Speech bewonersbijeenkomst IJmond

Transcriptie

1 Speech bewonersbijeenkomst IJmond Welkom Welkom. Luchtkwaliteit is al jaren een belangrijk thema in de IJmond. De provincie is dan ook al jaren bezig met dit onderwerp. Zoals wethouder Baerveldt al heeft genoemd, is deze bewonersbijeenkomst van vanavond een vervolg op een bewonersbijeenkomst in Ik zal een overzicht geven van de manier waarop de provincie zich in de jaren hierna heeft bezig gehouden met de luchtkwaliteitsproblematiek. Deze aanpak was en is gebaseerd op een viertal pijlers: - Meten - Onderzoek - Maatregelen - Dialoog 1) Meten Meten is weten. Als provincie meten we zelf al jarenlang de luchtkwaliteit in drie regio s: dat is de IJmond, Westpoort en de Haarlemmermeer. We werken hierin samen met bedrijfsleven en andere overheden. In de IJmond gebeurt dat in samenwerking met TATA Steel en de Milieudienst IJmond. De uitvoering van de metingen ligt overigens in handen van de GGD Amsterdam, die daarvoor de expertise hebben gebundeld. Het is best bijzonder dat we als provincie zelf zo n uitgebreid meetnet hebben. De meetnetten van de provincie zijn een aanvulling op het Landelijk Meetnet

2 Luchtkwaliteit (LML) van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Het landelijk meetnet geeft de provincie onvoldoende gedetailleerde informatie over de luchtkwaliteit in de drie regio s. Met onze eigen meetnetten kunnen we beter de vinger aan de pols houden. Eind mei heb ik de meest recente cijfers gepresenteerd op basis van de resultaten van ons provinciaal meetnet in de IJmond. De feiten liegen er niet om. Voor de IJmond is géén overschrijding van de Europese norm in bewoond gebied gemeten. Er is in 2012 een lagere fijnstofconcentratie gemeten dan het jaar ervoor. De gunstige weeromstandigheden - minder oostenwind en meer neerslag - zijn een belangrijke oorzaak van deze daling. Maar ook zonder het meenemen van de effecten van weersomstandigheden is een dalende trend waarneembaar. De IJmond werd gezien als knelpunt voor de concentratie fijnstof. Onze metingen nuanceren dit beeld: Sinds 2009 blijkt uit de metingen dat de concentratie fijn stof in bewoond gebied aan de normen voldoet. Op het gebied van metingen zitten we niet stil. Als provincie zijn we steeds op zoek naar verbetering van de kwaliteit van de metingen en naar verfijndere meettechnieken. We vinden het belangrijk om meer inzicht te hebben in de precieze samenstelling van de lucht en dan vooral de gezondheidsrelevante stoffen. De provincie participeert in een Europees project Joaquin waarmee wordt geprobeerd meer inzicht te krijgen in de relatie tussen luchtkwaliteit en gezondheid. Een onderdeel van dit project is het doen van proeven met een nieuwe manier van het meten van roet. In de andere deelnemende Europese regio s worden dezelfde proeven uitgevoerd. De proeven van de provincie worden uitgevoerd in een van de meetpunten in de IJmond, te weten het meetpunt Banjaert in Wijk aan Zee.

3 2) Onderzoek Maar meten is nog niet berekenen. Er zat nog wel eens verschil tussen de door het Rijk berekende concentratie fijnstof en de daadwerkelijke gemeten concentratie door de provincie (in de IJmond). In 2009 is de provincie gestart met het zogenaamde Bronnenonderzoek. Doel van dit onderzoek was meer inzicht te krijgen in waar de hoge fijn stof concentratie door wordt veroorzaakt. En om erachter te komen waarom gemeten en berekende concentraties van elkaar verschillen. Het bronnenonderzoek heeft het inzicht opgeleverd dat de industrie van de lokale bronnen in de IJmond de grootste bijdrage levert aan de fijnstofconcentratie. Daarnaast heeft het onderzoek inzichten gegeven in de oorzaken van het verschil tussen meten en berekenen. Samen met het Rijk en deskundige partijen als het RIVM is de provincie hierover in gesprek gegaan. Naast het genoemde onderzoek werden ook de resultaten van onze metingen besproken. In 2011 heeft de provincie namelijk een tweetal extra lokale meetstations geplaatst in de IJmond, voor het nauwkeuriger kunnen bepalen van de fijnstofbronnen in de regio. Daarnaast is de rekenmethode van het Rijk verfijnd. Op deze manier wordt nu specifieker naar de lokale situatie gekeken en worden berekeningen gemaakt op basis van 250x250 meter, in plaatst van de gebruikelijke 1.000x1.000 meter. Hierdoor ontstaat een genuanceerder beeld en zijn de berekende en de gemeten fijnstofconcentraties meer met elkaar in overeenstemming.

4 3) Maatregelen Naast het verbeteren van de metingen en berekeningen vinden we het als provincie ook belangrijk om de effecten van maatregelen inzichtelijke te maken en die kennis en ervaringen te delen. Natuurlijk is het goed om met elkaar te kijken wat werkt en wat niet, zowel maatschappelijk (is het realiseerbaar) als financieel (is de maatregel kosteneffectief) als qua bijdrage aan de gezondheid. Ik ben daar zeker in geïnteresseerd. Als provincie hebben we formeel een regierol in het Regionaal Samenwerkingsprogramma luchtkwaliteit, als onderdeel van het Nationaal Samenwerkingsprogramma luchtkwaliteit (het RSL en het NSL). Naast de regierol die we als provincie nemen is het bijzonder dat we er financieel een schepje bovenop hebben gedaan om goede praktijken in gemeenten te stimuleren door een subsidieregeling voor schone wagenparken, duurzame logistiek en innovatie. Hier is 4 miljoen euro aan besteed. Via onze stimuleringsregeling hebben we geïnvesteerd in schone wagenparken van gemeenten en bedrijven, schonere vrachtwagens en openbaar vervoer, ook in de IJmond. Nu is het natuurlijk zaak door te pakken op succesvolle innovaties. Daarnaast is de provincie is een belangrijke uitvoerder van nationale en Europese regelgeving. We verlenen vergunningen aan bedrijven en houden daar toezicht op. Een voorbeeld is Tata Steel in de IJmond. Hier kijken we samen met het bedrijf hoe we binnen de wettelijke kaders met de best beschikbare technieken de milieuhinder zoveel mogelijk kunnen beperken voor onze inwoners. Voorbeelden van maatregelen die recentelijk zijn genomen zijn het sluiten van de Noordwest-opslag van het bedrijf, nabij het dorp Wijk aan Zee. Daarnaast heeft Tata Steel speciale doekfilters aangebracht die

5 gezondheidsrelevante stoffen zoals zware metalen, dioxines en fijn stof uit de lucht filteren. Hier zal Tata Steel zelf zometeen meer vertellen. 4) Dialoog Als provincie focussen wij ons op de IJmond. Deze regio is zwaar belast. Ondanks dat er geen overschrijding is van de EU normen in bewoond gebied kunnen we niet achterover leunen. Daarom zijn we actief een dialoog aan gegaan met betrokken gemeenten en bedrijven 1 hoe we hier samen mee om kunnen gaan. Dit gaat verder dan het kijken naar ieders formele rollen en opgaven. We noemen dit een milieudialoog, waarbij we het van belang vinden om ook goed naar de gezondheid van de inwoners te kijken. De provincie heeft 1 miljoen bestemd voor gezondheids-/leefbaarheidsmaatregelen in de IJmond. Daar staat een miljoen Rijkssubsidie tegenover. We blijven investeren en ons gezamenlijk inzetten met bedrijfsleven, gemeenten en overheden in de IJmond om ons sterk te maken voor verbetering van luchtkwaliteit en gezondheid. 1 Gemeenten IJmond, Gemeente Amsterdam, Havenbedrijf Amsterdam, Rijkswaterstaat, Ministerie I&M, Tata Steel, Zeehaven IJmuiden