Lijst Lammers. Aan de voorzitter van de gemeenteraad van de gemeente Papendrecht, de heer C.J.M. de Bruin Markt 22 3351 PB Papendrecht

Lijst Lammers Aan de voorzitter van de gemeenteraad van de gemeente Papendrecht, de heer C.J.M. de Bruin Markt 22 3351 PB Papendrecht Papendrecht, 16 januari 2013 Betreft: vragen over asbest in de regio Drechtsteden Geachte heer De Bruin, Namens de fractie van de Lijst Lammers wordt hierbij een aantal vragen ex artikel 36 van het reglement van orde bij u ingediend met het verzoek deze ter beantwoording door te geleiden naar het college alsook om deze ter kennis te brengen van de overige leden van de Raad van Papendrecht. Tevens verzoek ik u in deze uitzonderlijke casus, omdat daar althans naar de mening van mijn fractie enige aanleiding toe bestaat, een kopie van dit schrijven in het kader van de samenwerking in onze regio Drechtsteden, onder de aandacht te brengen van de leden van de Drechtraad en het bestuur van de Drechtsteden, alsmede een kopie van dit schrijven, via de onafhankelijke griffies, ter kennisname te brengen van de leden van de gemeenteraden van de bij de Gemeenschappelijke Regeling Drechtsteden aangesloten afzonderlijke gemeenten. Tijdens de Drechtraad van 15 januari 2013 werd namens de samenwerkende lokale partijen namelijk een motie over asbestverwerking ingediend en gewijzigd aangenomen. Het onderwerp leeft regio breed. Dit schrijven gaat over: Asbest 1 (-stortingen en verwerking) in de regio: en de schadelijke impact op de volksgezondheid. Stortplaats Derde Merwedehaven in Dordrecht sloot op 31 december 2012 vervroegd de poorten. Gemeente (Dordrecht) en provincie (Zuid-Holland) willen de voormalige haven in de toekomst omvormen tot parkachtig recreatiegebied. De stort van onverpakt asbesthoudend afval is sinds januari 2011 gestopt. Oorspronkelijk zou de afvalberging in de voormalige haven op 1 januari 2017 zijn deuren sluiten. Die datum is met 4 jaar vervroegd naar 31 december 2012. De provincie Zuid- Holland, gemeente Dordrecht, eigenaar Delta Milieu bv en het provinciaal afvalbedrijf Proav N.V. kwamen dat eind 2010 overeen. Reden voor de vervoegde sluiting was onder meer het feit dat de stortplaats niet rendabel bleek. Ook speelden druk van de omgeving en een jarenlange juridische strijd om de exploitatie een rol. In de Derde Merwedehaven is volgens de Provincie Zuid-Holland sinds 2003 onder meer onverpakt asbesthoudend materiaal gestort. Deze activiteit is op 1 januari 2010 beëindigd, als voorbereiding op de vervroegde sluiting van de stortplaats. In totaal is er in acht jaar 131.112 ton afval gestort dat een lage hoeveelheid asbest bevat. Deze hoeveelheden vallen 1 Asbest is een verzamelnaam voor een aantal in de natuur voorkomende mineralen (silicaten), die zijn opgebouwd uit fijne, microscopisch kleine vezels. Deze kunnen zo fijn zijn dat zij niet met het blote oog waar te nemen zijn. [Bron: Wikipedia] 1

binnen de grenzen van de milieuvergunning. Het gaat hier niet om puur asbest, maar om grote hoeveelheden puin, grond en bagger met een asbestpercentage van minder dan 0,5%. Na sluiting vormen de provincie en de Derde Merwedehaven B.V. (de exploitant) de stortplaats om tot parkachtig recreatiegebied. Aan de huidige kade komt een kleinschalig bedrijventerrein. Om ervoor te zorgen dat mensen straks veilig kunnen recreëren, trekken de provincie en de Derde Merwedehaven zo n 30 miljoen euro uit voor de herinrichting. Het nieuwe recreatiegebied, zo n 65 hectare groot, is naar verwachting in 2022 klaar. Onderzoek naar asbest in de Merwedehaven Op de grootste asbeststortplaats, Derde Merwedehaven bij Dordrecht en Sliedrecht ligt nog veel meer asbest dan eerder werd aangenomen. Uit documenten in het bezit van de NOS, blijkt dat al vóór 2003 tienduizenden tonnen afval met kankerverwekkend 2 asbest zijn gestort. De Provincie (Zuid-Holland) had altijd gezegd dat dat pas vanaf 2003 gebeurde. Omwonenden maken zich al jaren zorgen over de stortplaats. 1. Is het College van mening dat er geen nadelige impact op de volksgezondheid, met name in Papendrecht, heeft plaatsgevonden als gevolg van deze stortingen die vanaf 1994 hebben plaatsgevonden? Op 29 april 2012 opende de NOS het 8 uur-journaal met nieuws over de Derde Merwedehaven: 'Op de stortplaats Derde Merwedehaven in Dordrecht ligt veel meer asbest dan eerder werd aangenomen.' Uit documenten die de researchafdeling van het NOS Journaal in bezit heeft blijkt dat al vóór 2003 ongeveer 45.000 ton afval met kankerverwekkend (of bevorderend) asbest is gestort. De provincie zegt in een reactie dat er weinig aan de hand is omdat het gaat om afval dat was verpakt 2. Is het College in het kader van de Drechtstedensamenwerking hiervan telkens tijdig en nauwkeurig op de hoogte gesteld? 3. Welke impact op de volksgezondheid heeft, naar de mening van het College, de storting van 45 duizend ton kankerverwekkend asbest en dan met name op de volksgezondheid in 2 Zolang asbest in gebonden toestand verkeert, is er geen gevaar voor de gezondheid. Als losse asbestvezels worden ingeademd lopen zij vast in de kleine luchtwegen en longblaasjes. Daar worden de kleine vezels opgenomen door macrofagen (opruimcellen). Vezels die hiervoor te groot zijn, kunnen gaan migreren (wandelen) in de weefsels. Ook kunnen zij zich via de lymfebanen verspreiden en zo terechtkomen op plaatsen ver verwijderd van de kleine luchtwegen. Opgehoeste losse vezels en macrofagen kunnen worden ingeslikt en verlaten het lichaam via het darmstelsel. Asbestkanker. Aanvankelijk werd gedacht dat het vooral de chemische samenstelling van asbest was die verantwoordelijk is voor de kankervorming. Dit leidde tot de veronderstelling dat blauwe asbest de boosdoener was en dat witte en bruine asbest door hun andere chemische samenstelling minder gevaarlijk zouden zijn. Deze opvatting is terug te vinden in de wetgevingen op dit gebied in een aantal landen: gebruik van blauw asbest is verboden, gebruik van de andere soorten aan strenge regels gebonden. Tegenwoordig gaat men ervan uit dat de 'vezelgeometrie' (lengtediameterverhouding) van de asbestvezels bepalend is voor het kankerverwekkend vermogen. Asbest is dan ook niet kankerverwekkend in de biochemische zin; kanker bevorderend is een betere omschrijving. [Bron: Wikipedia] 2

Papendrecht? Neem hierbij in ogenschouw dat verplaatsing door de lucht van losse asbestdeeltjes, hoe miniem ook, door de wind in de richting van Papendrecht plaatsgevonden heeft. De provincie heeft op basis van stortlijsten vanaf 2003 berekend dat er 131.000 ton asbesthoudend bouw- en sloopafval ligt. De administratie van voor 2003 is maar beperkt beschikbaar, maar wel blijkt dat er zowel in 2000 en in 2002 zo'n 20.000 ton afval met asbest is gestort 4. Is het College bekend met het feit dat er 20 duizend ton afval met asbest is gestort voor het jaar 2003, waarin het onderzoek werd gestart op last van de Provincie Zuid-Holland? Er zijn ook meldingen van asbeststortingen in de jaren negentig. De Stichting Werkgroep Derde Merwedehaven eist volledige openheid van zaken. Maar heeft die helaas (vreemd toch eigenlijk?!) nooit gekregen. De voorzitter, de heer Leo van Andel, zegt dat inwoners van Sliedrecht die tegenover de afvalberging wonen dit nooit hebben geweten. 5. Was het bekend aan het College dat er forse asbeststortingen hebben plaatsgevonden in de jaren 90 van de vorige eeuw en is dat indertijd via bestuurlijk overleg met het College in het kader van (pre-)drechtstedelijke relaties door de gemeente Dordrecht aan u gemeld? Wet milieubeheer Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland (hierna: de provincie) hebben op 2 april 2002 een vergunning ingevolge de Wet milieubeheer verleend aan Afvalberging Derde Merwedehaven B.V. De provincie heeft besloten de vergunning ambtshalve aan te passen door voorschriften te wijzigen dan wel toe te voegen. De nieuwe vergunning is op 19 april 2011 verleend. Het besluit lag van 6 mei tot en met 17 juni 2011 ter inzage. Het ter inzage liggende besluit was gewijzigd ten opzichte van het ontwerpbesluit. Volgens het ontwerpbesluit mocht asbest onder speciale voorwaarden onverpakt worden gestort. In het ter inzage gelegde besluit is opgenomen dat asbest alleen nog verpakt mag worden gestort. De wijziging vloeide voort uit afspraken die begin 2011 werden gemaakt tussen exploitant, de gemeente Dordrecht en de provincie (vergunningverlener Wet milieubeheer). Uit een notitie van een ambtenaar van de gemeente Sliedrecht kan worden opgemaakt dat het kennelijk mogelijk was om onverpakt asbesthoudend materiaal te storten in de periode voordat de wijziging van de nieuwe vergunning een feit was.!!! 6. Is het College hiervan indertijd door het College van Sliedrecht op de hoogte gebracht én gehouden en is uw College hierover te allen tijde correct geïnformeerd? Zo ja, waarom is dit dan niet met de Raad van Papendrecht gecommuniceerd? Zo nee, had dit volgens het College wél gebeurd dienen te zijn? De Stichting "Werkgroep Derde Merwedehaven" te Sliedrecht heeft de provincie eerder verzocht om de Wm-vergunning te actualiseren. Het daaropvolgende besluit van de provincie is door de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State vernietigd. De provincie heeft daarna een nieuwe ontwerp-beschikking opgesteld. Een aantal partijen, waaronder de Derde Merwedehaven B.V., de gemeente Sliedrecht, de Stichting "Werkgroep Derde Merwedehaven" en het Burgerinitiatief heeft over het nieuwe ontwerpbesluit een zienswijze ingediend. De GGD Zuid-Holland Zuid heeft ook geadviseerd. Dit advies ging nog uit van de situatie dat asbest onder speciale voorwaarden onverpakt mocht worden gestort. De provincie ging in de considerans van het ter inzage liggende besluit niet inhoudelijk in op de in de diverse zienswijzen aangegeven effecten van "het storten van onverpakt asbesthoudend afval". Zij verwees naar de eerdergenoemde afspraak dat asbest alleen nog verpakt mocht worden gestort. De provincie heeft in nieuwsberichten van 3 december 2010 en 21 april 2011 3

aangegeven dat de stortplaats vervroegd zou worden gesloten, te weten per 31 december 2012 in plaats van medio 2018. Op 1 juni 2011 kreeg het raadslid Lammers schriftelijk de melding dat volgens een senior beleidsadviseur afdeling ruimtelijke ontwikkeling het storten van onverpakt asbesthoudend afval volgens de vergunning verboden was. En dat daarom van verspreiding van asbest door de lucht richting Papendrecht geen sprake zou zijn ( niet aan de orde ) --- (sic!) Een cirkelredenering, immers een conclusie (voorbarig) die van de veronderstelling uitging dat er geen onverpakt asbesthoudend materiaal meer gestort zou worden, omdat het volgens de vergunning niet was toegestaan. Maar dat gebeurde dus gewoon wél! 7. Is het College niet ook van mening dat het bij de stortingen van asbesthoudend materiaal vanaf de start van de stort in 1994 tot en met het stoppen ervan begin 2011 vooral aan controle en handhaving en aan (een gebrek aan) toezicht houden op een correcte uitvoering van de regels bij de stort van het kankerverwekkende asbest heeft geschort? 8. Kan het College aangeven wat de negatieve gevolgen, asbestdeeltjes via de lucht, van deze stortingen van kankerverwekkend asbest op de volksgezondheid van de inwoners van Papendrecht zijn (geweest)? Denk hierbij ook aan de recreanten die de Merwelanden frequenteren. Vanaf 2001 is er een protocol van kracht waarin wordt bepaald dat alleen verpakt asbesthoudend afval mocht worden gestort. Onder verwijzing naar diverse documenten, onder andere te raadplegen via de website van de provincie, zegt de provincie dat zij altijd heeft geweten dat asbesthoudend afval is gestort in de Derde Merwedehaven. Een voor de hand liggende opmerking want de provincie was tijdens de periode van voor 2002, toen Delta de exploitatie overnam, niet alleen het controlerende orgaan, maar ook de exploitant. De provincie heeft dus van de stortingen geweten. De stortplaats heeft de afgelopen jaren veel stof doen opwaaien. Het leek rustig te worden toen in december 2010 door de toenmalige milieugedeputeerde bekend werd gemaakt dat de afvalberging op 31 december 2012 werd gesloten en werd omgevormd tot een recreatiegebied. Niets was echter minder waar. De provincie sneed zichzelf in de vingers met onjuist naar buiten gebrachte informatie over de stort van onverpakt asbesthoudend materiaal vanaf 2003. 9. Kan het College gaarne alsnog nader inzicht verschaffen ten aanzien van deze kennelijke tournure van de provincie? Landelijke bekendheid over de (illegale) stort via de NOS De NOS verwijst op haar website naar het onafhankelijk feitenonderzoek waar TNO in november vorig jaar in opdracht van milieugedeputeerde, de heer R. Janssen, aan was begonnen. Op verzoek van de heer Janssen werd dat onderzoek opgeschort toen op 22 maart 2012 bekend werd dat het OM een strafrechtelijk onderzoek instelde naar de stort van asbest en asbesthoudende afvalstoffen in de periode van 2006 tot en met 1 maart 2012. De gedeputeerde nam dit besluit omdat hij stelde Justitie niet in de wielen te willen rijden. Een meerderheid van Provinciale Staten gaf aan dit een logisch besluit te vinden, dat de provincie even op de rem trapte en Justitie voorrang verleende. De provincie kreeg kort daarop te horen geen verdachte te zijn in het strafrechtelijk onderzoek dat het Openbaar Ministerie (OM) was gestart. Verder liet het OM weten dat zijn onderzoek niet wordt gehinderd door het feitenonderzoek van de provincie. Daarmee verviel de aanleiding voor het opschorten van het feitenonderzoek over de periode van 2003 tot en met 2010. 4

Er wordt momenteel door het openbaar ministerie een strafrechtelijk onderzoek gehouden met betrekking tot de stort van onverpakt asbesthoudend materiaal op de stortplaats aan de derde Merwedehaven op grondgebied van de gemeente Dordrecht. Gekeken wordt naar de periode tussen 2006 en 2012. Het onderzoek volgt op een aangifte die in 2011 gedaan werd door de Stichting Werkgroep Derde Merwedehaven en de Stichting De Overkant. Die deden de aangifte nadat uit onderzoek bekend was geworden dat 131.000 ton asbesthoudend afval onverpakt was gestort in de periode tussen 2003 en 2010. Waarom het OM voor de periode 2006 tot 2012 gekozen heeft is niet duidelijk geworden. Het OM gaf verder aan dat het onderzoek 'vanwege de complexe materie' veel tijd in beslag zal nemen en in de reactie die zij stuurden aan beide stichtingen, staat dan ook geen concreet tijdspad genoemd. Derde Merwedehaven - Richard van Hoek Fotografie De provincie Zuid-Holland begon een feitenonderzoek naar de stort van asbest bij de Derde Merwedehaven in Dordrecht. Er waren aanwijzingen dat op de stortplaats grote hoeveelheden onverpakt asbest zijn gedumpt. Een extern bureau heeft het onderzoek uitgevoerd. De provincie wil dat het onderzoek komend voorjaar is afgerond. In het onderzoek werden nog geen conclusies getrokken over de mogelijke gezondheidsrisico's voor de inwoners van Dordrecht en van Sliedrecht, dat aan de andere kant van de Merwede ligt. Kennelijk is Papendrecht buiten beeld gebleven? 10. Is het niet vreemd dat Papendrecht niet meegenomen is in het feitenonderzoek? De gemeente Papendrecht grenst immers aan de gemeente Sliedrecht en ligt hemelsbreed niet ver verwijderd van de stortplaats Derde Merwedehaven, ook al ligt deze op grondgebied van de gemeente Dordrecht? Graag een nadere toelichting van het College. 11. Is de gemeente Papendrecht overigens in het kader van het feitenonderzoek überhaupt wel geconsulteerd? 12. Is het onderzoek naar de feiten, dat in opdracht van de provincie tot stand kwam, ook door de provincie gefinancierd? 13. Indien dit zo is, kan men dan nog wel spreken van een onafhankelijk onderzoek? Hoe onafhankelijk kan een onderzoek worden gedaan als de opdrachtgever ook de rekening van het kennelijk onafhankelijke, van ongetwijfeld geduchte reputatie, onderzoeksbureau betaalt? Hoe kijkt het College hier tegenaan? 5

Milieugedeputeerde, de heer R. Janssen, wilde dat alles boven tafel komt. Hij stelde: "De verantwoordelijke wethouders moeten bij de selectie van het onderzoeksbureau en bij het onderzoek worden betrokken." 14. Is, in het kader van de Drechtstedensamenwerking, de verantwoordelijk wethouder van de gemeente Papendrecht hier ook bij betrokken (geweest)? Tonnen asbest De resultaten van het feitenonderzoek worden door de provincie aan de GGD gegeven. Het is vervolgens aan de betrokken gemeenten Sliedrecht en Dordrecht om te bepalen of zij naar aanleiding van deze resultaten de GGD om nader advies vragen. 15. Zou het niet voor de hand liggen als de gemeente Papendrecht hiervan ook in kennis wordt gesteld, dan wel hierbij betrokken zou worden? Welke initiatieven ontplooit het College in deze? In Sliedrecht en Dordrecht is de afvalstort al jaren hét spreekwoordelijke gesprek van de dag. Aanvankelijk vernam de Werkgroep Derde Merwedehaven van de provincie dat het om pakweg 1900 ton afval zou gaan. Dat werd meerdere keren aangepast, totdat een onderzoeksbureau tot een totaalgewicht van 131.000 ton kwam; aldus de heer van Andel, voorzitter van de Stichting Werkgroep Derde Merwedehaven. De hierboven genoemde stichting is naar verluidt in het bezit van een cd-rom met daarop onder meer 42 inspectierapporten. Van Andel: "Je schrikt van de hoeveelheid incidenten met asbest. En wij gaan er vanuit dat we niet alle ernstige rapporten hebben ontvangen. Laat de provincie nu eens open kaart spelen." De stichting had graag een breder onderzoek met meer openheid gezien. "Als politici moeten gaan oordelen over de uitslag van het feitenonderzoek, hebben wij bij voorbaat ernstige twijfels, aangezien de wethouder van Sliedrecht andere belangen verkiest boven de gezondheid van de inwoners van Sliedrecht." Nu het feitenonderzoek Derde Merwedehaven is afgerond zijn Gedeputeerde Staten van de provincie van mening dat het feitenonderzoek een duidelijk beeld geeft van de historie. Het onafhankelijk onderzoeksbureau TNO heeft het onderzoek in opdracht van de provincie uitgevoerd. Gedeputeerde de heer R. Janssen (Milieu): De resultaten van dit onderzoek geven een duidelijk beeld van het handelen van de provincie in de periode 1990 tot en met 2010. Ik hoop dat het feitenonderzoek alle betrokkenen aanleiding geeft de blik op de toekomst te richten. Doofpot? Het feitenonderzoek gaat over het storten van onverpakt en verpakt asbesthoudend materiaal in de periode 1990-2010 op de stortplaats Derde Merwedehaven te Dordrecht. Het onderzoek richt zich op de feiten rond de vergunningverlening, het toezicht en de handhaving van de provincie en op de processen van acceptatie en storten van asbesthoudende materialen door de Derde Merwedehaven. De opzet van het feitenonderzoek en de keuze van het onderzoeksbureau zijn afgestemd met de gemeenten Sliedrecht en Dordrecht. De provincie stelt het feitenonderzoek ter beschikking aan de Gemeentelijke Gezondheidsdienst Zuid-Holland Zuid (GGD ZHZ). Het is aan de gemeenten Dordrecht en Sliedrecht om te bepalen of zij naar aanleiding van de resultaten van het feitenonderzoek de GGD ZHZ om nader advies vragen. 16. Had in dit zogenaamde onafhankelijke onderzoek ook niet de vraag gesteld moeten worden in hoeverre de stortingen tijdens de afgelopen twee decennia van het kankerverwekkende asbesthoudende materiaal een negatieve invloed op de volksgezondheid hebben gehad, niet alleen in Dordrecht en Sliedrecht, maar ook in Papendrecht? Ja, eigenlijk in de hele regio? 6

17. Welke zijn de gekwantificeerde economische belangen? Graag een nadere gedetailleerde cijfermatige specificatie met toelichting erbij. 18. Acht het College het overigens een normale gang van zaken dat economische belangen prevaleren over de gezondheidsbelangen van de inwoners? In het kader van de procedure rondom een proef bij de verwerking van asbesthoudend schroot door Nedstaal B.V. (hierna: Nedstaal) heeft het College van B&W van de gemeente Papendrecht kennelijk met spoed laten weten formeel advies te verlenen (in de rol van wettelijk adviseur) en in te stemmen met de verwerking van asbesthoudend schroot. 19. Waarom heeft het College de Raad van Papendrecht hiervan niet eerder, dus tijdig, in kennis gesteld? 20. Vanwaar de spoed bij het nemen van een proef? 21. Gaat het bij de proefneming om verwerking van chrysotiel asbest of gaat het hier om amfibool asbest? 22. Beperkt de proefneming zich tot hecht gebonden asbest of niet? Nedstaal geeft aan dat het bij latere proefnemingen ook kan gaan om staalsoorten waarbij het asbest op een andere wijze aan het staal gebonden is? 23. Er zullen 20 proeven worden gedaan. Is het College van mening dat voorafgaand aan elke proefneming opnieuw toestemming aan het bevoegd gezag gevraagd moet worden? En zo nee, waarom niet? Graag een nadere inhoudelijk motivatie van uw antwoord. Hoewel het gebruik van asbest in 1993 is verboden, vindt blootstelling in de leefomgeving en op de werkplek nog steeds plaats door o.a. verbouwingen, reparatie van schepen, bodemsanering en de aanwezigheid van asbest in het milieu. De meest voorkomende gevolgen van blootstelling aan asbest zijn longvlies- en buikvlieskanker (mesothelioom) en longkanker. 7

De Gezondheidsraad heeft de onderzoeken naar de relatie tussen asbest en kanker beoordeeld en adviseerde in 2010 in een aan de bewindslieden van Volkshuisvestiging, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM) en van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) uitgebracht advies om de blootstellingsgrenzen te verlagen 3. De toenmalige blootstellingsgrenzen voor het milieu - het zogeheten Maximaal Toelaatbaar Risiconiveau (MTR) en het verwaarloosbaar Risiconiveau (VR) werden twintig jaar geleden, toen asbest dus nog niet verboden was (!), vastgesteld. Sindsdien zijn nieuwe onderzoeksgegevens beschikbaar gekomen die een betere risicoanalyse mogelijk maken. De commissie Gezondheid en Beroepsmatige Blootstelling aan Stoffen (GBBS) van de Gezondheidsraad komt op basis daarvan tot MTR- en VR-waarden die - afhankelijk van het soort asbestvezel - een factor 30 tot 40 lager liggen dan de toenmalige blootsellingsgrenzen. 24. Waarom is het College van B&W van de gemeente Papendrecht met een simpel briefje akkoord gegaan met de uitkomst van de proeven en de emissieberekening door TNO? Graag een verduidelijking, omdat uit de stukken niet valt op te maken hoe TNO deze berekening heeft gemaakt. Het gaat bij de proefnemingen om een nieuw procedé. Zelfs wereldwijd zou hiermee, volgens de stukken, nog niet eerder geëxperimenteerd zijn. De primeur geldt dus Nedstaal. Er zou tijdens de smelt bij voldoende hoge temperaturen eigenlijk, alweer volgens de stukken die beschikbaar zijn, niks mis kunnen gaan. Maar garanties kunnen niet gegeven worden. 25. Wat heeft het College doen besluiten dit experiment, zonder nader expertise onderzoek door een internationaal toonaangevend bureau, plaats te laten vinden en als gemeente Papendrecht in te stemmen met de verwerking van asbesthoudend schroot? 26. Waarom is er in het ontwerpbesluit wél een emissiegrenswaarde en geen immissiegrenswaarde opgenomen? Ook hier graag een nadere verduidelijking. Controle en toezicht tijdens de proefneming zijn van groot belang. 27. Worden alle (stappen tijdens de te nemen) proefnemingen gecertificeerd? 28. Welke garanties heeft het College van tevoren gekregen dat het algehele controle- en toezichtproces tijdens de proefnemingen zorgvuldig, accuraat en compleet conform de geldende regelgeving zullen worden nageleefd? Welke bewijsstukken zijn daarvan aan het College ter hand gesteld, en, zo ja wanneer, kan de Raad daar inzicht in krijgen? In het gangbare interbestuurlijke overleg binnen de regio en binnen de Gemeenschappelijke Regeling Drechtsteden is het gebruik, zo was de indruk die mijn fractie had gekregen, dat bestuurders elkaar van belangrijke ontwikkelingen tijdig op de hoogte brengen en houden. 29. Waarom is dat hier, bij de vergunningaanvraag door Nedstaal bij de Provincie, niet dan wel in onvoldoende mate gebeurd? 3 Gezondheidsraad. Asbest: Risico's van milieu- en beroepsmatige blootstelling. Den Haag: Gezondheidsraad, 2010; publicatienummer 2010/10. 8

Tijdens de Raadsvergadering van de gemeente Papendrecht op 8 december 2011 werd door de ChristenUnie, het Papendrechts Algemeen Belang, GroenLinks en de Lijst Lammers een motie (zie voor de tekst van deze motie hierachter in de bijlagen) ingediend naar aanleiding van het dossier Samenwerkingsovereenkomst Gemeente Papendrecht Fokker. De motie richtte met name een signaal aan het College van B&W van de Gemeente Papendrecht, dat de Raad beter en tijdiger door het College van B&W dient te worden geïnformeerd als het om grote projecten en samenwerkingsovereenkomsten gaat. Reeds in de maand juli van 2011 was bij het College bekend dat er een serieuze intentie lag om met Fokker opgemelde Samenwerkingsovereenkomst te gaan sluiten. De Raad werd echter niet eerder dan in de maand november van 2011 geïnformeerd. Toen lag er al een fors dossier (met tal van geheime bijlagen) die door de Raadsleden in zeer korte tijd moest worden doorgenomen. De tijdsdruk was zo hoog, omdat de Samenwerkingsovereenkomst nog voor het einde van 2011 gesloten diende te worden, dat het een race tegen de klok werd om alle informatie goed te kunnen verwerken. In de Raadsvergadering van 8 december 2011 stemde een meerderheid van de Raad van de Gemeente Papendrecht vóór de Samenwerkingsovereenkomst Gemeente Papendrecht Fokker. De ingediende motie (zie hiervoor de bijlagen) werd ingetrokken toen er een toezegging van het College van B&W kwam dat het signaal om de Raad beter én tijdiger te informeren werd opgepakt. De indieners van de motie, en met name de Lijst Lammers die het initiatief tot de motie had genomen, zullen het College op de voet volgen en hem eraan houden de Raad in voorkomende gevallen beter, tijdiger en completer te informeren. Geconstateerd moet worden dat de Raad wéér niet goed én tijdig is geïnformeerd over een heel erg belangrijk dossier waar de gemeente Papendrecht een rol in blijkt te spelen en waar de inwoners van Papendrecht een buitengemeen groot belang in stellen. 30. Wat waren de overwegingen van het College de Raad niet beter én tijdiger te informeren? 31. Waarom moest er met zoveel spoed ambtelijk en bestuurlijk meegewerkt worden aan de procedure van de vergunningverlening en waarom werden de Raad en de inwoners van Papendrecht doelbewust buiten de noodzakelijke informatievoorziening gehouden? Ook in de Raad van de gemeente Alblasserdam kwam het nieuws van de proefnemingen door Nedstaal zeer onverwacht. En veel te laat. Alle fracties in de Raad van de gemeente Alblasserdam zeggen overvallen te zijn door dit nieuws en hekelen hun College op het punt van de rondom belabberde informatievoorziening aan zowel de Raad als aan de inwoners. 32. Kunt u zich een voorstelling maken van wat dit nieuws bij de inwoners losmaakt? 33. Waarom maakt u als College zo n kapitale politieke inschattingsfout? Immers, normaal gesproken gaat u bij belangrijke dossiers eerst met de Raad en met de samenleving in gesprek. Hier niet. Dat is heel erg vreemd. Graag een nadere verduidelijking. In een nabeschouwing, in de rubriek Blik op de raad, deelde de VVD-fractie in de gemeenteraad van Alblasserdam een gevoelig tikje uit aan het College van B&W van Alblasserdam. En ik citeer: Wie wind zaait zal storm oogsten is heel toepasselijk voor de wijze waarop dit college het jaar 2012 afsluit. Aldus VVD-raadslid Catharina Leeuwis in de Klaroen van 3 januari jl. 34. Waarom doet u als College van Papendrecht met andere woorden zo n belangrijk dossier als het onderhavige betreffende de verwerking van asbestschroot, af met een tamelijk simpel 9

briefje? De woorden hierboven indachtig: u zaait zodoende wind, maar zal een storm (van verontwaardiging) oogsten. Wilt u hierop graag een nadere toelichting geven? 35. Bent u als College van plan een zogenaamde zienswijze bij de Provincie in te dienen? Zo ja, waarom krijgt de Raad daar geen of zo laat pas inzicht in? Zo nee, waarom niet? Bij het Fokker-dossier werd gesteld dat er een hoge tijdsdruk was en dat dát de reden was dat de Raad pas in een zo laat stadium werd geïnformeerd. Daar heeft de Raad toen van gezegd dat dit geen fraai staaltje van interbestuurlijk met elkaar omgaan was. Als College heeft u toen beloofd de Raad voortaan goed én ook tijdig te informeren. Mijn fractie constateert met lede ogen dat u zich niet aan die belofte heeft gehouden. 36. U bent als College eind vorig jaar vrij gemakkelijk en met kennelijke grote spoed tot de conclusie gekomen dat de proefnemingen geen gevaren met zich meebrengen voor de volksgezondheid en dat de risico s volledig zijn afgedekt. Waarom bent u daar zo zeker van? 37. Is er door zekere, andere partijen dan wel zegslieden ( gedoeld wordt hier op bedrijfslobbies en invloedrijke personen binnen uw Umfelt bijvoorbeeld ) politieke, economische of sociale druk op uw College(leden) uitgeoefend om met spoed akkoord te gaan met de voorgestelde proefnemingen? En zo ja, om welke partijen gaat het? 38. Zijn u aanwijzingen van omkoping bekend in dit dossier? De samenwerking binnen de regio Drechtsteden wordt hier ook op de proef gesteld. Immers, de gemeente Alblasserdam vormt ook deel van de Gemeenschappelijke Regeling Drechtsteden. Recent werd het plan bekend om een aantal hoge windmolens te bouwen op grondgebied van de gemeente Alblasserdam, haast aan de grens met de gemeente Papendrecht. Ook ten aanzien hiervan werd de Raad van Papendrecht eerst nadat daar vragen over werden gesteld geïnformeerd. Uw College is weinig proactief als het gaat om informatievoorziening naar de eigen Raad en de inwoners van Papendrecht toe. Uiteraard betreuren wij deze gang van zaken ten zeerste. 39. Bent u nadat u eventueel tot het inzicht bent gekomen dat u met te grote spoed uw fiat hebt gegeven voor de proefnemingen met de asbestschrootverwerking door Nedstaal eventueel bereid tot gezamenlijke actie in het kader van de gebroederlijke dan wel gezusterlijke samenwerking binnen de regio Drechtsteden over te gaan en daartoe een initiatief te ontplooien? En met een gezamenlijke actie wordt hier bedoeld het indienen van een gezamenlijke zienswijze. 40. En mocht u daartoe niet bereid zijn, bent u dan eventueel wél bereid om in gezamenlijkheid met uw eigen Raad tot indiening van een zienswijze namens de gemeente Papendrecht te komen? Het verspreidingsgebied van de afvallucht van Nedstaal is groter dan alleen het grondgebied van de gemeente Alblasserdam. In het geval van een calamiteit is een melding bij het bevoegd gezag (Gedeputeerde Staten van de Provincie Zuid-Holland) geboden binnen 24 uur na constatering. 41. Tijdens de eerste 24 uur na een calamiteit kan er veel asbest vrijkomen. Heeft u zich ervan gewist of de risico s voor de volksgezondheid in zo n geval in voldoende mate zijn geborgd? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wilt u dit dan nader verduidelijken? 10

Als de proefneming doorgaat en in enigerlei mate feitelijk aantoonbaar edoch onvoldoende objectief maar desalniettemin door het establishment gesanctioneerd onderzoek succesvol verloopt, is Nedstaal de facto een asbestverwerkingsbedrijf geworden. Het asbestschrootsmelten zal dan na de proefnemingen 'dagelijkse praktijk' worden. 42. Heeft u er een beeld bij wat de alinea hierboven impliceert? En zo ja, welk beeld is dat? 43. Welke effecten zal deze nieuwe situatie, van Nedstaal als asbestverwerkingsbedrijf, op de volksgezondheid in de fabriek zelf en in de directe nabijheid van de fabriek, alsmede in de omliggende wijken, dorpen en de regio hebben? In een presentatie (d.d. 8 januari 2013) stelt het Actiecomité Nedstaal Nee een aantal zaken dat niet onopgemerkt mag blijven. In willekeurige volgorde noem ik er een paar. Ten aanzien van calamiteiten bij Nedstaal in het recente verleden stelt het comité: 28-12-2012 Brand in zuurbad bij FNSteel (zelfde terrein als Nedstaal) 02-10-2012 Heftruck botst tegen locomotief bij Nedstaal in Alblasserdam 21-09-2012 Nedstaal veroorzaakt regelmatig stankoverlast 29-06-2012 Uitslaande brand bij Nedstaal 22-06 2012 Brand bij Nedstaal 14-05-2012 Oven barst open 26-03-2012 Brandende poetsdoeken bij Nedstaal 27-06-2011 GROTE brand bij Nedstaal 10-05-2011 Binnenbrand bij Nedstaal 44. Bent u als college bekend met deze calamiteiten, die de laatste twee jaar hebben plaatsgevonden? Op maandag 14 januari 2013 vond er een voorlichtingsbijeenkomst plaats in cultureel centrum Landvast te Alblasserdam. Tijdens deze bijeenkomst was het woord aan (de woordvoerders c.q. vertegenwoordigers van) Nedstaal, TNO, de Omgevingsdienst Zuid Holland Zuid (OZHZ) en het Actiecomité Nedstaal Nee. De vertegenwoordiger namens Nedstaal gaf aan dat het procedé om het asbest te smelten een veilig procedé was. Volgens Nedstaal kan het hecht gebonden asbest dat zit opgesloten in de bitumen laag zonder probleem worden gesmolten in de smelt, die een temperatuur van rond de 1800 graden Celsius heeft. Daarmee vormt het procedé een oplossing voor het asbestprobleem dat we in Nederland hebben. Hij gaf aan dat de asbestindustrie een miljardenindustrie is. Er staan tevens grote economische belangen op het spel. 11

Het gaat Nedstaal om winst maken, maar wel op een zo veilig mogelijke manier. De proefneming moet gezien worden als een kans om te onderzoeken of asbest zo op een goede wijze vernietigd kan worden en onschadelijk gemaakt kan worden. Het gaat om een betere benutting van en hergebruik van grondstoffen. Volgens onderzoek door TNO is gebleken dat uit berekeningen volgt dat bij 34000 kg gesmolten staal een hoeveelheid van 1000 kg licht asbesthoudend schroot maximaal 0,4 kg asbest oplevert. De theoretische emissie volgens berekeningen bedraagt 0,04 vezels per m3. De wettelijke norm is gesteld op 2000 vezels per m3. Het staat Nedstaal voor ogen een tiental proeven te gaan nemen. Niet-hecht gebonden asbest ( brokkelt makkelijk af ) wordt niet gebruikt in het procedé. Materialen die overblijven passen in het bedrijfsproces, dat zijn normale scheikundige verbindingen. Daarom is het procedé volgens Nedstaal geheel veilig. Het gaat om verwerking van schroot zoals bijvoorbeeld carrosserieën van afgedankte metrostellen. De teerlaag, de zogenaamde anti-dreun, gebruikt voor geluiddemping, de bitumen laag. Daarin zit het asbest opgesloten. Saneren kost veel geld. Verschroten gebeurt door een, naar verluidt, gespecialiseerd bedrijf. Vervoer naar Nedstaal gaat in een gesloten container. Deze wordt speciaal hiervoor ontworpen en gebouwd. Wordt op maat gemaakt. Het schroot wordt in een gesloten container vervoerd, ook binnen de fabriek. En dan boven de oven geleegd in de smelt. In een fractie van seconden, zo is de verwachting, verdwijnt het schroot met de bitumen laag met het asbest erin in de smelt. Nedstaal gaat overigens gewoon door met de reguliere bedrijfsproductie. Als restmaterialen worden glas en zand gevormd; deze zijn niet giftig. TNO heeft laboratoriumproeven gedaan. Als er al problemen zijn dan zijn die te verwachten tussen de 200 en 800 graden Celsius. Met andere woorden: het overgangsgebied is het probleem. Uit de geïsoleerde laboratoriumproeven kwamen geen vezels vrij. Volgens TNO. Maar in het laboratorium stond geen wind. Volgens het actiecomité Nedstaal Nee. Het rapport is openbaar. De proefneming moet aantonen dat het procedé goed kan. Onderzoeksbureau Search zal metingen verrichten. Het protocol wordt getoetst door de OZHZ en TNO. De resultaten van de eerste proef zullen worden gepubliceerd. De vergunning is tot 5000 kg asbesthoudend schroot. TNO werd opgericht door overheid. TNO doet onderzoek naar mens, milieu en leefomgeving. Het bureau is onafhankelijk. De proefneming werd in een laboratoriumopstelling nagebootst en er kwam geen asbest vrij. Het nieuwe procedé is innovatief. Omdat staal wordt teruggewonnen. Bij de proefneming zal ook gesedimenteerd stof wordt geanalyseerd. Grof asbest wordt eerst stukgeslagen en dan pas verwerkt. Er zit maximaal 15% asbest in de bitumen laag. Per 1 juli van dit jaar is er een nieuwe norm: 2000 vezels/ m3. Het materiaal (de bitumen laag met daarin het asbest) wordt bij de proefneming geheel ondergedompeld in de smelt. Volgens TNO zijn er geen problemen te verwachten. Het ziet er goed uit. De OZHZ is sinds begin 2012 betrokken bij de plannen voor de proefneming. Dat hangt samen met de vergunningsprocedure. De OZHZ heeft een mandaat namens Gedeputeerde Staten van de Provincie Zuid-Holland. Houdt toezicht op het toe te passen wettelijk kader. De aanvraag van Nedstaal is binnengekomen op 12 oktober 2012. Daar was al een intensieve periode van consultaties aan voorafgegaan. Naast externe adviseurs raadpleegde de OZHZ de wettelijke adviseurs, zoals de gemeenten Hendrik-Ido-Ambacht en de gemeente Papendrecht. Er is naar eigen zeggen veel informatie opgehaald, er is naar eigen zeggen zorgvuldig gewerkt. Er komt heel wat kijken bij het opstellen van een vergunning. Voldoet de proefneming aan de wettelijke eisen? Is de aanvraag compleet? Past de proefneming in het beleid? Dat soort van vragen. De OZHZ maakt een ontwerpbeschikking. De considerans beschrijft de procedure. De voorwaarden moeten ook apart worden vastgelegd. Het gaat bij Nedstaal om een tijdelijke vergunning van een jaar. Na elke proef zal er toetsing volgen door de OZHZ. Er zal meer toetsing zijn dan normaal bij deze proefneming. Normaal gesproken komt de OZHZ eenmaal per jaar bij het bedrijf (in casu Nedstaal) 12

langs en eenmaal onaangekondigd om te controleren of het bedrijf Nedstaal zich aan de voorschriften en de procedures houdt. De proefneming levert metingen en bemonsteringen op die door een deskundig bureau zullen worden onderzocht. Er is contact met het RIVM. Tot 21 januari 2013 kunnen zienswijzen worden ingediend, daarna worden deze gerubriceerd en meegenomen in de verdere procedure voor de vergunningverlening. Er zijn geen principiële of wettelijke bezwaren met de vergunningsprocedure te stoppen, aldus de OZHZ. Namens het Actiecomité Nedstaal Nee stelt de woordvoerder dat het niet om een geïsoleerd geval gaat. Nedstaal heeft een reputatie opgebouwd in Alblasserdam en de regio als het gaat om een bedrijf dat zich niet aan de regels en de voorschriften houdt en daartegen regelmatig zondigt. Veel te veel uitstoot fijnstof. Pannen die worden ingebrand wat enorm veel rook- en stankoverlast geeft. Zoals recent nog. De overheid, zo stelt het comité, heeft de burgers meer dan vijftig jaar voor het lapje gehouden ( verneukt was de gebezigde term om precies te zijn ). In de regio Drechtsteden komt relatief meer dan in de rest van Nederland voor dat mensen overlijden aan de gevolgen van asbestkanker. Toeval? Het comité stelt de zogenaamde witteboordencriminaliteit aan de orde. Het zijn de werknemers in de fabriek die gevaar lopen tijdens het procedé. Het zijn de mensen die in de buurt van de fabriek en in de naaste omgeving wonen die last krijgen van calamiteiten, als er iets misgaat bij het procedé. Nedstaal heeft geen goede reputatie op dit gebied. Doelstelling van de actie is de proefneming te voorkomen. Er mag geen asbest worden verwerkt bij een bedrijf als Nedstaal. Veel te gevaarlijk voor de volksgezondheid. Asbest is een onzichtbare killer. Zoek het fijne er maar van op via Internet. Landen als Nederland zijn daar decennia lang laks mee omgesprongen, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Zweden. Het economisch belang prevaleerde hier altijd boven het belang van de volksgezondheid. En mensen in Alblasserdam en omgeving overlijden, jong en oud, nog steeds aan de gevolgen van asbestuitstoot. Asbestdeeltjes zijn heel erg klein en worden meegevoerd door de wind. Kunnen ver komen. Ook al wordt beweerd van niet. Het comité beschikt over een filmpje (staat op Internet) van een bedrijf waar asbest wordt verschroot. Dat mensen nog steeds niet snappen hoe gevaarlijk asbest is blijkt uit dat filmpje. De werknemers die met het asbest werken dragen witte pakken met zuurstofmaskers. Maar 50 meter verderop staat iemand doodleuk zonder bescherming hiernaar de kijken. Dit zijn levensgevaarlijke situaties. Het comité wil dat de overheid de zogenaamde witteboordencriminaliteit aflegt. Er moet een fundamenteel inzicht komen dat de overheid, in casu de OZHZ en het bestuur van de Provincie Zuid-Holland, geen vergunning meer verleent om deze praktijken toe te staan. Het comité is bang voor een Asbesterdam in plaats van Alblasserdam en het zal een zienswijze in gaan dienen. In de tussentijd is het comité erg actief om zoveel mogelijk mensen, bedrijven en instellingen van relevante ter zake doende informatie te voorzien ten aanzien van de gevaren die rondom de onverhoopte vergunningverlening spelen. Het comité geeft aan hoe het aankijkt tegen de proef en hoe het aankijkt tegen de vergunning. De norm is 2000 vezels per kubieke meter. Deze norm zou 0 vezels per kubieke meter moeten zijn. Waarom wordt er niet een goede fabriek gebouwd, in een leeg gebied zonder veel omwonenden, waar het asbest kan worden verwerkt met voldoende onderdruk zodat er geen gevaren voor de volksgezondheid zullen kunnen ontstaan? Dat zou de enige goede oplossing zijn. Als er in de huidige situatie risico s ontstaan of calamiteiten ontstaan dan loopt de directe omgeving van inwoners van de regio Drechtsteden een groot gevaar. Het asbest in vluchtige deeltjesvorm zal zich niet houden aan het commando op het fabrieksterrein te blijven liggen. Het waait altijd in Holland. De wind zal immers de asbestdeeltjes meevoeren en overal waar zo n asbestdeeltje 13

neerdwarrelt kan een mens, onwillekeurig van welke leeftijd, zo n vezeltje inademen. Éen vezeltje is al genoeg voor asbestkanker over pakweg 20-30 jaar. De emotie bij de inwoners van de Drechtsteden is begrijpelijk. Het is gewoon veel te gevaarlijk. Niet doen dus. Had Nedstaal nou een goede reputatie op het gebied van zorgvuldig omgaan met procedés, had Nedstaal nou een goede reputatie opgebouwd met bedrijfscommunicatie, dan was het misschien anders gevallen? Maar het verleden boezemt absoluut geen vertrouwen in en in het verleden behaalde resultaten zijn geen garantie voor de toekomst. Nedstaal kiest voor de goedkope oplossing, voor een eenvoudig procedé, dat grote risico s voor de volksgezondheid met zich meebrengt. Het economisch rendement is het enige dat telt. Bij de berekeningen die het comité maakt gaat het miljoenenwinsten. Er staat dus veel op het spel. Het onderdompelen van het asbesthoudend schroot in de smelt is een goedkope oplossing. De situatie is niet veilig. De bitumen laag smelt namelijk al bij 150 graden Celsius. Door de enorme hitte van de smelt (1800 graden Celsius) zal het asbesthoudend schroot, als het in de smeltoven gegooid wordt, met grote kracht de ruimte in geslingerd worden, omhoog want hete lucht stijgt enorm snel. Naar het schijnt is er al eens een keer een oven open gebarsten. De bitumen laag smelt al bij 150 graden Celsius, waardoor de asbestvezels die dan vrijkomen de fabriek in geblazen worden. Er zijn, volgens Nedstaal, vijf dakkappen, waarvan er drie permanent dicht zouden zijn. Twee dakkappen zijn permanent open. De asbestdeeltjes zullen door deze twee dakkappen de lucht in worden geslingerd en zich zo via de wind in de regio Drechtseden verspreiden. Daarnaast is er sprake van zogenaamde diffuse emissies. Hierin zitten PAKs, chloor en uiterst giftige benzeenverbindingen. Nedstaal bevestigde dat deze gewoon de lucht ingaan. Net als het fijnstof dat wordt geloosd. Het comité stelt met kracht van argumenten dat Nedstaal niet sociaal is. Het bedrijf houdt geen rekening met zijn belangrijkste stakeholder: de samenleving. Het bedrijf is niet sociaal. Nedstaal voldoet al zes jaar niet aan de gezondheidsnormen. Een toekomst voor asbest verwerking is bij Nedstaal niet in goede handen. De bewijzen stapelen zich op. De nieuwe filterinstallatie kwam er niet, want die was te duur. Nu wordt het milieu daardoor extra belast. Maar niet alleen het milieu, het fijnstof komt bij de inwoners van de Drechtsteden terecht. Ook direct aangrenzende gemeenten, Hendrik-Ido-Ambacht en Papendrecht, zullen niet gespaard worden. De bestaande vergunning van Nedstaal is ongeschikt. Er verdwijnen grote hoeveelheden fijnstof ongefilterd door de dakkappen. De huidige vergunning is ronduit ongeschikt. Asbestdeeltjes van 2mu gaan diep in de longblaasjes zitten en veroorzaken asbestkanker. Het pand zit vol met gaten. De productie voldoet niet aan BBT en de Nederlandse Industrie Norm. TNO is niet onafhankelijk bij het onderzoek te werk gegaan. De laboratoriumopstelling laat zich niet één-op-één door vertalen naar de praktijksituatie. Wetenschappelijk is het bewijs erg dun dat er geen tot zeer beperkte risico s voor de volksgezondheid optreden. Er heeft geen onafhankelijk second opinion onderzoek plaatsgevonden. Grote calamiteiten zijn (bewust of onbewust) buiten beschouwing gelaten. In de aannames bij het onderzoek is vooringenomenheid te bespeuren. De conclusies zijn onjuist, het onderzoek is onzorgvuldig. Het kan beter overnieuw gedaan worden. De OZHZ houdt slechts eenmaal per jaar een controle, en eenmaal per jaar onaangekondigd. Dat is veel te onregelmatig. Net als bij de stort in de Derde Merwedehaven te Dordrecht schort het aan controle en toezicht. Deze zijn van vitaal belang voor een goed toezicht, handhaving en naleving van de vergunning. De OZHZ heeft ook op dit punt geen goede reputatie opgebouwd. Er zijn met andere woorden grote zorgen. 14

Bij het reguliere procedé geldt dat schroot uit boten niet onafgedekt wordt gelost. Via wind neerslag in Alblasserdam en Drechtsteden omgeving komt veel fijnstof terecht. De dakkappen zijn open, het gaat bij benadering om zo n 200.000 kg fijnstof dat jaarlijks wordt geloosd. Dit is indertijd vergeten bij de vergunningverlening. Nedstaal gaat hier dus gewoon mee door. Het toezicht door de overheid ontbreekt volledig. Kritiek wordt doodgezwegen. Is dat wel maatschappelijk verantwoord? Nedstaal verving de filters niet. Hoe zit het dan met de nieuwe filters? Nedstaal doet niks voor het milieu, maar wentelt zijn kosten juist af op het milieu. Het is een raadsel waarom lokale bestuurders die voor duurzaamheid en milieu zeggen op te komen zo makkelijk over de fundamentele vragen en bezwaren rondom deze proefneming heen kunnen stappen. Een goede afzuiginstallatie had er natuurlijk al lang moeten zijn. Bij kritische vragen van het comité stellen zowel Nedstaal als de OZHZ dat ze ermee bezig zijn, maar, zo vraagt het comité zich in gemoede af, wanneer zijn jullie dan eens klaar? Volgens Nedstaal gaat het wel degelijk goed met de filters. Het gaat om polynaaldfilters: deze filteren 10mg per kubieke meter. Het zijn zelfreinigend filters. Vindt hier ook controle op plaats, dat is de vraag. De OZHZ is ermee bezig. Uit landelijke onderzoek bleek reeds in de jaren 80 van de vorige eeuw, en de regering Lubbers nam dat indertijd serieus maar toen was Nedstaal naar verluidt niet in Nederlandse handen, bleek al dat asbest- en longkanker met name in de regio s IJmuiden (nu TATA steel) en Alblasserdam/ de regio Drechtsteden (Nedstaal) het meeste voorkwam. Is dit toevallig? Hebben de mensen die in deze regio s wonen, werken en/of verblijven meer kans op deze ziekten? Of zou het toch aan de bedrijvigheid aldaar en alhier kunnen liggen? De proefneming staat natuurlijk niet op zichzelf. Nedstaal geeft ruimhartig toe dat het op de wereld is om producten te maken, staal, en winst te genereren. Dat is de inzet. Er is geen tekort aan schroot. Er is wel schaarste aan ijzererts, de prijs stijgt. Terugwinnen van staal wordt economisch interessant. Dit kan op termijn veel winst op gaan leveren. De schadelijke bijeffecten, de collaterale schade die optreedt, is voor de gemeenschap. Voor de inwoners van de regio Drechtsteden. Het gaat dan om de zogenaamde diffuse emissies. De open dakkappen worden niet gesloten, maar blijven open. Er worden veel acties ondernomen om informatie te genereren. Want het probleem is: hoe meet je dat allemaal? Het kan alleen op basis door berekening. Er worden nu geen eisen aan deze emissies gesteld. Ze zijn diffuus. Wat kun je daarmee? Nedstaal moet in elk geval een visie opstellen inzake BBT. Een extern bedrijf gaat de werknemers instrueren hoe om te gaan met het procedé. De Inspectie SoZaWe zal worden betrokken bij het procedé rondom de asbestverwerking. Voor de proef is geen certificaat benodigd. We zijn lekker bezig met elkaar op deze manier. De crux is natuurlijk inzicht te krijgen. Welk percentage asbest komt vrij bij de verbranding van de bitumen? Dat zal voor een nieuwe grote aanvraag geregeld moeten worden. Welke temperatuur hebben de luiken boven de oven, boven de smelt? Vlak boven smelt is het heel heet (1800 graden Celsius). Bitumen smelten al bij ± 150 graden Celsius. Wat gebeurt er met de asbestdeeltjes? Worden alle asbestdeeltjes wel af gefilterd? Zijn die zelfreinigende filters van Nedstaal wel zo zelfreinigend? Hoe staat het daarmee? Gesteld wordt dat deze filters alle deeltjes vanaf 0,5 mu (1 mu is 1/1000-ste millimeter) affilteren. Worden dan wel alle asbestdeeltjes ook daadwerkelijk afgevangen? En wat gebeurt er als de asbestdeeltjes buiten de filters om, door de hoge hitte van de smelt, via de dakkappen naar buiten worden geslingerd en door de wind worden meegenomen? Er zijn veel vragen nog open. De gemeente Alblasserdam heeft een onafhankelijk bureau ingehuurd om ook de schadelijke effecten te onderzoeken die optreden voor de volksgezondheid. De resultaten 15

van dit onderzoek komen binnenkort, maar veel en veel te laat, beschikbaar. De zienswijze moet worden ingediend voor 21 januari 2013. Dan rest er nog slechts een paar dagen om het met elkaar over een zienswijze te hebben. Politiek en bestuurlijk hebben de verantwoordelijken in spreekwoordelijke zin gefaald van hier tot Tokio. Ten aanzien van de vertrouwelijkheid van de betreffende onderliggende stukken die TNO aan de OZHZ heeft gezonden werd door de woordvoerders gesteld dat deze slechts dienen als ingekochte stukken die als onderbouwing van literatuurstudie gelden. Deze stukken kunnen niet ter beschikking van de raadsleden worden gesteld omdat ze vertrouwelijk zijn. Maar, aldus de woordvoerders tijdens de bijeenkomst van 14 januari jl., het is niet nodig de inhoud van de vertrouwelijke stukken te kennen om een inhoudelijke beoordeling te vellen. Het heeft er op zijn minst schijn van dat de (lokale) democratie hier geweld wordt aangedaan. De aanvraag van Nedstaal voor asbestverwerking volgens het geschetste procedé is al sinds begin vorig jaar (2012) in voorbespreking en er vinden sinds die tijd, naar nu blijkt, intensieve consultaties plaats. De aanvraag van Nedstaal dateert van 12 oktober 2012. De gemeenteraad is tot op de dag van vandaag niet op de hoogte gesteld. 45. Waarom heeft het aan het College niet behaagt de Raad hier in een eerder stadium bij te betrekken? Pas op 16 januari 2013 ontving de Raad een brief waarin het College aankondigde een zienswijze in te willen gaan dienen en daarbij een afschrift aan de Raad te doen toekomen. Bij de behandeling van het Fokker dossier had de Raad al aangegeven bij belangrijke politieke onderwerpen in een zo vroeg mogelijk stadium betrokken te willen worden. Het is dus niet de eerste keer dat de politieke antenne van het College ruis geeft. Graag een nadere motivatie hoe dit heeft kunnen gebeuren. En waarom is de Raad niet bij het opstellen van een zienswijze betrokken? Waarom is geen open kaart gepeeld? Wij danken u voor de te nemen moeite deze vragen te willen beantwoorden. Fractie Lijst Lammers 16

BIJLAGEN 1. Brief met inhoudelijke vragen d.d. 24 december 2012 van het Actiecomité Nedstaal Nee NB. De (namen van) contactpersonen zijn in deze versie van de brief niet vermeld, maar staan wel in de originele versie opgesomd. 2. Motie Samenwerkingsovereenkomst Gemeente Papendrecht Fokker 17

18

Bijlage 1 - Brief met inhoudelijke vragen d.d. 24 december 2012 van het Actiecomite Nedstaal Nee 19

http://www.asbest-nedstaal-nee.nl Betreft: Vragen van het Actiecomité Asbest Nedstaal Nee inzake OZHZ.nl Zaaknummer 00109873 2012-12-24, Maandag Goedemiddag geachte dames en heren, Onderstaand formuleren wij een aantal vragen voor de navolgende partijen: - Directie Ruigenhil Vastgoed BV, Nedstaal BV - De Omgevingsdienst Zuid Holland Zuid - Inspectie van Kenniscentrum INFOMIL - Burgemeester en Wethouders Alblasserdam - Alle Raadsfracties Alblasserdam Alsmede: - Gedeputeerde Staten van Zuid Holland - TNO - ILT - Agentschap NL NB: Deze vragen hebben betrekking op alle aan NEDSTAAL BV gelieerde bedrijven en betreffen dus zowel: - Ruigenhil Vastgoed BV (Ruigenhil 3) - Nedstaal BV (Rapenburg 1 en Ruigenhil 3) Mededeling voor alle geïnteresseerden en belanghebbenden: Omdat het doel van het Comité Asbest Nedstaal Nee volledige openheid en transparantie is: - publiceren wij deze vragen op de website www.asbest-nedstaal-nee.nl - alsmede alle ingekomen antwoorden. Zo kunt u zelf en onafhankelijk uw mening bepalen. Wij vertrouwen op uw vlotte en volledige beantwoording per email (ook in verband met de inleverdata voor zienswijze- en bezwaarschrifttermijnen) en danken u voor de genomen moeite. Met vriendelijke groet, Comité Asbest Nedstaal Nee 20

1. Vragen aan de gemeente Alblasserdam Wij hebben begrepen dat Ministerie, Overheid (Gedeputeerde Staten) en gemeente Alblasserdam al vanaf het begin van de aanvraag voor de milieuvergunning zijn betrokken bij dit project. Dit dateert al van een jaar geleden (oktober/november 2011) 1.1 Wilt u ons informeren omtrent de exacte datum waarop dit is geschied? ( De aanvang van dit project) 1.2 Wilt u ons informeren omtrent de eerste contacten (d.w.z. data en aard van de contacten) met de gemeente Alblasserdam 1.2.1 Alsmede met welke gemeentelijke contactpersoon? Wilt u ons de stukken hiervoor doen toekomen? Waarom is geen calamiteitenplan (blz. 31 vergunningaanvraag) geëist in de vergunningaanvraag vanwege de beoordeling van de mogelijkheid van onbeheersbare of te grote risico s? 2. Vragen aan de Raadsfracties 2.1. Wilt u ons informeren omtrent uw standpunt inzake deze vergunningsaanvraag? 2.2 Wilt u een ZIENSWIJZE indienen omtrent deze vergunningsaanvraag? 2.3. Indien ja: wilt u ons deze ZIENSWIJZE voor afloop van de termijn doen toekomen zodat wij deze kunnen publiceren op de website www.asbest-nedstaal-nee.nl? 3. Vragen aan TNO Vragen omtrent de TNO proeven 3.1 Welke uitgangspunten zijn er aan de proef voorafgegaan? 3.2 Op welk exacte moment is de OZHZ ingeschakeld? 3.3 Hoeveel proeven zijn er door TNO gedaan en wanneer zijn deze gedaan? 3.4 Op welke laboratoriumschaal (grootte proef) is er gemeten ofwel: met welke materialen en met welke hoeveelheden is de proef door TNO gedaan? 3.5 Wilt u ons exact informeren met welk testmateriaal de proeven hebben plaatsgevonden? 3.6 Welke metingen zijn tijdens deze proeven verricht? 3.7 Zijn er ook proeven genomen met hetzelfde materiaal als nu voor de beoogde testen bij NEDSTAAL? (Met andere woorden met het metroschroot?) 3.8 Wilt u ons het testrapport van deze proeven tijdig doen toekomen? Dat betekent ruim voor 21 januari 2013 zodat wij de uitkomsten ervan kunnen meenemen voor onze inhoudelijke bezwaren. 3.9 Hoe heeft TNO vastgesteld dat er absoluut GEEN asbestvezels vrij kunnen komen? 3.10 Tot welke deeltjesgrootte (vezelgrootte) is er bij de proef/proeven gemeten in: 3.10.1 - uittredende gassen, 3.10.2 - basismateriaal (staal) 3.10.3 - smeltmateriaal 3.10.4 - slakken? 3.11 Wij nemen aan dat dit in de doelstelling vooraf is bepaald. Is dit juist? Zo niet: waarom niet? 3.12 Welke bewijzen heeft u voor het verantwoord vertalen van deze laboratorium proeven naar de ware grootte situatie, voor welk deel of delen van het totale smeltproces en is er een gevoeligheidsanalyse van uw vertaling naar de werkelijkheid gedaan en wat zijn de uitkomsten daarvan? Vragen omtrent/inzake het RAPPORT TNO getiteld: Praktische consequenties inzake het advies van de gezondheidsraad inzake asbest 2010: 3.12 Tot welke deeltjesgrootte is er in dit rapport gemeten? Er wordt over een algemeen begrip VEZELS gesproken maar de GROOTTE en ondergrens ervan (metingen) wordt niet gespecificeerd. 3.13 Tot welke ONDERGRENS is gemeten? (Pagina 22 en 23 van dit rapport) 3.14 Sinds 1987 zijn er geen systematische metingen verricht: Waarom niet? 21

3.15.a Blootstelling bij specifieke bronnen. Is er/zijn er ooit asbestluchtmetingen bij NEDSTAAL gedaan? Zo ja welke? Zo nee waarom niet? 3.15.b Zijn er ooit asbestmetingen in de filters of filterinstallaties verricht? 3.16 Zo ja welke en met welke uitkomsten? Deze vragen (3.15 en 3.16) worden ook aan de OZHZ gesteld 4. Vragen aan OZHZ en ILT Volgens het ILT (brief van 6 november; zaaknummer 100367) Zie : http://www.ozhz.nl/upload/adviezen%20nedstaal.pdf ) is het mogelijk dat in de slak en filterkoek NIET HECHTGEBONDEN ASBESTVEZELS voorkomen. Kennelijk is dit in de TNO proef/proeven dus niet afdoende bewezen* en daarmee is de proef voor ons dan ook niet afdoende en zijn er dus veiligheidsrisico s voor medewerk(st)ers en omwonenden aanwezig. 4.1 *Is dit juist? Ofwel: is dit door de proef/proeven van TNO niet onomstotelijk aangetoond? Waarom niet? Wellicht is het mogelijk dat wordt aangegeven op welke wijze de slakmonsters worden geanalyseerd. Bij een zo belangrijk gezondheidsrisico vinden wij het onacceptabel dat zo een belangrijk facet op deze wijze wordt omschreven! Wellicht is het mogelijk...dat wordt aangegeven... Dit is een bizar understatement en wel met het grootst mogelijke voorbehoud! 4.2 Wij willen tot in detail weten welk plan van metingen er vooraf is bepaald. Wilt u ons hierover volledig informeren? Indien slak en filterkoek daadwerkelijk asbest bevatten moeten deze als asbest worden behandeld Onze vragen hieromtrent aan TNO, OZHZ en ILT 4.3 Heeft de proef/hebben de proeven van TNO dit dan niet onomstotelijk aangetoond? Waarom niet? 4.4 Heeft de OZHZ het totale TNO rapport bestudeerd? Zo ja, door wie (daarmee bedoelen wij welke deskundigheid op welk terrein) en zo nee, waarom niet? 4.4.1 Is er binnen OZHZ voldoende technologische kennis aanwezig over het relevante (daar waar asbest emissies ontstaan) smeltproces? 4.5 Is er binnen OZHZ voldoende technische ASBESTKENNIS aanwezig? Op welke wijze? 4.6 Wie is de specialist (welk trackrecord heeft deze functionaris?) binnen OZHZ in deze en welke opleiding en achtergrond heeft deze functionaris? 4.7 Welke metingen naar asbest zijn er in de laatste vijf jaar (2007 2012) door OZHZ verricht bij NEDSTAAL in: 4.7.1 - Inkomende goederen (STAALSCHROOT): 4.7.2 - Uittredende gassen bij de smelt en in welke procesdelen (b.v. bij het aflaten van de slak) en in welke stadia?: 4.7.3.a - Kleefproeven in de fabriek en in de directe omgeving? 4.7.3.b - Luchtmetingen in verband met de aanwezigheid van (grote) hoeveelheden hechtgebonden asbest in de fabrieksgebouwen? 4.7.4 Hoe gaat u de eventueel op het oppervlakte water terecht komende deeltjes asbest (blijven drijven) bemonsteren en eventuele verspreiding met oppervlakte water bepalen? Monsters van de residuen worden genomen door een medewerker van NEDSTAAL etc. Dit vinden wij uiteraard onacceptabel want het is geen onafhankelijke monstername. De medewerk(st)er kan onder druk van NEDSTAAL immers geen onafhankelijke conclusie trekken. Op pagina 22 ad D1 van de vergunningverlening wordt gesproken over een verspreidingsberekening. Wij willen graag kennisnemen van deze berekening inclusief een beoordeling op representativiteit? 4.8 Welke is het standpunt van de OZHZ in deze? 22

4.9 Welk onafhankelijk laboratorium wordt/ is hiervoor verzocht/gecontracteerd en welke trackrecord hebben die op dit specifieke gebied? 4.10 Heeft dit laboratorium in het verleden ook al metingen voor NEDSTAAL verricht en zo ja welke? Inzamelen van (licht) asbesthoudend afval 4.11.a Heeft Nedstaal een vergunning voor het inzamelen en afvoeren volgens de voorschriften van (licht) asbesthoudend afval? 4.11.b Voert de OZHZ controles uit op afvoer van afval bij NEDSTAAL? 4.12 Heeft de OZHZ hierop in het verleden gecontroleerd? Citaat: 4.13 Waarom adviseert de ILT dit en op basis van welke aannames? 4.14 Als TNO toch een proef/proeven heeft gedaan waarin onomstotelijk is komen vast te staan dat er geen gezondheidsrisico s zijn en dat er GEEN asbestvezels vrijkomen...waarom is er dan overal sprake van proeven? OZHZ 23

In de vigerende wetgeving is totaal niet voorzien (lacune) in het verwerken en bewerken van asbest. Ons standpunt is dat er eerst waterdichte wetgeving op basis van vernietiging moet worden ontwikkeld. 4.15 Is het juridisch juist dat er geen wetgeving voor het omsmelten van asbest is en zo ja moet dan niet eerst een onafhankelijke (vanwege de grote financiële voordelen die Nedstaal kan verwerven) MER uitgevoerd worden? 4.16 Waarom doet dit juridisch niet af aan de toepasselijkheid van de wetgeving? Het is immers een lacune. Onze vragen hieromtrent: 4.17 Zijn er door NEDSTAAL in het verleden al asbesthoudende staalschrootsoorten als Bovengenoemd (of andere) in het productieproces verwerkt en zo ja: 4.18 - wanneer? 4.19 - in welke hoeveelheden? 4.20 Is er al vastgesteld en zo ja door wie of de risicoklasse onjuist of juist is (zie boven)? 4.21 Is NEDSTAAL al in het bezit van een certificaat als bedoeld in artikel 4.54d, eerste lid AOB? Geen adembescherming? Iedereen weet toch dat asbestvezels met name zeer risicovol zijn voor de longen? Onze vragen: 4.22 - heeft de OZHZ of een onafhankelijk instituut LUCHT-metingen IN en OM het gebouw verricht inzake aanwezigheid van asbestdeeltjes? 4.23 - zo ja, wanneer en welke? 4.24 - tot welke grootte zijn asbestdeeltjes gedetecteerd/gemeten? 4.25.a Is voor de mogelijk zeer kleine deeltjes wel adembescherming beschikbaar op de markt? Verbranden van bitumen. Per voorgenomen proef wordt er ook ca. 133 kilo (opgave OZHZ) bitumen verbrand. Onze vragen: 4.25.b Is er hiervoor wettelijk een vergunning nodig? (Afvalverbranding) 4.26 Beschikt NEDSTAAL hierover? 4.27 Hoe worden de schadelijke gassen welke bij deze verbranding vrijkomen (PAK en dioxine) uit het milieu/de lucht gehouden, worden de filters niet dichtgesmeerd met heet vloeibare bitumendeeltjes die door de gassen worden meegenomen? 24

4.28 In de vergunning verlening wordt gesteld dat moet worden voldaan aan de emissienormen waarbij voor stof wordt geteld dat moet worden voldaan aan de emissie eis 5 mg/nm 3, worden geen nadere eisen gesteld aan de aard van materiaal en de deeltjesgrootte (bekend is nu toch wel dat fijnstof een slechte invloed op de gezondheid heeft)? 4.29 In de vergunningverlening pagina 25 wordt gesteld dat per smelt 320.000 vezels geëmitteerd worden, hetgeen volgens de stellers binnen de normen blijft, in hoeverre is hier rekening gehouden met een cumulatie effect over een langere periode bij meerdere smelts? 4.30 Op pagina 10 van de vergunningverlening wordt gesteld dat in een aparte procedure behandeld zal worden of de emissie eisen gehaald worden met het doekenfilter, zijn er resultaten van proeven of andere analyses waarbij de effectiviteit van de doekenfilters worden bezien, door welke deskundigen zijn die opgesteld en indien niet waarom is dan aan dit zwaarwegende aspect geen aandacht besteed? 4.31 Punt 3.1.2. blz. 33 wordt gesteld dat als de container gebreken vertoont dat die dan direct moeten worden hersteld, maar wat wordt dan gedaan aan de mogelijke emissie die dan al heeft plaatsgevonden? 4.32 Punt 3.2.1. Hoe vaak en wanneer worden de checklisten gecontroleerd? 4.33 Punt 4.1.1. bestaan er bedrijven die geaccrediteerd zijn en welke bedrijven zijn geaccrediteerd om alle metingen uit te voeren? 4.34 Idem 4.3.3. 4.35 Welke emissiegrenswaarden voor stof en dioxines? 4.36 Hoe worden deze gemeten en gecontroleerd? 25

De vragen: 4.37 Is deze toetsing (zie boven) geschied en door wie? 4.38 Welk HOGER milieu beschermingsniveau wordt hiermee bereikt? 4.39 Is er aangesloten bij de strengere normering? 4.40 Hoe gaat TNO/AZHZ de waarden meten van: 4.40.1 - PCB s 4.40.2 - DIOXINE 4.40.3 - ASBESTDEELTJES meten? 4.41 Hoe wordt dit tot op heden gedaan bij NEDSTAAL? 4.42 Wilt u ons een overzicht van de meetresultaten doen toekomen? 26

4.43 Vraag aan Nedstaal: - Gezien het feit dat de huidige hallen niet luchtdicht zijn En er ook nu veel rook- en stankoverlast plaatsvindt: - Hoe denkt NEDSTAAL een onderdruk situatie te realiseren? OZHZ 4.44 WELKE NEN-NORM wordt dan wel toegepast bij de metingen? 4.45 Idem: Zie boven. http://www.alblasserdamsnieuws.nl/wordpress/2012/09/21/staalbedrijf-nedstaalveroorzaakt-stankoverlast-in-alblasserdam/ 4.46 Waar komt de stank vandaan? 4.47 En wat heeft de OZHZ hieraan gedaan? (Periode 2007 2012) Wilt u ons een overzicht sturen van de concreet genomen maatregelen? 4.48 Welke metingen verricht de OZHZ ten aangaande van 4.48.1 Gassen 4.48.2 Rook 4.48.3 Stank Onze mening is dat NEDSTAAL in alle aspecten een afvalverwerkingsbedrijf is geworden en dat de controles (van inkomend afval tot en met alle vrijkomende schadelijke stoffen) volstrekt onvoldoende is. 4.49 Wilt u hierop reageren (alle partijen)? 27

5. Onze vragen aan de OZHZ in verband met vergunningaanvraag en -verlening 5.1 Is er van de INSPECTIE SZW al een advies ontvangen en zo ja welk? 5.2 Op welke punten zal de vergunning nog moeten worden verbeterd en waarom is dit nodig? in verband met een vlotte voortgang van de procedure 5.3 Waarom en vooral waartoe moet de procedure vlot voortgang vinden? 5.4 Uit de laatste zin is kennelijk duidelijk op te maken dat begin december een doelgerichte termijn is. Waarom? 5.5 Zie bovenstaand: waarom is er ook hier zoveel haast nodig? Binnen een week? Zijn er normale termijnen voor het indienen van een advies en zo ja welke? 5.6 Op blz. 11 stelt de vergunningverlener dat Agentschap NL, als onafhankelijke partij, door de vergunningverlener is verzocht om de vergunning te toetsen op relevante wet en regelgeving. Voor zover ons bekend is Agentschap NL een instantie die zich bezig houdt met de toetsing van subsidie aanvragen en fiscale regelingen. Wij vragen ons dan ook af welke waarde wij moeten toekennen aan een toetsing door een dergelijke instantie? 6. VRAGEN AGENTSCHAP NL/ Ministerie van MILIEU en Kenniscentrum INFOMIL 28

Uit alle stukken blijkt onduidelijkheid omtrent de proeven alsmede de vergunning. In eenvoudige termen: dit rammelt aan alle kanten : - het asbest is niet hechtgebonden aan staalschroot maar aan bitumen hoe werkt dan de ontbinding van de bitumen en de asbestdeeltjes in het turbulente grensvlak van het bad waar enorme temperatuur verschillen en turbulenties van het bad en de gassen plaatsvinden? - ook voor toekomstige proeven wil men vergunningen voor op andere wijze aan staal GEBONDEN asbest Dit is onjuist immers: NEDSTAAL beweert dat gesmolten staal met hun smeltwijze geen asbest meer kan/zal bevatten. Immers: de asbestvezels worden omgesmolten. Het betreft dus niet aan staal gebonden asbest maar VERVUILD STAAL, bijvoorbeeld omdat er bitumen op gelijmd/bevestigd zitten. Het STAAL zelf is niet met asbest vervuild maar er zit asbest aan/op/tegen het staal. Dit geldt bijvoorbeeld ook voor flenzen waarin asbest zit. Niet IN het staal maar tegen het staal aan. Het doel is dus dat NEDSTAAL een asbestverwerker wordt. 6.1 Onze vraag: Hoe is uw standpunt hieromtrent? Deze vraag wordt aan alle partijen gesteld. Onze vragen: 6.2 - Is er bij het bitumengebonden asbest 100 % volledig vastgesteld dat dit om wit asbest gaat? - Zo ja: 6.3 - Wie was de producent in de 70-er jaren van dit asbest en bitumen materiaal? 6.4 - Wilt u ons informatie verstrekken hoe dit is vastgesteld? 7. Vragen omtrent Incidenten bij NEDSTAAL 2007-2012 Deze vragen zijn voor NEDSTAAL en OZHZ alsmede gemeente Alblasserdam Wilt u ons onafhankelijk volledig inzicht geven in en informeren over: 7.1 - Alle klachten welke bij OZHZ zijn binnengekomen over NEDSTAAL (datum/inhoud klacht) alsmede per klacht welke maatregelen en acties er door OZHZ zijn genomen? 7.2 - Welke controles (momenten en inhoud plus resultaten) er door OZHZ zijn Verricht bij Ruigenhil Vastgoed BV en Nedstaal BV (plus alle gelieerde bedrijven) 7.3 - Welke bedrijfsongelukken/incidenten/calamiteiten er hebben plaatsgehad? 7.4 - met name en specifiek ook ten aanzien van smelt- en oven gerelateerde ongelukken/calamiteiten? 8. Vragen aan Gedeputeerde Staten Burgemeester Blase en Marcel Rietberg (OZHZ) zegden woensdag 19-12 toe met u te overleggen of de termijn van bezwaar (21-01-2013) kan worden verlengd gezien het noodzakelijk uitstel van de informatiebijeenkomst. 8.1 Wilt u ons informeren of dit mogelijk is en zo ja met welke termijn? 8.2 U heeft uw verantwoordelijkheid inzake de vergunningverlener gedelegeerd aan OZHZ welke dienst ook toezicht houdt op de door hun zelf gestelde randvoorwaarden voor de proef. In 29