de wijze die ChipSoft voorstaat. De Raad ziet in de bezwaargronden van ChipSoft geen aanleiding tot een ander oordeel te komen. Wijzen van aansluiten 13. De wijzen waarop netbeheerders, waaronder Liander, verschillende soorten standaardaansluitingen technisch dienen te realiseren zijn opgenomen in Bijlage A van de TC. De huidige aansluitingen van ChipSoft hebben een aansluitcapaciteit van 3*25A tot en met 60 kva en vallen in de categorie van aansluitingen die is beschreven in Bijlage A.2 van de TC. De door ChipSoft gewenste aansluiting heeft echter een aansluitcapaciteit van 200 A. Deze situatie is beschreven in bijlage A.3 van de TC. Uit Bijlage A.3 van de TC volgt dat Liander deze aansluiting dient te realiseren door aan te sluiten op het dichtstbijzijnde algemene LS voedingspunt in het net van de netbeheerder (LS/MStransformatorstation). Het dichtstbijzijnde punt waarop de aansluiting van ChipSoft kan worden gerealiseerd met een bij de aansluiting behorend spanningsniveau is het station aan de TT Melissaweg. 14. De stelling van ChipSoft dat, indien de huidige bekabeling technisch niet voldoet aan de 200 A norm, de huidige installatie ook niet zou voldoen aan de specificaties, berust op een onjuiste aanname. De huidige bekabeling is, zoals vereist, uitgevoerd conform bijlage A.2 van de TC. Voor de door ChipSoft gewenste aansluiting gelden echter de eisen van bijlage A.3 van de TC. Dat de totale capaciteit van de zes huidige aansluitingen gelijk is aan die van de nieuwe aansluiting, namelijk 200 A, doet hier niet aan af. Liander zou in strijd handelen met de wet- en regelgeving op het moment dat zij de aansluiting realiseert op de wijze die ChipSoft voorstaat. Het bezwaar is op dit punt ongegrond. 8
Heeft Liander aan ChipSoft een juist tarief geoffreerd (het aansluittarief)? 15. Uit de feiten blijkt dat sprake is van een wijziging van de aansluiting. Dit betekent dat Liander op grond van artikel 2.4.3 van de TC bij ChipSoft een tarief in rekening mag brengen gebaseerd op voorcalculatorische projectkosten voor een dergelijke wijziging. Dit bedrag mag echter niet hoger zijn dan het maximale aansluittarief dat geldt voor een nieuwe aansluiting. Bovenop dit bedrag mag een éénmalige bijdrage worden gevraagd voor de kosten voor het verwijderen van de oude aansluiting(en). Voor wat betreft de stelling van ChipSoft dat geen sprake is van een verzwaring van de aansluiting maar enkel van een aanpassing, merkt de Raad het volgende op. In artikel 2.4.3 van de TC is bepaald welk tarief geldt bij een wijziging van een aansluiting. Er is in de door ChipSoft gewenste situatie sprake van één aansluiting, terwijl in de huidige situatie sprake is van zes aansluitingen waarover de capaciteit wordt verdeeld. Of de totale capaciteit bij de wijziging van de aansluiting(en) verandert of gelijk blijft doet niet ter zake. Zoals ook in het bestreden besluit is vastgesteld is sprake van een wijziging van de aansluiting 1. Het bezwaar is op dit punt dan ook ongegrond. 16. Het maximale aansluittarief dat geldt voor de wijziging van de aansluiting, zoals genoemd in het vorige randnummer, wordt als volgt berekend. 17. De hiervoor bedoelde aansluitcategorieën zijn vastgelegd in de tabel van artikel 2.3.3.C van de TC. Op grond van dit zelfde artikel is het de netbeheerder toegestaan grenzen vast te stellen die afwijken van de grenzen genoemd in de tabel van artikel 2.3.3.C van de TC. Uit het tarievenblad van Liander blijkt dat zij afwijkende grenzen hanteert. In plaats van 60 kva en t/m 0,3 MVA af sec zijde LS-transf, hanteert zij de categorie 100 kva t/m 160 kva aangesloten op algemeen voedingspunt. Blijkens het tarievenblad voor het jaar 2011, het jaar waarin de offerte door Liander is uitgebracht aan ChipSoft, wordt voor een dergelijke aansluiting eenmalig een bedrag van EUR 4.483,00 in rekening gebracht. 18. Wanneer het punt waarop moet worden aangesloten op het net meer dan 25 meter verwijderd is van het aansluitpunt van de afnemer, kan op grond van artikel 2.3.2.A per extra meter kabellengte aanvullend een bedrag in rekening worden gebracht. Voor een aansluiting in de aansluitcategorie van 100 kva t/m 160 kva was dat in het jaar 2011 een bedrag van EUR 51,82 per meter. 19. Voor wat betreft de berekening van de meerlengte van de kabel, geldt dat de netbeheerder er voor dient te zorgen dat de aansluiting wordt gerealiseerd op het dichtstbijzijnde punt in het net met een bijbehorend spanningsniveau, als bedoeld in 1 Zie randnummer 21 van het bestreden besluit. 9
artikel 27, tweede lid, sub, d, van de E-wet. Dit punt wordt overeenkomstig Bijlage A van de TC vastgesteld. 20. Gelet op de van toepassing zijnde aansluitcategorie van 100 kva t/m 160 kva moet worden gekeken naar onderdeel A.3 van Bijlage A van de TC. De lengte van de verbinding, die wordt gehanteerd bij het berekenen van het aansluittarief is de afstand tot het dichtstbijzijnde algemene LS voedingspunt in het net van de netbeheerder (LS/MS transformatorstation), dat deel uitmaakt van het net van de netbeheerder. De totale lengte van deze verbinding is 116 meter gerekend vanaf de aansluiting tot aan het transformatorstation aan de TT Melissaweg. Dit betekent dat het Liander is toegestaan een extra bedrag aan meerlengte voor de verbinding bij ChipSoft in rekening te brengen van EUR 4.715,62. 2 21. Op grond van artikel 2.4.3 van de TC mag de netbeheerder naast de hierboven genoemde kosten, tevens de kosten voor het verwijderen van de bestaande aansluiting in rekening brengen bij de aangeslotene. Blijkens de offerte maakt Liander van deze mogelijkheid geen gebruik. 22. In de betwiste offerte bij de berekening van het aansluittarief is Liander uitgegaan van een bedrag van EUR 9.198,62 als eenmalige aansluitkosten. Zoals blijkt uit hetgeen hiervoor is overwogen heeft Liander met deze offerte een bedrag geoffreerd aan ChipSoft dat in overeenstemming is met artikel 2.4.3 van de TC. Het bezwaar is op dit punt ongegrond. 23. De Raad ziet in de bezwaargronden van ChipSoft geen aanleiding het bestreden besluit ter herroepen en handhaaft het bestreden besluit. 2 (116 meter 25 meter) x EUR 51,82. 10
VI. Besluit De Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit: - verklaart de bezwaren van ChipSoft B.V. ongegrond. Datum: 25 september 2012 De Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit, namens deze, W.g. Chris Fonteijn Voorzitter Raad van Bestuur Tegen dit besluit kan degene wiens belang daarbij rechtstreeks is betrokken, binnen zes weken na de dag van bekendmaking van het besluit, beroep instellen bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven, postbus 20021, 2500 EA s-gravenhage. 11