Het woonzorgcentrum, een zorgleefgemeenschap, mèt accènt op léven BERNADETTE VAN DEN HEUVEL RAADGEVER WOONZORG, KABINET VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN ANTWERPEN, 20 SEPTEMBER 2018
Levensverwachting in België 2017 2040 2070 Levensverwachting mannen Levensverwachting vrouwen 79,1 83,6 88,0 83,8 86,6 89,6 Bron: hypothesen van de SCvV-vooruitzichten rapport studiecommissie voor de vergrijzing - Hoge Raad van Financiën juni 2018 PS. gemiddeld aantal kinderen per vrouw: 2017: 1,69 en 2070: 1,89
Vlaanderen vergrijst 2020 = 1 op 5 is 65+ 2030 = 1 op 4 is 65+ 5% in 2010 80+ 7% in 2030 80+ 11% in 2050 80+
Bron: Prof. L. De Donder 01/06/2018
Bron: Prof. L. De Donder 01/06/2018
Lokale uitdagingen verschillen Grijze druk: bevolking 65+ jaar in verhouding tot bevolking 20-64 jaar, Vlaams Gewest, per gemeente, 2017 Bron: website Agentschap Zorg en Gezondheid
Bevolkingsprognoses voor verschillende leeftijdsgroepen naar absoluut en relatief aantal 2014-2030 Bron: studiedienst Vlaamse Regering, 2015
Bron: KBS, 2017
Residentiële ouderenzorg 01/01/2018 Aantal Erkende plaatsen Woonzorgcentra 807 79.749 Woonzorgcentra, met RVTerkenning (zwaardere zorgprofielen budget) 718 44.697 Centra voor kortverblijf 446 2.324 Dagverzorgingscentra 271 - Groepen van assistentiewoningen 662 22.799 Centra voor herstelverblijf 7 427
Evolutie aantal woongelegenheden in woonzorgcentra 90 000 80 000 70 000 60 000 50 000 40 000 30 000 20 000 10 000 Evolutie woongelegenheden woonzorgcentra in Vlaanderen 2013-2018 0 1/01/2013 1/01/2014 1/01/2015 1/01/2016 1/01/2017 1/01/2018 Antwerpen Vlaams-Brabant Limburg Oost-Vlaanderen West-Vlaanderen Brussel-Hoofdstad TOTAAL Lineair (TOTAAL)
Evolutie aantal erkende woongelegenheden in woonzorgcentra periode 01/01/2013 01/01/2018 Woonzorgcentra 1/01/2013 1/01/2014 1/01/2015 1/01/2016 1/01/2017 1/01/2018 Antwerpen 19.753 20.040 20.468 21.024 21.575 22.121 Vlaams-Brabant 11.071 11.476 11.818 12.368 12.983 13.323 Limburg 6.857 7.326 7.729 8.132 8.534 8.708 Oost-Vlaanderen 17.560 17.961 18.267 18.425 18.786 18.907 West-Vlaanderen 14.714 14.808 14.974 15.661 16.385 16.493 Brussel-Hoofdstad 197 200 429 649 679 865 TOTAAL 70.152 71.811 73.685 76.259 78.942 80.417 Bron: Vlaams Agentschap Zorg & Gezondheid, fotoregistratie op 1 januari
Beeldvorming
Woonzorgcentrum van de toekomst?
Zorg leef gemeenschappen persoonsgericht in plaats van aanbodgericht levenskwaliteit, levenszin en autonomie aandacht voor wat van betekenis voor de bewoner aandacht voor wonen leven zorg sociale conter welzijns- en gezondheidsdoelen integraal en geïntegreerd vermaatschappelijking buurtgericht aandacht voor ethisch verantwoord zorgbeleid
Wat betekent thuis-zijn eigenlijk? onderdeel van ons leven dat we er nauwelijks over nadenken, behalve wanneer we al dan niet gedwongen worden het te verlaten een vaste plek, maar tegelijkertijd is het veel meer dan alleen een plek romantisch, nostalgisch beeld? Welke associaties? globalisering verhuizen samen letterlijk het leven en de ruimte delen
Thuis of als thuis? thuis is véél meer dan zich op een bepaalde plek vestigen het omvat de wezenlijke aspecten van verbondenheid, zekerheid en gemeenschap waar men zich gerespecteerd weet en zich geborgen voelt waarin men ruimte krijgt voor zijn of haar anders-zijn een plek waar men zich niet hoeft te verstoppen en zich nergens voor hoeft voor te schamen, waar men niet in twijfel wordt getrokken men kan er zijn leven leiden zonder de hele tijd deel te moeten nemen aan het grote geheel
Thuis in het woonzorgcentrum? balans tussen geïsoleerd bestaan en opgaan in de sociale groep, tussen privé-leven en openbaarheid. je thuis voelen is een proces dat over het algemeen tijd nodig heeft, heel veel tijd hoelang duurt het tot een bewoner het dagelijkse leven van het woonzorgcentrum en zijn leefomgeving in zijn eigen waarneming en gevoelswereld zijn thuis kan noemen?
Perfecte thuis? bestaat niet idealisering van het thuis-zijn = buitensporige eisen en verwachtingen creëren
Waar het op aan komt. te leven, en wel op de manier die het beste bij je past ruimte voor jezelf te scheppen die tegemoetkomt aan je eigen behoeftes en die je de mogelijkheid geeft thuis te komen een ruimte vrij van schaamte een ruimte die de kans op intimiteit en geluk in zich draagt een plek van persoonlijke zekerheid en veiligheid
Vlaams beleid conceptnota Vlaamse welzijns- en zorgbeleid voor ouderen. Dichtbij en integraal. Visie en veranderagenda (2016) conceptnota Residentiële ouderenzorg, een échte thuis voor kwetsbare personen. Een stevige uitdaging voor de samenleving én zorgaanbieders (2018) dementieplan 2.0. mantelzorgplan decreet betreffende de woonzorg decreet eerstelijnszorg decreet lokaal sociaal beleid
Woonleefwijzer (http://www.woonleefwijzer.be/) Mentor Livingbegeleider Activiteitenbegeleider Buurtbetrekker Cultuurcoach Referentiepersoon wonen en leven.
Toegevoegde waarde inzichten en denkkaders orthopedagogen voor WZC een generalist werkt verbindend tussen verschillende disciplines, verschillende contexten, de bewoner en zijn netwerk. kijkt door een brede bril, holistisch. Is deskundig in het hanteren van klimaat, sfeer en ritme vertrekt vanuit: - de dagelijkse context van de bewoner. - het concept kwaliteit van leven - de ondersteuningsnoden van de bewoner en zijn context/familie. - de reeds aanwezige krachten om dit te realiseren
Toegevoegde waarde inzichten en denkkaders orthopedagogen voor WZC gaat hierbij uit van een empowerende basishouding. richt zich op het versterken van de identiteit van de bewoner en het versterken van relaties en netwerken. is complementair aan de zorgberoepen verzorgende en de therapeutische disciplines is competent in het aansturen van processen en het implementeren van verandering coachingsvaardigheden zijn hierbij een belangrijke troef