Bloedtransfusie patiënten van 8-12 jaar
BLOEDTRANSFUSIE PATIENTEN 8-12 JAAR Jij krijgt een bloedtransfusie. In deze folder leggen we uit wat een bloedtransfusie is en waarom je de transfusie krijgt. Wat is een bloedtransfusie? Bij een bloedtransfusie krijg je extra bloed uit een zakje. Dit bloed wordt in je lichaam gebracht met een infuus. Een infuus bestaat uit een naald met daarin een heel klein plastic buisje. De naald wordt in je arm geprikt. Bijvoorbeeld in je hand, je elleboog of je onderarm. Het plastic buisje komt in een ader (dat is een buisje in je lichaam waar je bloed doorheen stroomt). De zak bloed wordt aan het naaldje vastgemaakt en zo stroomt het extra bloed via het buisje jouw lichaam in. Wat zit in een bloedtransfusie? Bloed bestaat uit verschillende deeltjes: rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes. De deeltjes zwemmen rond in een soort soep die bloedplasma heet. Als je een bloedtransfusie krijgt, zit in het zakje één van die drie deeltjes. Dat is het deeltje dat jij nodig hebt. 1
Waar is elk deeltje van het bloed voor nodig? Rode bloedcellen Een moeilijke naam voor de rode bloedcel is erytrocyt (spreek uit: ee-rie-tro-siet ). Rode bloedcellen brengen zuurstof van je longen naar de rest van je lichaam. Zuurstof is nodig voor energie. De zuurstof wordt door hemoglobine vervoerd. Hemoglobine wordt ook wel Hb genoemd (spreekuit Ha-Bee ). De arts bepaalt door het meten van het Hb of je rode bloedcellen in staat zijn voldoende zuurstof te transporteren. Is dit niet het geval, dan heb je bloedarmoede. Je voelt je dan heel moe. Bloedplaatjes Bloedplaatjes regelen dat wanneer je een wondje hebt, het bloed snel een korstje maakt. Het bloed stolt en dat betekent dat het bloeden stopt. Als je te weinig bloedplaatjes hebt, krijg je snel blauwe plekken, bloedneuzen of kleine puntbloedinkjes van 1 millimeter groot (die zijn héél klein). De arts kan meten hoeveel bloedplaatjes in je bloed zitten. De arts heeft het dan over trombocyten (spreekuit trombosieten ) of trombo s. Dat is een andere naam voor bloedplaatjes. Witte bloedcellen Een moeilijke naam voor een witte bloedcel is leukocyt (spreek uit: leu-ko-siet ). Witte bloedcellen zijn de ridders van je lichaam. Ze beschermen je tegen bacteriën en virussen, zodat je niet ziek wordt. Als je te weinig witte bloedcellen hebt, word je sneller ziek. Transfusies van witte bloedcellen worden bijna nooit gegeven,omdat witte bloedcellen moeilijk te bewaren zijn buiten je lichaam. Plasma De cellen zwemmen rond in een soort soep die we plasma noemen. De kleur van plasma is geel en er zitten heel veel verschillende stoffen in, zoals zouten, 2
suikers, vetten en eiwitten. Sommige stoffen zijn nodig om samen met de bloedplaatjes een korstje te maken wanneer je een wondje hebt. Als je heel erg veel bloed hebt verloren, krijg je een transfusie met plasma. Waar komt het bloed van de transfusie vandaan? Het bloed dat jij krijgt, komt van een donor. Dit is een gezonde man of vrouw die een beetje van zijn/haar bloed heeft gegeven om zieke mensen te helpen. Als iemand bloed geeft, mag dat alleen wanneer hij of zij gezond is. Bloed op maat Het is belangrijk dat je bloed krijgt dat bij jou past. Op de bloedcellen zitten verschillende stickertjes. Die stickertjes noemen de artsen ABO en Rhesusbloedgroep. Niet iedereen heeft dezelfde stickertjes op zijn bloedcellen. Je kan geen bloed krijgen van iemand met andere stickertjes. Want dan gaat je lichaam de bloedcellen afbreken. Daarom wordt voor de transfusie een beetje bloed bij jou afgenomen en kijkt het laboratorium hoe jouw stickertjes (je ABO en Rhesusbloedgroep) eruitzien. Omdat er natuurlijk geen fouten mogen worden gemaakt, controleert het laboratorium extra goed. Het kan dus zijn dat je twee keer geprikt moet worden. Vlak voordat je een bloedtransfusie krijgt, controleert de verpleegkundige nog een keer goed of het bloed inderdaad voor jou is. Bijwerkingen van de bloedtransfusie Het komt heel weinig voor, maar het kan zijn dat je door de bloedtransfusie koorts krijgt of je niet lekker gaat voelen. Zeg dit tegen de verpleegkundige. Meer weten? Heb je nog vragen? Of snap je iets in deze folder niet? Vraag het dan aan je ouders of de arts. 3
Verantwoording De informatie in deze folder is afkomstig van Sanquin Bloedvoorziening. 4
Kennemer Gasthuis Locatie noord Vondelweg 999 Haarlem Kennemer Gasthuis Locatie zuid noord Boerhaavelaan Vondelweg 99922 Haarlem Postadres Locatie zuid Postbus Boerhaavelaan 417 22 2000 Haarlem AK Haarlem Telefoon: Postadres(023) 545 35 45 Website: Postbus www.kg.nl 417 e-mail: 2000 AK info@kg.nl Haarlem Telefoon: (023) 545 35 45 Website: www.kg.nl e-mail: info@kg.nl xxxxxx1-05-2014